3)e fteidbohaQou/ccv
22ste Jaargang
VRIJDAG 31 JULI 1931
No. 6962
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
KERKNIEUWS
LEGER EN VLOOT
UIT DE RIJNSTREEK
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor LeideD 19 cent per week f 2-50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Katholiek en Liberaal.
Aan de encycliek „Quadragesimo anno"
ligt o.m. ten grondslag de gedachte, dat
de maatschappelijke verhoudingen aan
normen van rechtvaardigheid moeten vol
doen een gedachte, die als een draad
door héél de encycliek loopt.
Het (liberale) „Vaderland" is het hier
mede heelemaal niet eens, en het blad
schrijft:
„dat de begrippen „rechtvaardig
heid" en „onrechtvaardigheid" ook op
maatschappelijk terrein slechts zin
■hebben, waar men te doen heeft met
persoonlijke verhoudingen; niet daar
waar men zich bevindt op zakelijk ge
bied. Nu is niets zakelijker dan de
ruilverhoudingen, de prijsvorming, de
rol van het geld in ocnze maatschappij
en de daarop berustende maatschap
pelijke instellingen. Ook de betrekkin
gen tusschen de individuen en den
goederen- en geldvoorraad zijn in het-
algemeen van zuiver zakelijken aard.
Het is dus dwaasheid hierop de
„rechtvaardigheid"-categorie te willen
toepassen. Op ander terrein zullen
Room s oh-Katholiek en dit grif toege
ven. Niemand hunner zal bijv. aan
muziekstukken, schilderijen of andere
kunstwerken den eisch stellen, dat deze
„rechtvaardig" behooren te zijn. Nie
mand zal aan de meubileering van
een huis of de inrichting van een fa
briek den maatstaf van „rechtvaardig
heid" aanleggen. Maar aan de mèn-
sc'helijke samenleving en haar inrich
ting, die toch voor een zeer groot deel
een veel onpersoonlijker karakter
draagt dan artistieke producten en de
bewuste ordening van een woning of
een onderneming, stelt men zonder
blikken of blozen den wonderlijken
eisch, dat zij aan de rechtvaardigheid
heeft te beantwoorden."
Als héél duidelijk kan worden aange
toond, dat Katholiek en Liberaal onver-
eenigbaar zijn, dan is het in dit citaat!
Hier wordt, onvervalscht voorgezet, de
echte liberale leer, dat het economisch ge
beuren een natuurproces is, hetwelk nood
zakelijk verloopt, zooals het verloopt,
en waarbij men dus niet meet komen aan
dragen met normen van rechtvaardigheid
en al dergelijke dingen.
Bij betrekkingen tusschen de menschen.
welke zijn „van zuiver zakelijken aard",
moet men niet spreken over zedelijke nor
men, over rechtvaardigheid of zelfs
over naastenliefde: zaken zijn zaken!
Deze liberale opvatting lijnrecht in te
genstelling met de christelijke beginselen
zit ook in vele hoofden, waarin men
christelijke opvattingen zou veronderstel
len; zelfs, helaas, bij in het geestelijk leven
vooraanstaande Katholieken, die daardoor
o zooveel ergernis geven.
Een medewerker in de (Ohr.-Hist.) „Ne
derlander" bestrijdt eveneens deze liberale
opvatting in het „Vaderland"-artikel en
schrijft dan o.m.:
„De grondfout der hier bestreden opvat
ting schuilt o.i. in de onjuiste tegenstel
ling, die gemaakt wordt tusschen per
soonlijke en zakelijke verhoudin
gen. De persoonlijke verhoudingen zouden
alleen aan het oordeel der rechtvaardig
heid zijn onderworpen, de zakelijke niet.
In werkelijkheid evenwel hebben èn de
persoonlijke verhoudingen èn wat hier
wordt genoemd de zakelijke verhoudin
gen beide betrekking op regelingen tus
schen menschen. Vandaar ook dat
beiden onder de toepassing der recht
vaardigheid vallen.
Het Roomsch-Katholicisme pleegt zich
scherp te uiten tegen de liberale econo
mische opvattingen. Van liberale zijde
wordt dit nog wel eens als een onbillijke
aanval beschouwd. Men meent dikwijls,
dat in eoonomicis geen principieele tegen
stelling tusschen beiden aanwezig is.
Het komt ons voor, dat het artikel in
„Het Vaderland" daarentegen put nog uit
de 19e eeuwsohe opvatting, dat het econo
misch gebeuren als een natuurproces is te
beschouwen, dat geen rechtvaardiging be
hoeft.
Onnoodig te zeggen, dat wij hier staan
aan de zijde der encycliek" aldus de
„Nederlander".
DUITSCHLAND
DE DUITSCHE CRISIS.
Opheffing eener noodverordening.
Naar wij vernemen, wordt de noodver
ordening betreffende de heffing van een
belasting van 100 mark op buitenlandsche
reizigers in den loop van de volgende
week opgeheven.
Het rijksminislerie van financiën is van
opvatting, dat de noodverordening alsdan
haar doel heeft bereikt, n.l. den grooten
stroom van reizen naar het buitenland ge
durende den zomer te richten op binnen-
landsche reisdoelen en zoo het afvloeien
van aanzienlijke geldbedragen naar het
buitenland te voorkomen, want inmiddels
hebben velen, die naar het buitenland wil
den gaan, hun plannen gewijzigd en ka
mers besproken in Duitsche badplaatsen.
Wijl derhalve aldus het hoofddoel van
de verordening is bereikt, zouden de na-
deelen bij handhaving overwegen.
Een bijzonder gevolg van de verordening
"is, dat vele Duitsche badplaatsen, die een
zelfde voor de gezondheid heilzame wer
king als beroemde buitenlandsche bad
plaatsen hebben, juist thans zeer ge-
wenschtc voordeelen uit de verordening
hebben getrokken.
Het herstel van het bankverkeer.
De beraadslagingen van de economische
commissie van het rijkskabinet zijn giste
ren voortgezet en naar men gelooft, zal
men reeds heden tot afkondiging van een
nieuwe verordening in zake de regeling
van het bankverkeer ingaande Maandag
dag a.s. in staat zijn.
Daarbij zal men, naar verluidt, overgaan
tot een zeer vérgaand, bijna algeheel her
stel van het bankverkeer, terwijl» dit ten
aanzien van het spaarkas verkeer binnen
kort eveneens tegemoet kan worden ge
zien.
De grondslag voor deze raad'slagingen
werd uiteraard door de overweging ge
vormd, dat de nog in Duitschland uit
staande credieten op korten termijn ge
handhaafd kunnen worden.
Nu in principe de zekerheid is verkre
gen, dat de aan Duitschland verstrekte
Engelsche en Amerikaansche credieten,
d.w.z. omstreeks twee-derde van de in to
taal Mk. 5 milliard bedragende buiten
landsche credieten op korten termijn in
Duitschland zullen blijven, en wel ten
deele onder garantie van de Gouddiscon-
tobankzijn de buitenlandsche onderhan
delaars uit Berlijn vertrokken. Voor het
laatste éénderde gedeelte der credieten
moeten de onderhandelingen nog worden
voortgezet, waarvoor speciaal Nederland
en Zwitserland in aanmerking komen.
Voorts zal door de rijksregeering ten
einde het op het door de credietonttrek-
kingen der laatste weken verlaagde niveau
te kunnen volhouden, in samenwerking
met het Duitsche bedrijfsleven een orga
nisch programma moeten worden uitge
voerd, dat zich, naar men veronderstelt,
ongeveer in de volgende étappes zal ont
wikkelen:
1. Een aanzienlijke verhooging van het
disconto der Rijksbank en van de belee-
ningsrente, ten einde het openen van alle
in economisch opzicht overbodige credie
ten te verhinderen.
2. Verzachting van de bestaande
schaarschte aan bankcredieten en contan
te gelden door het verstrekken van Rijks-
bankcredieten aan _de Akzept- und Ga-
rantiebank. Deze credieten zullen voorloo-
pig circa Mk. 600 millioen bedragen, waar
bij echter de mogelijkheid wordt opengela
ten van een verhooging tot Mk. 1 mil
liard. Verder door de uitgifte van zilve
ren munten, waarvan het totaalbedrag
krachtens verordening van den rijkspresi
dent van Mk. 1.3 milliard tot Mk. 1.9 mil
liard zal worden verhoogd.
3. De dekking tegen de buitenland
sche crediet-onttrekkingen, benevens het
scheppen van groote credieten en contante
middelen doen de mogelijkheid ontstaan,
het bankverkeer weer zijn vrijheid te her
geven, waarschijnlijk met inbegrip van de
Darmstadter und Nationalbank.
4. De verhooging der rente voor credie
ten zal leiden tot het van de hand doen
der goederenvoorraden, gepaard gaande
met buitengewone prijsverlagingen.
5. Op de binnenlandsche markt moet de
opruiming der voorraden tegen lage prij
zen door maatregelen tegen de bestaande
kartelpolitiek en ook tegen de loontarie-
ven mogelijk worden gemaakt. Daarbij
vormen de huren een bijzonder moeilijk
probleem.
6. Voor de uitvoering der diverse maat
regelen zal waarschijnlijk de instelling van
speciale instanties noodig zijn, hetzij de
benoeming van een rijksminister van Eco
nomische Zaken, het zij de instelling van
speciale commissariaten, die het kartel
en tariefwezen moeten regelen, hetzij ten
slotte de aaneensluiting van werkgevers-
en werknemersorganisaties in een arbeids
gemeenschap.
7. Aanpassing van alle uitgaven van
het rijk aan de ontvangsten, in overeen
stemming met de gedaalde belastingont
vangsten, die in het vorige kwartaal een
vermindering met ruim Mk. 300 millioen
te zien gaven, terwijl in Juli, als gevolg
van de moeilijkheden in het betalingsver
keer opnieuw een aanzienlijke achteruit
gang in de belastingontvangsten viel te
constateeren.
Brüning en Curtius weldra naar Rome?
Rijkskanselier dr. Brüning en minister
dr. Curtius zullen naar vernomen wordt,
aan de uitnoodiging om een bezoek aan
Rome te brengen gevolg geven, zoodra er
klaarheid is gekomen in de situatie op het
gebied der binnenlandsche politiek. In
politieke kringen verwacht men, dat in de
tweede helft der volgende week in vol
doende mate het geval zal zijn.
ENGELAND
DE FINANCIEELE POSITIE VAN
ENGELAND.
Een verklaring van Snowden.
De conservatieve leider, oud-minister Ne
ville Chamberlain hield gisteren in het
Lagerhuis een rede, waarin hij de hoop
uitsprak, dat de premier MacDonald
thans, na zijn terugkeer uit Berlijn, gele
genheid zal vinden het Huis eenige inlich
tingen te verstrekken over het verloop
der besprekingen, welke den laatsten tijd
hebben plaats gevonden. Chamberlain
vroeg met name naar de kansen op een
goed resultaat van de conferenties en de
mogelijkheid van een bevredigende oplos
sing van de problemen, waarbij Engeland
zoo sterk betrokken is.
De oud-minister onderwierp hierna de
algemeene financieele positie van Enge
land aan een bespreking. De uitgaven blij
ven stijgen, terwijl de ramingen geken
merkt zijn door een ongerechtvaardigd op
timisme. Engeland, aldus spreker, heeft de
laatste jaren boven zijn stand geleefd
ook het Engelsche volk zal bereid zijn te
doen wat het Duitsche en het Australi
sche volk wil doen, als het overtuigd is van
de noodzakelijkheid om te bezüinigen.
Aan het Engelsche volk moet de waarheid
worden gezegd.
Minister Snowden voldeed terstond aan
het verzoek van Chamberlain. Hij ver
klaarde, dat de regeering zich in verband
met de eerstvolgende begrooting voor een
zeer ernstig perspectief geplaatst zal
zien, tenzij men er in slaagt zeer belang
rijke bezuinigingen tot stand te brengen.
Niettemin is de budgetaire positie van
Groot-Brit tannië bevredigender dan die
van alle andere groote landen. Niets kan
meer in strijd zijn met de waarheid, dan
de indruk welke in het buitenland schijnt
post te vatten, om de budgetaire positie
van Groot-Brittannië wanhopig zou zijn of
op een bankroet zou gelijken. Het is in de
eerste plaats van belang, dat de begroo
ting in evenwicht blijft en minister Snow
den zeide alle mogelijke maatregelen te
zullen nemen, ten einde ook de volgende
begrooting in evenwicht te houden, al ont
veinst hij zich niet, dat dit een onaange
naam procédé kan worden.
Snowden verklaarde verder, dat de oor
logsschulden de zwaarste last vormen,
welke op de nationale financiën drukt.
In dit verband deelde hij mede, dat hij
een plan heeft voorbereid voor een con
versie op groote schaal van de oorlogslee-
ningen door middel waarvan het moge
lijk zal zijn een zeer belangrijke besparing
tot stand te brengen op de rente dezer
schuld. Indien de jongste ontwikkelingen
op financieel gebied waren uitgebleven, zou
de conversie-operatie reeds hebben plants
gehad, want er zou een zoodanige besparing
uit voortvloeien voor de nationale uitga
ven, dat de conversie in hooge mate zou
bijdragen tot het verkrijgen van het even
wicht op de volgende begrooting. Zoodra
de Londensche geldmarkt zich heeft her
steld, zullen bij de eerste gelegenheid po
gingen worden gedaan om de conversie te
doen plaats hebben.
Lloyd George moet rust houden.
De liberale partijleider, Lloyd George,
zal op aanraden van de hem behandelende
doctoren de eerste maanden rust moeten
houden en zich niet met politiek mogen
inlaten. De „News Chronicle" acht het
waarschijnlijk, dat Lloyd George dezen
raad zal opvolgen en na zijn herstel de we
reldreis zal beginnen, die hij reeds lang van
plan was te maken.
De zieke heeft een rustigen nacht door
gebracht. Zijn lichaamskrachten handha
ven zich goed en tot dusver blijft zijn toe
stand bevredigend.
RUSLAND.
VIJFTIG NIEUWE RUSSISCHE
OORLOGSVLIEGTUIGEN.
Tijdens de feestelijkheden die zijn vast
gesteld ter gelegenheid van den Interna
tionalen Rooden Dag op 1 Augustus a.s.,
zal het volkscommissariaat van Oorlog van
de luchtvaartorganisatie Ossoavoachira 50
nieuwe oorlogsvliegtuigen ontvangen. De
vliegtuigen zijn gebouwd uit middelen, die
hiervoor in geheel Sovjet-Rusland zijn ver
zameld.
L00NSVERH00GING IN RUSLAND.
Op grond van het optreden van Sta'in
voor een sterker onderscheid in de arbeids-
loonen zijn talrijke industrieën tot loons-
verhooging overgegaan.
De voorzitter van den oppersten raad,
Ordshonikidses, wijst er daarom in een bij
zonder rondschrijven op, dat alle industrie-
vereenigingen en trusts zonder toestem
ming van den raad geenerlei loonsverhoo-
ging mogen toepassen, welke een over
schrijding van het vastgestelde loonkapi-
taal ten gevolge zou hebben.
Dit schrijven van Ordshonikidses beves
tigt de meening, dat de slechte financieele
toestand van den sovjetstaat geen werke
lijke verhooging van het loonkapitaal toe
laat, zoodat de bevoorrechting der daar
voor in aanmerking komende arbeiders
slechts kan geschieden op kosten van de
groote massa.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
CHINA
MISLUKTE AANSLAG OP TSJANG
KAI-SJEK.
Staat van beleg te Sjanghai.
Uitgebreide voorzorgsmaatregelen zijn ge
nomen ter bescherming van Tsjang Kai-
sjek, in verband met een brutalen aanslag
op het leven van den maarschalk, welke
in een openbaar park te Nantsjang, waar
thans het hoofdkwartier der nationalisti
sche troepen is gevestigd, heeft plaats ge
had. Uit een boschje langs den weg wer
den verscheiden schoten op den auto van
Tsjang Kai-sjek afgevuurd, die echter hun
doel misten.
De lijfwacht speurde onmiddellijk naar
de daders, doch zonder resultaat. Bij een
nader onderzoek naar verdachte personen
te Nantsjang werden drie mannen gearres
teerd, die bekend zouden hebben, van de
regeering te Canton opdracht te hebben
ontvangen, Tsjang Kai-sjek te vermoorden.
Men gelooft, dat de drie mannen reeds ge-
fusileerd zijn.
De staat van beleg is afgekondigd te
Sjanghai en te Hankau, in eerstgenoemde
stad voor den duur van drie dagen.
AMERIKA
TOENEMEND WERKLO OZENCIJFER
IN DE V. S.
Op 5.200.000 geschat.
Green, de leider van de Amerikaansche
arbeidersfederatie heeft verklaard, dat de
werkloosheid nog steeds toeneemt. Indien
de industrieele toestand niet verbetert, zul
len de Ver. Staten binnen zes maanden 7
millioen werkloozen hebben. Het aantal
werkloozen in deze maand wordt op
5.200.000 geschat, dit is circa 175.000 meer
dan in Juni j.l.
DRIE NIEUWE PAROCHIES.
Naar wij vernemen zullen binnenkort
in het Bisdom Haarlem wederom drie
nieuwe paroohies worden opgericht, en
wel te Santpoort, in de Wieringermeer en
in de Zaanstreek.
De lichting 1932.
Verschenen is thans het Kon. Besluit
van den 27sten Juni 1931, houdende vast
stelling van het contingent tot gewoon
dienstplichtige bestemde ingeschreven der
lichting 1932.
Van de voor de inlijving aangewezen
personen der lichting 1932 worden 23.995
bestemd toe gewoon dienstplichtige, waar
van 1144 bestemd worden voor de zee
macht.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Volgende week een belangrijke stap
naar meer normale toestanden in Duitsch
land?
Snowden over Engelands financieele
positie.
Mislukte aanslag op Tsjang Kai-Sjek.
De Zeppelin weer in Duitschland terug
gekeerd. (Luchtv. 2e blad).
BINNENLAND.
Organisatie van het leger in vredestijd.
(3de blad).
Kwestie over een geloofsbrief in den ge
meenteraad van Uden. (3e blad).
De Gladiolus-tentoonstelling te Haarlem
(lste blad).
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Personalia. Onze plaatsgenoot J.
Stuurman slaagde voor het P. B. N. A.-
diploma beton-technicus.
Een paard als gevonden voorwerp. In
den afgeloopen naclhit werd door N. in de
Va.n Manderslioostraat een onbeheerd loo
pend paard aangetroffen. Hij nam bruintje
mee naar de politie, die er zorg voor droeg,
dat de vluchteling tijdelijk een plaatsje
kreeg in een weiland. Bij 'n ingesteld on
derzoek bleelk dat het paard eigendom was
van den landbouwer de K., wonende hn ge
noemde straat.
In de sloot getuimeld. Gistermiddag
passeerden twee meisjes uit Ha-zerswoude
per fiets de Emma-laan. Een harer maakte
zioh blijkbaar wat angstig voor het drukke
verkeer, waardoor zij met haar mederijd
ster in aanrijding kwam. Deze raakte h:er-
door het beheer over haar stuur kwijt, zoo
dat zij een salto mortale maakte en in de
sloot tereoht kwaan. Bij mej. v. Z. werd het
meisje van andere Meederen voorzien.
BODEGRAVEN.
Gemeenteraad. De Raad dezer ge
meente komt a.s. Woensdag 5 Augustus
des namiddags 2 uur ter vergadering bij
een ter behandeling der volgende punten:
1- Opening. 2. OTTderzoek der geloofsbrie
ven van de benoemde leden van den
Raad. 3. Vaststelling der notulen van de
vergaderingen van 17 eji 25 Juni '31. 4.
Ingekomen stukken. 5. Benoeming direc
teur der Ambachtsteekenschool. 6. Bepa
ling bedrag van de zekerheid door den
gemeente-ontvanger en administrateur
van het electriciteitebedrijf te stellen. 7.
Benoeming gemeente-ontvanger tevens
administrateur van het electriciteitsbe-
drijf. 8. Voorstel tot aanwijzing deskun
dige voor de controle op de kas en boe
ken van den gemeente-ontvanger. 9. Voor
stel tot aanwijzing van een boekhoud
kundige voor de administratie van het
electriciteitsbedrijf. 10. Voorstel tot deel
name in het maatschappelijk kapitaal der
N.V. Bank voor Nederlandsche Gemeen
ten. 11. Voorstel tot nadere vaststelling
van den pensioensgrondslag van wijlen
den heer C. van Rijn als gemeente-ont
vanger. 12. Vaststelling der vergoedingen
bedoeld in artikel 101 der Lager-Onder-
wijswet voor de bijzondere scholen. 13.
Voorstel tot beschikbaarstelling van een
bedrag van 275 voor stolpramen in de
R. K. school in de Meije. 14. Voorstel tot
intrekking der huur van het kantoor
voor den Rijksontvanger. 15. Aanbieding
der gemeente-rekening.
De aanbeveling voor gemeente-ontvan
ger en administrateur van het electrici
teitsbedrijf luidt als volgt: 1. G. J. Mais-
san, le ambtenaar ten kantore van den
gemeente-ontvanger van Veisen; 2. B. J.
Thijssen, adjunct-commies aan de af dee
ling Belastingen ten kantore van den ge
meente-ontvanger te den Helder.
Personalia. Tot ambtenaar ter secre
tarie dezer gemeente is met ingang van
1 Augustus a.s. benoemd de heer L. J.
Ramp van Leiden.
Arbeidsbeurs. Bij de gemeentelijke
Arbeidsbeurs alhier staan heden als
werkloos ingeschreven: 6 timmerlieden,
8 losse werklieden, 1 cementwerker, 2
grondwerkers, 2 pakhuisknechts, 1 chauf
feur, 2 fabrieksarbeiders, 1 houtdraaier,
1 machinist, 1 letterzetter. Inlichtingen
aan heeren werkgevevrs worden gaarne
verstrekt.
