DE HUIDIGE CRISIS
GIT DE OMGEVING
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1931
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG.
MGR. NOLENS.
De toestand van mgr. dr. Nolens blijft
ach teruitgaan.
DE GEMEENTE-BEGROOTING VAN
DEN HAAG.
Ondanks den slechten economischen toe
stand, aldus B. en W. van Den Haag aan den
daad, heeft de gemeente 's-Gravennage
zich, blijkens de zoo juist verschenen do-
grooting voor 1932, kunnen handhaven in
de relatief gunstige positie, die zij, wat den
belastingdruk betreft, in de rij der gemeen
ten thans inneemt.
Zij het niet zonder moeite, zijn B. en W.
er in geslaagd verhooging van den be'as-
tingdruk te voorkomen, met name het aan
tal opcenten op de gemeentefondsbelasting
te handhaven op 6.
Dit resultaat is te danken aan verschil
lende omstandigheden. Zooals bekend is, is
sinds eenige jaren den vasten regel gevolgd
om een batig saldo van den gewonen dienst
de gemeenterekening niet langer, zooals
vroeger, te gebruiken als dekkingsmiddel
voor de'gewone uitgaven van de volgende
begrooting. Deze saldi zijn gereserveerd om
te kunnen dienen tot dekking van een even
tueel naueelig saldo van de gemeentereke
ning in een volgend jaar. De uit dien hoof
de gevormde reserve zal na aftrek van de
bedragen, die naar den dienst 1931 moeten
overgebracht worden, 2.296.328.57 bedra
gen. In dit verband wordt mede de aan
dacht gevestigd op de bedrijfsieserves vau
de z.g. productiebedrijven, welke in totaal
tot een bedrag van 7.284.209.84 zijn aan
gegroeid. De aanwezigheid van deze reser
ves is van groote beteekenis geweest voor
den opzet van de begrooting voor 1932. Aaa
die begrooting maet n.l. volgens B. en W.
de eisch worden gesteld, dat zij zoo scherp
mogelijk geraamd, is, d.w.z. dat in redelijk
heid de inkomsten zoo hoog mogelijk en de
uitgaven zoo laag mogelijk worüen gesteld.
Men behoeft hierbij nog niet te denken
aan een bezuiniging op groote schaal of
aan een inkrimping van de gemeentelijke
ta-ak, maar de gemeentehuishouding zal
toch in het raam van de tegenwoordigo
werkzaamheden zoo zuinig mogelijk moe Urn
worden gevoerd.
„Gaat ook Gij in Mijne Wijngaard".
Onder dezen titel heeft Pater H. Th.
Hartwijk S.C.J. c-en geschrift gepubliceerd
over „de Zusters van het Allerheiigste
Hart (Moerdijk) en hare werkaamheden in
Finland'-.
Prettig gesteld en met illustratie ver
lucht, wordt deze brochure graag gelezen.
Het voorzitterschap van de A. V. R. 0.
De A. V. B. O. deelt mee: „Het door
het Christelijk Persbureau verspreide ge
rucht, als zou mr. M. Slingenberg, lid der
Eerste Kamer en wethouder van Haarlem,
weldra voorzitter van de A. V. B. O. wor
den, is van allen grond ontbloot.
Het geslaagde optreden van mr. Slin
genberg als bemiddelaar tusschen A. V.
B. O. en minister, om verbroken contact
te herstellen, is misschien voor de ver
spreiders van het gerucht a-anleiding ge
weest tot het niaken van speculatieve ge
volgtrekkingen''.
Niet Officieel.
457e STAATSLOTERIJ.
Trekking van Woensdag 26 Augustus 1931.
3e Klasse. 3e LUst.
Hooge Prijzen:
Prijzen vau 45—
No. 14677 ƒ25.000
No. 8596 2000.—
Nos. 11306 783 1500.—
Nos. 2693 15627 1000.—.
Nos. 1757 2528 14667 ƒ400—
No. 15009 200.—.
Nos 1998 5426 5990 6054 13270 15739 ll
19047 100.-.
Priizen van f 45
21
32
62
76
112 116 119 125 268 286 316
484 542 554 571 667 669 708
760 805 813 968 1 042 1 067 1 070
1135 1177 1265 1362 1395 1421 1429
1548 1572 1638 1750 1839 1855 1906
2OOI 206) 2070 2090 2130 2131 2175
2296
22°8 2309 2316 2328 2335 2341 2409
2429 2470 2486 2535 2655 2688 2697
2703 2704 2741 2770 2886 2934 2938
3059 3118 3231 3233 3253 3290 3381
3486 3478 3531 3608 3647 3681 3757
3794 3895 3396 3937 4047 4050 4112
4227 4230 4?73 4344 4410 4449 447S
4539 4563 4565 4628 4629 4634 4677
4695 4755 4932 4997 5011 5022 5069
5184 5191 5193 5260 5262 5298 5310
5439 5482 5551 5760 5849 5897 6017
6048 6136 6186 6197 6231 6269 6276
6430 6443 6555 6556 6558 65S5 6604
6611 6844 6872 6879 6915 6990 7013
7073 7087 7104 7137 7160 7188 7219
7334 7410 7448 7459 7470 7475 7501
7549 7575 7613 7615 7639 7663 7742
7815 7830 7858 7879 7884 8009 R057
8142 8319 849.3 8516 8517 8547 8550
8637 8648 8657 8717 8791 8811 8816
8850 8901 8987 890? 9n,55 906S 9075
9198 9214 9257 9309 9332 9339 9392*
9492 9567 9570 9601 9628 9646 9655
9705 9756 9767 9813 9912 991S 10003
lOt.5,3 10211 10310 10390 10446 10521 10530
10712 10741 10784 10802 10805 10820 10865
10939 1099? 10997 11016 11102 11107 11115
11258 11340 11345 11346 11375 11579 11627
11701 11724 11785 11830 11888 1TQ77 11036
12006 12014 12017 12037 12061 12091 12201
12?40 12.308 1 2450 12627 12672 12685 12756
12786 12827 12832 12808 13102 13109 13112
13439 J3607 13785 13830 13960 13977 14015
14043 14078 14142 14153 14154 14205 14??'
H306 R388 14390 14412 14572 14607 14665
15007 18018 1508.1 15130 1.5155 15170 T5??5
15262 15'76 15277 15298 15405 15421 15430
15484 15'0? 15534 15634 15652 1.5558 IS664
15837 1585' 1503.' 16013 16065 1607S 16128
16150 15152 16210 16?40 16262 16294 16305
16473 16663 16696 16839 16874 16875 16876
16940 15960 1606? 17008 170?2 17052 17074
17086 17098 17164 1725S 17319 17325 17335
17463 17537 17561 17660 17684 17691 17770
17806 J7S?6 17890 17030 17950 18130 18183
18246 18394 1S407 18408 18413 18447 18504
1558? 18662 18718 18777 18823 18970 19074
19142 19143 19(59 19197 19363 19364 19382
19457 19466 19.516 10524 19536 19602 19751
10778 10788 10837 10R<1Q 10875 10807 10911
19995 20004 20063 20O64 20098 20099 20169
20204 20227 2029? 20317 20353 20443 20446
'0604 20614 20678 20804 20806 20812 20925
1090
1520
1918
2270
2412
2699
3035
3463
3784
41S0
4527
4681
5108
5346
6047
6325
6609
7051
7268
7507
7759
8064
8600
8832
9088
9399
9687
10078
10563
10869
11222
11694
11060
12220
12759
13234
14021
142S6
14931
15249
15-*63
15778
16137
162.53
16892
17fisn
17424
17801
18208
18559
19133
19447
19768
19947
20'Ofl
20543
20957
16924
door drs. J. A. COLTOF.
I.
(Wij beginnen heden aan een artikelen
reeks, waarin een beschouwing wordt ge
geven over de oeconomische oorzaken van
de crisis).
De periode van economische inzinking
en depressie heeft anderhalf jaar geleden
in de Vereenigde Staten van Amerika haar
aanvang genomen. De teekenen der ma
laise waren daar ook het scherpst zicht
baar, wijl immers de steeds toenemende
uiterlijke welvaart ginds een ergens gekend
hoogtepeil bereikte. En hoe hooger men
springt, des te dieper moet men nu een
maal neerkomen. In dit op zich zelf uiterst
eenvoudige gezegd, dat waarschijnlijk wel
voor ieder „een waaheid als een koe'' zal
inhouden, ligt toch ook voor de beschou
wingen der periodieke veranderingen in
de kracht van den economischen polsslag
een belangrijke aanwijzing verborgen.
Want het zegt ons, dat men de economi
sche voorspoeden of nooden van een ze
ker tijdvak nooit als een zelfstandig ge
geven mag beschouwen, maar dat het tot
goed begrip van zaken voor een inzicht
in het heden, daartoe tevens geboden
wordt de voorgaande aera in zijn uitingen
te verstaan. Het is zeer wel mogelijk, dat
de oorzaken van de tegenwoordige de
pressie reeds in de vroegere opgaande wel
vaartsperiode zijn gevormd. En een lo
gisch gevolg waarmede doorgaans wei
nig rekening wordt gehouden is dan
ook, dat men bij bestrijding van zekere
toestanden, ook niet deze zelf moet aan
pakken, maar veeleer hun oorzaken moet
trachten te beïnvloeden, die wellicht zich
in een vorig tijdvak reeds voordeden.
Den 24sten October 1929, dien men aan
de New-Yorksche beurs nog steeds de
„zwarte Donderdag" noemt, werden aldaar
tegen toomeloos inzinkende koersen
12.894.65U aandeelen omgezet. Slechts en
kele dagen later, Dinsdag den 29en Octo
ber, die men voor het gemak nu ook maar
weer de „zwarte" Dinsdag heeft genoemd,
(zwarter dan zwart kan immers niet) werd
dit tevoren onmogelijk geachte record ver
broken met een omzet van 16 1/2 millioen
stukken op één enkelen dag. Buim ander
half jaar zijn sedert verloopen, een perio
de van depressie en crisis.
De geweldige koersdaling, die onmiddel
lijk naar het continent oversloeg was ech
ter zelf geen oorzaak der crisis maar zij
zeide ons niet meer dan dat in het econo
misch leven buiten de beurs de depressie
haar intrede reeds had gedaan. Zij was
niets anders dan de zichtbare uitdrukking
van feiten, waarvoor in de maatschappij
door den loop der gebeurtenissen de basis
reeds was gelegd. Nochtans ligt in het we
zen van de beurs zelf, met al haar onbe
rekenbare psychologische afwijkingen ook
een grond, die conjunctuurverscherpend
werkt. Want de aandeelenkoers wordt be
rekend naar aanleiding van de netto win
sten, die men er in de naaste toekomst
van verwacht. Is deze nu b.v. anderhalf
keer zoo groot als de opbrengst, die men
elders voor zijn geld kan maken, dan wil
dit niet zeggen, dat men nu zijn effect
alleen in waarde hooger aanslaat tot een
bedrag van anderhalf maal de loopende
interest op zijn stukken, waarom het den
inkomenstrekker ten slotte toch te doen
is. Neen, de waarde van het stuk wordt
in zijn geheel genomen met anderhalf
vermenigvuldigd en zou, waar het tevo
ren op 100 pet. stond, tot 150 pet. stijgen
ofschoon het werkelijk te ontvangen rente
inkomen maar van 6 pet. op 9 pet. zou op-
loopen, dus slechts met 3 pet. En zoo
wordt in dit geval door een winstvergroo-
ting van 3 pet. bij een aankoop van een
stuk een hoeveelheid kapitaal vereisoht,
die 50 pet. hooger is dan vroeger. De- kapi-
taalvraag, die hierdoor in den vorm van
prolongatiën en anderszins ontstaat is dus
in hooge mate onevenredig aan de winst
verwachtingen, waardoor zij in het leven
werd geroepen. En zoo ontstaat op de
beurs hierdoor een kijk op het economi
sch gebeuren daarbuiten, die het verloop
der dingen in een uiterst toegespitste po
sitie waarneemt. Het is tegelijkertijd een
van de oorzaken, dat het in omloop zijnde
geld en crediet in omvang toeneemt waar
door een prijsstijging onvermijdelijk wordt.
Hierdoor ontstaat een nog grooter vraag
naar geld en de toestand waardoor altijd
de periode vlak voor de ineenstorting zich
kenmerkt, wordt zichtbaar. Hooge aandee-
lenkoersen, duur geld, zoodat het feitelijk
rentement, dat men van zijn middelen ver
krijgt, in doorsnee vrij laag is. Een specu
latie-golf ontstaat, die valt af te leiden uit
de steeds aangroeiende beurs-omzetten.
Velen hebben in een korten tijd een mas
sa geld verdiend en het behoeft geener
lei betoog, dat zij deze bezigheid nog een
poosje wenschen voort te zetten. En dit
kan ook zoolang nog maar iemand anders
is te vinden, die geneigd is de stukken te
koopen tegen den hoogeren koers dan
waarvoor men ze zelf opnam. Maar er
komt met wiskundige zekerheid een
oogonblik, waarop deze persoon zich niet
meer laat vinden, zoodat ten slotte nog
maar alleen verkoopers de beurs vullen,
terwijl de koopers zoek zijn.
En dan volgt de ineenstorting, die niet
meer kan uitblijven, zooals dit einde Octo
ber 1929 het geval was.
Merkwaardigerwijze is er nog nooit een
crisis geweest waarbij men niet met veel
aplomb heeft verkondigd, „dat het nog
nooit zoo erg is geweest als ditmaal". De
ondernemerswereld evenals het groote pu
bliek worden aangetast door een drukkend
pessimisme, dat hier en daar van wanhoop
zelfs veel weg heeft. En ditgaat dikwijls
zoo ver, dat er sommigen zijn, die eerlijk
meenen, dat nooit meer betere dagen zul
len aanbreken. Het is echter een soort fa
talisme, waarmee de econoom vertrouwd is
geraakt, en dat bij elke depressie pleegt
op te treden, en dat altijd weer getrouwe
lijk wordt gevolgd door een herstel van
vertrouwen bij het beteren der vooruit
zichten. Ja dat zelfs oploopt to een onge
breideld optimisme, ten gevolge waarvan
het allerhoogste hoogtepunt straks weer
zal kunnen worden berekt, al die sombere
en zwartgallige verschijnselen zijn dan ook
niet au sérieux te nemen, maar wel vor
men ze een typisch crisisverschijnsel.
Daar men de elkaar opvolgende magere
en vette jaren niet ziet als een door be
paalde oorzaken verbonden geheel, gaat
men in zijn diagnose steeds uit van de
verschijnselen, die men op het oogenblik
der crisis gemakkelijk kan waarnemen, die
dus de bereffende periode voor ieder ook
het meeste naar buiten karakteriseeren.
Tot goed begrip van zaken mag men hier
mede geenszins volstaan. Want hiertoe is
in de eerste plaats noodig de tot beschei
denheid dwingende wetenschap van de
geweldige gecompliceerdheid van het eco
nomisch gebeuren. Deze ingewikkeldheid
ligt voor een groot deel opgesloten in het
feit, dat er oorzaken zijn, die steeds maar
doorgaan tot conjunctuurverandering en
vorming aanleiding geven, maar dat daar
naast ook tijdelijke men zou kunnen
zeggen historische invloeden zijn waar
te nemen, welker werking slechts voor en
kele precies aanwijsbare tijden valt waar
te nemen. De laatstbedoelde factoren kun
nen de eerder' genoemde in hun invloed
versterken of verzwakken of er in een
wederzijdsch verband mee staan.
In dezen tijd zijn als zoodanig aan tw
geven de nog steeds doorwerkende gevol
gen van den wereldoorlog en de Deriodö
die direct daarop volgde, en waarin in
vele richtingen een productie-apparaat
werd geschapen, dat voor de latere vraag
veel te groot was. Dit verschijnsel heeft
zich'vooral op duidelijke wijze in Groot-
Brittannië gemanifesteerd, terwijl het
daar nog in hooge mate is geagraveerd
door de conservatieve houding der geheele
klasse der mijneigenaars. Zooals uit het
rapport van de commissie-Samuel wel over
duidelijk is gebleken, waren de mijnen bij
de moderne technische vindingen verre ten
achter, de kostprijs werd in verhouding tot
die der concurentie te hoog en groote af
name der kolenexpert was onvermijdelijk.
Een zelfde yerschijnsel heeft zich kort ge
leden in de textielindustrie te Lancashire
voorgedaan, waarbij echter de arbeiders
het conservatieve element vormden.
De oorzaak, die nu weer velen bezig
houdt is gelegen in de uitwerking der Duit-
sche herstelbetalingen, die in plaats van
een voordeel te zijn, juist met geen en
kele economische wet of tendenz réke-
ning houden. Daarbij wordt een volledige
uitwerking der bedoelde maatregelen door
protectionistische maatregelen tegenge
werkt, terwijl het goud zich ophoopt in
centra, die in gunstiger economische om
standigheden verkeeren dan hun betalen
de schuldenaar. Het vormt zoodoende geen
toenemende koopkracht op de plaats waar
het ontvangen wordt, terwijl het de beste
krachten onttrekt aan het land, dat deze
betalingen moet presteeren, n.l. Duitsch-
land, dat dientengevolge een scherpe cri
sistoestand nog moet doormaken in een
tijd, dat men algemeen het begin van ver
betering nabij achtte.
VOORSCHOTEN.
Gevonden. Een portemonnade. Een
grijze damesmantel. Een glassnijder. Een
koperen stang.
Verloren. Een rijwielbelastmgmerk.
Een portmonnaie. Een patje haakwerk.
Concert. Het Harm. Gezelschap „Ben-
venuto" hoopt a.s. Donderdagavond 27/4,
's avonds 8 uur, een concert te geven op de
Voorstraat bij Hotel Deurloo.
Programma.
1. Absohiedder Gladiatoren, marsch, Blan
kenburg. 2. La Petite Duehesse, ouverture,
Bixicus. 3. Blumen der Lust, wals, Gung'l.
4. Isedore, fantasie, Bedouin,
Pauze.
5. Marsohe Pontificale, J.Vimk. 6. Wein,
weib und gesang, wals, Joh. Strauss. 7. Po-
liiohinelle et Pierrot, serenade, L. Mon
taigne. 8. Ai te Kameradon, marsch, C. Teike.
Geboren: Petrus Theodoras, z. v. F.
J. Zonneveld en A. M. van Veen Corne
lia Johanna Jacoba, d. v. H. J. de Bomijn
en P. J. van Veen. Karei Bense, z. v. G.
C. Verips en A. Koolstra. Adrianus Jo-
hannnes Maria, z. v. W. J. Olsthoorn en P.
J. Oorschot. Johannes Theodoras, z v. M.
II- van den Burgh en G. J. Lancel. Dirk
Lourens, z. v. D. L. Berkhuizen en J. Zon
neveld. Dirk Oornelis, z. v. H. Boekhout
en C. van den Bos. Catharma Hendrika,
d. v. J. C. Schipper en A. A. Ho-ltkamp.
Elisabeth Catharina, d. v. C. W. van S'tein
en A C. Hoogeveen.
Ondertrouwd: H. Kade 28 jaar
en J. Beethoven 24 jaar.
Getrouwd: P. W. Brand en W. M.
van der Velden.
Ingekomen: G. van der Lee, Veur-
soheweg 31 a, van Leiden. A. J. Lieverse,
Schoolstraat 28, van Woubrugge. G. G.
Kooyman, Burg. Vernedepark 13, van
Stompwijik. H. A. Maas en gezin, Wijn
gaardenlaan 38, van 's-Gravenhage. Th.
J. Last dragen en gezin, Leidscheweg 179 e,
van Leiden.
Vertrokken: J. van der Hofstede
en echtgen. naar 's-Gravenhage. P. A.
Leijdeekers en gezin naar Amsterdam.
J. van Loenen naar Oegstgeest. M. Uijl
naa Zierikzee. C. J. en M. P A. van
Haaster naar Wateringen. C. J N. van
Haaster naar Zoeterwoude. N H. Blok
naai* Boekei (N.B.) J. Hartve'.dt naar
Voorburg. H. M de Booij naar Beesel.
BOTSING TUSSCHEN BUS EN AUTO
BIJ NOOTDOBP.
Zeven personen gewond.
Op den den nieuwen weg van Bijswijk
naar Nootdorp is gistermiddag omstreeks
kwart over twee een ernstig auto-ongeval
gebeurd, dat oorzaak is geweest dat een
groote bus van de H. T. M. in een sloot te
recht kwam en waarbij het een wonder mag
heeten, dat er geen dooden te betreuren
zijn.
Op dat uur kwam uit de richting Den
Haag met een snelheid van ongeveer 90
K.M. een personenauto, die een anderen
auto en een. zigeunerwagen in de bocht wil
de passeeren. De bestuurder van den pas
sagierswagen heeft, aldus verklaarden oog
getuigen, blijkbaar niet gezien, dat van de
andere zijde uit de richting Delft een groc.te
bus van de H. T. M. naderde. Met volle
vaart reed de personenauto tegen de bus
op, met het gevolg dat dit gevaarte begon
te slippen en met den in de sloot aan den
kant van den weg terecht kwam. Zoo hevig
was de schok, dat van den personenwagen
nagenoeg niets heel bleef: radiateur, carter,
wielen, alles was totaal in elkaar.
Van den inzittenden der bus, die aan den
voorkant ernstig beschadigd werd, is eea
drietal door glasscherven licht gewond. Vau
de inzittenden van den personenauto wer
den eveneens drie personen door glasscher
ven licht gekwetst, terwijl de bestuurdei
er het ergst aan toe was. Hij is door den
G. G. D. naar het ziekenhuis overgebracht.
„Tel."
Oranjefeesten. Maandagmorgen te 10
uur is alhier een begin gemaakt met de
Oranjefeesten. Terwijl van vele huizen de
vlaggen door een heerlijk luchtig windje in
beweging werden gebracht, trok een stoet
van pl.m. 310 kinderen, allen met de oranje
kleur getooid, in optocht, van het feest
terrein naar de Chr. School, en vandaar
terug'naar het terrein, waar vele vermake
lijkheden en diverse kramen en tenten
waren opgeslagen. Verschillende kinder
spelen werden gehouden. De meisjes der
lste klas moesten knikkerloopen, waarvan
de lste prijs werd behaald door H. Spnnk
huizen, 2de pr. B. v. d. Helm, 3de pr. C. v.
d. Helm. Eerste klas jongens knikkersloo-
pen, lste pr. C. Jansen, 2de pr. O. Burgers,
3de pr. N. v. d. Sande. Tweede klas, jongens
en meisjes blokjesloopenMeisjes, lste pr
T. v. d. Stap, 2de pr. G. Veerman, 3de pr.
S. Blokland. Jongens: lste pr. -O. Eolvintc,
2de pr. B. v. d. Helm, 3de pr. T. Weès.
3de klas meisjes, Stoeltjeloopen: lste pr.
P. Tilburg, 2de pr. M. v. Bheenen, 3de pr.
A. v. Schie. Jongens, hoepelen: lstepr. G.
J. v. Bheenen Jz., 2de pr.J. Lelieveld, 3de
pr. P. Zalm. 4de klas. Zakloopen voor jon
gens en meisjes. Meisjes: lste pr. A. Houwe-
ling, 2de pr. J. v. d. Sman, 3de pr. B. v. d.
Meer. Jongens, lste pr. H. Wiegel, 2de pr.
O. Terreroo, 3de pr. J. v. Dijk. 5de kla3,
doolhofloopen met hindernissen, voor jon
gens en meisje-s: Meisjes, lste pr. M. West
dorp, 2de pr. D. Dcbbe, 3de pr. J. Bierhuis.
Jongens: lste pr. T. v. Bijswijk. 2de pr. B.
Blokland, 3de pr. L. Strampraat. 6de kias:
Meisjes Korfballen: lste prijs T. v. d. He on,
2de pr. M. v. d. Meer, 3de pr. G. Tilburg.
Jongens: Wedloopen met hindernissen, iste
pr. J. Herbert, 2de pr. G. v. d. Gaag, 3de pr.
Th. v. Beek. 7de klas. Meisjes Korfballen,
lste pr. C. de Booi, 2de pr. G. Post Td.,
3de pr. T. Evers. Jongens: Wedloopen met
hindernissen: lste pr. G. J. v. Bheenen Nz.,
2de pr. J. Elderhorst, 3de pr. C. Zeegers.
Na afloop van deze spelen werden alle kiti-
deren getracteerd op limonade en kwat'.a.
Ook kregen allen hierbij een aardige ver
rassing. Aan de gelukkige wmnaars(ressen)
werden hun prijzen aan de openbare school
uitgereikt door de leden van het feest
comité.
Te 3 uur begonnen de volkspelen. Het
begin was Behendigheidswedstrijd met
autos. Hiervoor waren 11 deelnemers. A. A.
Tetteroo wist de lste prijs te behalen in
2,48 minuten, 2de pr. J. A. Post, 2,36 min.,
3de pr. H. Wiegel, in 2,57 min. Hierna volg
de touwtje springen voor meisjes vau '3
tot 16 jaar. Hievoor waren 18 deelneemsters,
lste pr. J. Wees, 2de pa-. D. v. Dorp, 3»'le
pr. A. Öteeneveld Jd., Te 6 uur ringsteken
op de fiets. Hiervoor hadden zich 54 deel-
nemers(sters) opgegeven, lste pr. A. Post,
2de pr. E. Venrooij, 3de pr. H. de Groot,
4de pr. Coba Post Ad., öde pr. S. Steeue-
veld Jd., 6de pr. H. Venrooij, 7de pr. J. v.
d. Helm, 8ste pr. P. v. Vliet, 9de pr. K. v.
d. Marei Bd.
Te acht uur kwam het muziek
corps „Klein maar Dapper" uit 's-Gra/en-
hage, naar het terrein, en bracht deze
avond mooie muzieknummers te hooien.
Te 11 uur werd deze feestdag gesloten.
SASSENHEIM.
EEN ZWEBVEB VEBMOOBD?
Zijn lijk onder een haag gevonden.
Hedenmorgen is onder een haag niet
ver van de schuur van den heer E'khuizen
het lijk gevonden van een ongeveer 50-ja-
rig manspersoon. Het lijk had een bloe
dende wonde aan het hoofd. Uit bloedspo
ren op den weg gevonden, bleek dat de
man zichzelf, nadat nij deze wonde had
bekomen, naar den kant van den weg
heeft gesleept of is gesleept. Dc politie
stelt een onderzoek in ten einde na te
gaan, of hier misdaad in het spei is, of dat
de man, wat eveneens mogelijk is door
auto is aangereden.
Nader vernemen wij dat de man ver-
mcede^k bij een dronkemansruzie is ge
dood. Het parket uit Den Haag i3 heden
morgen ter plaatse verschenen; dr. Hulst
uit Leiden heeft sectie op het lijk ver
richt.
Vermoedelijk is de '-erslagene een zwer
ver uit Brabant afkomstig.
Gemeentelijke Aankondigingen
Hinderwet.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeens kennis, da/t
door hen vergunning is/ verleend aan: a.
Kolderman en reohtveffkriwendfeuj tot het
oprichten van een banketbakkerij in het
perceel Maresingel no/64,Jectie K. no. 2786
b. A. Klootwijk en /ech'-erkrijgenden tot
het oprichten van een machinefabriek en
reparatiewerkplaats in het perceel Utr.
Jaagpad no. 44.
Kostelooze Genees- en Heelkundige Hulp
aan Onvermogenden.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter--vkennis van hen, die op
grond van onvafnfcgen in aanmerking
wensohen te kajpea vool het ontvangen,
zoo noodig, van /ostelc®ze genees- en
heelkundige hulpjgeduïimde hejb jaar 1932,
dat zij zich ter^erLnjginaj^fan het daar
toe strekkend aanmelden in
het Elisabethshoi^mi de Oude Vest op
Woensdag 2 SéjÏTCmber 1931 van des voor-
middags 9.30 tot des middags 12 uur, of
van des namiddags 2 tot 4 uur. Het trouw
boekje moet worden medegebracht.
Leiden, 26 Augustus 1931.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN,
Burgemeester.
VAN STBIJEN, Secretaris.
Agenda
Dinsdag, Donderdag, Zaterdag, Vincentius-
Bibliotheek, geopend 's avonds van
7.30—8.30 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst dei-
apotheken wordt van Maandag 24
tot en met Zondag 30 Aug. a.s. waar
genomen door de apotheken: G. H. Blan
ken, Hoogewoerd 171, tel. 502 en D. J. v.
Driesum, Mare 76, tel. 406.
N00RDWIJK.
Officieele opening nieuwe Openbare School.
Gisterenmiddag is op een eenvoudige
officieele wijze de nieuwe openbare school
aan de nieuwe verkeersweg in de Noordzij-
derpolder in gebruik genomen. Hierbij wa
ren tegenwoordig burgemeester v. d. Mortel,
de beide wethouders en de bijna voltallige
raad, mede de heer Baak, inspecteur bij
het lager onderwijs, het hoofd der school
de heer B. Kkmdert, het. oud-hoofd der
school de heer K. Sanders, Ds. N. Koers a s
voorzitter van den commisie van toezicht
op het. L.O., de heer C. v. Vliet gemeente-
arohitect, den heer H. Veerman, directeur
der gasbedrijven, de heer G. J. ter Beek,
voorz. van de afd. van Vcl'ks onder wijs, de
leerlingen en meerdere belangstellenden.
De burgemeester, die bij deze gelegenheid
heterst het woord voerde, schetste in korte
trekken de geschiedenis van het lager on
derwijs in de laatste 50 jaar. waaruit men
met vreugde kan oonstateeren, den grooten
vooruitgang van dit onderwijs, ook hier ter
plaatse. Spr vertrouwde, dat ook in deze
zoo voortreffelijk ingerichte school het. on
derwijs steeds op hooger peil zal worden
gebracht. Ock memoreerde Zijn Edelacht
bare de totstandkoming van deze nieuw
bouw en dankte allen voor de ondervonden
medewerking.
De hee-T Baak, inspecteur bij het L.O.,
wees in een sympathiek woord ei op, dat,
wil men goede resultaten van het onder
wijs zien, dit niet alléén afhangt van een
goede inrichting en goede leermaterialen,
doch vooral van de onderwijzers. En, wan
neer het hoofd èn zijn helpers, hun beste
krachten geven, zullen zeker in deze per
fect ingerichte school, de goede vrachten
neet uitblijven. Nog voerden het woord de
heer v. Vliet, a's gemeente-architect, de
heer Klundert als hoofd der school en de
beer Sanders als oud-hoofd der openbare
school. De heer G. J. ten Beek srarak als
voorzitter van Volksonderwijs zijn vreugde
uit over de totstandkoming van
deze school bestemd voor de beide Noord-
wijken, en namens vee belangstellenden
voor het openbaar onderwijs, overhandigde
spr. een enveloppe met inhoud aan 't hoofd
der school, den heer K'undert die dat naar
eigen verkiezing kan gebruiken in het be
lang van de school.
Hierna werd door allen het gebouw be
zichtigd. In de landelijke omgeving maakt
dit fraaie gebouw een alleszins frissohe
en bekoorlijke indruk en valt de roya.e.
echter niet overdadige opzet te prijzen.
De fraaie hoofd-ingang der school geeft een
imposante indruk, allereerst een vestibule,
waarna een flinke hall met gele tegels. Fe.r
rechter zijde bevindt zich de ontvangkamer
van het hoofd der school, voorzien van al'e
comfort, ten linkerzijde is de kamer voor
den schoolarts, zeer hygiënisch ingericht.
De ruime gangen, eveneens voorzien van
gele tegelwanden, geven toegang tot de
diverse lokalen. Deze zijn voorzien van een
z.g.n. vleugelbord met 5 schrijfvlakke.u.
Ieder lokaal biedt plaats voor 48 leerlingen,
de vloeren zijn bedekt, met linoleum terwijl
in ieder lokaal een vaste wasohgelege-i-
heid is aangebracht. Door de goot.e ramon
kan licht en zon in overvloed binnendrin
gen, terwijl een goede ventilatie voor de
noodige luchtverversching zorg draagt;
de kunstveriichting is geheel electrisch.
De verwarming geschiedt met gas, waar
voor in ieder lokaal een gas-radiator met
automatische temperatuur-regulateur. Het
bouwwerk is ontworpen door den Ge
meente-architect, den heer C. van Vliet
