22ste Jaargang
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1931
No. 6963
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE OMGEVING
3)e Êcidóclie0oii^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor LeideD 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is rooT de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
▼ooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
V Gebrek aan studielust.
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Limburg, mr. E. baron van Hövell
tot Westerflier, heeft deze week, als voor
zitter van de Provinciale Staten, geklaagd
over gebrek aan studielust bij een deel
der tegenwoordige jeugd.
Er was opgemerkt, dat er te weinig deel
neming bestaat aan de cursussen voor ge
meente-administratie en gemeente-finan-
ciën.
De voorzitter verklaarde, te betreuren,
dat jonge ambtenaren tegenwoordig geen
energie genoeg meer hebben, cm zich ver
der te bekwamen. Wie in de gemeente-ad
ministratie een levenspositie zoekt, moet
daarvoor werken. Maar er wordt meer ge
dacht aan sport en pleizier dan aan studie.
En de voorzitter maande de gemeente
besturen aan, van hun ambtenaren te
eischen, dat zij zich bekwamen, zooals ook
aan de jongere ambtenaren ter griffie
wordt gezegd, dat zij geen promotie zullen
maken, wanneer zij niet studeeren.
Deze klacht van den Commissaris der
Koningin in Limburg heeft ook een alge-
meene strekking.
Door een groot deel der jeugd wordt te
weinig gewerkt aan de eigen vorming.
Mien studeert niet meer, als men maar
een diploma heeft of zonder een diploma
zich toch een vaste betrekking heeft we
ten te veroveren.
Men legt er zich niet meer op toe, om
grondig een vak te leeren, als men maar
aan 't verdienen is geraakt.
Zoo zijn er althans velen. In alle krin
gen der maatschappij.
Dat de Katholieke jeugdbeweging ook
in deze een belangrijke taak heeft, nuttig
opvoedend werk verrichten kan en ver
richt, is duidelijk.
V Woninghuren.
Rotterdam heeft een huurdersstaking.
Maar Amsterdam heeft er ook een paar
gehad en deze laatste zijn vreedzaam
verloopen, en met een volledige overwin
ning van de huurders.
De „Maasbode" critiseert het onder
leiding der communisten uitgebroken
verzet der huurders, dat van geen
overleg wilde weten. Maar het blad
vervolgt dan o.m.:
„Van den anderen kant moeten wij ech
ter toegeven, dat het verzet, hetwelk bij
de huurders rees tegen een steeds toene
mende en door geen enkele bepaling geli
miteerde huurverhooging ons niet onge
motiveerd lijkt.
Aan middenstandswoningen bestaat in
onze stad geen gebrek meer, doch arbei
derswoningen zijn nog altijd schaarsch. Nu
vertoont zich ten aanzien van woningen
van dit laatste soort een verhooging van
de huurprijzen, welke ook den menschen
van het vak buitensporig lijkt. Zoo zijn
er woningen, waarvan de huurprijs van
3.50 in de vooroorlogsjaren tot 8 in den
tegenwoordigen tijd is gestegen.
Sedert de Huurcommissie is opgeheven
hebben de huisbazen wettelijk, dus for
meel, het recht de huren te verhoogen. Wij
vragen ons echter af, of het thans bij dit
ongelukkige conflict niet duidelijka geble
ken is, dat de gemeente behoefte heeft
aan middelen, welke haar in staat stel
len, toezicht op de particuliere woningex
ploitatie uit te oefenen. Had de gemeente
de beschikking gehad over een huurveror-
dening, misschien zou een huurderscon
flict onmogelijk geweest zijn."
Hier wordt met evenveel woorden het
verlangen uitgesproken naar terugkeer tot
den veel versmaden toestand van de
Huurcommissie-wet.
Zijn over het algemeen de toestanden
inzake de woningbouw zóó, dat een derge
lijk ingrijpen van overheidswege nuttig en
noodig en dus gebillijkt is? Hoe is 't in
Leiden hiermede gesteld?
DUITSCHLAND
HERVATTING VAN HET BETALINGS
VERKEER.
Het disconto verhoogd tot 15 pet.
Volgens aankondiging van de rijksre-
geering zal in de komende week heb nor
male betalingsverkeer hervat worden.
Maandag a.s. zal het onbeperkte girover-
keer tusschen de instellingen en banken,
die aan het normale girozakenverkeer
deelnemen, geoorloofd zijn. Hierdoor zal
het onbeperkte giroverkeer met uitzonde
ring van over wij zingen op postchèque- en
Reichsbank girorekeningen algemeen wor
den hervat.
Van Woensdag a.s. af zullen ook de over
wijzingen op postchèque en postkantoor
giro's mogen geschieden en contante uit
betalingen uit rekening-courant en giro
tegoed zonder eenige beperking mogen
plaats vinden, terwijl yoor spaarbanken en
coöperaties voorloopig nog zekere beper
kingen blijven gelden. De verordening die
•dit alles regelt, zal heden worden afgekon
digd.
Met de wederinvoering van het vrije
betalingsverkeer staat Duitschland en
vooral de Rijksbank voor groote proble
men, welke om een oplossing vragen. Ver
schillende maatregelen werden reeds door
de regeering en de Rijksbank genomen,
waardoor een gedeeltelijke hervatting van
het betalingsverkeer, speciaal voor het uit
betalen van loonen en salarissen, spoedig
mogelijk was.
Om echter het geheele raderwerk weder
op gang te brengen is meer noodig. Hier
voor werd reeds opgericht de Garantie-
und Akzeptbank. Daarnaast heeft men we
ten te bewerkstelligen, dat het buitenland
de credieteii op korten termijn niet verier
zal opzeggen, zoodat voor een afvloeiing
van deviezen uit dien hoofde niet gevreesd
behoeft te worden.
De derde moeilijkheid is gelegen in het
binnenlandsche credietverkeer. Voor een
normaal verloop van zaken is het noodza
kelijk, dat een druk uitgeoefend wordt op
de debiteuren der banken. Door een teiug-
vloeiing van credieten en opgenomen gel
den kon de liquiditeitspositie der banken
weder Tiersteld worden. Hiervoor was al
lereerst noodig een drastische verhooging
van. het disconto, waardoor zelfs een cre-
dietrestrictie overbodig werd.
De Rijksbank heeft dan ook met ingang
van I Augustus het officieele disconto van
10 tot 15 pet. verhoogd en de beleenings-
rente van 15 tot 20 pet.
Hierdoor wordt bereikt, dat slechts in
uiterste gevallen credieten worden opgeno
men.
Een dergelijk aandraaien van de discon
to-schroef was eveneens noodzakelijk met
het oog op het verder in circulatie bren
gen van nieuwe betaalmiddelen. Door op
potting van markbiljetten is in Duitsch'and
een behoefte ontstaan aan nieuwe ruil
middelen. Hierin tracht de Rijksbank nu
te voorzien door de uitgifte van nieuwe 5
markstukken tot een maximumbedrag van
600 millioen mark. Daarbij dient echter ge
waakt te worden tegen een eventueele in
flatie en is het gewenscht, dat het ter
beschikking staande en eventueel opgeno
men geld ten spoedigste weder naar de
Bank zal terugvloeien. De thans genomen
maatregel der Rijksbank zal dit zeer zeker
in de hand werken en wijst erop, dat men
voor alles een inflatie-politiek wil mijden.
De vraag waarom de Rijksbank het dis
conto op 15 pet. en niet hooger heeft ge
steld is moeilijk te beantwoorden. Het
spreekt van zelf, dat onder de huidige om
standigheden zelfs door de leiders eener cir
culatiebank niet te zeggen is welke het
juiste niveau is, waarop het disconto moet
gesteld worden om het betalingsverkeer in
normale banen te leiden. Eerst als het ge
heele raderwerk weer functionneert zal
moeten blijken of men te hoog gegrepen
heeft en kan een spoedige geleidelijke ver
laging zeer wel mogelijk zijn. Voor het toch
reeds zoo beproefde Duitsche bedrijfsleven
beteekent een disconto van 15 pet. zeer ze
ker een zwaren druk. Doch dit offer weegt
toch nog niet zoo zwaar als een gestoord
betalingsverkeer. Na algeheele openstel
ling der banken zal echter spoedig^ een
evenwicht intreden en zullen ongetwijfeld
de rentetarieven weder geleidelijk aan op
een meer normaal niveau gebracht kun
nen worden.
DE STRIJD OM LANDDAG
ONTBINDING IN PRUISEN.
Het partijbestuur van de Duitsche volks
partij hield gister in het rijksdaggebouw
een zitting, waarbij ook de minister van
buitenlandsche zaken, dr. Curtius, tegen
woordig was.
Na een uiteenzetting van den partij le.
der Dingeldey, van den politieken toestand,
werd besloten, naar het nieuwsbureau
V.D.Z. verneemt, een oproep te richten tot
de partijleden, welke als volgt luidt:
Aan onze vrienden.
Den negenden Augustus 1931 vindt in
Pruisen de volksbeslissing plaats over de
kwestie van al of niet ontbinding van den
landdag.
De Duitsche volkspartij, die bijna zeven
jaren tegen de politiek der heerschende
partijgroepeering in den Pruisischen land
dag heeft gestreden en derhalve van het,
begin af haar instemming heeft betirgd
met het volksbegehren, verwacht van haar
aanhangers, dat zij de coalitie-politiek, wel
ke tot nog toe is gevoerd, zullen te niet
doen, door hun stem uit te brengen vóór
de ontbinding van den landdag.
Wij komen op voor een zakelijk en
krachtig geregeerd Pruisen, dat een vaste
steun van nationale politiek in het rijk
moet zijn.
w.g. Het partijbestuur der D.V.P.
Het Fransch bezoek aan Berlijn.
De Parijsche pers meent te kunnen zeg
gen, dat Laval en Briand niet naar Bellijn
zuilen gaan, alvorens het plebisciet over
de ontbinding van den Pruisischen landdag
heeft plaats gehad.
Ook Lautier, de vroegere onderstaats
secretaris, is van meening, dat een vroeger
bezoek niet wenschelijk is.
FRANKRIJK
BRIAND ONGESTELD.
Briand heeft van de Londensche confe
rentie een zware verkoudheid meegebracht
en moet zich enkele dagen ontzien, te meer
daar hij ook onder asthma-aanvalle-o heeft
te lijden.
De geneesheeren zijn echter van oordeel,
dat er niet de geringste aanleiding tot be
zorgdheid bestaat.
ENGELAND
ENGELSCH BEZUINIGINGSPLAN
Aanbevelingen voor een drastische
beperking van de openbare uitgaven.
In het rapport van de Engelsche bezui-
nigingscomm issie, dat gisteren is gepubli
ceerd, worden aanbevelingen gedaan tot
drastische beperking der openbare uitga
ven, naar de „Tel." meldt. Indien de ingrij
pende voorstellen der commissie worden
aangenomen, dan zal in totaal een bedrag
van 96.578.000 pond worden bezuinigd.
De belangrijkste aanbevelingen dezer
commissie, die indertijd op verzoek der
liberale partij werd ingesteld onder voor
zitterschap van sir George May, den voor-
maligen voorzitter van de Production As
surance Company, hebben betrekking op
de sociale diensten, waarop volgens de
commiss^^fc besparing van 66 y. millioen
j pond zoq^^Bïen worden verkregen. Hier
toe zou dl^Rle werkloozenuitkeering met
20 pet. moeten worden verminderd en de
wekelijksche contributie der arbeiders,
werkgevers en van den staat met 10 d. per
week en per arbeider moeten worden ver
hoogd. Onder de voorgestelde middelen tot
besparing worden verder opgenoemd: een
I vermindering der salarissen van leeraren
en onderwijzers met 20 pet., een vermiude-
ring der loonen en salarissen van de poli
tie met 12y2 pet., de invoering van soldij
betaling op de grondslagen van 1925 zoowel
bij 't leger als bij de vloot, uitstel en ver
traging van de plannen tot aanleg en ver
betering van wegen, afschaffing van de Em
pire Marketing Board, afschaffing van heö
wegenfonds, vermindering van de subsidie
voor werken ter vermindering der werk
loosheid, vermindering der subsidie voor
den woningbouw, inhouding van het subsi
die voor de plannen tot uitbreiding der
moederschapszorg.
De twee Labour-led-en, welke in de com
missie zitting hadden, hebben een minder-
heidsrapport uitgebracht, waarin zij zeg
gen, met de voornaamste conclusies niet
in te stemmen. In hun rapport wordt er de
nadruk op gelegd, dat slechts door de
meest strikte betrachting van de eischen
van economie en efficiency over een lange
periode, de handel van Groot-Brittannië
bot de welvaart van voor den oorlog kan
worden teruggebracht, in dier voege dat
een groot aantal thans werkloozen weer iu
de nijverheid zouden kunnen worden te
i werk gesteld.
Volgens hetgeen MacDonald gistermid
dag in het Lagerhuis mededeelde, is een
kabinetscommissie benoemd tot overwe
ging van de aanbevelingen der bezuini
gingscommissie. Deze kabinetscommissie,
welke de commissie van vijf wordt ge
noemd en uit de vijf ministers MacDona;d,
Snowden, Henderson, Thomas en Graham
bestaat, zal het rapport overwegen in den
tijd, dat het parlement op reces is.
SPANJE
MOTIE VAN VERTROUWEN IN DE
SPAANSCHE REGEERING.
In de eergisteren gehouden zitting der
constitueerende Cortes werden onder
stormachtige toejuichingen de volmachten
der regeering*van Alcala Zamora bij accla
matie bekrachigd.
ITALIË
FASCISME EN KERK.
Nog geenerlei ontspanning.
Naar de „Rechtpost" uit de Vaticaan-
sche Stad verneemt, is nog geenerlei ont
spanning in de betrekkingen tusschen het
Vaticaan en de fascistische regeering in
getreden en valt voorloopig ook geen wij
ziging in den toestand te wachten, zeker
niet voor September of October
Intusschen zal een uit kardinalen en
andere kerkelijke hoogwaardigheidsbe-
kleeders samengestelde commissie zich met
de kwestie bezighouden en den H. Vader
voortdurend van de loop der dingen op
de hoogte stellen.
De berichten in de buitenlandsche pers
over een aftreden van den kardinaal-
staatssecretaris Z. H. Em. Pacelli en een
opnieuw optreden als zoodanig van kardi
naal Gasparri worden door het Vaticaan
nadrukkelijk tegengesproken.
Vermoedelijk houdt dit gerucht verband
met een langdurig onderhoud dat de H.
Vader dezer dagen met Zijn voormaligcn
staatssecretaris heeft gehad.
Omtrent deze audiëntie is echter niets
bekend, evenmin trouwens als over de bui
tengewone vergadering der curie-kardina
len, welke zooals onlangs gemeld is, ten
Vaticane heeft plaats gehad.
De fascistische bladen hebben eindelijk
hun critiek op de jongste Pauselijke ency-
cliek gestaakt en de gewone Vatica-ansche
rubriek, die lijdelijk was stop gezet, weer
hervat.
CHINA
NANKING BOEKT SUCCESSEN.
Drie communistische bolwerken veroverd.
Maarschalk Tsjang-Kai-sjek deelt mede,
dat zijn troepen drie communistische bol
werken hebben ingenomen, namelijk
Toengkoen, Loengkang en Hoeanghai.
Naar de meening van den maarschalk zal
de anti-communistische campagne thans
spoedig beëindigd kunnen worden. De staat
van beleg te Sjanghai duurt onverminderd
voort.
Tsjang Kai-sjek heeft medegedeeld, dat,
nu alle communistische stelingen in Kiang-
si zijn genomen, meer dan 200.000 man troe
pen met 50 bombardemntsvliegtuigen zijn
vertrokken voor den strijd tegen Sji Hsu-
sjan, nabij Pautingfoe. Laatstgenoemde
stad is nog niet door de Moekden-troe-
pen heroverd.
LEIDSCHENDAM.
Volksbond. Donderdagavond te 8 uur
hield de R. K. Volksbond te Leidschendam
een buitengewone ledenvergadering in het
Patronaatsgebouw. De voorz. opende de
vergadering met het voorgeschreven ge
bed en heette allen hartelijk welkom. Het
verheugt hem ten zeerste, dat zoovelen
aanwezig zijn. Het hoofddoel dezer verga-
j dering is de bespreking van het Congres
I op 6 Sept. a.s. te Utrecht en de kinderuit
stapjes. Hij hoopt, dat de verschillende be
sprekingen op aangename en zakelijke
wijze zullen gehouden worden en de ver
gadering zoodoende van groot nut mogen
zijn.
I Door allen wordt staande het Strijdlied
gezongen, waarna de notulen worden ge-
I lezen en onveranderd goedgekeurd.
De voorz. doet eenige mededeelingen be
treffende de in de vorige vergadering ge
stelde vragen. Hij heet den Geestelijken
Adviseur, die intusschen ter vergadering is
gekomen, hartelijk welkom. Enkele inge
komen stukken worden behandeld, terwijl
I de voorz. mededeelt, dat de Harmonie niet
1 meegaat naar het Congres te Utrecht.
Door den voorz. wordt dan een breed
voerig en mooi verslag uitgebracht van do
Centrale Raadsvergadering, waarvoor hij
dank en applaus moet accepteeren.
Bij de bespreking van het Congres te
Utrecht op 6 September a.s. spoort de
voorz. de leden aan in grooten getale mede
te gaan. De kosten zullen in totaal 2.50
i bedragen; de betaling hiervan kan geschie-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
In verband met de hervatting van het
normale betalingsverkeer heeft de Duit
sche rijksbank haar disconto verhoogd tot
15 pet.
Drastische bezuinigingen in Engeland
voorgesteld.
Nog geen ontspanning tusschen Fascis
me en Kerk in Italië.
Overstroomingen in China en Indië.
(Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
De onderhandelingen in de metaalindus
trie. (3de blad).
De bekroningen op de Gladiolus-tentoon
stelling te Haarlem. (L. en T., 1ste blad).
Spoorwegongeluk bij Sloterdijk. Vier
gewonden. (Laatste nieuws).
Een doodelijke aanrijding bij Duiven-
drecht. (Laatste Berichten).
Benoeming burgemeester Zoetermeer—
Zegwaart (lste blad).
den op de Zaterdagen 22 en 29 Augustus.
Staande de vergadering gaven zich roeds
velen voor deelname op. De bedoeling is
te vertrekken met den trein van 9.11 uur
uit Den Haag en niet te laat terug te koe
ren, terwijl er wordt op aangedrongen, dat
allen bij elkaar blijven.
Bespreking kind er uitstapjes. De voorz.
deelt mede, dat het plan is om de eerste 2
dagen wandeltochten te houden en wel
naar Voorburg, enz.; de kinderen zullen
onderweg getracteerd worden. De le dag
zal zijn voor de kinderen, wier naam be
gint met A tot en met M en de 2e dag
van N tot en met Z. De 3e dag gaan alle
kinderen mee en wel naar Scheveningen of
Noordwijk aan Zee; de ouders moeten nog
aan den bode opgeven, hoeveel kinderen
van elk gezin dien dag medegaan. Ieder
kind moet voor deze 3e dag 25 of 30 cent
medebrengen om eenigszins de onkosten
te dekken. De uitstapjes zullen gehouden
worden op 6, 13 en 20 Augustus a.s.
De voorz. deelt nog mede, dat men van
vele winkeliers groote medewerking heeft
gekregen inzake tractaties voor de kinde
ren, welke mededeeling een luid applaus
ontlokt.
De rondvraag brengt niets bijzonders,
waarna de voorz. de vergadering sluit met
gebed-, na allen gedankt te hebben voor
de opkomst en de aangename besprekingen
en na allen aangespoord te hebben tot
groote deelname aan het Congres te
Utrecht.
SASSENHEIM.
Gemeente Zwembad. Als gevo.g van
hét minder fraaie weer in dit seizoen is
het aantal genomen baden belangrijk min
der dan in het vorige jaa-r. Het verschil in
opbrengst is dientengevolge nie<t onbedui
dend. De ontvangsten aan abonnementen,
maandkaarten, kniipkaarten, enkele baden
enz., hebben in dit seizoen tot heden be
dragen 1.269.terwijl deze bedroegen
in hetzelfde tijdvak van 1930 1.949.40.
Indien het weer in den rest eerenden tijd
van dit seizoen meer geschikt zal zijn om
te zwemmen dan in bet vorig seizoen, kan
noig een belangrijk deel van de mindere ba
ten worden ingehaald.
Gemeervte-Gasbedrijf. Dat het gasde-
biet steeds grooter wondt bewijzen onder
staande cijfers
In het eerste halfjaar van 1931 werden
ingekocht 303.948 M3., tegen in hetzelfde
tijdvak van het vorig jaar 280.186 M3., der
halve een meerdere inkoop van 23.762 M3..
i -Rekening houdende met het feit, dat de
grootste toename van den gasomzet plaats
heeft in de tweede helft van het jaar kan
in 1931 worden gerekend op een toename
van pl-m. 50.000 M3. De omzet zal derhalve
rond 650.000 M3. bedragen. Een mooie stij
ging va-n het gasdebiet indien met b.v. een
vergelijking maakt met den omzet in 1925,
in welk jaar deze was 387.946 M3.
Plantenziektenkundige Dienst. Het
kantoor van den Riante naiektekimd%e
Dienst aan de Beukenlaan zal in het tijd
vak 1 Aug.1 October geopend zijn als
volgt:
Op werkdagen behalve des Zaterdags,
des voorin, van 89, en des nam. van 1 1/2
2 uut, van 4 1/26 uut en van 7 1/210
uur.
Op Zaterdag van 89 uur voorm. en van
1 1/24 uur nam, tot 1 Sept. Daarna van
99 1/2 uur voorm. en van 121 uur nam.
