gen:
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1931 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD PAG. 5
BUITENLAND
VOLKENBOND
NAAR EEN EUROPEESCHE TOLUNIE?
Het' DuitschOostenrijksche plan
van de baan.
De secretaris-generaai van den Volken
bond ontving van den griffier van het in
ternationale gerechtshof de mededeeling,
dat het advies van het hof over het vraag
stuk der tol unie waarschijnlijk Vrijdag per
vliegtuig in meerdere honderden exempla
ren uit Den Haag naar Bazel overgebracht
zal worden, zoodat het dan Vrijdagavond
in ontvangst genomen kan worden en de
raad van den Volkenbond het in zijn zit
ting van Zaterdag zal kunnen behande
len.
Het advies zal echter mosterd na den
maaltijd zijn, want er zijn inmiddels te Ge
nève drukke besprekingen gevoerd ten
einde het tol-probleem in algeaneenen Eu-
ropeeschen geest op te lossen.
Naar thans vernomen wordt, is in deze
onderhandelingen gisteren volledige over
eenstemming bereikt.. In de heden te hou
den zitting van het Europa-comité zullen
de Oostenrijksche en Duits-che gedelegeer
den in haar grondtrekken gelijkluidende
verklaringen afleggen, volgens welke het
tolunie-plan ten gunste van een aanstaan
de oplossing van het tolprobleem in alge-
meen-Europeeschen geest wordt terugge
nomen.
Het Duitsoh-Oostenrijksche tolunie-
plan is daarmee practisch van de baan.
De coördinatie-commissie.
De economische coördinatie-commissie
van de Europeesche commissie van den
Volkenbond heeft gisteravond haar verga--
dering beëindigd met de aanneming van
het rapport aan de Europeesche commis
sie.
Het rapport stelt voorop, dat een her
stel van vertrouwen dringend noodzake
lijk is.
Onder herstel van vertrouwen meent de
coördinatie-commissie te moeten verstaan
zoowel het herstel van vertrouwen van
kapitalisten, handeldrijvenden en bedrijfs-
hoofden in het voortduren van het be
staande economische stelsel, waaronder
wij leven, alsook van het algemeen© poli
tiek vertrouwen in duurzame en hartelijke
internationale betrekkingen.
Het rapport spreekt de stellige hoop
uit, dat de aanstaande zitting van de Eu
ropeesche commissie en van de volken
bondsvergadering gelegenheid zullen bie
den, om een politiek van waarachtige in
ternationale samenwerking te bevorderen
en te begunstigen.
Het rapport wijst dan op deze karakte
ristieke nieuwigheid, dat de deskundigen
commissie Trip op ondubbelzinnige wijze
de noodzakelijkheid betoogt van een ge
leidelijke ontwikkeling der Europeesche
economie in zoodanige richting, dat ten
slotte een gemeenschappelijke Europee
sche markt voor alle Europeesche produc
ten zal bestaan.
De coördinatie-commissie wil zich nog
niet ronduit met de beschouwingen van de
commissie Trip hieromtrent vereenigen,
doch meent wel harerzijds te moeten bij
dragen tot de geleidelijke vorming van een
nieuwe economische mentaliteit door voor
te stellen, dat het geheel© vraagstuk van
economische toenadering -tusschen de Eu
ropeesche volken bijv. ook door regionale
ententes, waaruit ten slotte een pan-Euro-
peesohe tolunie zal moeten geboren wor
den, grondig zal bestudeerd worden door
het economische vol'kenbondseomité, dat
dan tevens, zooais Trip in overweging
heeft gegeven, rekening zal moeten hou
den met de belangen van niet-Europeesche
staten, indien een dergelijke Europeesche
tolunie zal worden gevormd.
De coördinatie-commissie spreekt verder
haar instemming uit met de toenemende
werkzaamheid van hot financieel© volkeu-
bonds-oomité voor 'het tot stand brengen
van staat sleeningen onder volkenbonds^
auspiciën en geeft aan den völkenbonds-
raad in overweging, het plan van Eranqui
tot oprichting van een nieuwe internatio-
nele bank voor middelbare en lange in-
dustrieele credieten met grooten spoed in
diereis van een groep studenten naar
Italië.
Met behulp van een koffer met dub
belen bodem zou hij propaganda-mate-
riaal hebben binnengesmokkeld, dat hem
door den anti-fascisten vlieger Bassanesi,
die zelf indertijd anti-fascistische brochu
res boven Milaan had uitgestrooid zou
zijn. ter hand gestold om te Milaan te
bezorgen. Zooals in de acte van be
schuldiging staat, zou hij de rol vervuld
'hebben van een commis-voyageur in an-
ti-fascisme. Moulin stelde zich daarbij
op het standpunt, dat hom de inhoud
van de overgebrachte stukken niet be
kend was eerst achteraf had hij de
toedracht en de gewichtigheid van zijn
daad beseft.
Nadat eergisteren 'het O. M. 5 jaar
gevangenisstraf voor Moulin geëischt
had, heeft de rechtbank gisteren den
Belgischen l'eeraar veroordeeld tot 2 jaar
ge vangenis straf.
JOEGO-SLAVIE
EINDE DER DICTATUUR IN
ZUID-SLAVI E.
Gisteren is een nieuwe regeering
gevormd te Belgrado.
In de zitting dezer nieuwe regeering,
welke Woensdagavond laat bijeenkwam
onder voorzitterschap van den koning,
heeft de hofministor de nieuwe grondwet
voorgelezen.
Deze nieuwe grondwet stelt voor Zuid-
S'lavië een parlement en een senaat in.
Voor den senaat wordt vastgesteld, dat
de koning de helft der leden benoemt en
dat de andere helft door het volk wordt
gekozen. Alle burgers boven 40 jaar heb
ben het passieve kiesrecht. Voor het
parlement, dat door middel van een gelijk
en direct kiesrecht wordt gekozen heb
ben alle burgers, die de dertig gepas
seerd zijn, het passieve kiesrecht. Alle
burgers hebben vanaf hun 21ste jaar het
actieve kiesrecht.
De groote trekken van den nieuwen
•grondwet zijn de volgende: Joego-Sllavië
is een koninkrijk onder de dynastie Ka-
rageorgewitsj. De officieel© talen zijn
Kroatisöh, Servisch en Sloveensch. De
grondwet geeft alle burgerrechten, gelijk
deze in de Westelijke democratische lan
den vastgesteld zijn. Het land zal, gelijk
dit tot - dusverre reeds het geval was, in
negen banaten worden ingedeeld. Deze
bananen genieten een zoo groot moge
lijke autonomie. Absolute vrijheid van
drukpers en onaantastbaarheid van wo
ning en brieven is vastgelegd.
Alle tot dusverre uitgevaardigde wet
ten blijven vooreerst van kracht, totdat
het wetgevende parlement bijeengeko
men zal zijn en tot nieuwe wetten be
sluit. 9
Met deze proclamatie heeft de koning
zijn woord van. 6 Januari 129 bij de in
voering van de uitzonderingstoestand,
stand gedaan.
BUITENL. BERICHTEN.
OPSTAND IN GEVANGENIS TE
BARCELONA.
Schietpartij en brandstichting.
Om een uur gistermiddag hebben de
civ. gouv. v. Barcelona gister en eenige an
dere autoriteiten zich naar de modelge
vangenis begeven om de syndicalisten en
communisten, die daar zijn opgesloten, te
bewegen hun hongerstaking op te geven.
Toen de gouverneur op een desbetreffende
vraag antwoordde, het verzoek om vrijla^
ting niet te kunnen inwilligen kwamen
de gevangenen in verzet en poogden zij
de hooge bezoekers aan te vallen. Een
ernstig gevecht ontstond, waarbij ver
scheiden schoten werden gelost en lokali
teiten in brand werden gestoken. Nadat
de orde hersteld was, vermochten de
brandweerlieden den brand meester te
worden.
Door de ruitersportver. wordt op 2, 3, 4, 5 September een VIER-
DAAGSCHE AFSTANDRIT georganiseerd in samenwerking
met de commissie voor het ruiter-toerisme van den A, N. W. B.
Mevr. J. van'LeeSiebenga te Nunspeet, waar de start
olaats had.
bijzonderheden te doen bestudeeren.
Ten aanzien van de bestrijding der werk
loosheid spreekt de coördinatiecommissie
zich uit ten gunste van de b«; eenroeping
van de door Albert Thomas voorgestelde
conferentie van vertegenwoordigers van
Europeesche arbeidsbeurzen, om tot bete
re samenwerking tusschen de arbeidsbeur
zen te komen.
Eveneens heeft de commissie, overeen
komstig den wensch van Thomas, bepaald,
dat de denkbeelden der regeeringen, om
belangrijke openbare werken uit te voeren
in het belang va-n de bestrijding der werk
loosheid, met bekwamen spoed door de
verkeersorganisatie van den volkenbond
en het financieele volkenbondscomité in
overweging zullen worden genomen.
Ten aanzien van het voor-stel van Lit-
wimoff over het sluiten van een non-agres-
sie-paot verklaarde de coördinatie-commis
sie, dat een grondige studie nog noodza
kelijk is, zonder zich er over uit te spreken
door welk orgaan die studie za-1 moeten
worden ondernomen.
De Europeesche oommissie zelf za-1 hier
over een beslissing nemen.
DE OUDE GARDE STERFT.
Met groot leedwezen is te Genève ver
nomen, dat slechts enkele dagen na mgr.
Nolens ook Arthur Fontaine, de voorzitter
van den raad van beheer van het Interna
tionaal arbeidsbureau, is overleden.
Fontaine behoorde in 1901 met mrg. No-
lens tot de oprichters van de internatio
nale vereeniging voor de wettelijke be
scherming der arbeiders.
Hij had, evenals mgr. Nolens, verleden
jaar in schijnbaar uitstekende gezondheid
zijn zeventigsten verjaardag gevierd.
FRANKRIJK
DE INTERN. SCHULDEN.
Belangrijke stappen te wachten?
Flandin, de Fransche minister van fi
nanciën, is gisteren wegens dringende aan
gelegenheden niet naar Genève vertrok
ken.
Hij had gisteren langdurige conferenties
met den Amerikaanschen gezant en met
Quesnay, den directeur der Bank voor in
ternationale betalingen.
Volgens de „Excelsior" bestudeert de
Amerikaansche regeering tegenwoordig
uitvoerig het vraagstuk der internationale
schulden en laat zij ook door haar diplo
matieke vertegenwoordigers in het buiten
land de verschillende regeeringen hierover
polsen.
Ondanks alle diplomatieke dementi's
zouden binnenkort belangrijke stappen op
dit gebied t© wachten zijn.
HET FRANSCH BEZOEK AAN
BERLIJN.
Voorloopig op 26 September vastgesteld.
Tusschen dr. Curtius en de Fransche ge
delegeerden is dezer dagen opnieuw van
gedachte gewisseld over het a.s. tegenbe
zoek der Fransche ministers Laval en
Briand aan Berlijn.
Voorloopig is 26 September als datum
voor dit bezoek vastgesteld. Men rekent
er op, dat vóór dien datum in ieder geval
de Volkenbondsvergadering geëindigd zal
zijn.
Briand, die begin volgende week te Ge
nève aankomt, zal niet tot het eind dei
Volkenibondsvergadering te Genève blij
ven.
Dc tot nu toe getroffen voorbereidingen
voor het bezoek aan Berlijn rechtvaardi
gen de hoop, dat het mogelijk zal zijn, te
Berlijn tot positieve besprekingen en wel
van economischen aard- te komen.
ITALIË
ACC00RD ITALIE-VATICAAN.
Niet-officieele details van het accoord.
Zooals reeds gemeld, werd gisteren het
conflict tusschen het Vhticaanen de Ita-
liaansche regeering bijgelegd.
De oevreenkomst, die gisteren gesloten
werd, is gebaseerd op de volgende bepalin-
De vereenigingen der Katholieke Actie
zullen voortaan rechtstreeks ondergeschikt
zijn aan de bisschoppen, die ook de geeste
lijke en wereldlijke leiders der vereenigin
gen zullen benoemen.
De Katholieke Actie zal dus uitsluitend
zaak der diocesen zijn.
Personen, die in oppositie zijn tegen het
fascistische regiem, zullen niet als leiders
benoemd mogen worden.
In overeenstemming met haar godsdien
stige doeleinden zal de Katholieke Actie
zich niet bezig mogen houden met poli
tiek.
In haar uitwendige vormen van organi
satie zal zij zich dus "onthouden van a-lle
dingen, die volgens traditie het kenmerk
zijn va-n politieke partijen.
Als vlag der plaatselijke vereenigingen
zal de nationale vlag dienen.
Het behoort niet tot het program der
vereenigingen, beroepsorganisaties en vak-
vereenigingen te stichten. Zij zullen zich
dientengevolge ook niet bezig houden met
kwesties, die uitsluitend tot het gebied der
vakvereenigingen behooren.
Voorzoover op het oogenblik binnen
het kader der Katholieke Actie reeds be
roepsorganisaties bestaan, worden deze
beschouwd als uitsluitend gestcht zijnde
voor het nastreven van godsdienstige en
geestelijke doeleinden.
Verder verplichten deze organisaties
zich, er mede voor te zorgen, dat de wet
tige vakvereeniging, waartoe zij behooren,
in steeds grooteren omvang de begmselen
van een samenwerking tusschen de ver
schillende klassen verwezenlijkt en de
door den staat aangegeven sociale en na
tionale doeleinden nastreeft.
De jeugdvereenigingen, die tot de Ka
tholieke Actie behooren, zullen lidmaat
schapskaarten en insgnes mogen hebben,
die geheel en al beantwoorden aan de
godsdienstige doeleinden, die de Katholie
ke Actie nastreeft.
Als vlag wordt alleen de nationale vlag
toegelaten, met uitzondering van proces-
cie-vaandels.
De plaatselijke vereenigingen zullen zich
onthouden van alle activiteit op sportge
bied en alleen bijeenkomsten mogen hou
den, die het karakter van ontspanning en
opvoeding op godsdiens tigen grondslag
dragen.
De „Oss." over het accoord.
De „Oss. Eomano" spreekt zijn groote
voldoening uit over het accoord tusschen
den H. Stoel en Italië, dat de Katholieken
van de heele wereld zal verblijden en
waaróver beide partijen voldaan zijn.
Dé „Oss." zegt, dat er voortaan geen
onvereenigbaarheid bestaat tusschen het
lidmaatschap" der fascistenpartij en dat
der Kath. Actie.
HET PROCES-MOULIN.
De Belg krijgt 2 jaar.
Eergisteren is te Rome voor de bij
zondere rechtbank tot bescherming van
den staat het proces begonnen tegen den
Belgischen leeraar Moulin en vier an
dere beklaagden.
Naar men zich zal herinneren, heeft
de zaa/k-Mouli-n indertijd veel stof doen
opwaaien. De arrestatie van dr. Moulin
in Italië heeft in België en in het bij
zonder in studentenkringen aldaar groote
sensatie gewekt en leidde al spoedig tot
vijandige betoogingen tegen het Italiaan-
sche fascisme, welke betoogingen weer
conbrabetoogingen in Italië uitlokten.
Dr. Moulin, een jeuigdig leeraar aan
•het gemeentelijk athenaeum te Ukkel
werd beschuldigd, dat hij te Brussel, Mi
laan en elders in. den loop van de maand
April '31 en vóór dien datum, maatrege
len zou hebben beraamd voor een ge-
wapenden opstand tegen de fascistischen
staat.
Hij werd aangehouden tijdens een stu
H.M. DE KONINGIN heeft Woensdag te Apeldoorn een groot
aantal auto's en motorrijwielen van de Vrijwillige Brigades uit
de Noordelijke provincies geïnspecteerd.
DE BEGRAFENIS VAN MGR. NOLENS heeft Woensdag t e
Venlo plaats gehad. De aankomst van den stoet op het kerkhof
