BUITENLAND f 1.25 naar Waar „men" eet VRIJDAG 2 OCTOBER 1931 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD PAG. 5 DUITSCHLAND DE POSITIE DER DUITSCHE REGEERING. Houding der nationale oppositie. De Duitsch-nationaie partijleider, dr. Hugeniberg, heeft e-en geimeeiischappelij'k optreden van de nationale oppositie na het weder bijeen komen van den rijksdag aan gekondigd. De gemeenschappelijke besprekingen over dit punt zulen echter waarschijnlijk eerst onmiddellijk voor het begin van de rijks dagzitting plaats vinden. Behalve de hiervoor in aanmerking ko mende partijen, dus de Duitsch-nationalen, de nationaal-socialisten en de, uit de frac tie der land volkspartij getreden afgevaar digden, zullen, naar het nieuwsbureau van den V-D.Z. verneemt, ook de buiten de par tijen en het parlement staande nationale groepen aan de besprekingen deelnemen. Het staat reeds vast, dat deze onderhan delingen de indiening van een gemeen- schappelijkke motie van wantrouwen tegen het kabinet-Brüning tengevolge zullen hebben. De nationaal-socialisten hebben tevens aangekondigd, dat zij een motie van wan trouwen tegen den rijksminister van bui- tenlandsche zaken, dr. Curtius zullen in dienen. Bij de Duitsch-nationalen is een beslissing of zij deze motie zullen stemmen nog niet gevallen Dit zal eerst beslist worden bij de gemeenschappelijke besprekingen der nati onale oppositie. GEVECHT TUSSCHEN RECHTS- EN LINKS-RADIKALEN. In den nacht van Dinsdag op Woensdag werd een groep nationaal-socialisten, die van Rheinhausen naar Duisburg terugkeer den, door communisten aangevallen Er ont stond een kloppartij, waarbij se aanvallers op de vlucht werden gedreven. Een der communisten werd echter door zijn nati- onaal-socialistische tegenstanders ingehaald en door vuistslagen en messteken zwaar ge wond, waarna de man van een viaduct af op de rails werd geworpen Daar werd hij laler gevonden en naar het ziekenhuis ver voerd. De politie heeft intusschen zes na tionaal-socialisten in verzekerde bewaring gesteld. DUITSCHE WERKLOOSHEIDS- UITKEERINGEN. Termijn tot 20 weken gereduceerd. Op grond van een indertijd door presi dent von Hindenburg uitgevaardigde nood verordening heeft het bestuur van het rijksbureau voor arbeidsbemiddeling en werkloosheidsverzekering besloten, den maximumduur voor de uitkeering van yyerk- loozensteun van 26 op 20 weken, en bij sei zoen-werkloozen op 16 weken terug te bren gen. Deze nieuwe regeling treedt op 5 dezer in werking De bezuiniging, die hierdoor wordt ver kregen moet voor het rijksbureau de moge lijkheid scheppen, het hoofd te bieden aan de financieel e eischen, die bij ©en maxi mum-aantal werkloozep van 6.500.000. zoo als in den aanstaanden winter wordt ver wacht, aan de werkloosheidsverzekering zullen worden gesteld. Tot 15 September is het aantal werkloo- zen in Duitschland, vergeleken bij den gun- stigsten stand der arbeidsmarkt in den af- geloopen zomer, met circa 370.000 gestegen, d.w.zi nauwelijks sterker dan in dezelfde peride van verleden jaar, toen de toeneming 348.000 bedroeg. Het aantal werkloozen op 15 September bedroeg omstreeks 4.300.000 FRANKRIJK BELANGWEKKEND HERSTEL DER WERELD. Belangwekkende verklaring van Fransche zijde. Entienne Fuguère, die herhaaldelijk is op getreden als financieel adviseur van Laval en, naar verluidt deel zal uitmaken van de nieuwe Fransch-Duitsohe econmische com missie, heeft aan een vertegenwoordiger van United Press een interview toegestaan, waarin hij verklaarde: „Ik geloof, dat de eerste stap in de rich ting van het economisch herstel der wereld een gelijktijdige schrapping der intergealli- eerde schulden en der herstelschulden moet zijn. Daarna dienen de Vereenigde Staten en Frankrijk de andere landen te bewegen tot een gezonde aflossingspolitiek, waarna Frankrijk en Amerika dezen landen allen vereischten financieelen steun moeten gewen. Een conferentie van de voornaamste landen over het goudvraagstuk zou niet veel kunnen bereiken. Van meer belang zou het zijn, een wereldconferentie bijeen te roepen voor de regeling der prijzen in elk land in verband met de productie Dit zou den weg banen naar een herleving van den wereldhandel." AMERIKA DALENDE WERKGELEGENHEID IN DE VER. STATEN. Millioen man minder tewerkgesteld. Uit de officieele cijfers blijkt, dat de werkgelegenheid in de industrie gedurende het jaar geëindigd Augustus j.l. in de V. S. met 12.4 pet. is gedaald en dat de betaalde loonen met 20.8 procent daalden. Het aan tal tewerkgestelden is bijgevolg met ca. een millioen personen verminderd. SPANJE THANS NAAR EEN ACC00RD SPANJE-VATICAAN? Kardinaals Segura's ontslag aanvaard. Tusschen den H. Stoel en Spanje zou een principieel accoord tot stand zijn ge bracht, dat bij de Cortes zou worden inge diend. Indien het accoord wordt goedge keurd, zullen de onderhandelingen over een concordaat worden voortgezet. Verder wordt gemeld, dat het Vaticaan de ont slag-aanvrage van kardinaal Segura heeft aanvaard en dat hij waarschijnlijk opge volgd worden door kardinaal Vidal Bar- raquer. GEESTELIJKE CHAOS IN SPANJE. Geringe steun aan de Katholieke Pers. Dezer dagen bevatte het Katholieke blad „Patria", dat te Manresa verschijnt, een uitvoerig artikel, waarin nogmaals op de eigenlijke oorzaken van Spanje's geestelij ken nood wordt gewezen. Nu het Katholicisme in ons land, zoo heet het in dit artikel, het slachtoffer is geworden van een hardnekkige vervol- gingspolitiek, vragen tal van Katholieken zich nog steeds met verbazing af, hoe het toch mogelijk is, dat wij in zoo betreurens waardige omstandigheden gekomen zijn. De personen echter, die zich dit afvra gen, hebben naast de werkelijkheid ge leefd. Sinds jaren toch is het ontkerste ningsproces van ons land ban den gang. De- ontzaglijke meerderheid der Katho lieken echter deed alsof zij dit niet zag en niet hoorde en toch dragen zij zelf voor een groot deel de schuld van hetgeen hen thans zoo bittere klachten doet uiten. Tot onze groote schande moeten wij er kennen, dat wij praotisch niet veel meer gedaan hebben, dan onzen tegenstanders rustig hun gang laten gaan. Zij hebben groote organisaties gesticht, al maakten zij daarbij gebruik van alle middelen zonder onderscheid, dikwerf ook van het geweld. In een ontzaglijke hoe veelheid hebben zij dagbladen, tijdschrif ten, boeken, kortom allerlei propagandis tische geschriften uitgegeven. Zij organiseerden tallooze meetings en vergaderingen en ontplooiden in alles een koortsachtige activiteit. Zij hebben gewerkt, gestreden en het terrein voorbereid; daarom ook is de oogst voor hen en niet voor ons. Deze schuldbe kentenis is droevig, diep droevig en een groote schande voor ons maar het is de zuivere waarheid. Het egoisme van het grootste gedeelte der Katholieken of althans van hen, die zich zoo noemen, maakt het ons tot op heden onmogelijk, om het machtige wa pen der pers, die in onze dagen ongetwij feld de meest onweerstaanbare macht is, tegen onze tegenstanders te gebruiken. Noch kwalitatief noch quantitatief staan onze bladen thans op peil, waarop zij moesten staan. Wij hebben gebrek aan organisatoren, propagandisten en aposte len. Voor alles echter ontbreekt ons Katho lieken een juist inzicht in den toestand en een vurig verlangen, om onzen geheelen persoon te stellen in dienst van het ge loof, zonder hetwelk de volken onvermij delijk hun ondergang tegemoet gaan en tot barbaarschheid vervallen. OOSTENRIJK DEBAT OVER DEN HEIMWEHR- PUTSCH. In den Oostenrijkschen nationalen raad is gisteren een interpellatie van de sociaal democraten over het optreden der regee ring tegen den leider van $en Heimwehr- Putsch, dr. Pfriemer en zijn aanhangers behandeld. Voor de sociaal-democraten voerde dr. Eisler het woord. Hij werd beantwoord door den bondskanselier dr. Buresch, die verklaarde, dat de regeering ten volle bewust van haar plicht om de autoriteit van den staat, te allen tijde te handhaven, reeds in de vroege ochtend uren van 13 September alle maatregelen had getroffen, welke tegen de actie van dr. Pfriemér noodzakelijk waren. Des avonds was de orde reeds weer hersteld. De minister van Binnenlandsche Za ken, Winkler, gaf hierna een uiteenzet ting van de voorgeschiedenis van den Putsch. Deze was reeds in Augustus voor bereid en had zich over geheel Oosten rijk moeten uitsterkken. Uit brieven en documenten bleek, dat de actie een aan vang zou nemen met de arrestatie van de „Landeshauptmann" van Neder-Oosten- rijk, van den minister van Oorlog. Het eigenlijke plan is geweest, dat de Heim- wehr-organisaties van Opper-Stiermarken eerst zouden beginnen, daarna zouden de andere provincies volgen. Deze strategie was door de regeering doorzien en met succes bestreden. Zoo gebrekkig als de Jutsch was georganiseerd, zoo gevaarlijk was echter zijn doel, en de actie tegen den staat en de grondwet had tot een ma- telooze ramp. kunnen worden. Na den Putsch zijn 2217 geweren, 27 machinegewe ren meer dan 1000 helmen en een groote hoeveelheid munitie in beslag genomen. De minister verklaarde verder, dat hij op het standpunt stond, dat alle gewa pende organisaties ontbonden moeten wor den. Hij was daarom niet in staat om den eisch der sociaal-democraten tot eenzijdige ontbinding van de Stiermarksche Heim- wehr in te willigen. Tot slot verklaarde Winkler, dat het parlement er over moet beslissen, hoe de ontbinding van alle af- weerorganisaties moet geschieden. Hij deed een beroep op de bevolking om zich te onthouden van politiek radicalisme en verklaarde, dat de regeering zich door niets zal laten afschrikken om voort te gaan op den door de grondwet afgebaken- den weg. Voor een goed middagmaal (verkrijgbaar van 5—8 uur) 9203 CHINA ACCOORD NANKING-KANTON? Tsjang Kai-Sjek moet aftreden. Het persagentschap „Indo Pacific" meldt uit Hongkong, dat de tusschen Nan king en Kanton gevoerde onderhandelin gen het volgende resultaat hebben gehad: Tsjang Kai-Sjek en de Nanking-regeering treden af. Wang Tsjing-wei zal in een boodschap aan het volk zijn toekomstige politiek van nationale eenheid uiteenzetten waarover in Sjanghai nadere besprekingen zullen worden gevoerd. MANDSJOERIJE. De autonomisten-beweging. Japan weigert eenige verantwoorde lijkheid te aanvaarden voor de autonomis tische beweging in Mansdjoerije. In antwoord op de Chineesche nota van 29 September betreffende dit onderwerp, verzekert de Japansche regeering, dat haar ambtenaren zoowel als alle Japansche on derdanen het uitdrukkelijk verbod heb ben ontvangen, ook maar de minste aan moediging of steun aan de beweging te verleenen. BUITENL. BERICHTEN. ONGELUKKEN. MOTORBOOT OP DE OOSTZEE VERGAAN. Vijf personen Omgekomen. Bij BaLtiseh Port is een motorboot met zeven inzittenden op e©n rif geloopen en gezonken. Vijf personen kwamen hierbij om het leven. Treinontsporing. Bij het goederenstation LiitgenDort mund ontspoorde hedenmiddag om onge- j veer twee uur tengevolge van een breuk in de rails een van Dortmund-Zuid komende goederentrein. Bij het ongeval werden vier personen I zwaar en vier licht gewond, waaronder de machinist en de conducteur van den trein. De materieele schade is aanzienlijk. CANADEESCH DORP DOOR BRAND VERWOEST. Schade van 300.000 dolar. Het plaatsje Fossmill (Ontario), waar veel houtindustrie is gevestigd, is door brand verwoest. De schade wordt op 300.000 dollar geraamd. MISLUKTE AANSLAG OP TRAMBAAN TE WUPPERTHAL. De wissels van de trambaan zijn gister nacht door onbekende daders met een, uit cement en gips bestaande massa gevuld, om daardoor den tramwagen te doen ont sporen Toen het verkeer hedenochtend weer werd hervat was de massa gelukkig nog niet hard geworden, zoodat de wagen zonder gevaar over de hindernis kon rijden. DE HOOGSTE BIBLIOTHEEK VAN EUROPA. Hannover kan er zich op beroemen, dat het zijn boekenschat in de hoogste biblio theek van heel Europa heeft ondergebracht. De nieuwe bibliotheek bestaat thans uit ongeveer 140.000 banden, maar is zoo inge richt, dat het aantal tot 250.000 kan worden verhoogd. De bibliotheek in het torenhuis is ont staan, doordat de ten dienste staande ruim te niet voldoende was voor een laag ge bouw. Men kon over slechts 16 1/2 maal 14 1/2 M. grond beschikken. Op deze be trekkelijk kleine ruimte is nu een hoekzij gebouwd van tien verdiepingen. Ze is modern uitgevoerd met een stalen geraamte en baksteen en vormt een nieuwe bezienswaardigheid in de stad aan de Leine. Maar niet alleen uiterlijk is de bibli otheek van Hannover modern, ook van bin nen voldoet ze aan de nieuwste eisohen en natuurlijk staan er. zoowel voor mensehen als voor boeken, liften ter beschikking. WALDORF ASTORIA HOTEL GEOPEND. New Yorks „paleis". Het grootste hotel ter wereld, het nie- we Waldorf Asoria te New York is gister avond formeel geopend met een radio-rede van president Hoover. Er werd een ope ningsdiner aangericht, waaraan niet minder dan 6000 personen aanzaten, persoonlijkhe den op sociaal, politiek en commercieel ge bied. Het grootste hotel ter wereld, het nieu- pingen, dat een hoogte bereikt van bijna 200 meter, heeft 96 millioen gulden gekost en beslaat een enorme oppervlakte. Het vervangt het oude Waldorf Astoria, dat twee jaar geleden werd gesloopt en wordt een buitengewoon mooi voorbeeld genoemd van moderne Amerikaansche wolkenkrab berarchitectuur: massief, heel hoog, met strenge verticale lijnen en zonder overbodi ge ornamentiek. New York heeft al terstond een bijnaam gevonden voor de nieuwe aanwinst, een naam, die gerechtvaardigd wordt door den rijkdom, die ten toon gespreid is bij de decoraties van het inwendige van het ho tel en de meubileering der 2200 kamers: Ons niet-offioieele paleis, noemen de New Yorkers het. De eerste verdieping bewat alleen hooge ruime zalen voor allerlei doeleinden: de groote foyer heeft een klassiek karakter, met zuilen en pilaren van zwart en goud marmer. Uit enorme gouden en zilveren urnen komt de indirecte verlichting, door het geheel© gebouw zijn radio-apparaten en televisie-toestellen geplaatst en het geheele jaar door wordt in alle vertrekken de temperatuur op hetzelfde prettige peil gehouden. In de twee zij-beuken bevinden zich 300 wgelderig ingerichte appartementen, be doeld voor New Yorkers die in de stad een eigen home willen hebben, zonder de lasten van een eigen gekochte of gehuurde wo ning, met huishouding eto In deze gebou wen zijn speciale liften, de bewoners kun nen de beschikking krijgen over eigen ga rages en ingangen en voorts zijn er daktui nen, die een prachtig uitzicht bieden op de stad. TOESTAND VAN EDISON ERNSTIGER. Krachten nemen snel af. Naar uit West Orange (New Jersy) ge meld. wordt is de gezondheidstoestand van Thomas Alva Edison verder achteruit ge gaan. Een zoon van Edison deelde aan de peis mede, dat de krachten van zijn vader 6nel afnemen. De zieke heeft reed3 alle belangstelling in zijn omgeving verloren. Tien bommen te Havana ontploft. Uit Havanna wordt, gemeld, dat daar tien bommen zijn ohtploft. Honderd veertig per sonen, o.w. zestig vrouwen, zijn gearre steerd bij betoogingen naar aanleiding van de herdenking van den dag, waarop Rafael Trejo, de „student-martelaar", doodelijk werd gewond. Een man en een jongen wer den ernstig gekwetst. Gisteravond om 7 uur vergaderde de gemeenteraad van Alphen a. d. Rijn on der voorzitterschap van den burgemees ter dr. H. Lovink. Onder de ingekomen stukken is een verzoek om subsidie voor de R. K. Be waarschool te Aarlanderveen, waarop B. en W. voorstellen goedgunstig te be schikken. Verzoek van Mej. Kiers om ontslag als onderwijzeres1 aan de openbare la gere school aan de Oudshoornsohe weg, welk ontslag eervol wordt verleend. Hierna volgt het antwoord van B. en W. op de dertien vragen door den heer den Uyl gesteld over den toestand der gasfabriek. De vragen van den heer den Uyl aangaande het beheer van de gasfabriek. De heer den Uyl had aan B. en W. de volgende vragen gesteld: 1. Zijn B. en W. met ondergeteekende van meening, dat de water- en liohtbe- drijven dezer gemeente, inrichtingen zijn, welke onder directe controle van het gemeentebestuur behooren te staan, en als zoodanig aan den gemeenteraad alle gewensohte inlichtingen nopens den toe stand van deze bedrijven behooren te worden verstrekt? 2. Zoo ja, zijn B. en W. dan bereid mede te deelen welke volgens hun mee ning de oorzaken zijn dat de productie kosten van gas, blijkens het laatst ver schenen verslag, gestegen zijn van 7.856 cent tot 8.953 cent per nuttig afgelever de M3. en aldus de verkoopprijs van 9 cent per M3. zeer dicht benadert? 3. Dat, wanneer deze ontwikkeling zich zal voortzetten, de productiekosten den verkoopprijs in zeer nabije toekomst zal overtreffen, en derhalve een tariefverhoo- ging voor gas noodzakelijk zal moeten volgen, hetgeen niet in het belang dei- verbruikers en hiermede niet in het be lang der gemeente moet worden geacht? 4. Hebben B. en W. de overtuiging dat alles wordt gedaan wat redelijkerwijs mogelijk is, teneinde dat bedrijf zoo ren dabel mogelijk te maken? 5. Is het uw college bekend, dat ge stadig geruchten opduiken, waarin, om trent de bedrijfstoestand der gasfabriek eigenaardige noten worden gekraakt? 6. Js het bijv. juist, dat sinds de in bedrijfstelling der nieuwe kameroven op 22 Juli j.l de productiekosten belangrijk zijn gestegen, en derhalve niet aan de gestelde verwachtingen voldoet? 7. Is de exploitatie van deze kamer oven niet opgezet op de theorie, dat per 100 K.G. steenkolen 5o M3. gas kan worden geproduceerd, terwijl, blijkens de praktijk uit genoemde hoeveelheid kolen slechts 38 40 M3. kan worden gewonnen? en dat voorts volgens dit systeem gespoelde instede van ruwe ko len moeten worden gebruikt, welke pro- oentelijk 1/10 zwaarder zijn, zoodat over ■het laatste half jaar 500 ton kolen meer zijn gebruikt dan waarop gerekend was? 8. Is het juist, dat de nieuwe stoom ketel welke volgens de theorie verwarmd zou worden door de aflaatwarmte der ovens, geheel niet aan het gestelde doel beantwoord, en dat voorts de potentie of arbeidsvermogen der verschillende zuiveringstoestellen nog berekend is op een meer beperkte productie dan de te genwoordige, hetgeen nog, meer speciaal wat betreft de koelers, ongunstig be- invloed wordt door het feit, dat bij de huidige methode het waterstofgas deze koelers moet passeeren, hetgeen bij de vroegere productiewijze niet noodig was? 9. Is het juist, dat de vroegere direc teur, wijlen den heer Hildernisse in 1916 met de thans toegepaste methode een proef heeft genomen, en toen tot de conclusie is gekomen, dat van meer ratio- neele productie geen sprake kon zijn, om dat het kamerovensystecm meer toezicht eischt, en voorts omdat de besparing van arbeidskrachten voor de vroegere productie van waterstofgas in de prak- VAN ALPHEN a. d. RIJN tijk niet opgaat, omreden de arbeiders aan het oude waterstofproductie-apparaat werkzaam, in werkelijkheid niet allen noodig waren, maar ook toen reeds voor een deel in andere functies arbeid ver richten. 10. Zijn B. en W. bereid mede te dee len of het juist is, dat de directeur der gasfabriek de minder goede gang van zaken aan al of niet vermeende tegen werking van het personèel tracht toe te schrijven en' voorts poogt, noodige reparatiën, nalaat te doen uitvoeren, het geen op den duur tot een zekere mate van verwaarloozing moet leiden, alleen om de directe financieele bedrijfsuitkom- sten gunstig te beinvloeden? 11. Achten B. en W. het voorts juist, een soort van geestelijke inkwisitie voor het personeel in te stellen, zooals uit het, naar het schijnt, door uw college ingestelde onderzoek mag worden afge leid, en waarnevens in de fabriek oekases zijn bevestigd, welke het verbod bevatten voor het personeel, mededeelingen nopens bedrijfstoestanden aan derden te doen? 12. Zijn B. en W. met ondergeteekende van meening, dat de exploitatie van ge meentebedrijven een publieke zaak is, en derhalve alle inwoners der gemeente het recht hebben te weten, in welken toe stand gemeentebedrijven verkeeren, het geen alleen mogelijk is door zoo groot mogelijke openbaarheid? 13. Hebben B. en W. tenslotte voor zich de overtuiging dat de algemeene leiding der gasfabriek in deskundige handen is, en worden zij door de vroe gere prestaties van den huidigen direc teur in eerder uitgeoefende functies in deze meening gesterkt? (get.) C. den Uyl. Het antwoord van de commissie van bijstand. Op deze vragen heeft de commissie van bijstand het volgende geantwoord: Sub. 1. Het komt de commissie voor. dat zij hieromtrent haar meening niet behoeft weer te geven. Sub. 2. Dat de productiekosten van hel gas per nuttig afgeleverde M3. zijn ge stegen van 7856 tot 8.953 ct. per M3. vindt voor een zeer belangrijk deel zijn oorzaak in de buitengewone daling der bijproducten als cokes, teer en ammo- niakwater, en de stijging der kolenprij- zen, waardoor alleen reeds een nadeelig verschil met het jaar 1929 is ontstaan van rond 15000.waarin een bedrag van rond 4000.wegens minder op brengst van de cokes en van rond 9000.wegens meerder uitgaaf aan steenkolen. Sub. 3. Wanneer deze ontwikkeling zich zal voortzetten, zullen inderdaad de productiekosten den verkoopprijs in zeer na'bije toekomst overtreffen. Naar het. oordeel der commissie zal, wanneer de buitengewone daling van de prijzen der bijproducten zich niet verder voortzet en de kolenprijzen niet verder stijgen, zulks evenwel niet het geval zijn. Een tariefsverhooging zal naar haar oordeel dan ook niet noodzakelij* zijn. In ver band hiermede wordt, ook met betrek king tot het ingevoerde vastreohttarief nog opgemerkt, dat hoewel dit den eer sten tijd een zekere verlaging van in komsten zal- geven, verwacht kan wor den, dat dit in de toekomst een blijven de stijging van inkomsten zal geven. Sub. 4. Voor zoover zulks mogelijk is, in verband met het tijdelijk karakter der tegenwoordige samenstelling van de commissie, heeft zij de overtuiging dat alles wordt gedaan, wat redelijkerwijs mogelijk is, teneinde het bedrijf zoo ren dabel mogelijk te maken. Sub. 5. De commissie is van oordeel, dat hierop door haar geen antwoord kan worden gegeven. Sub. 6. Het. is niet juist, dat. sinds de in bedrijfstelling der nieuwe kameroven op 22 Juli 1930, de productiekosten be langrijk zijn gestegen, hetgeen blijkt uit de bedrijfskosten over 1930. Uit het ant-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 5