22ste Jaargang
V/OENSDAG 30 SEPTEMBER 1931
No. 7014
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
KERKNIEUWS
RECHTZAKEN
LAND- EN TUINBOUW
3)e£eidAeli&©oii/Êai/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bü onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per port f2.95 per kwartaal
Bet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
krijgbaar tegeD betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buvtr en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
■lllllllililliliiiliilliiiilliiiiiiiilllllllilllillllilfl
E Wij geven heden een geillu- s
E steerd nummer ter gelegen-
E heid van de opening van de
E Leidsche Winkelweek. 5
E Wij beginnen vandaag met E
E een geïlliusteerd Kinderver- E
E haal.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiï
TWEEDE KAMER.
Nieuwe leden.
De Tweede Kamer moest, voordat zij
gistermiddag haar Afdeelingsonderzoek
aanving, even bijeenkomen om goed te keu
ren, dat op 1 October de "wetsontwerpen
inzake benzinobelasting en invoerrechtver-
hoogmg in de Afdeelingen zullen worden
onuerzocht.
Het interpellatieverzoek van den heer de
Visser betreffende de behandeling van
vreemdelingen, in het bizonder van twee
Chineezen werd ingewilligd.
Het nieuwe socialistische lid, mejuffrouw
Alida de Jong, opvolgster van den heer
Gerhard, werd geïnstalleerd.
De heer J. Ter Laan, opvolger van den
keer Brautigam, tot wiens toelating de Ka
mer mede besloot, was er nog met.
Van den heer Jos. Maenen, den opvol
ger van dr. Nolens, waren de geloofsbrie
ven nog niet ingekomen. En de heer Faber
(er zijn heel wat nieuwelingen!), die door
het Centraal Stembureau gekozen is ver
klaard in de plaats van den heer Kleere-
koper, heeft nog niet bericht dat hij de be
noeming aanneemt.
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN
AMSTERDAM.
De laatste dag.
Tegen twee uur, het tijdsitp waarop H.
M. de Konigin haar jaarlijksch bezoek aan
Amsterdam zou beëindigen was het zeer
vol op den Dam.
De laatste wacht was betrokken door
de leerlingen van de school voor reserve-
officieren der infanterie, wier muziekkorps
vijf minuten voor twee het Wilhelmus"
deed' hooren. Hoeden gingen af en velen
zongen het volkslied mee.
Onder hartelijke toejuichtingen, waar
voor de Koningin en de Prinses vriendelijk
buigend dankten, werd de tocht naar
Schiphol aanvaard.
Onder de vele aanwezigen,die des mid
dags bij het bezoek van de Koninklijke
Familie aanwezig waren, merkten wij, be
halve de reeds genoemde personen op:
Z.Exc. S. de Graaff, Minister van Kolo
niën, de heeren Gotfr. Crone, vice-voor-
zitter der Kamer van Koophandel te Am
sterdam, ir. M. Damme, inspecteur-gene*-
raai der Posterijen en Telegrafie, de Veer,
directeur der afdeeling Luchtvaart van het
departement van Waterstaat, dr. Wolff,
recteur van den Rijksstudiedienst voor de
Luchtvaart, A. Burgerhout, directeur de
Aviolandafabrieken, Koolhoven, vliegtuigen
constructeur, ir. de Vogel, en Jhr. van den
Berch van Heemstede, bestuursleden der
Kon. Ned. Vereeniging voor Luchtvaart.
Bij aankomst boden Tommy Thomson en
Pia Plesman aan de Koningin en de Prin
ses bloemen aan.
De vlootschouw op Schiphol werd be
gunstigd door het prachtigste zonneweer en
had een schitterend verloop.
Het marine-escadrille onder bevel van
luitenant ter zee le klasse V. H. Teten-
burg en het leger-escadrille onder kapi
tein W. C. J. Versteegh voerde enkele wel
geslaagde luchtmanoeuvres uit, waarna de
instructeur van de Nationale Luchtvaart-
school S. de Mul, alsmede de heeren Mei-
neke en Schmidt Crans uit Rotterdam ver
schillende verbluffende vliegdemonstra-
ties gaven.
Na het vertrek der Koninklijke Familie
hadden nog verschillende rondvluchten
plaats der K. L. M., alsmede vliegdemon-
straties op vliegtuigen van Nederlandsche
Vliegtuigfabrieken.
Het Koninklijk Bezoek aan Amsterdam
vond aldus met deze luchtvlootschouw een
waardige bekroning.
VOOR ALLES RECHTVAARDIG.
Onder dit opschrift schrijft pater dr.
Slijpen S.J. in de „Gelderlander":
„Toen onze afgetreden Rector Mag
nificus dezer dagen even de aandacht ves
tigde op de nieuwe kloosters, die, hun al
oude roeping getrouw, zich vestigden en
vestigen in en om deze Universiteitsstad,
en toen hij daarbij sprak van „ware burch
ten en paleizen", toen weerklonk en plot
seling een onbedaarlijk applaus.
De heer Drerup heeft met zijn gezegde,
natuurlijk, niets anders bedoeld dan een
treffende vergelijking in te stellen met
het burchtje of paleisje aan den Bijleveldt-
singelen de toehoorders der rede bedoel
den, al even natuurlijk, niets anders dan
dit te onderstrepen.
Maar dit applaus is mij toch aanleiding,
om aan bepaalde kringen in onze goede
stad een paar vragen te richten. Te dik
wijls immers hooren we, in hun beschou
wingen over deze nieuwe kloosters, een
zeker anticlericaal toontje dóórklinken,
waarvan ik de herkomst nu liever niet
analyseer. Wil men echter anticleriaal zijn,
dan zoeke men (dat is wellicht niet zoo
lastig 1) rechtvaardiger grieven. Want deze
is zeer zeker: ondoordacht-onrechtvaa?-
dig.
Geen oprecht katholiek kan er immers
iets op tegen hebben, dat de priesters we
tenschappelijk zoo hoog mogelijk trachten
te staan 1 Dat komt immers niet alleen
aan alle katholieken ten goede, maar het
is tevens de meest-levende Apologie. En
als dat dan zoo is, moeten ze dan niet w»
nen, waar ze studeeren? En als ze, God
zij dank, velen in aantal zijn, moeten ze
dan niet wonen in grootere huizen
En als er dus grootere huizen gebouwd
moeten worden, heeft men dan waarlijk
liever: onooglijke silo's, die het danzien
onzer prachtige stad aldus opzettelijk
zouden bederven 1 En als men dan nóg
niet hebben kan, dat „al die paters" in
zulke uiterlijk-imponeerende huizen wo
nen, heeft' men dan al eens een eerlijken
blik geslagen in hun eenvoudige, ja meei
dan eenvoudige, ja meestal uiterst-kale
kamers 1 De grief hoorde ik reeds vaak.
Maar nog nooit uit den mond van iemand,
die zelf in zijn huis ook maar één zóó be
scheiden-ingerichte kamer zou dulden 1 En
toch: in die ééne, kale kamer, zitten en
slapen onze religieuse studenten, achter
die machtige gevels.
Laten we vóór alles rechtvaardig zijn."
OUD-MINISTER VAN GIJN OVER DE
MILLIOENENNOTA
Geen salariskorting en tariefsverhooging.
De oud-minister mn Financiën dr. Ant.
van Gijn, in het Hbld. de Mi'.lioenennota
besprekend, doet voor de salariskorting en
de verhooging van het tarief van invoer
rechten twee andere maatregelen aan de
hand.
Voor de salariskorting een conjunctuur-
belasting, in den geest van de oorlogswinst
belasting voor allen, wier inkomen in deze
tijden nog gestegen is of wier inkomen in
19311932 minder dan 5 procent beneden
het gemiddelde inkomen van de jaren 1928
1929, 1929—1930 en 1930—1931 is gedaald.
Voor de verhooging van het tarief van
invoerrechten wil hij de benzinebelasting op
5 cent in plaats van op 3 gebracht zien, wat
8 miUioen meer in het laatje zou brengen.
Gaat de minister De Geer heen, of gaan
er nog meer?
De „Res.-bode" ho-udt zich met het ge
rucht van „de Haagsche Post" bezig, dat
minister De Geer ambtsmoede zou zijn en
de naam van zijn opvolger al van mond tot
mond gaat (het Haagsche katholiek orgaan
hoorde in dit verband den naam van mr.
Romme, den leider der katholieke raadsfrac
tie te Amsterdam)
Maar de „Res.bode" hoorde nog meer.
Het heeft hooren spreken van den val van
het kabinet nog vóór 1 .Januari, „omdat dit
kabinet in katholieke kringen en niet al
leen in die der democratie veel van zijn.
vertrouwen heeft ingeboet, vooral wegens
gebrek aan een vertrouwenswekkend en
doortastend crisisbeleid". Het blad hoorde
spreken van een kabinet-Van Schaik, dat
veel meer democratisch georiënteerd zou
zijn.
Wij geven deze geruchten onder alle
voorbehoudZe zijn ook al weer reeds van
gezaghebbende zijde tegengesproken
Loterij „Hëliomnre".
"Naar v.ij vernemen zijn de hoofdprijzen,
van deze loterij gevalen op de volgende
nummers: Nr. 12423 Gouden Rozenkrans
van Z.H. den Paus; nr. 19562 Essex Auto;
nr. 29755 Kunstspelpiano der firma Gold-
schmeding; nr. 4910 Philips radiotoestel;
nr. 4209 E. M. Jaarsma Haard; nr. 23835 E.
M. Jaarsma Haard.
DE CRISIS EN DE LANDBOUW.
Besprekingen tusschen den
'Katholieken Ned. Boerert-
en Tuindersbond en de R.K.
Tweede Kamerfractie.
Tusschen het hoofdbestuur van den Ka
tholieken Ned. Boeren- en Tuindersbond,
dat nagenoeg in zijn geheel aanwezig was
en een delegatie uit de R.K. Tweede Ka
merfractie heeft een uitvoerige bespreking
plaats gehad, over den nood, waarin tal
van onderdeelen van het land- en tuin
bouwbedrijf verkeeren en de ernstige geva
ren, welke de andere onderdeelen bedrei
gen.
Van de zijde van den Boeren- en Tuin
dersbond werd de groote urgentie betoogd
van maatregelen ten aanzien van de bie
tencultuur, de teelt van fabrieksaardappe
len en verschillende tuinbouwcultures, meer
in het bijzonder die van den kouden grond.
In een uitvoerig pleidooi werd de wen-
schelijkheid betoogd van een anderen koers
in de handelspolitiek, waarbij aan de Ne
derlandsche onderhandelaars bij het slui
ten van handels tra cta ten de beschikking
worde gegeven over ruilobjecten Teleur
stelling werd uitgesproken over de te
eenenmale onvoldoende bepalingen, neer
gelegd in het ontwerp van een z.g.n. „Anti-
dumpings-wetje". In het bijzonder werd
nog gewezen op den ondragelijken toestand,
waarbij het veerijke Nederland, dat zelf
een groote productie van vleesch heeft,
reusachtige hoeveelheden buitenlandsch
vleesch onbelemmerd kunnen worden inge
voerd tegen prijzen, die voor den Neder-
landscben veehouder ver beneden produc
tiekosten liggen.
Medewerking werd verzocht, om de re
geering er toe te bewezen eventueele hulp
maatregelen, die zij bereid is te ver'eenen,
toch vooraf tijdig bekend te maken in ver
band met het door de boeren en tuinders
op te maken bouw- en tee'tplan.
Verzocht werd bij deregeering aan te
dringen op spoed ten aanzien van het
thans reeds zoo lang in studie zijnde vraag
stuk der spoorvrachttarieven.
Ook werd aangetoond, dat de landbouw,
in het bijzonder door de grondbelasting en
de daarop geheven opcenten onder al te
zwaren belastingdruk ligt.
Ten slotte werd gewezen op de voor orde
en rust uiterst gevaarlijke gemoedsstem
ming, die zich in steeds breeder lagen van
de land- en tuinbouwende bevolking mees
ter maakt en hier en daar tot verbittering,
ja soms zelfs tot opstandigheid overgaat.
FAPRIEKSSLUITING TE OSS.
Hc:v'erden slachtoffers.
Naar de „Volkskr." verneemt zal spoedig
de vet- en de marganne-afdeeling van de
N.V. Hartcgh's fabrieken te Oss deel
uitmakende van bet Unilever Concern
worden stopgezet.
Na de stopzetting der Jurgensfabrieken
is dit een nieuwe slag voor de Noordbra-
bantsche gemeente Oss.
Het hoofdbestuur van den TX.K Fabrieks-
arbeidersbond heeft reeds een bespreking
met de directie van Hartogh aangevraagd,
welke bespreking dezer dagen zoo mo
gelijk nog deze week wordt gehouden.
Nader wordt vernomen, dat de sluiting
der vet- en mao-garine-afdeeling de
vleesch- en worstfabriek zijn niet in de
sluiting betrokken zou plaats hebben
over vier weken. Met deze sluiting zijn hon
derden arbeiders gedupeerd. In hoeverre
voor hen arbeid te vinden is in het con-
cernbedrijf te Rotterdam, valt momenteel
niet te zeggen.
Het spreekt, dat de bevolking van Oss
met groote spanning den gang van zaken
gadeslaat. „Tijd".
DE SUCCESSIEWET.
En de daling van effecten.
Mevrouw van ItaliëVan Embden. lid
van de Tweede Kamer, heeft den minister
van financiën gevraagd:
Is het den minister bekend, dat bij de
bestaande regeling van de Successiewet het
voorkomt, dat erfgenamen, die ter wil^e
van de succesiebelasting gedwongen zijn
over te gaan tot het realiseeren van hun
effectenbezit, bij de tegenwoordige cata
strofale daling van nagenoeg alle waarden,
een zoo geringe waarde in geld ontvangen,
dat niet alleen de erfenis geheel verloren
is, maar dat soms i.og sommen moeten wor
den bijbetaald, hetgeen zelfs tot failliet-
verkla-'ng leiden kan
Is de minster bereid een tijdelijke af
wijking van de bepalingen der Successiewet
te dezen aanzien in overweging te neimen?
Een hemmetjes-jubileum.
Wij lezen in de „Avondpost": De ver
schillende westontwerpen, verslagen, con
clusies, enz., welke bij de Tweede Kamer
aanhangig zijn, worden telken jare na de
opening der Staten-Generaal van een
nieuw omslag voorzien.
In parlementaire kringen heeft men daar
een technisohen en huiselijken term voor:
de wetsontwerpen krijgen zoo zegt men
„een schoon hemmetje" aan.
En:
zoodoende kan men gemakkelijk con
troleeren, hoe lang een bepaald wetsont
werp reeds bij de Kamer aanhangig is. Zoo
veel hemmetjes, zooveel jaren.
Dezer dagen zijn de schoone hemmetjes
voor het parlementaire jaar 1931—'32 weer
uitgedeeld. We hebben eens goed geteld.
Het record wordt gehouden door een wets
ontwerp met 29 hemmetjes. De arme 'lijder
met permissie barst bijna van dikte.
Het is een wetsontwerp houdende „maatre
gelen tot regeling der administratieve
rechtspraak", geboren in den jare 1904, dat
thans, van 29 hemmetjes voorzien, nog
steeds in de parlementaire couveuse ligt.
Iets minder dik, maar toch ook van een res
pectabelen omvang, is het ontwerp inzake
de „Wijziging van de Hinderwet", dat, met
24 chemises getooid, er maar niet in slaagt
het Binnenhof te verlaten, en dan volgt de
„Voorziening tegen water-verontreiniging"
(21 hemmetjes) de nieuwe Zondagswet (13
hemmetjes), enfin, we gaan niet doo^, maar
als alles meeloopt, wordt het een heelen
optocht-
Wij stellen voor om, wanneer de kampi
oen het volgend jaar zijn 30e versohooning
aantrekt, er een aardig feestje van te
maken.
Het hemmetjes-jubileum.
Het dagblad „De Tijd".
De nieuwe directie van „De Tijd" kon
digt in haar nummer van gisterenavond
aan, dat het ochtendblad met ingang van
1 October a.s. wordt opgeheven. De bedoe
ling van de nieuwe leiding is, om aan het
dagblad „De Tijd" zijn oude plaats in het
katholieke openbare leven van Nederland
te waarborgen.
De K o n i n k 1 ij k e Militaire
Kapel is in Den Haag teruggekeerd
van haar bezoeken aan de Parijsche ten
toonstelling. Zij heeft daar veel succes ge
oogst.
B. en W. van Rijswijk stellen den Ra.?d
voor de vernieuwing van de Geestbrug.
De begrooting is 230.000, waarvan Rijk en
Provincie een groot deel betalen, terwijl
ook Den Haag en Voorburg de kosten zul
len meedragen.
Gisteren werd te Venlo aanbesteod
het bouwen van een R. K. Ziekenhuis
en bijgebouwen op den Hoofdweg voor re
kening van het R. K. Kerkbestuur.
Er waren 38 inschrijvers. De laagste in-
schrijfster was de firma J. Stiphout te Sam-
beek met ƒ447.500. Het hoogste werd inge
schreven door de firma Wortel cn Buysing
te Tilburg met 573.000. Voor het beton
werk, dat afzonderlijk werd aanbesteed,
werd door een negental firma's ingeschre
ven. De laagste inschrijfster was de N.V.
Bouw- en Betonmaatschappij „Limburgia"
te Venlo met 125.000. Hoogste inschrijfster
was de Algemeene Bouwonderneming „Al-
bouw" te Breda met 148.150.
Benoeming* in het Aartsbisdom.
Z. H. Exc. de artsbisschop van Utrecht
heeft benoemd tot kapelaan te Amersfoort
(O. L. Vrouw Ten Hemelopneming) den
weloerw. heer Th. C. M. van Leeuwen.
EEN PRIKPLANK ALS PUZZLE.
Geen overtreding der Loterijwet.
De vijfde Kamer der Amsterdamsclie
rechtbank sprak Dinsdag den vijf-en-twin-
tig-jarigen exploitant van vernuft- en
vaardigheidsspelen M. M„ verdacht van
overtreding der loterijwet 1905, vrij.
M. had in diverse winkels te Amster
dam, zoogenaamde prikplanken geplaatst.
Wanneer men het goede nummer prikte,
ontving men een prijs. Verschillende pun
ten waren gegeven, zoodat bij eenig na
denken men na kon gaan, waar het ge-
wenschte nummer zich bevond.
Ook de kantonrechter had verdachte
vrijgesproken.
Verdediger was mr. J. K. M. Malhuisen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Volkenbcndshulp aan China ter bestrij
ding der besmettelijke ziekten. (Buitenl.
2e blad).
De onrust in Spanje. (Buitenl. 2e blad).
Amerika bezuinigt op de vlcotuitgaven.
(Buitenl. 2e blad).
BINNENLAND.
Minister de Geer over de financieele
moeilijkheden en de regeeringsmaatrege-
len. (3de blad).
Een adres van de Nederl. Maatschappij
voor Handel en Nijverheid aan de regee
ring inzake de voorgenomen financieele
maatregelen. (3de blad).
De bollenhandel in 1931. De invloed
van het Engelsche pond op den handel.
(L. en T., 3de blad en 1ste blad).
Een adres van het R.-K. Werkliedenver
bond aan de regeering, waarin verschillen
de wenschen worden kenmaakt gemaakt.
(2de blad).
Een bespreking over den crisis-toestand
tusschen de organisatie der Katholieke
Boeren en de Katholieke Tweede Kamci*
fractie. (2de blad).
Fabriekssluiting te Oss. (1ste blad).
LEIDEN.
De Winkelweek is geopend, (lsle blad)
OMGEVING.
Te Zoeterwoude heeft plaats gehad de
ecrste-steen-legging van de nieuwe kerk
der Kruisheeren. (1ste blad).
DE NIEUWE BURGEMEESTER VAN
BERKEL EN RODENRYS, mr. A. A. M.
Gründemann is gisteren officieel geïnstal
leerd. De nieuwe burgemeester met zijn
echtgenoote bij gelegenheid der installatie.
De bloembollenhandelaren en het Engelsche
Pond.
Het resultaat van de Maandagmidag gehou
den bijeenkomst van de leden van de Engel
sche Groep van den Bond van Bloembollen
handelaren, is een afspraak om alle leden te
adviseeren, van nu af aan slechts in guldens
aan te bieden. Een circulaire zal van den
Bond uitgaan aan de Engelsche clientèle om
duidelijk te maken, dat deze maatregel is ge
nomen om het risico voor beide partijen uit te
sluiten .Wil de Engelsche klant zich niet on-
middelijk in guldens dekken, dan kan hij in
valuta speculeeren, iets wat de Nederlandsche
bollenhandelaar niet wenscht te doen.
