22ste Jaargang
MAANDAG 3 AUGUSTUS 1931
No, 6964
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
DE ROODE EERSTE AUGUSTUS.
KERKNIEUWS
UIT DE OMGEVING
3)e RMbohztSou/ccmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week ff 2.60 per kwartaal
Franoo per port ff 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is tooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V Een feest van de liefde.
In de uitvindingen der techniek kunnen
voor ons groote weldaden liggen. Wij,
die vaak stumperig-oppervlakkig de dingen
bezien, waardeeren ze daardoor dikwijls
ook veel te weinig.
Zoo kan de radio, voor velen, een bron
zijn van kostbare leering en veredelend
genot. En, die bijv. gisterenmiddag heb
ben geluisterd naar de K. R. O.-uitzending,
en zoo als tegenwoordig waren bij de ker
kelijke afscheidsplechtigheid van 72 Missio
narissen uit het missiehuis te Steijl zij
hebben een schoon feest mogen bijwonen.
Want een feest was 't een feest van
de liefde, van de hartstochtelijke liefde,
voor den Christus, voor de Kerk, voor de
menschen.
De Aartsbisschop Z. H. Exc. Mgr. Jan
sen heeft de Missionarissen toegesproken
en gewezen op hun zending in woorden,
die recht uit het hart naar buiten sloegen.
Er werd indrukwekkend-mooi gezongen
door het koor van het missie-huis. „Ik zal
uit hen, die verlost zijn over de zee tot de
heidenen zenden en naar de verste eilan
den tot hen, die nog niet van Mij hebben
gehoord". „Hoe schoon zijn de voeten van
hen, die de boodschap brengen van vrede
en heil".
En na de wijding en uitreiking der Mis
siekruizen, na het Zendingsbevel en den
bisschoppelijken zegen, na het Afscheids
lied, verlieten de Missionarissen de kerk
van het missiehius, zingend in jubelen
de vreugde.
Zingend, omdat zij ïn o c h t e n wegtrek
ken uit een omgeving, uit een land, dat
hun dierbaar is; omdat zij zich mochten
losrukken uit de omarming van ouders en
bloedverwanten, die hun lief zijn als het
licht der oogenomdat zij mochten
uitgaan naar een land, waar God weet
't hoeveel ontbering en hoeveel misken
ning en hoeveel vervolging zelfs hun deel
kan zijn; omdat ze mochten geven alles
en zichzelf om Christus!
Dat was een hoogtij, dat was een heer
lijk feest van de liefde!
En wij hebben het door de radio mogen
bijwonen.
Aan het slot werd ons medegedeeld, dat
de auto's gereed stonden, om de Missiona
rissen te brengen naar Amsterdam en
Rotterdam, vanwaar zij dezer dagen naar
hun Missie vertrekken. En deze radio-uit
zending was geëindigd, en.... wij, de rus
tige luisteraars, wij dronken weer een kopje
thee met een chocolaadje of een koekje;
enwij zullen de Missie en de Missio
narissen vergeten?
ENGELAND
EEN CR EDI ET VAN 50 MILLIOEN
POND VOOR DE BANK VAN
ENGELAND.
De Banque de France en de Federal Re
serve Bank te New York hebben een cre-
diet geopend van 50 millioen pond sterling
voor de Bank of England.
Inzake het crediet, waarin elk der beide
banken voor de helft participeert, heeft
Moréau een nadere verklaring afgelegd,
waarin hij o.a. zeide, dat hierin een voor
beeld gevonden moet worden voor den
geest van innige samenwerking tusschen de
banken. Moreau hoopt, dat dit feit voor
het scheppen van het in dezen onrustigen
tijd noodzakelijke vertrouwen zal bijdragen.
De Federal Reservebank van New-York
heeft de Bank of England een gelijke hulp
gebracht als wij en wel in het nauwste con
tact met ons. De voorwaarde^ van het
New-Yorksche crediet zijn geheel én al in
overeenstemming met het door ons geschon-
ketie.
RUSLAND.
PRIESTER VEROORDEELD.
De priester Sergejew werd door de re
geering te Tiflis veroordeeld tot 5 jaren
gevangenisstraf, aangezien hij propaganda
had gemaakt tegen de sovjets.
DE ACTIE EEN FIASCO
ERNSTIGE BOTSINGEN O.A. IN BARSELONA
In Duitschland.
Zaterdagmiddag tegen 4 uur is het te
Berlijn in Lichtenberg aan de Frankfurter
Allee, hoek k^ainzerstrasse tot 'n botsing
gekomen tusschen communisten en politie.
Daarbij werd 1 politie-agent en een bur
ger gewond.
Tengevolge van de omvangrijke politio-
neele maatregelen is te Neurenberg de
communistische partij er toe overgegaan
de aangekondigde groote demonstratie
naar aanleiding van den internationalen
anti-oorlogsdag op te geven. De menigte
werd verstrooid en poogde in afzonderlijke
groepen te demonstreeren. Enkele malen
zag de politie zich gedwongen dergelijke
groepen uiteen te jagen. Een reeks com
munistische leiders is bij wijze van voor
zorg gearresteerd.
Te Halle a. d. Salle is het Zaterdag
avond tot relletjes gekomen. Bij een de
monstratie werd de politie aangevallen,
waarbij in totaal 17 politie-agenten werden
gewond. Vijftig personen werden gearres
teerd.
Te Hamburg kwam het eveneens tot bot
singen met de politie.
De politiemannen werden door ongeveer
250 demonstranten aangevallen, waarbij
twee hunner ernstig werden mishandeld.
De politie maakte van de vuurwapens ge
bruik. Twee personen o.w. een 14-jarige
jongen werden ernstig gewond. Verschei
dene communisten werden gearresteerd.
In Oostenrijk.
In den nacht van Zaterdag op Zon-iag
i6 het in verband met de communistische
anti-oorlogsdemonstraties te Klagenfurth
tot ernstige ordeverstoringen gekomen.
In de avonduren hebben zich eenige
honderden communisten op de Kardinals-
platz verzameld. De samenscholing werd
evenwel door de politie uiteengedreven.
Toen de Communisten trachtten zich op
andere pleinen opnieuw te verzamelen,
kwam het tot botsingen met de politie,
waarbij een politiebeambte door een com
munist levensgevaarlijk door een steen
worp werd gewond.
Te St. Jacob bij Klagenfurth hebben de
communisten een herberg in brand gesto
ken. Bij de ongeregeldheden aldaar wer
den twee politie-agenten door revolver
schoten gewond. In totaal werden 32 per
sonen, o.w. verscheidene buitenlanders ge
arresteerd.
- Te Bruck (in Stiermarken) moest de gen
darmerie met gevelden bajonet een iroep
demonstranten uiteendrijven. Te Graz is
het eveneens tot ongeregeldheden reko-
men.
In Frankrijk.
De eerste Augustus, waarvoor de Fran-
sche communisten talrijke demonstraties
hadden georganiseerd, is tot in de avond
uren rustig verloopen. De straten van Pa
rijs zagen er normaal uit. 36 personen,
die biljetten aanplakten of, die strooibil-
jeten wilden uitdeelen, werden gearres
teerd. Onder deze gearresteerden bevon
den zich ook eenige buitenlanders.
Ook uit Marseille en de overige pro
vinciesteden wordt gemeld, dat alles rus
tig is gebleven.
De „Temps" schrijft, dat het Moskou-
sche strijdparool volkomen in het water is
gevallen.
In Polen.
In heel Polen heeft de communistische
anti-oorlogsdag aanleiding gegeven tot ern
stige incidenten.
Te Warschau zelf ontstond Zaterdag
middag een botsing tusschen de politie en
demonstranten. Een arbeider werd gedood
vier anderen zwaar gewond.
In de kolenbekken van Dombrowa is
het op verscheidene plaatsen tot botsingen
gekomen. Demonstraties in Dombrowa zelf
konden spoedig onderdrukt worden.
In Roemenië.
Ondanks de weken voortgezette pogin
gen van de communisten om voor 1 Aug.
overal demonstraties te organiseeren is de
eerste Augustus rustig verloopen. Onge
veer 500 communisten werden gearresteerd.
Nog in den nacht van Vrijdag op Zater
dag hebben de communisten een aanslag
gepleegd op den spoorwegbrug van de
baan Boekarest-Kroonstad. De aanslag
kon echter worden verijdeld.
In Griekenland.
In Piraeus hebben communisten van uit
een hinderlaag in een eenzame streek ten
buiten dienst zijnden, onbewapenden poli
tie-agent vermoord. Een tweede politie
man, die te hulp wilde snellen werd ge
wond. In verband hiermede zijn in totaal
50 personen gearresteerd. Overigens is de
eerste Augustus in Griekenland rustig ver
loopen.
Te Serres ontstond een botsing tusschen
politie en communisten, waarbij een in
specteur werd gedood en een brigadier
gewond. Naar eenige kazernes werden
handgranaten geworpen.In de stad heerscht
groote beroering. In geheel Macedonië en
speciaal in Saloniki heeft de politie bijzon
dere maatregelen getroffen.
Bloedige botsingen te
Barcelona.
De communistische betoogingen, welke
in verband met den „internationalen roo-
den dag" te Barcelona hebben plaats ge
had, hebben aanleiding gegeven tot ern
stige botsingen. De arbeiders wilden, in
weerwil van het uitgevaardigde verbod,
een demonstratie houden en geraakten
daarbij slaags met de politie, die de be-
toogers uiteen wilde drijven. Het kwam tot
een vuurgevecht, in den loop waarvan ver
scheiden arbeiders zwaar werden ge
wond.
DUITSCHLAND
BRüNING EN CURTIUS NAAR ROME.
Naar wij vernemen, zullen rijkskanselier
dr. Briining en de rijksminister van buiten-
landsche zaken, dr. Curtius, vermoedelijk
Woensdag-avond de aangekondigde reis
naar Rome aanvaarden.
De Duitsohe staatsmannen zullen dan
Vrijdag-ochtend in de Italiaansche hoofd
stad aankomen.
POLITIEKE VECHTPARTIJ.
Zondagavond ontstond na afloop van een
bijeenkomst der Nationaal Socialisten te
Wittstock oneenigheid met een troep Com
munisten. Tijdens de vechtpartij, die plaats
had, werden aan beide zijden vuurwapenen
gebruikt, waarbij twee personen werden
gedood en vijf anderen gewond. Eerst na
dat de politie versterking had bekomen,
werden eenige personen gearresteerd.
SPANJE
DE CORTES.
Katholieke afgevaardigden aan het woord.
In het verloop van de zitting van de Cor
tes 30 Juli jJ. nam ook de Katholieke af
gevaardigde, Estevanez, het woord, om
*net kracht te protesteeren tegen de anti-
Katholieke maatregelen der regeering.
Allereerst sprak Estevanez er zijn leed
wezen over uit, dat tot nu alleen aan de
leden der regeering en aan revolutionnai-
re elementen het woord was gegeven. Deze
verklaring lokte bij tal van afgevaardigden
een heftig protest uit, waarop de voorzit
ter van de Kamer, Besteiro, de Kamer ver
zocht, de sprekers niet te willen onderbre
ken bij de uiteenzetting hunner ideeën.
Estevanez zette daarop zijn rede voort
en verklaarde, dat de republiek niets heeft
tot stand gebracht en dat allen, ook de
arbeiders, er even slecht of nog slechter
aan toe zijn dan tevoren. Een storm van
protesten brak los, toen Estevanez deze
woorden uitsprak.
Hij slaagde er echter in, het rumoer te
overstemmen en verklaarde met luider
stem, dat hij in naam van alle Spaanscbe
Katholieken protesteerde tegen de maat
regelen, die de regeering in godsdienstige
aangelegenheden heeft genomen, maatrege
len, zoo zeide Estevanez, die in strijd zijn
met het Christelijk geweten van ons volk.
Het decreet betreffende de kerkelijke
kunstschatten, zoo ging hij voort, is een
aanval tegen de Kerk en tegen God. De
historische kunstschatten van onze kathe
dralen en kerken zijn niet van u! Gij spot
met de veroveringen van twintig eeuwen
Christendom!
Na Estevanez kwam de Baskische afge
vaardigde, Beünza, eveneens een Katho
liek, aan het woord. Hij drong vooral aan
op de regeling van de godsdienstkwestie,
door middel van een concordaat. Met be
trekking tot den kloosterbrand verklaarde
hij nog, dat hij er zeker van is, dat d-e re
geering hiervan van te voren heeft gewe
ten, evenals van de verbanning van eenige
prelaten.
ITALIË
MUSSOLINI OVER ITALIë'S
VREDESWIL.
„Bezig met een groot werk".
De Italiaansche minister-president Mus
solini heeft gisteren de nieuwe waterlei
ding van Ravenna ingewijd. Hij hield daar
bij een rede, waarin hij er in de eerste
plaats op wees, dat de stad Ravenna al
sedert 5 eeuwen behoefte aan een water
leiding had gehad, en dat eerst het fascis
me in staat was geweest den droom tot
werkelijkheid te maken. Dit komt, zoo
zeide Mussolini, omdat het fascisme vóór
alles wilskracht is. De fascisten zijn de
Italianen, die het werkwoord „willen" bo
venal in den tegenwoordigen tijd weten te
vervoegen. Zoo wilden wij in 1915 het mee
doen aan den oorlog, in 1917 wilden wij
volhouden, in 1922 wilden wij de fascisti
sche revolutie, en in 1925 wilden wij het
verzet der oppositie breken. Wel heeft de
pijl, afgeschoten door den boog van onzen
wil, soms niet het doel bereikt, maar dit
is zonder belang; de hoofdzaak is, dat men
hartstochtelijk en voortdurend wil.
Het is van groote moreele beteekenis,
dat men deze geheele nieuwe waterleiding
heeft gewijd aan de dooden van den we
reldoorlog. Ik heb, zoo ging de duce voort,
de soldaten van de vlakte van Ravenna
gezien in de loopgraven van het geheele
Italiaansche front. Ik weet, dat zij held
haftig hebben gestreden en dat velen hun
ner heldhaftig zijn gestorven. Maar ik wil
hieraan toevoegen, dat de fascistisch© re
geering, het fascistische régime en de fas
cisten vrede willen. Wij willen hem mot
alle staten, met de ver verwijderde, met
de naburige en met de zeer naburige; wij
willen hem niet uit vrees voor de oorlogs
gevaren, maar omdat wij bezig zijn met een
groot werk. Wij willen het Italiaansche
volk zoo vroeg mogelijk onttrekken aan de
malaise van de huidige stonde, omdat wij,
fascisten, vóór alles werken voor het volk,
dat wij echter niet slechts zijn rechten,
maar ook zijn plichten voorhouden.
Alleen de zoon van een smid kan, zoo
het noodig is, ruwweg tot het volk sprekon.
Niemand zal hem ervan kunnen verdenken,
dat in hem de voorrechten van een titel
spreken of het egoïsme van rijkdom. In ons
scheppingswerk leggen wij geheel onzen
wil, die sterk en onbuigbaam is als de
kling van een degen, maar met dienzelfden
sterken en onbuigzamen wil zullen-wij zoo
noodig alles omverwerpen en vernietigen
wat den weg der fascistische revolutie ver
spert, die het welzijn van het Italiaansche
volk moet verzekeren en het een steods
hooger besef moet geven van zijn nieuwe
grootheid.
De rede van Mussolini werd geestdriftig
toegejuicht.
CHINA
NANKING'S STRIJD TEGEN DE
COMMUNISTEN.
De „Chineesche Stalin" doodgeschoten.
De Chineesche communistische centrale
deelt mede, dat de secretaris-generaal der
Chineesche communistische partij Tsjang-
foea, die bekend stond als „de Chineesche
Stalin" gefusilleerd is.
Tsjangfoea zou op illegale wijze Shang
hai zijn binnengedrongen en in de Fran-
sche concessie hebben gewoond. Door het
verraad van drie leden der partij kon de
Fransche politie Tsjangfoea arresteeren,
waarna hij aan de Chineesche autoriteiten
werd. uitgeleverd. Na een kort proces ver
oordeelde de Chineesche reéhtbank hem ter
dood.
De verraders werden naderhand door
andere communisten herkend en doodge
schoten.
Pastoorsbenoeming te Heemstede.
Aan den zeereerw. heer H. IJzerman,
pastoor van de parochie van den H. Bavo
te Heemstede, is op diens verzoek eervol
ontslag verleend. Zijneerw. gaat wonen in
huize „St. Bavo" te Heemstede.
Naar wij vernemen, zal de zeereerw. heer
J. v. d. Tuijn de opvolger zijn van pastoor
IJzermans. De zeereerw. heer v. d. Tuijn
is na zijn priesterwijding in 1911 tot nu toe
in de functie van secretaris van het Bis
dom geweest.
De weleerw. heer J. Looyaard, kapelaan
te Rotterdam, is benoemd tot pastoor te
Egmond-Binnen.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De roode 1 Augustus heeft hier en daar
aanleiding gegeven tot relletjes.
Een Amerikaansch-Fransch crediet aan
de Bank van Engeland.
Een rede van Mussolini.
BINNENLAND.
Groote brand te Amsterdam. (Gem. Be
richten, 3e blad).
Boerderij-brand te Wehl. Bejaarde
landbouwer in de vlammen omgekomen.
Gem. Berichten, 3e blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De nationale zwemkampioenschappen te
Tilburg.
Jubileumwedstrijden op den Rijswijk-
schen Wielerbaan.
Een inbreker is uit het politiebureau te
Leiden uitgebroken. (1ste blad).
WARMOND.
Gemeenteraad. De Raad dezer ge
meente vergadert op Donderdag 6 Augus
tus a.s. des voorm. 10 uur ten Raadhuize.
Te behandelen punten:
1. Ingekomen stukken, 2. Onderzoek ge
loofsbrieven nieuw benoemde leden van
den Raad. 3. Aanbieding Gemeentereke-
ning dienst 1930. 4. Voorstel van Burge
meester en Wethouders inzake Gemeente
verslag. 5. Idem om het opnemen der boe
ken en kas van den Gemeente-Ontvanger
op te dragen aan het Centraal Bureau voor
Verificatie en Financieele adviezen van de
Vereeniging van Nederlandsche Gemeen
ten. 6. Idem om dit Bureau aan te wijzen
als boekhoudkundige ingevolge artikel 265
der Gemeentewet. 7. Idem inzake openstel
ling van het telefoonkantoor buiten dienst
uren op Zon- en Feestdagen. 8. Toekenning
bijdrage aan de Chr. H. B. S. te Leiden
voor het bezoek aan die school van leerlin
gen uit deze Gemeente. 9. Verkoop oude
Politieboot- 10. Verleenen eervol ontslag
als havenmeester aan J. W. Claassen op
diens gedaan verzoek. 11. Benoeming ha
venmeester. 12. Wijziging vastgestelde ver
ordening betreffende de straatpolitie. 13.
Vaststelling verordening op de beplanting
verontreiniging van wegen en wateren en
gebruikmaking van Gemeentegrond met
intrekking van de thans bestaande zooals
deze laatstelijk is gewijzigd. 14. Idem be
treffende de verlotingen en collecten. 15.
Idem houdende verbod tot het laten losloo-
pen van honden binnen de Gemeente. 16.
Idem op de heffing van leges ter Secreta
rie en van rechten wegens verrichtingen
ten bureele van den Burgerlijken Stand.
17. Idem houdende wijziging der verorde
ning van 24 Mei 1929 inzake ongeoorloofde
kleeding op den publieken weg. 18. Voor
stel om in beginsel toe te treden tot den
te vormen kring Leiden inzake de oprich
ting van een barak voor de verpleging van
lijders aan besmettelijke ziekten. 19. Vast
stelling suppletoiT-kohier hondenbelasting.
20. Comptabiliteit. 21. Verzoek van het
Bestuur der Woningstichting „Warmunda"
om een machtiging een crediet te openen
bij de Coöperatieve Voorschotbank voor
Land- en Tuinbouw te Warmond tot een
maximum-bedrag van 6000.— ten behoe
ve der bestratingswerken in de Warmun-
dastraat. 22. Goedkeuring rekening en ver
antwoording van ontvar,_ 'en en uitgaven
der Gezondheids-Commissie over 1930. 23-
Wat verder zal worden ter tafel gebracht.
24. Rondvraag.
Personalia. Voor het examen Han
delscorrespondentie Engelsoh, afgenomen
door L.I.T.E.H. slaagde de heer H. Broer.
VOORHOUT.
Ongeval. Zaterdagmiddag reed een
automobiel op den Jacoba van Beieren-
weg door een verkeerde handeling tegen
een hek van den heer van Werkhoven,
aldaar en tegen een aldaar staande paal
van de radiodistributie. Het hek en de
paal werden hierdoor beschadigd, alsme
de een geringe schade aan de auto. Per
soonlijke ongevallen kwamen niet voor.