22ste Jaargang
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1931
No. 7009
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE WERELDCRISIS EN DE HERSTEL
BETALINGEN.
BERICHT
S)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor LeideD 19 cent per week 12.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week ff 2.60 per kwartaal
Franco per port 12.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
.verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Gebrek aan beschaving.
Wij hebben meermalen gewezen op een
gebrek aan beschaving, op een onbe
schaamd en onbeschaafd optreden van le
den van het Leidseh Studentencorps.
Hetzelfde verwijt wordt nu gericht aan
leden van het Delftsche Studentenkorps
door den praeses van dat corps zelf.
Bij de inauguratie van de nieuwe leden
van het corps heeft de praeses een stand
je uitgedeeld. Het was niet gericht tot de
pas ontgroende jongelui, doch tot de me
destudenten van oudere jaren, wien hij ge
brek aan beschaving, gebrek aan geeste
lijke aristocratie verweet, en hij was daar
over zoo slecht te spreken, dat hij ronduit
verklaarde, dergelijke lui liever niet in
het corps te zien, ook al zou dit daardoor
in financieele moeilijkheden geraken. Dan
moet het toch wel heel erg zijn!
Dat zegt de „Nieuwe Courant", die dan
vervolgt:
„Van dit gebrek aan beschaving schijnt
ook in den groentijd gebleken te zijn, zoo
dat de voorzitter de houding der oudere
jaren, die aan het ontgroeningswerk had
den deelgenomen, zelfs als met-gentieman-
like, dus onfatsoenlijk, omschreef. En dat
zei hij in tegenwoordigheid der ontgroen
den zelf.
Een voorzitter, die zoo iets zijn mede
leden in het gezicht durft zeggen, moet
wel vast in de schoenen staan, moet on
vermijdelijk het noodige bewijsmateriaal
achter de hand hebben om mogelijke oppo
sitie tegen een dergelijke openlijke verkla
ring met succes af te weren. Maar dan
achten wij den tijd gekomen, dat daarom
trent een nader onderzoek wordt ingesteld.
Wij weten, dat ook in andere academieste
den wel eens stemmen opgaan, sprekende
van een verruwing van zeden in de stu
dentenmaatschappij. De groentijd heeft
een ander karakte». gekregen sedert de
dagen, dat wij student waren grappig
heid en onzin hebben plaats moeten ma
ken voor handtastelijkheid, soms ontaar
dend in mishandeling. De pogingen, om
dit instituut door reglementeering binnen
bepaalde grenzen te houden, schijnen niet
ten volle geslaagd te zijn, zoodat wel
licht straffer optreden daartegen overwo
gen zal moeten worden.
Maar wanneer bovendien, gelijk uit de
rede van den voorzitter van het Delftsche
Studentencorps valt af te leiden, de stu-
denticositeit van weleer plaats gaat ma
ken voor ruwheid en onbeschaafdheid, de
humor wordt verdrongen door onhebbe
lijkheid, de wellevendheid door lompheid
wordt vervangen, ja, dan hebben wij een
zwaar hoofd in de toekomst, van de stu
dentenwereld met haar eigenaardigheden,
aan verwordt zij tot een troep slecht op
gevoede collegeioopers en verdwijnt het
ideëele karakter van den studententijd,
waarvan men de beteekenis voor de be
schaving niet te laag mag aanslaan.
Laten we dus hopen, dat het woord van
voorzitter De Banitz weerklank vindt
in de eerste plaats bij het Delftsche stu
dentencorps. Maar misschien kan het ook
bij andere corpsen een invloed ten goede
uitoefenen".
We helpen, een en ander hopen.
Helaas, wat hier gezegd en gehoopt
wordt, is niet nieuw. Er gaat zoo goed als
geen jaar voorbij, of er wordt geklaagd,
over schandalen in een of andere acade
miestad bij het. ontgroenen. En er wordt
ook wel eens iets tegen gedaan. Maar
afdoende maatregelen schijnen er maar
niet tegen te nemen te zijn.
Waarom niet?
Is het niet wel eens gebleken, dat de
oorzaak daarvan is, dat er ook professo
ren en curatoria zijn, die zulke „opvoe
ding" der groenen zoo erg niet vinden?
Is het tenslotte niet hieraan toe te schrij
ven, dat beschaving bij velen ook onder
de zéér „beschaafde" lieden niet veel
meer is dan wat conventie?
FRANKRIJKS EN ENGELANDS STANDPUNT.
MINISTER FLANDIN AAN HET
WOORD.
De Fransche minister van Financiën,
Flandin, heeft gisternamiddag in de eco
nomische commissie van de Volkenbonds
vergadering een groote rede gehouden,
waarin hij het standpunt der Fransche re
geering, ten opzichte van de financieele
problemen der economische crisis uiteen
zette, nadat de Fransche minister van Han
del. Rollin, enkele dagen geleden in dezelf
de commissie de opvatting van de Fran
sche regeering over de internationale fi
nancieele politiek had toegelicht.
Minister Flandin verklaarde, dat hij de
moeilijkheden van het huidige oogenblik
niet wilde onderschatten, maar hij weigerde
ook deze dramatisch op te vatten.
Als oorzaken der crisis noemde Flandin
de inflatie der budgetten, de overproductie
en de onder-consumptie en de crediet-infla-
tie. Nooit hebben de regeeringen en de vol
ken zich theoretisch meer voor groote soli
dariteit verklaard, maar ook nooit hebben
zij nationalistischer gedacht en gehandeld.
Ieder zoekt in de huidige crisis een oplos
sing, die voor zijn egoïstische belangen het
geschiktst is. Wanneer men van veiligheid
spreekt, bedoelt men zijn eigen veiligheid.
Wanneer men van ontwapening spreekt,
denkt men aan de ontwapening van ande
ren. Men verlangt de annuleering der inter
nationale schulden als belangrijke oorzaak
van de financieele en economische crisis en
men heeft daarbij speciaal het oog op de
politieke schulden.
Verscheiden landen, wier geldwezen aan
het wankelen is geraakt, zijn door dé inter
nationale finantieele crisis wel is waar ook
getroffen, maar ook dat land, aldus de mi
nister, dat de voornaamste lasten heeft ge
dragen, heeft zich gedurende verscheiden
jaren in een onbetwiste zekerheid van zijn
geldwezen verheugd en zelfs in den tijd,
toen zijn buifcenlandsche schuld er zwaar
der op drukte dan thans. Het onderzoek
van de experts te Bazel heeft aangetoond-,
dat de jongste crisis in Duitschland haar
oorsprong vond in het terugtrekken van
creclieten op korten termijn. Het transfer
probleem zou nooit acuut geworden zijn, als
de crediet-landen er direct of indirect in
hadden toegestemd, de betalingen van den
debiteur door de handels- of betalings
balans te vereffenen. Wat Frankrijk be
treft, hebban wij niet slechts als betaling
van onze vorderingen op Duitschland groo
te leveranties in natura aangenomen, maar
ik mag ook constateeren, dat onze handels
balans in de laatste jaren met Duitschland
de herstelbetalingen heeft gecompenseerd.
Flandin sprak vervolgens over de creuicb-
kwestie. Voor men om nieuwe credieten
vraagt, verklaarde spreker, moet men er
voor zorgen, dat de bestaande credieten
gehandhaafd worden. De verlenging van
credieten op korten termijn moet vergezeld
gaan van een energieke krachtinspanning
op het gebied der binnenlandsche econo
mie. Dat is de noodzakelijke voorwaarde
voor iedere consolideering van het geldwe
zen en dat zou wellicht reeds voldoende zijn
om het vertrouwen te doen weerkeeren en
het naar het buitenland gevoerde kapitaal
te doen terugvloeien. Toegegeven moet
evenwel worden, dat het volle vertrouwen
slechts door een internationale financieele
hulpactie kon worden hersteld.
Een internationale crediet-actie kan na
tuurlijk slechts effect hebben in een atmos
feer van toenemende kalmte en op grond
van ernstige waarborgen, dat het land, hot-
welk de actie ten goede komt, ze niet be
nut om van zijn eigen financieele krachts
inspanning af te komen.
Het is een bekend feit, dat de Vereenig-
de Staten en Frankrijk over resp, 40 en
20 procent van den goudvoorraad der we
reld beschikken. Het is niet noodig hiel
de bewering te bestrijden, dat de vermeer
dering van den goudvoorraad van Frank
rijk verband houdt met de Duitsche her-
stelbetalingen. Het geleidelijk herstel van j
het vrije goederen- en kapitaalverkeer is
slechts mogelijk door gemeenschappelijke
inspanning. Het is de plicht der rijke L j
den, die" landen te hulp tc komen, welke I
kapitaal noodig hebben. Het weder ont- J
wakende vertrouwen zal echter slechts
langzaam de barrières uit den weg ruimen,
die voor de credieten zijn opgeworpen.
Wanneer men van ons verlangt, dat wij
groote internationale financieele operaties
organiseeren en die zelfs garandeeren, dan
moet men alle sluizen van den vrede ope
nen.
Wij willen in vrede leven. Wij zijn bereid
gemeenschappelijk den weg te gaan, waar
op wij reeds zooveel offers gebracht heb-
gen en die naar een betrekkelijken welstand
voert. Wij willen ons echter niet met de
ijdele hoop vleien, dat het huidige geslacht,
hetwelk de lasten van den oorlog en de
gevolgen der fouten van den na-oorlogstijd
moet dragen, den vollen welstand en een
gemakkelijk leven zal leeren kennen.
MEENING VAN DEN BRITSCHEN
GEDELEGEERDE.
Sir Arthus Salter kwam na Flandin aan
het woord en gaf een bijna nog uitvoeriger
uiteenzetting dan eerstgenoemde over de
oorzaken en de middelen tot bestrijding
van de crisis. Hij merkte op, dat de Fran
sche banken haar saldi in Engeland vrijwel
onaangetast hebben gelaten en dus niet
hebben bijgedragen tot den val van het
pond sterling. De financieele crisis, zoo zei-
de spreker, eischt onmiddellijk ingrijpen
en de volle aandacht van den Volkenbond,
want sedert de gebeurtenissen te Londen
is het gevaar in zijn geheelen omvang aan
den dag getreden.
Volgens Salter ligt de oorzaak van de
crisis in een gaping in de betalingsbalans,
welke in verband met de belemmering van
het vrije goederenverkeer niet door credie
ten kan worden aangevuld-, terwijl er niet
voldoende goud is om mede te betalen.
Een andere oorzaak van de crisis is het
feit, dat de internationale schulden geen
overeenkomstige economische belegging
vertegenwoordigen.
Vervolgens gaf Salter een aantal mid
delen aan, die verbetering in den toestand
kunnen brengen. Hij noemde o.m. het bren
gen van nieuw geld op de markt, waardoor
de prijzen zouden stijgen, waarbij men ech
ter zeer voorzichtig te werk zou moeten
gaan, het toepassen van Hoover's morato
rium-methode, credieten op korten termijn
en leeningen op langen termijn, waarvoor
echter het publiek vertrouwen hersteld
moet worden.
De taak van den 'Volkenbond in dezen
zag Salter in het geven van advies, wan
neer hierom gevraagd wordt, alsmede in
het instellen van een onderzoek naar de
oorzaken van de crisis, ten einde deze te
bestrijden.
Flandin, die daarop weer het woord voer
de, gaf zijn instemming te kennen met het
betoog van Salter wat betreft de taak van
den Volkenbond. De kwestie der herstel
schulden, zoo betoogde hij, kan niet be
sproken worden zonder de deelneming van
Amerika.
VERLENGING VAN HOOVER-
MORATORIUM?
Volgens den correspondent te Washing
ton van de „Baltimore Sun" is Hoover van
oordeel, dat Duitschland op den grondslag
der bepalingen van het Young-plan het ini
tiatief dient te nemen voor een verlenging
van het herstel-moratorium. Hoover zou,
aan de hand van de rapporten van minister
Mellon, van oordeel zijn, dat een verlen
ging van het moratorium na 1 Juli a.s. on
vermijdelijk is en men gelooft, dat het
Witte Huis zou toestemmen in een verlen
ging met twee jaar.
In ieder geval is de president van mee
ning, dat het voorstel tot verlenging niet
moet uitgaan van hem, doch dat de proce
dure, welke in het Youngplan is voorzien,
door Duit-sohland gevolgd dient te worden
ter verkrijging van een moratorium voor de
herstelbetalingen, waarna de geallieerde
regeeringen het vraagstuk van een morato
rium voor de schuldbetalingen met de Ver-
eenigde Staten in behandeling zouden kun
nen nemen.
Bij het bezoek van Laval aan president
Hoover zal ongetwijfeld ook het vraagstuk
der herstelschulden besproken worden en
men hoopt, dat, wanneer het Congres het
moratorium voor een jaar in December a.s.
zal hebben goedgekeurd, de Vereenigde
Staten en Frankrijk het eens zullen zijn
geworden over hetgeen daarna dient te ge- I
schieden. Voor Duitschland zou de weg ge- j
effend zijn voor een verzoek om een mora
torium uit hoofde van het Young-plan.
Bijeenroeping van een wereld-zilver-
conferentie?
In een vergadering van de Engelsch-Chi-
neesche Vereeniging te Londen werd beslo
ten, de Engelsche regeering te verzoeken,
stappen te doen tot verhooging van de va
luta-waarde van zilver, teneinde hierdoor
de algemeene koopkracht te verhoog en. De
vergadering werd gepresideerd door Sir
Egbert Horne. Algemeen heerschte op do
vergadering de indruk, dat Engeland zich
wel niet lang meer zou verzetten tegen het
denkbeeld, dat ook reeds door eenige Ame-
rikaansche Senatoren is uitgesproken, tot
het bijeen roepen van een wereld-zilvercon
ferentie, vooral nu men vreest, dat in ver
schillende landen de gouden standaard niét
meer te handhaven zal zijn.
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN
AMSTERDAM.
Met goed weer is gistermiddag de Konin
gin, vergezeld door Prins Hendrik en
Prinses Juliana, te Amsterdam aangeko
men, ten einde haar jaarlijksch bezoek aan
de hoofdstad te brengen.
Het was vol en levendig op straat, vooral
natuurlijk op den Dam en omgeving en
langs het Damrak. Op den Dam waren alle
ramen dicht bezet. En van vele huizen hing
de driekleur omlaag.
De aankomst. Een groep
communisten.
Ter ontvangst van de Koninklijke familie
waren op het Centraal-Station verschillen
de burgerlijke en militaire autoriteiten
aanwezig, als: de commissaris der Konin
gin in <te provincie Noord-Holland, jhr. mr.
dr. A. Rüell, de Burgemeester van Amster
dam, de heer W. de Vlugt, de garnizoens
commandant overste Kouffaer ea. Als
waarnemend stationschef trad op de heer
J. J. A. Busquet.
De intocht geschiedde in een open statie
koets, bespannen met twee paarden, en ge
ëscorteerd door politietroepen. Toen do Ko
ninklijke stoet den Dam kwam oprijden
speelde de muziek van het vijfde, opgesteld
op de klein steentjes, het Wilhelmus, ter
wijl de eerewacht van de school voor ver-
lofsofficieren, onder bevel van kapitein A.
K. Langenhagen, de eerbewijzen bracht.
Hartelijk begroette het langs den weg sa
mengepakte publiek de Koninklijke Fami
lie, zoodat het gefluit en het zingen van de
Internationale door een troepje communis
ten op den midden-Dam vrijwel geheel
overstemd werd. Als altijd verschenen de
Koningin, de Prins en de Prinses onmiddel
lijk na de aankomst ten Paleize op het bal
kon. Ook toen weder zijn ze levendig toege
juicht.
De audiëntie.
Te 5 u. 30 verleende de Koningin audiën
tie aan de gemeentebesturen van Haarlem,
Hilversum, Velsen, Alkmaar en Bussum,
alsmede aan de burgemeesters van verschil
lende andere gemeenten in Noord-Hol
land.
Geen gala-voorstelling.
Om dezelfde redenen die oorzaak waren
dat het avondfeest en de diners ten Paleize
niet doorgaan, zal ook het voorgenomen
bezoek van de Koninklijk familie aan don
Stadsschouwburg, op Maandag 28 Septem
ber, niet plaats hebben.
Geen verdere audiënties.
In aansluiting aan de mededeeling, dat
de soiree, die de Koningin zich voorstelde
te geven, niet doorgaat, brengen de groot
meester en de chefs van het militaire huis
van de Koningin ter kennis van hen, die
gevraagd hebben, hun opwachting te mo
gen maken, om te worden voorgesteld, en
die niets reeds opgeroepen zijn voor een
audiëntie, dat H. M. tot haar leedwezen
verhinderd is, aan hun verzoek gevolg te
geven, daar het ve-rleenen van een uitge
breider audiëntie niet meer in het pro
gramma kan worden opgenomen.
Bezichtiging van het Scheep
vaarthuis.
Hedenmiddag te kwart over twee is H.
M. de Koningin, in gezelschap van deu
Prins en de Prinses, uitgereden voor het
maken van een rijtoer door de stad en het
brengen van een bezoek aan het Scheep
vaarthuis op den hoek van de Prins Hen
drikkade en den Binnenkant. Langs Mozes
en Aaronstraat, N. Z. Voorburgwal, en Mar
telaarsgracht reeds de stoet over de Wes
telijke toegangsbrug het Stationseiland, op
en vervolgens via het Westelijke viaduct
naar de Dc Ruyterkade. Toen de stoet
langs >.lc Oosterdokskade naar de Prins
Hendrikkade reed, was hier weer het aar
dige beeld van de op het dek en in het
want joelende jongens van het opleidings- 1
vaartuig „Pollux".
Aan den ingang van het Scheepvaarthuis
werden dc vorstelijke bezoekers ontvangen
door liet bestuur van deze instelling, be
staande uit de hoeren J. van Hasselt, A.
F. Bronsing en J. D. Brand. In de passage-
afdeeling stond een maquette van het ge
bouw en het was op deze plaats, dat de
heer van Hasselt zich tot Hare Majesteit i
Zij, die zich met 1 October op „De
Leidsche Courant" abonmeeren,
ontvangen de voor dien datum ver
schijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De financieele crisis in Engeland.
Een Britsch voorsiel inzake de bewape-
ningsvacantie. (Buitenl., 2de blad).
Het conflict tusschen China en Japan.
(Buitenl., 2de blad).
Vijf en tachtig personen opgehangen in
een Mexicaansch dorp. (Buitenl. Berich
ten, 2de blad).
BINNENLAND.
Het koninklijk bezoek te Amsterdam.
Geen galavoorstelling. Geen verdere
audiënties. (1ste blad).
De katholieke onderwijzersbonden over
salarisverlaging, (lsle blad).
„Leuvenhorst" voor het publiek open
gesteld. (1ste blad).
Autobussen in plaats van trams te Haar
lem. (ls-te blad).
wendde om het een en ander over het
Scheep vaarthuis en zijn bewoeners, de ver
schillende reederijen, te weten do Konink
lijke Nederlandsche Stoomboot Maatschap
pij, dc Stoomvaart Maatschappij „Neder
land', de Koninklijke Pakctvaart Maat
schappij en de Java China Japan lijn te
vertellen.
Vervolgens werd de geheele inrichting
doorgewandeld en bezichtigd.
Bij het vertrek stond het geheele per
soneel, 550 man tellend, langs den ouden
Buitenkant opgesteld en speelde het fan
farecorps van het kadepers-oneel van de
Koninklijke Nederlandsche Stoomboot
Maatschappij het Wilhelmus.
Terwijl een hartelijk gejuich opklonk
trok de stoet hierna via Prins Hendrikka
de, Schippersgracht, Heerengracht, Amstol
en Reguliersgracht naar de Wetering
schans, vanwaar over de brug van het
Rijksmuseum, langs Stadhouderskade, Leid
sche Boschje, Leidscheplein, Keizersgracht
en Vijzelstraat het Rokin bereikt werd. Via
Spui, Nieuwe Zijds Voorburgwal en Palcis-
straat keerde de koninklijke stoet naar hot
Paleis op den Dam terug.
DE KATHOLIEKE ONDERWIJZERS
EN DE SALARIS-KORTING.
In de vergadering der Commissie van
Samenwerking tusschen de Canisius-Fede-
ratie en de St. Wilübrordus-Federatic van
katholieke onderwijzersbonden op Zondag
20 Sept. jl. te 's-Hertogenbosch werd de
hieronder vermelde motie aangenomen.
„De Besturen der Canisius- en der St.
Willi'brordusfederatic, ver tegen wooidigen-
de alle katholiek georganiseerde onderwij
zers van Nederland, m vergadering bijeen
op Zondag 20 September te 's-Hcrtcgen-
bosch
gezien de door de Regeciing aangekon
digde salariskorting ter gedeeltelijke dek
king van het Begrootingstekort 1932;
overwegende, dat de salariskortingen van
1925 en 1926 slechts voor een gering ge
deelte zijn goedgemaakt door de partiecle
Herziening van 1928;
dat bij de Begrotingsbehandeling in
1930 door de Regeciing een achterstand in
de salarissen van ambtenaren en onder
wijzers wordt erkend;
overwegende tevens, dat de crisistoe
stand niet in die mate op de geheele Ne
derlandsche bevolking drukt, dat ambte
naren en onderwijzers op een uitzonderlij
ke wijze tot dekking van het tekort moe
ten bijdragen;
dat dergelijke korting alzoo beteekent
een extra-belasting voor deze groep;
dat de onderwijzers bereid zijn hun
recht matig deel van de op te leggen las
ten tot verzachting van den nood, ont
staan door de crisis te dragen;
dat er nog andere, billijker middelen
zijn om het evenwicht tusschen inkomsten
en uitgaven tot stand te brengen;
keuren de aangekondigde salariskorting
als onnoodig af en gaan over tot dc orde
van den dag."
