22ste Jaargang
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1931
No. 6967
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
Pater J. M. KEULERS
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post 12.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
Vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ©ent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 ©ent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
'het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit twee
Maden»
VOLKENBOND
LAATSTE REPLIEKEN IN
TOLUNIE-ZAAK.
Voor het Permanente Hof te Den
Haag werd gisterenochtend de behande
ling van de zaak der Duitsch-Oostenrijk-
sche Tolunie voortgezet. Verscheidene
sprekers dienden nog van repliek, het laatst
de Italiaan Scialoja.
De president verklaarde daarop van oor
deel te zijn, dat de verschillende agenten
hun respectieve standpunten thans vol
doende hadden uiteengezet, zoodat hij nu
de openbare behandeling kon sluiten, on
der voorbehoud echter van het recht van
het hof, alle noodige aanvullende inlich
tingen te vragen.
De zitting werd vervolgens gesloten.
DUITSCHLAND
BRüNING'S BEZOEK AAN ROME.
Verklaring vóór het vertrek.
Het Rijkskabinet is gistermiddag voor
het vertrek van dr. Brüning en dr. Curtius
naar Rome bijeengekomen. Behalve het be
zoek aan Rome werden ook nog eenige
economische kwesties besproken. Besluiten
van bijzondere beteekenis werden niet
genomen. De besprekingen zullen direct
na den terugkeer der beide ministers,
waarschijnlijk reeds op Maandag a.s., wor
den voortgezet.
De Rijkskanselier heeft tegenover een
vertegenwoordiger van het Wolff-bureau
nog de volgende verklaring in verband
met zijn reis naar Rome afgelegd:
„Het doet mijn collega, dr. Curtius, en
mij bijzonder veel genoegen, nu reeds ge
volg te kunnen geven aan de uitnoodiging
der Italiaansche regeering. Ik ben er van
overtuigd, dat gezien de groote overeen
stemming, welke er tusschen de Italiaan
sche en Duitsche meening bestaat, ons be
zoek aan Rome veel zal kunnen bijdragen
tot het herstel van rust in Europa en <len
economische opbouw van de wereld, twee
doeleinden, welke Italië en Duitschland
in het bijzonder na aan het hart liggen.
Overigens zal ons bezoek er nog toe bij
dragen, na een succesvol verloop der be
sprekingen, de Duitsch-Italiaansche betrek
kingen te handhaven en nog meer te ver
sterken".
DE DUITSCHE BANKEN HEROPEND.
De loketten nagenoeg overal leeg.
der Duitsche banken
heeft gistermorgen in de volmaaktste kalm
te plaats gevonden. In Berlijn was van een
meer dan gewonen toeloop van het publiek
nergens sprake. De loketten der banken
waren nagenoeg overal leeg. Bij verschil
lende huizen werd zelfs meer gedeponeerd
dan terugbetaald. Over het algemeen is dus
het betalingsverkeer zooals het er thans
uitziet, normaal. Uit de provincie kwamen
berichten, dat in verschillende steden het
publiek grootere bedragen terugvorderde.
De toestand was echter in de provincie
niet overal hetzelfde en de banken ver
wachten, dat de toestand rustig zal wor
den.
1 September heropening der beurs?
Met betrekking tot de hervatting van
den beurshandel in Augustus kan thans
gezegd worden, dat 1 September, voor het
geval geen bijzondere gebeurtenissen plaats
vinden, op zijn laatst de hervatting van
den officieelen beurshandel in Berlijn en
het Rijk kan worden verwacht.
AUSTRALIË
ONBETAALDE AMBTENAREN.
N.Z. Wales heeft geen geld meer in kas.
Het ministerie van Financiën van Nieuw
Zuid-Wales heeft aan alle autoriteiten in
structie gegeven, de salarissen van de be
ambten en ambtenaren bij de openbare
diensten, in totaal tot een bedrag van
275.000 pond sterling (ca. 3.300.000) niet
uit te betalen, aangezien de regeering geen
geld meer in kas heeft.
Intusschen overweegt de leeningsraad te
Melbourne het verzoek om het toestaan
van een leening van 500.000 pond sterling.
De leeningsraad staat er echter op, dat tot
bezuiniging zal worden overgegaan, alvo
rens het verzoek wordt ingewilligd.
ENGELAND
ENGELANDS WERKLOO ZEN CIJFER
BLIJFT STIJGEN.
Het aantal werkloozen in Engeland be
droeg op 27 Juli j.l. 2.713.350, dat is 52.617
meer dan in de voorafgaande week en
701.883 meer dan in dezelfde periode van
het vorige jaar.
PALESTINA
GESPANNEN TOESTAND IN
PALESTINA.
Vrees vdbr nieuwe botsingen.
Gevreesd wordt, dat het in geheel Pa
lestina opnieuw tot botsingen tusschen
Arabieren en Joden zal komen. Op het
oogenblik is de atmosfeer er zeer gespan
nen. Verschillende Joodsche kolonies heb
ben reeds om politie-ondersteuning ver
zocht.
In verband met den gespannen toestand
is een aantal redacteuren van de Arabi
sche en de Joodsche pers afzonderlijk bij
de regeeringsautoriteiten ontboden. Naar
men meent te weten, hebben zij een waar
schuwing ontvangen tegen opruiing tot ge
welddadigheden. De Engelsche Hooge-
Commissaris voor Palestina heeft gisteren
aan een Joodsche delegatie de verzekering
gegeven, dat de regeering nauwlettend den
toestand in het oog houdt en maatregelen
heeft genomen voor de handhaving der
rust.
Dreigende chauffeursstaking te Jeruzalem.
Eenige ongerustheid wordt te Jeruza
lem gevoeld over de plannen tot een alge-
meene chauffeursstaking, welke overmor
gen zou beginnen. Men vreest, dat de be
oogde staking, indien zij werkelijkheid
wordt, kan leiden tot rasgeschillen door het
veroorzaken van verdere vérwikkelingen
bij den bestaanden gespannen toestand.
In het officieele regeeringscommuniqué, dat
gister werd uitgegeven, wordt tot de chauf
feurs een ernstige waarschuwing gericht.
De regeering, zoo wordt gezegd, zal aan
stonds iedere poging tot posten onderdruk
ken en ook andere maatregelen nemen. De
vereenigde Kamers van Koophandel doen
ter elfder ure moeite de staking af te wen
den.
AMERIKA
DE WERKLOOSHEID IN DE V. ST.
Een conferentie van economen voorgesteld
Green, voorzitter van de Amerikaansclie
federatie van den arbeid, heeft Hoover in
overweging gegeven een conferentie van
economen bijeen te roepen tot het lenigen
van de werkloosheid.
Green meent, dat de tegenwoordige eco
nomische structuur der Vereenigde Staten
een volstrekte mislukking is.
President Hoover heeft een mededeeling
gedaan over de pogingen der Amerikaan-
sche regeering om het werkloosheidsvraag
stuk tot een oplossing te brengen.
De president verklaarde, dat de reorga
nisatie van het departement voor arbeids
bemiddeling tot resultaat heeft gehad, dat
638.689 arbeiders gedurende de afgeloopen
vier maanden te werk konden worden ge
steld.
Tevens deelde hij mede, dat 758 bouw
plannen zijn ontworpen, teneinde de werk
loosheid te bestrijden. De kosten dier plan
nen worden op 450 millioen dollar geschat.
PAUSELJKE ONDERSCHEIDING.
De heer J. B. Bosman, directeur van
de N.V. Reisbureau „Cenbropa" te
Utrecht, die ter gelegenheid van het
gouden priesterfeest van Z. H. Paus Pius
XI in 1920 zoo vele en zoo groote pel
grimages naar Rome organiseerde zoo
zelfs, dat Z. H. hem „de eeuwige pelgrim"
noemde is door Z. H. begiftigd met de
zilveren medaille „Bene Merenti".
DE HAAGSCHE ANNEXATIEPLANNEN
Voorburg wil in meerderheid zelfstandig
blijven.
Woensdag heeft te Voorburg de ver
kiezing plaats gehad van dubbelen raad
in verband met de hangende annexatie
kwestie te 's-Gravenhage.
Uitgebracht werden 6443 stemmen,
waarvan op de lijsten der voorstanders
1928 en op die der tegenstanders 4515
stemmen. Gekozen zijn 4 voorstanders
en 13 tegenstanders. Deze stemverhouding
is gunstiger dan die in de aangrenzzende
gemeente Rijswijk, waar voor enkele we
ken 7 voorstanders en 10 tegenstanders
werden gekozen.
VAN DE ORDE DER ONGESCHOEIDE KARMELIETEN
PASTOOR VAN GROENENDIJK
De zeereerw. pater J. M. Keulers her
denkt morgen zijn gouden Professie-
feest. Op a^s. Zondag 9 Aug. zal dit
feest door zijn Ordebroeders en Pa
rochianen worden gevierd en tegelij
kertijd het zilveren Pastoorfeest. De
dankbare parochianen meenden dat
dubbele feest niet te mogen laten
voorbijgaan, zonder hun pastoor een
blijk van liefde te geven. Het zal dan
ook den jubilaris aan blijken van op
rechte hulde en dankbare liefde niet
ontbreken.
Moge deze eenvoudige priester met
zijn sterken ijver en toewijdende zorg
nog vele jaren met lust en liefde wer
ken tot meerdere eer van God en tot
het heil der zielen.
Zijneerw. werd geboren den 24 Aug.
1864 in de gemeente Schinnen (L.),
trad in de Orde van den Berg Kar-
mel op den jeugdigen leeftijd van 16
jaren en legde zijne Professie den
7en Augustus 1881.
In 1887 tot Priester gewijd, werkte hij
eerst eenige jaren in de Zielzorg; in
1893 werd hij door zijne Overheid
naar Rome geroepen om aldaar gedu
rende 13 jaren het ambt van Secre
taris van den Generaal Procurator
waar te nemen. Den 15e Maart 1907
werd hij benoemd tot. Pastoor van
Groenendijk als opvolger van den
zeereerw. pater Bosman, die den 6en
Aug. 1906 overleden was, nadat hij
bijna 50 jaren de Parochie van de H.
Bernardus te Hazerswonde (Groenen
dijk) bestuurd had.
DE CRISIS BIJ PHILIPS.
Tienduizend man personeel minder
dan in 1929.
Men schrijft uit het Zuiden aan de
„Tijd":
Met het gevoel van onrust, dat nu
reeds sinds bijna twee jaren is gekomen
over de stad, waar de Philips-fabrieken
zijn gevestigd, wordt het den laatsten
tijd zeker niet beter. Talrijke persberich
ten doen de ronde en daaronder waren
er, die het personeel van Philips tot 8500
man hebben gereduceerd. Men weet, dat
op de jongste aandeelhoudersvergadering
der N. V. Philips Fabrieken de heer
Philips mededeelde, dat het personeel
toen 14000 man bedroeg. Ware dit nu op
8500 teruggevallen, dan beteekende zulks
5500 ontslagen in nauwelijks enkele we
ken; eeen dergelijke inzinking zou wei
nig minder dan een catastrophe zijn. In
de „Tijd" is dit bericht dan ook onmid
dellijk tegengesproken en werd medege
deeld, dat bij Philips momenteel circa
13000 man werken, wat inmiddels bewijst,
dat na de jongste aandeelhoudersverga
dering voor weder een duizendtal werk
nemers de fabriekspoorten werden ge
sloten.
Het is van groot belang de vraag te
beantwoorden, hoe 'het nu ongeveer met
de personeelskwestie bij Philips is ge
steld.
De officieele beursnoteering van het
aandeel, dat nauwelijks twee jaren gele
den circa 1000 bedroeg, wijst nu vrij be
langrijk beneden pari.
In ronde getallen zijn dus sinds Octo
ber 1929, dus in bijna twee jaren tijds,
tienduizend werknemers van de drie-en-
twintig-duizend ontslagen. Philips doet
het op het oogenblik metvijf-twaalfden
van zijn personeeel minder dan in 1929.
In welingelichte kringen staat vast,
dat, in tegenstelling met de opvattingen
van „the man in the street" deze perso
neelsinkrimping voor minder dan de
helft eeen rechtstreeksoh uitvloeisel is
van de eigenlijke crisistoestanden. Wat
heeft dan in hoofdzaak tot de reeksen
ontslagen geleid? Veranderde werkmetho
den, mechanisatie, speciaal bij de radio-
af deeling.
Hoe stond in 1929 de zaak, toen, om
zoo te zeggen, iederen dag nieuwe batal
jons werknemers de fabriekspoorten van
Philips introkken? Aldus: Begin 1929 is
Philips radio-toestellen gaan vervaardi
gen. Daar had men duizenden nieuiwe
mensohen voor noodig. Maar al deze dui
zenden waren leek in het vak; onge
oefend. Ook ging, wat de werkwijze be
treft, dit onderdeeel van Philips min of
meer simplistisch. Een en ander bewijst,
dat feitelijk het record-aantal arbeiders
uit dien tijd ofschoon Philips niet na
liet in suggestieve reclame op de steeds
nieuwe duizenden het licht te doen val
len een niet geheel controleerbare
graadmeter was. Er zat iets onnatuur
lijks en oneconomisch in. De duizenden
ongeoefenden werden geleidelijk geoefend,
werden vaardiger, presteerden meer en
openden den weg naar personeelsvermin
dering. Dit maakte op zich reeds de pro
ductie rationeeler. Daarnaast echter wer
den aldra machines in bedrijf gesteld,
waardoor al evenzeer inkrimping van
personeel kon worden verkregen.
Het is begrijpelijk, dat ingewijden, die
dit onderling verband tusschen de feiten
van meetaf konden bespeuren, de geheele
aangelegenheid met een rustiger blik
gadesloegen dan zij, die zich er toe be
paalden den gang van zaken uitsluitend
af te meten naar de zoo- en zooveel dui
zenden man personeel. Zij wisten daartoe
te goed, dat op honderden destijds aan
ontslagenen verstrekte getuigschriften
als reden van het ontslag stond ver
meld: „Verandering van werkwijze".
Intusschen gold 'het bovenstaande in
hoofdzaak voor de eerste tijden, nadat
de wereldcrisis zich had geopenbaard.
Van de ongeveer tienduizend menschen,
die sinds October 1929 zijn ontslagen,
kunnen er vijfduizend gesteld worden op
de debebzijde van de hiervoren uiteen
gezette factoren.
Wie de gangbare meening omtrent de
Philipsontslagen aan deze gegevens toetst
zal eenige afwijking bespeuren. Daarnaast
lijdt het echter geen twijfel, dat de sinds
medio 1930 gevallen van bedrijfstoestan-
den, rechtstreeks voortspruitende uit de
crisis zijn te wijten. Het behoeft geen
betoog, dat deze zioh te zwaarder doet
gelden, waar immers juist in de aandeel
houdersvergadering van 4 November 1929,
dus feitelijk op den drempel der malaise,
het maatschappelijk kapitaal van 100
tot 250 millioen werd verhoogd.
Over het algemeene heerscht ten aan
zien van deze combinatie eenig wanbe
grip. Men meent in breede kringen bij
de jongste emissie der stad Eindhoven
is zulks duidelijk aan den dag getreden
Eindhowen in één adem met Philips
te kunnen noemen. Dit is onjuist. Philips
is buiten twijfel de voornaamste werk
gever; daarnaast zijn er echter vele an
deren, die eveneens van niet te onder
schatten beteekenis zijn. Men denke aan
de sigaren-, textiel-, lucifer-, hout- en an
dere takken van nijverheid. Reeds vóór
er van Philips sprake was, had Eindho
ven beteekenis als industriecentrum. In
den loop der tijden hebben oude en nieu
we industrieën uit verschillende branches,
naast die van gloeilampen en radio, haar
deel genomen in den bloei en vooruit
gang van Eindhoven. Men heeft Eindho
ven de „Philipsstad" genoemd en niet
zonder reden. Wie echter zou meenen,
dat de Eindhovensche fabrieken zonder
belang zijn, indien men zich Philips weg
denkt, heeft abuis en zal goed doen zijn
opvatting te 'herzien. Niet alleen om het
feit zelf, dat zij onjuist is, maar ook om
dat zij een verwrongen beeld geeft van
Eindhoven al6 industrieele zetelplaats.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De openbare behandeling der Tdl-unie-
kwestie door het Haagsche Hof gesloten.
De heropening der Duitsche banken.
Gespannen toestand in Palestina.
De „Nautilus" van Bergen vertrokken
naar de Noordpool. (Buitenl. Berichten, 2e
blad).
BINNENLAND.
Berichten over het noodweer van Dins
dag en Maandag. Gisteren en vanmor
gen heeft een onweer boven Friesland ge
woed. (Gem. Berichten, 2de blad, en Laat
ste Berichten).
Verscheidene personen bij het baden ver
dronken. (Gem. Berichten, 2de blad).
Te Noordwijk aan Zee zijn bij het zwem
men twee personen verdronken. (lste blad)
Ged. Staten hebben de Raadsverkiezing
te Zoeterwoude geldig verklaard. (2de
blad).
INVOER VAN BELGISCH BROOD.
Vragen van den heer Hermans.
De heer Hermans, lid der Tweede Ka
mer heeft zich met de volgende vragen tot
den minister van Binnenlandsche Zaken
gericht
Is hetden minister bekend, dat in de
grensgebieden van ons land, met name
Maastricht, brood wordt ingevoerd uit
België, en dat door den invoer van dit
brood niet bereid uit meel, gemalen
volgens de eischen der Tarwewet 1931 en
dus 3.50 per 100 K.G. goedkooper Ne-
derlandsche bakkers ernstig zullen wor
den benadeeld, wanneer genoemde wet
geheel in werking is getreden
Zoo ja, welke maatregelen zullen dan
door den minister genomen worden om de
zen invoer, in strijd met de bedoeling der
tarwewet en dus ook in het nadeel der
landbouwers, te voorkomen
R. K. Organisten- en Directeuren-
vereeniging.
Te Utrecht, in hotel „Noord-Brabant",
hield gisteren de R. K. Organisten? en
Directeurenjvereeniging haar jaarlijksche
algemeene vergadering. Om ruim 11 uur
heette de voorzitter de circa 40 aanwe
zige leden "hartelijk welkom. Inzonderheid
riep praeses' O. A. M. de Rooy het wel
kom toe aan den zeereerw. «eergel. heer
dr. S. Ramselaar, geestelijk adviseur der
R. K. O. D. V., de E.E.H.H. prof. van
Zuylen en kapelaan Heynen en mej.
Betsy Pielage, het eenige vrouwelijke lid
der vereeniging.
Uitvoerig zette de voorzitter nog eens
uiteen welk nut de R. K. O. D. V. heeft
en waartoe de vereeniging noodzakelijk
is. Spr. memoreerde de jubilea het af
geloopen vereenigingsjaar van Broeder
Huibertus, de heeren J. G. Ponten en G.
Schellekens.
Na -voorlezing der notulen van de vo
rige jaarvergadering door den secretaris
Jony Ponten, bnjteht deze zijn verslag
uit. Daaruit bleek, dat de vereeniging
langzaam vooruit gaat. Op 331 Juli j.l.
bedroeg het aantal leden 194 (190) en het
aantal begunstigers 50 (47). Tenslotte
wees de secretaris er op, dat de R. K.
O. D. V. op weg is naar haar derde
lustrum.
De penningmeester, 01. Koop, zorgde
voor een sluitende begrooting voor het
nieuwe vereenigingsjaar.
De voorzitter en de bibliothecaris wa
ren periodiek aan de beurt van aftre
den. Beide heeren werden opnieuw in
het bestuur gekozen met 3o en 29 stem
men. In de vacature van den heer P.
Kalleribach (onder-voorzitter), die be
dankt had, werd voorzien door de verkie
zing van den heer W. van Kalmthout
met 21 stemmen.
Het 6-Septemiber-congres te Utrecht.
De R.-K. Werkliedenvereeniging te Til
burg heeft het Verbondsbestuur bericht,
dat aan congres en meeting te Utrecht
zullen deelnemen de Haunonie „Op
waarts", het corps Trommelslagers en Ba
zuinblazers en de Mandolineclub van „De
Jonge Werkman".
Congres en meeting zullen gefilmd wor
den.
Wij vernemen voorts, dat de proefzen
ding van het Rerum Novarum-Gedenkbord
te Utrecht is ontvangen. Het bord blijkt
uitstekend te zijn uitgevoerd-
