S)eÊcidóclTe(SoiiAXMit
22ste Jaargang
DINSDAG 25 AUGUSTUS 1931
No. 6983
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE LABOUR-REGEERING GEVALLEN
BUITENLAND
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poet f 2.95 per kwajtaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
EEN „NATIONALE" REGEERING WORDT GEVORMD.
Naar Keuter meldt heeft MacDonald
gistermiddag om ongeveer kwart over vier
den koning officieel het ontslag van het
kabinet aangeboden. De koning heeft Mac
Donald verzocht een nationale regeering te
vormen.
Na een onderhoud van twintig minuten
is MacDonald naar Downingstreet terug
gekeerd en heeft den journalisten ver
klaard dat de toestand een zeer gunstig
verloop heeft.
Men vermoedt dat MacDonald den ko
ning een lijst van het nieuwe kabinet heeft
voorgelegd.
Een nieuw kabinet van
twaalf leden?
De negen leden van het Labour-kabinet
die, naar men gelooft, tegen het voorstel
van MacDonald om de werkloosheidsuit-
keeringea te verlagen hebben gestemd zijn:
Henderson, Graham, Alexander, Green
wood, Johnston, Adisson, Adamson, Clynes
en Lansbury.
Men vermoedt dat het nieuwe kabinet
uit slechts twaalf leden zal bestaan in-
plaats van uit twintig, zooals het zoo juist
afgetredene.
Baldwin, Chamberlain en Samuel zijn
laat in den middag naar Downingstreet
gegaan.
Om vier uur onderhandelde MacDonald
nog met Baldwin, Neville Chamberlain en
Samuel, waar hij, naar het schijnt, wensch-
te dat de groote lijnen van het program
ma gereed zouden zijn alvorens den koning
officieel het ontslag van het kabinet aan
te bieden.
Samenstelling nieuwe kabinet
uit de drie partijen?
Men denkt dat het nieuwe kabinet zal
bestaan uit vier vertegenwoordigers van
elke partij.
De leden der arbeiderspartij zouden
MacDonald, Thomas, Snowden en Sankey
zijn. Als conservatieve leden worden ge
noemd Baldwin, Neville Chamberlain, Sa
muel en Hoare.
Lloyd George verklaarde zich te ziek te
gevoelen om de leiding van het ministerie
op zich te nemen. Het feit dat de libera
len bij de regeering vertegenwoordigd zul
len zijn wijst er op dat het invoerrecht
van tien procent niet op het programma
der nationale regeering voorkomt.
Geringe Lagerhuismeerderheid
voor nieuwe regeering.
Als een teeken voor de wel zeer groote
moeilijkheden waarmede een nationale
regeering MacDonald te kampen zou heb-
ben beschouwt men het uit goed ingelichte
kringen stammende bericht, waarin ge
zegd wordt dat de arbeiders-oppositie-par
tij, die door Henderson en Clynes geleid
wordt, in het Lagerhuis, dat uit 615 leden
bestaat, ongeveer uit tweehonderd leden
zou bestaan. MacDonald zou moeilijkheden
ondervinden om slechts 40 parlementsleden
der arbeiderspartij er toe te bewegen hem
in het nieuwe parlement te steunen.
Volgens de laatste schatting zou de
nieuwe regeering in het Lagerhuis slechts
een meerderheid ten getale van 50 tot 60
leden hebben.
Nog geen beslissing van het
Vakvereenigngscongres.
De secretaris-generaal van het Vakver-
eenigingscongres, Citrine, deelde in een
gisteravond verstrekt communiqué mede,
dat zoolang de Executieve der Labour Par
ty en de Algemeene Raad van de Trade
Unions de aangelegenheid van de nationa
le regeering niet hebben behandeld en
hierover geen beslissing hebben genomen,
de steun der arbeidersbeweging aan de
regeering zal zijn opgehouden, zoodra het
kabinet aftreedt. Citrine voegt aan deze
verklaring toe, dat niemand de arbeiders
beweging of de vakvereenigingen kan ver
plichten aan de nationale regeering deel
te nemen of dezen te steunen of goed te
keuren.
Voorts deelde Citrine nog mede, dat a.s.
Woensdag de Algemeene Raad van de
Vakvereenigingen met de nationale Execu
tieve Commissie van de Labour Party een
gemeenschappelijke buitengewone verga^
dering zal houden, waarvoor ook de per
manente commissie van advies der Labour
Party is uitgenoodigd.
Scheuring in de Arbeiders
partij?
In politieke kringen gelooft men vol
gens Reuter, dat de jongste gebeurtenis
sen een definiteve scheuring beteekenen
in de arbeiderspartij. De tegenstanders
van MacDonald hopen dat het gros der
partij hen zal volgen wanneer het pro
gram der nationale regeering bij het La
gerhuis wordt ingediend.
DE TAAK VAN HET NIEUWE
KABINET.
Bezuinigingsmaatregelen „op een basis
van rechtvaardigheid".
In een communiqué wordt verklaard:
Bij de besprekingen tusschen MacDonald,
Baldwin, Samuel en Snowden over de sa
menstelling van het nieuwe kabinet is be
vredigenden voortgang gemaakt. Het spe
ciale doel bij de vorming van een nieuwe
regeering is het overwinnen van de be
staande nationale crisis. De nieuwe regee
ring zal geen coalitiekabinet in den gewo
nen zin van het woord zijn, maar een re
geering van samenwerking ter bereiking
van het bovengenoemde doel. Als dit doel
verwezenlijkt is, zullen de partijen hun
afzonderlijke posities hernemen.
Ten einde zonder verwijt het evenwicht
tusschen nationale uitgaven en inkomsten
te herstellen, wordt verwacht, dat het par
lement op 8 Sepetmber bijeen geroepen
zal worden. Dan zullen voorstellen gedaan
worden tot een zeer aanzienlijke verlaging
van de uitgaven en tot het verschaffen
van nieuwe inkomsten op een basis van
rechtvaardigheid, ten einde de begroo
ting in evenwicht te brengen.
Daar de handel en het welzijn, niet al
leen van het Britsche rijk, maar ook van
een groot deel van de wereld gebaseerd is
op het vertrouwen in het pond sterling,
zal de nieuwe regeering alle maatregelen
nemen, die zij noodig acht om de handha
ving van dat vertrouwen te rechtvaardi
gen.
EEN OPZIENBAREND BERICHT.
In de greep van het Amerikaansch
kapitaal?
De „Daily Herald" brengt een opzienba
rend bericht, dat, indien het juist is, een
verrassende onthulling doet van een klaar
blijkelijk geslaagde poging der Amerikaan-
sche bankiers, om invloed te oefenen op
de Engelsche politiek.
Volgens het blad verbergt zich achter
het Maandagavond gepubliceerde aanbod
van de New-Yorksche Federal Reserve
Bank om aan de Bank van Engeland ver
dere groote credieten te verstrekken, het
verrassende feit, dat het Kabinet-Mac-
Donald van de Fed. Reserve Bank de me-
dedeeling kreeg, dat een dergelijk crediet
slechts kon worden verstrekt, wanneer
terstond, bepaalde, nauwkeurig aangege
ven bezuinigingen zouden worden doorge
voerd en wel op het bestuur-apparaat of
op de werkloozen-uitkeering. Dit ultima
tum der New-Yorksche bankiers heeft den
doorslag gegeven bij de meeningsverschil-
len in het Kabinet over de verlaging der
uitkeeringen.
Amerikaansche leening in 't zicht.
iWallstreet is bereid de nieuwe Engel
sche regeering binnen 24 uur een crediet op
korte termijn te verstrekken ten bedrage
van 300 k 500 millioen dollar, wanneer
zulks wordt gewenscht.
Reeds vinden informatorische bespre
kingen plaats voor de vorming van een
syndicaat. Een crediet op lange termijn
achtte men uitgesloten, aangezien de obli
gatie-markt te ongunstig is.
Hoe de pers over de nieuwe
regeering denkt.
De Londensche oohtendbladen wijden
uitvoerige commentaren aan de regee-
ringswisseling en het program der nieuwe
regeering.
De „Daily Herald", het orgaan van de
Arbeiderspartij, meent te weten, dat ver
moedelijk uit bezuinigingsoverwegingen de
ministeries van Koloniën en voor de Do
minions zullen worden samengevoegd tot-
één departement, evenals waarschijnlijk
de ministeries voor het Leger, de Marine
en de Luchtvaart. Het blad verklaart uit
drukkelijk, dat de nieuwe regeering eigen
lijk in het geheel geen nationale regeering
is, aangezien MacDonald en zijn in de
nieuwe regeering zittende aanhangers, niet
meer kunnen worden beschouwd als offi-
cieele vertegenwoordigers der Labourpartij,
doch slechts als particuliere personen.
De „Daily Telepraph" is van meening,
dat de nieuwe regeering niet kan worden
beschouwd als een gewone coalitie-regee
ring, aangezien zij slechts is gevomrd voor
een bepaalde periode, en wel, tot nadat
het parlement de noodige maatregelen
wettelijk heeft goedgekeurd en de moeilij
ke kwestie ten aanzien van Indië is opge
lost.
Waarschijnlijk zal het parlement dan
worden ontbonden, en zullen laat in het
najaar nieuwe verkiezingen worden gehou
den.
DUITSCHLAND
Weer een bank gesloten.
De directie van de Darmstadter Volks
bank G. m.b.h. deelt officieel mede, dat de
bank zich genoodzaakt ziet met ingang van
heden haar loketten te sluiten. Naar ver
luidt zou de bank, indien zij de noodige ga
rantie krijgt, haar zaken kunnen voortzet
ten, aangezien ondanks de belangrijke ver-
Hesrisioo's, de status van de bank actief is
OOSTENRIJK
'S LANDS ONGUNSTIGE FINANCIEN.
Schadepost voor de de ambtenaren.
De „Landeshauptmannvan Stiermarken
Rintelen heeft aan een delegatie van amb
tenaren verklaard, dat de beambten en on
derwijzers per 1 September a.s. slechts 70
procent van hun salaris zullen kunnen ont
vangen en dat de overige 30 procent in den
loop der maand zullen worden uitgekeerd.
De financieel© toestand van het land is
buitengewoon ongunstig.
SPANJE
DE OPSTAND DER KATHOLIEKEN IN
HET NOORDEN.
Gevechten en opstootjes in verschillende
steden.
De Spaansohe regeering vreest voor ern
stige conflicten met de Katholieke bevol
king in de Noordelijke provincies, naar
aanleiding van de tegen de kerk genomen
maatregelen. Behalve de kruiser „Libert-
ta-s", die gisteren naar Bilibao is vertrokken,
zijn thans nog twee andere kruisers naar
het Noorden gestuurd, terwijl de troepen,
die naar de Baskisohe provincies zijn ver
trokken, worden versterkt. Aam de grens
wordt controle uitgeoefend op de wapen—
smokkelarij. Twee wapenfabrieken zijn be
zet.
Op verschillende plaatsen zijn Katholie
ke protestmeetings belegd tegen de bepa
lingen van de nieuwe Grondwet.
Bij een dergelijke meeting te Barcelona
kwam het t-ot een botsing tusschen Katho
lieke betoogers en leden eener syndicalis
tische organisatie, waa.ébij 13 personen wer
den gewond.
Tot kleinere botsingen kwam het te Bur
gos, Valencia, op verschillende plaatsen in
de Baskische provincies en in Navarra.
In de laatste provincie ontstond te Pam
plona- een gevecht tusschen de Guarda Oi-
vil en Republikeinen, waarbij 26 personen
werden gewond.
van een beslissing van het ministerie
van Oorlog, en worden er naar het schijnt
van beschuldigd met scherp te hebben
RUSLAND.
SLECHTE TOESTAND DER KOLEN-
INDUSTRIE.
Verbetering vande levens
voorwaarden der arbeiders.
De toestand in de Russische kolenin-
dustrie is in den laatsten tijd zeer slecht
geworden. De kolenproductie vooral in
het Donaubekken is dermate teruggeloo-
pen, dat de doorvoering van het vijf-ja-
ren-plan in gevaar wordt gebracht.
Het Centrale Comité van de Commu
nistische partij heeft zich nu onder
voorzitterschap van Stalin diepgaand be
zig gehouden met dit probleem. Den
Raad van Volkscommissarissen werd
voorgesteld om, ter vermijding van e-en
catastrophe, onmiddellijk 900 millioen roe
bel voor opvoering van de kolenindustrie
ter beschikking té stellen. Verder zullen
de rantsoenen levensmiddelen van de ar
beiders en ingenieurs worden verdubbeld.
Ook zullen de arbeiders in de kolenin
dustrie in het vervolg belangrijk beter
van andere waren worden voorzien. Alle
partij-instanties hebben order gekregen
om voor de kolenindustrie nieuwe arbei
dersreserves gereed te houden.
Dit nummer bestaat uit twee
laden.
AMERIKA
DE OPSTAND OP CUBA.
Nieuw incident met de „Frederiksborg".
„Berlingske Tidende" verneemt uit
New York, dat de wederwaardigheden
van de „Frederiksborg", het Deensche
schip, dat eenigen tijd geleden bij het
binnenvallen van de haven van Antilla
op Cuba door Cubaansche vliegmachines
werd beschoten, nog niet ten einde zijn.
De boot is thans- aangekomen bij Tanamo
aan de Noordkust van Cuba, niet ver van
Antilla en daar is de overheid overge
gaan tot de arrestatie van den kapitein
en twee der scheepsofficieren. Zij worden
thans gevangen gehouden in afwachting
MGR. NOLENS.
Reeds meer dan veertien dagen geleden
vernamen wij, aldus de ..Msb.", dat aan Mgr.
dr. W. H. Nolens de laatste Heilige Sacra
menten waren toegediend. Toen wij naar de
juistheid van dit bericht informeerden, werd
ons de wensch van mgr. Nolens meegedeeld,
dat. hieraan voorloopig nog geen publicatie
zou worden gegeven. Thans echter kunnen
wij mededeelen, dat reeds op Dinsdag 4
Augustus mgr. dr. Nolens de laatste H.H.
Sacramenten ontvangen heeft.
Vannacht was in de toestand een lichte
verbetering getreden, zoodat onmiddellijk
stervensgevaar niet te verwachten was.
INVOER VAN KOLEN IN BELG IE.
Nederlandsche export met
400.000 a 500.000 ton verlaagd.
Besprekingen met Duitsch-
land.
Heden werden in het ministerie van Nij
verheid en Arbeid de Duit-soh-Belgische be
sprekingen hervat, die op Belgisch initi
atief zijn aangeknoopt met het oog op den
benarden toesband in de Belgische steen
koolindustrie. De besprekingen hebben tot
een overeenkomst geleid, welke aan beide
regeeringen ter goedkeuring zal worden
voorgelegd. Het aoooord heeft ten doel,
door een gelijktijdige vermindering van de
productie en van den invoer de situatie aan
te passen aan heb huidige verminderde
steenkoolverbruik. Derhalve zal een vergun
ningsstelsel wo-rden ingevoerd op denzelf
den voet als dat, hetwelk d-oor Frankrijk is
aangenomen. Dit zal gelden tot einde van
dit jaar. Waarschijnlijk zal de overeenkomst
aan den ministerraad van Vrijdag a.s. wor
den voorgelegd.
Nader wordt gemeld, dat krachtens deze
overeenkomst België zijn invoer met 2 1/2
millioen ton zal verlagen en wel door den
invoer uit Duitschland met. 1.3 millioen ton
te verminderen, die uit Nederland met
400.000 k 500.000 ton, terwijl met het res-
teerende gedeelte de invoer uit Enge'and,
Fronkrijk en Polen zal wo-rden verminderd.
BOUW VAN DE WAALBRUG.
De minister heeft de voor
waarden van Nijmegen in zake
kosten-regeling niet aanvaard.
Mr. P. J. Reymer, minister van Water
staat, heeft een schrijven gericht aan het
gemeente-bestuur van Nijmegen, waarin hij
mededeelt de door den Nijmeegsohen ge
meenteraad aan de kostenregeling in zake
den Waalbrug-bouw vastgeknoopte voor
waarden, niet te aavaarden. De minister
van Waterstaat heeft zijn vacantie onder
broken, ten einde deze zaak met spoed te
kunnen afdoen, opdat het gemeentebestuur
van Nijmegen alsnog gelegenheid zal heb
ben, om door een nieuw raadsbesluit ver
traging te voorkomen. Zulk een besluit tot
bewiliging in de bekende kostenverdeeling,
maar zonder vastkoppeling van voorwaar
den, zou den minister van Waterstaat dan
uiterlijk 15 September aa. moeten hebben
bereikt.
R. K. BOEREN EN TUINDERSBOND.
Vergadering te Utrecht.
In hotel Noord-Brabant te Utrecht werd
Zaterdag een vergadering gehouden van
den Kring Utrecht van den Aartsdiocesa-
nen R.-K. Boeren- en Tuindersbond onder
voorziterschap van den heer A. J. de
Goey.
Uit de mededeelingen bleek, dat de Mi
nister van Landbouw het op hoogen prijs
stelde, dat het bestuur op zijn voornemen
om een tweede Kaascontrolcstation te
stichten wilde terugkomen.
Het bestuur van het Kaascontrolesta-
tion wilde liever voortbouwen op den be-
staanden basis en besloot daarom den A.
B. T. B. te verzoeken een tweetal be
stuurders aan te wijzen en derhalve van
I de stichting van een tweede station af te
I zien. Het bestuur van den A. B. T. B.
I heeft besloten aan dit verzoek te vol-
I doen.
Vervolgens hield de heer J. Th.
I Henij, directeur der Onderlinge
I verzekering een inleiding over:
linge Ziekteverzekering van den
T. B."
De heer Verschoor sprak over: „Slacht
veeverzekering van den Kring Utrecht".
Daarna hield de heer J. Knetch, ambte
naar der Centrale Rijks-Arbeidsbeurs te
's-Gravenhage een inleiding over: „De ar-
l beidsbemiddeling in den Landbouw".
f. v. d.
Ziekté-
,Onder-
A. B.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het Labour-kabinet afgetreden en door
een nationale regeering vervangen.
De Spaansche Katholieken komen in
verzet.
Een „Lourdes-trein" verongelukt. (Bui-
tenl. Ber., 2de blad).
BINNENLAND.
De toestand van Mgr. dr. Nolens. (1ste
blad).
De bouw van de Waalbrug in Nijmegen.
(lste blad).
OMGEVING.
Bij het station Voorschoten is vanmor
gen een goederentrein ontspoord, (lste
blad).
De laatste zitting van den „ouden" Raad
(2de blad).
De begrooting voor 1932. (lste blad).
Over de inleidingen werd uitvoerig van
gedachten gewisseld, waarna de inleiders
de sprekers beantwoorden.
Bij de rondvraag werd medegedeeld dat
tot algemeen geestelijk adviseur van de
Jonge Boerenbonden door Z. H. Exc. den
Aartsbischop is benoemd kapelaan H. J.
Campman te IJsselstein, die met zijn be
noeming onder luid applaus werd geluk
gewenscht.
Tot tweeden secretaris van den kring
Utrecht is benoemd de heer W. Boshou
wers te Arnhem. Daarna werd de verga
dering gesloten.
DE GEMEENTE-BEGROOTING
VAN AMSTERDAM.
De gemeentebegrooting 1932 van Am
sterdam zal sluiten op een bedrag van
124.412.179 aan inkomsten en uitgaven.
Zij is sluitend gemaakt door de heffing
van 68 opcenten op de gemeentefonds-be
lasting, te-gen een heffing van 38 opcenten
in 1931. Hierdoor wordt een hooger be
drag van 2.042.677 voor de begrooting
van 1932 verkregen.
GROOTE SPOORGIDS NIET OP TIJD.
Naar men ons aan de „Tel." van de zijde
der Ned. Spoorwegen mededeelt, zal de
groote uitgave van den epoorgids voor de
op 4 Oct. a.«. aanvangende winterdienst-
regeling niet op tijd kunnen verschijnen als
gevolg van den brand in de drukkerij der
firma v. Boekhoven te Utrecht. Men denkt
echter in den loop van November dezen gids
gereed te hebben. De kleine uitgawe 15-
cent komt wel op tijd gereed. Tevens zal
aan de stations na 4 Oct, een bundeltje
buitenilanldsche verbindingen verkrijgbaar
zijn, eveneens tegen den prijs van 15 ct.
Deze verbindingen vind't men bovendien in
de later verschijnende groote uitgave.
De annexatie-plannen van Den Haag.
Ged. Staten van Zuid-Holland hebben
den betrokken gemeentebesturen bericht,
dat zij den termijn van indiening van het
advies der commissies uit de ingezetenen,
betreffende het annexatie-vraagstuk, heb
ben verdaagd van 1 October 1931 naar 1
December 1931.
Te 's-Gravenhage zal de verkiezing
van de Commissie eerst op 7 October
plaats hebben.
Militairsme van voorheen!
De „Maandagmorgen" schrijft:
Per garnizoensorder werd in de Infan-
teriekazernes aan de Leusderweg to
Amersfoort bekend gemaakt, dat het
verboden is om rijwielen te plaatsen te
gen het hek der kazerne. Zij, die zich
hieraan schuldig maakten, werden door
de wacht gewaarschuwd en ieder voldeed
aan het verzoek.
Een majoor had echter zijn rijwiel ook
tegen het hek geplaatst en werd vanzelf
sprekend door de dienstdoende wacht ge
waarschuwd en evenals alien verzocht om
zijn rijwiel te verwijderen, in herinnering
brengend de garnizoensorder. De majoor
voldeed niet aan dit verzoek doch wees
den „gewonen" soldaat er op dat hij een
majoor was. De soldaat deelde den ma
joor mede dat hij de ontvangen consignes
had op te volgen, tevergeefs echter, waar-