23ste Jaargang DONDERDAG 22 OCTOBER 1931 No. 7033 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND 3)e £cidóeli^(Bou^omlI DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooi LeideD 19 cent pei week f 2J>0 pei kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal Fra-noo per poet f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is roor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling vaD 50 cent per kwartaaL bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers S cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele vaD het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen De middenstand in dezen tijd De R. K. Middenstand in het Bisdom Haarlem heeft gisteren te Delft een ver gadering gehouden. De voorzitter» de heer Struycken, heeft in de rede, waarmede hij die bijeenkomst heeft geopend, enkele opmerkingen ge maakt over wat wij kunnen noemende so ciale of maatschappelijke positie van den middenstand in dezen tijd, d. w. z. over de taak, die de middenstand in dezen tijd bij de voortbrenging en verdeeling der goe deren vervullen kan en moet ten nutte en voordeele van de maatschappij. En deze opmerkingen onderschrijven wij gaarne. Hij constateerde op de eerste plaats de roep om verbetering van het distributie apparaat, en ontkende niet, dat er ge gronde redenen zijn, om daarin verbetering te wenschen. Hij toonde daardoor open oog te hebben voor de bestaande leemten en fouten waardoor voor bepaalde goe deren onnoodige duurte kan worden ver oorzaakt. Dat de heer Struycken bij het streven naar verbeteringen in het distri butie-apparaat als voorwaarde stelde, dat de bewegingsvrijheid van het particuliere initiatief niet meer wordt ingeperkt, dan noodig of gewenscht, is heel logisch, 'en biermede stemmen ook volkomen in dege nen onder ons, die buiten den midden stand staan, de andere sociale groepen. „Aan ons de taak er voor te zorgen", aldus de heer Struycken, „dat de verbete ring inderdaad op dien grondslag ge schiedt". In dezen zin worde de nadruk niet min der gelegd op „v e r b e t e r i n g", dan „op dien grondslag"! Op de tweede plaats constateerde de Bondsvoorzitter in dit verband, dat, als de teekenen niet. bedriegen, aan alle kan ten groeit het inzicht in de groote sociale beteekenis van het kleinbedrijf. En hierop liet hij volgen: „Wij, zakenmenschen,' moe ten ons voortdurend aanpassen aan ver anderde mentaliteit, aan veranderde be hoeften en omstandigheden, aanpassen door deskundige bedrijfsvoering en door organische samenwerking in vakorganisa tie en in economische combinatie". Indien de middenstand zioh werkelijk aanpast aan „veranderde behoeften en omstandigheden", door deskundige bedrijfsvoering, organische samenwerking en economi sche combinatie, dan zal hij ook in dezen tijd blijven een nuttige scha kel in het economisch proces; een stand, die onder sociaal opzicht een mooie taak te vervullen heeft! TWEEDE KAMER DE OECONOMISCHE TOESTAND. De behandenng van de interpellatie-Van den Tempel betreffende maatregelen ter verbetering van den economiscnen toe stand, en in het bijzonaer betreffende voor zieningen in den nood der weraeiooze ar beiders in den a.s. winter, wordt voortge zet. De heer Van Poll (R.K.) zijn rede ver volgend, acht het wel wensohelijk, dat we precies weten wat de interpellant en spie ker in liet kapitalisme veroordeeld hebben. De diepste oorzaak van de economische moeilijkheden zit in menschelijke handelin gen. Ook de pauselijke encycliek wijst erop, dat de ongebreidelde menschelijke concur rentiezucht de oorzaak is van de economi sche crisis, waarin wij verkeeren. Tegenover deze meening omtrent de oor zaken, staat die van den heer Van den Tem pel, die het kapitalisme op zich zelf de schuld geeft. De overheid heeft, naar de meening zoo wel van den heer Van den Tempel als van die van spreker, een taak ten deze: zij tan regelend optreden bij de verdeeling van goederen. In dit verband bepleit spr. de bevordering van de totstandkoming van mieuwe vormen van bedrijfsorganisatie. Met loonsverlaging alleen komt men er niet; deze zou bijv. de vaste-rentetrekkers e.d. ongemoeid laten. De heer Wijnkoop zou ge lijk kunnen krijgen met diens beroep op Marx, wanneer men de ongebreidelde con currentie aan haar lot zou overlaten. Trou wens, reeds vóór Marx hadden katholieke economen zich in dezen geest uitgelaten. De heer A 1 b a r d a (S.D.) gaat het ka rakter van verschillende crises na, die er in den loop der tijden zijn geweest. De crisis van 188485, waarop de heer Oud heeft gewezen, moge inderdaad zeer ernstig zijn geweest, zoo ernstig als de te genwoordige is er toch nimmer een crisis voorgevallen. Scherp critiseert spr. het door dr. Vos aangeprezen middel van loonsverlaging, dat ook ir. Kalff in het verbond van werkgevers naar buiten heeft gebracht. Door zoodanig middel zou de koopkracht worden vermin derd, de orisis verergerd en de strijd ver scherpt. De problemen, waarvoor de maatschappij zich gesteld ziet, zijn inderdaad moeilijk. Een oplossing van die problemen is nood zakelijk, daar anders de productie geheel ten onder gaat. Volgens den heer Wijnkoop zou „Pla-n- wirtsohaft" zooals in Rusland hier de red ding kunnen brengen. De heer W ij n k o o p (C. P.): Dat heb ik niet gezegd. De heer A 1 b a r d a, voortgaande, zegt dat de heer Wijnkoop van meening was dat de arbeiders in Rusland een hemel op aar de hebben. De heer De Visser en Wijnkoop: Dat is niet gezegd. U liegt! De voorzitter hamert herhaaldelijk, terwijl de heeren De Visser en Wijnkoop telkens interrumpeeren. Spr. verzoekt hun, niet verder mede te w er kern aan de rede van den heer Albarda. De heer Albarda. voortgaande, zegt dat volgens den heer Wijnkoop de arbei ders in Rusland dan wel zijn bevrijd voor maatschappelijke ellende en werkeloosheid. De heer W ij n k o o p: Juist. De heer Albarda geeft toe, dat in Rusland officieel de werkeloosheid is afge schaft. Maar de rationalisatie ingevolge het vijfjaren-plan maakt tal van arbeiders overbodig. De heer De Visser: Waarheid is, dat er op dezen dag in Rusland nog twee mil- lioen industrieele arbeiders te kort zijn. De heer Albarda, zijn rede besluitend, constateert, dat het „geneesmiddel", waar mee de oommunisten in hun zak loopeu, niets anders is dan een kwakzalversmiddel, dat de kwaal nog zal verergeren. Hij hoopt, dat de arbeiders zullen helpen het socialisme te verwezenlijken. De heer Loerakker (R.K.) schetst de moeilijkheden van den tuinbouw, zoo mede die van de verbouwers van suiker bieten. De steun, hiervoor toegezegd, komt spr. voor, te schriel te zijn. Voorts bepleit hij verlenging van den duur van uitkeerimgen aan werkeloozen- kassen, in het bijzonder voor de landarbei ders. Het Russische stolesl acht spr. verkeerd. De bevolking wordt tegen de Kerk onge- hitst en de kinderen worden in het vuilste militarisme opgevoed. Het kapitalistisch stelsel met alle gebreken aoht spr. toch nog honderdmaal beter dan het communisti sche. De heer Guit (R.K.) is met den heer Van den Tempel van oordeel, dat-de fout ligt bij het kapitalisme. Dit oordeel stemt ook overeen met dat van Pius XI blijkens diens encycliek. Spr. waarscnuwt tg a-en den op de Re- geermg uit>geoefenden drang om loonsver laging in ue z.g. beschutte bedrijven te be werken. De Regeering kan en mag hier geen invloed op de gemeentebesturen uitoefenen. Dit is de taak van het georganiseerd over leg, waar dergelijke vraagstukken kunnen worden besproken. Van arbeiderszijde kan bezwaarlijk worden verwacht, dat men zich zal gedragen als kalveren, die hun eigen slagers uitkiezen. Spr. bepleit tenslotte de totstandkoming van een algemeene steunregeling voor de werkeloozen in overleg met de gemeente besturen. Prof. Slotemaker de Bruine (C. H.) hekelt met de heeren van den Tem pel en Albarda de ellendige opdrijving van het nationalisme. Hij acht het niet verantwoord, in dezen voor de schatkist zoo bezwaarlijken tijd aan te dringen op verhooging van uitkeeringen uit 's lands kas, zooals wordt beoogd met de moties van den Tempel. De kwestie der loonsverlaging welke volstrekt niet behoeft gepaard te gaan met verlaging van het levenspeil behoort in besloten overleg te worden besproken. De heer Boon (V.B.) is door de rede van den heer Albarda teleurgesteld; deze gaf wel een diagnose, doch geen therapie, zijn rede was Zuiver negatief. Voorts her innert spr. aan het socialistische orisisoon- gres. Met aanvallen op het kapitalisme komt men er niet. De heer Albarda oriti- seerde voorts het Russische stelsel dat ook spr. geen stelsel voor de wereld acht maar hij liet na een positief middel tot genezing aan te geven. De moeilijkheden zijn van internationa len aard. Terecht zeide de heer Bnaat, dat men nimmer twee oogsten achtereen heeft gehad met een zoo overvloedige opbrengst als in de laatste beide jaren. Aan loonsverlaging valt, meent spr., met te ontkomen. De gevolgen daarvan zullen wel te dragen zijn, waar zoovele artikelen in prijs zijn gedaald. De leuze van de hooge loonen heeft in Amerika langen tijd göheerscht. Hooge loonen bevorderen de consumptie en der halve de welvaart, zegt Ford. Maar in zijn fabrieken wordt thans maar 2 dagen per week gewerkt. Intusschen zijn de loonen bij United Steel, Bethlehem Steel, General Mo tors met 10 pCt. gedaald. De productie kosten moeten lager worden om tegemoet te komen aan de nooden van al diegenen, wier inkomen reeds is verminderd. De heer S m e e n k (A.R.) schakelt bij de besproken middelen tot eoonomisch her stel de rede van den heer Albarda uit, die zioh tot oriitek bepaalde. In exportpremies als door den heer van Poll aanbevolen ziet spr. geen heil; zij werken dumping in de hand. Een algemeene verhooging van het tarief kan al evenmin helpen. Evenwel valt niet te ontkomen aan ver laging van kostprijzen voor de export-in dustrie, waar de geheele wereld is verarmd en deze de vroegere prijzen niet meer kan betalen. Toegegeven moet worden, dat de loonen van de arbeiders nog geenszins tot eenige weelde in staat stellen, al zijn zij in den lateren tijd veel verbeterd. Toch zou den, wanneer de nood dwingt, ook de loo nen in het geding moeten komen. Zou men deze ondanks alles handhaven, dan is het eenige gevolg, dat ook de arbeiders hoo- gere prijzen moeten betalen voor de diens ten en producten van de beschutte bedrij ven, tramritten (Amsterdam ging daartoe reeds over) en levensbehoeften. De kapitaalvorming moet voortgang kunnen hebben. Tal van landen hebben nog met kapitaalgebrek te kampen, waardoor zij geen railgoederen in voldoende hoeveel heid kunnen voortbrengen. De heer De Visser (Comm.) zal geen uitvoerige bespreking wijden aan den aard en den omvang van de crisis, maar hij weet wel, dat vooraanstaande economen en politici den winter met angst en vreeze tegemoet zien. De parlementen en de kapi talistische regeeringen zijn niet in staat een oplossing aan te geven voor de moei lijkheden. VOORNAAMSTE NIEUWS BU ITENLANO. De Duitsche Economische Raad van Ad vies gevormd. (Buiten!., 2e blad). China's eischen in het Mandsjoerijsche conflict. (Buitenl., 2e blad). Plannen voor een pact-Laval? (Buitenl., 2e blad). BINNENLAND. De interpellatie over den economischen toestand in de Tweede Kamer, (lste blad). Vergadering van de Haarlemsche Hanze. Loonsverlaging in de textielindustrie? (lste blad). Engeland en onze bloembollenteelt. (L. en T„ 2de blad). Een tijdeshrift, gewijd aan een vader- landsche heilige. (2de blad). Van de sociaal-democraten vernemen we niets dan frases. De heer Oud (V. D.): En u houdt niet van frases. De heer De Visser: Juist. De so cialistische leiders en vakbonden bren gen ons niet verder. Zelfs indien het hun zou gelukken, hun plannen te ver wezenlijken, zou dit op niets- dan teleur stelling voor de massa uitloopen. De socialisten vergelijkt spr. met de Janus- figuur. Zij hebben twee monden: één waarmee zij spreken tot de arbeiders en één waarmee zij lispelen tot de bour geoisie. (Gelach). Spr. dient eenige moties in, die alleen door den heer Wijnkoop worden onder steund en derhalve niet in behandeling komen. De heer Kersten (S. G. P.) betoogt, dat de heer van den Tempel de crisis niet heeft opgelost en dat men alleen op Gods woord kan bouwen. Spr. verwacht ook van de coalitiemaa-iregelen geen heil en hij bestrijdt iedere verzekering tegen werkeloosheid. De levensstandaard is inderdaad in de gegeven omstandigheden te hoog. Spr. wijst in dit verband op het groote ver bruik van sigaretten. Staking moet strafbaar worden ge steld. Onze productie moet worden be schermd; de vrijhandelsleuze kan in deze omstandigheden niet worden gehond- haafd. Voorts diende het samengaan van 2 3 openbare ambten in één land te worden verhinderd, evenals de beroeps arbeid van de gehuwde vrouw. HET MIJNONGELUK TE HERNE heeft 15 menschen het leven gekost. De red>- dingsbrigades doen haar werk. De deurwaarder opent de verkooping, die in enkele oogenblikken was afgeloopen, daar voor een stoel honderd gulden werd gebo den, welk bedrag voldoejide was om de kosten te dekken. TE ZUTFEN heeft de verkoop bij executie plaats gehad ten huize van het Tweede Kamerlid Dominee Faber in verband met diens weigering tot inkwartiering van een officier bij de jongste ma noeuvres, resp. het niet betalen van onkosten voor uitbesteding. De Ver. tot Behoud van nat uurmonumenten bestaat 25 jaar. EEN DER OISTERWIJKSCHE VENNEN voor welk behoud de vereeniging den laatsten tijd bijzonder ijvert.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1