22ste Jaargang
VRIJDAG 3 JULI 1931
No. 6938
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abdbné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
▼ooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
V Wij, katholieken, wenschen
ontwapening
Misschien dat er nog zijn, die aan de
waarheid en werkelijkheid van deze bewe
ring twijfelen.
Omdat zij zoo herhaaldelijk van de S. D.
A. P. heeft vernomen, dat wie ontwape
ning wensoht zich moet scharen aan de
zijde der socialisten.
Wij, katholieken, wenschen ontwape
ning!
Neen, niet nationaal, zooals de socia
listen hier te lande in hun program schrij
ven. De socialisten hier te lande;
waar zij direct mede de verantwoordelijk
heid dragen in de regeering, denken en
doen zij ook wat dit belangrijke vraagstuk
betreft geheel anders.
Wij zijn niet voor nationale ontwapening,
omdat, naar 't ons toeschijnt daar
door in gevaar wordt gebracht de onge
reptheid van het onafhankelijk en zelfstan
dig bestaan van het vaderland. En in die
onafhankelijkheid en zelfstandigheid zien
wij het groote goed dat ons de liefde voor
het vaderland inspireert.
Wij zijn voorstanders, vurige voorstan
ders van een internationale, een wederkee-
rige, gelijktijdige ontwapening.
De oorlog, vooral de moderne oorlog, be
schouwen wij als een verschrikkelijke ramp.
Ein de handhaving en uitbreiding van de
huidige legermachten dringt en stuwt
naar den oorlog! Het oude „Si
vie pacem, para bellum" „Als gij vrede wilt,
bereid u dan voor tot den oorlag" is in
onzen tijd, internationaal, een dwaasheid
gebleken. Als de volkeren den vrede wil
len, ernstig willen, dan moeten zij zich niet
langer meer ten oorlog voorbereiden!
Den 2den Februari 1932 zal de ontwape
ningsconferentie te Genève worden ge
opend.
Deze conferentie moet staan in bet cen
trum der belangstelling van alle volken
van het Nederlandsche volk in zijn geheel.
Hij, die de conferentie zal preside eren,
de Engelsche minister Henderson, zeide 9
Februari 1.1., het woord voerend in een be
tooging voor de internationale vrouwenliga
voor ontwapening.
Ontwapening is thans een zaak der
pra-ctische politiek geworden. Ze is
tevens de eerste kwestie der interna
tionale politiek voor onzen tijd gewor
den. In het door de voorbereidende
ontwapeningscommissie ontworpen
concept hebben we thans een uitgangs
punt voor de ontwapening.
Op de ontwapeningsconferentie,
evenals elders, zullen de regeeringen
dit doen, wat de volken willen. Indien
de volken ontwapening willen, kunnen
ze die krijgen.
Deze woorden kunnen ons moed geven!
Mogen de volken nu dan ook tijdig van
hun ernsbigen wil doen blijken!
Ou den Frieschèn landdag Maandag jl.
zeide het Kamerlid baron van Wijnbergen:
Gesproken wordt er, nadat pas 13
jaren geleden de ontzettende wereld-
krijg werd beëindigd, weder over een
oorlog, die niet verre meer zou zijn.
Het is ontstellenl. Het bewijst het
peil van verdwazing, waartoe Europa
is afgezakt, het toont, hoeverre men
den koers der christelijke staatkunde
is kwijt geraakt.
En zullen we nu daartegenover
gaan verkeer en in een toestand van
rampzalige berusting, nadat ons
hebben wijs gemaakt, dat we er toch
niets tegen kunnen doen f Neen, dat
nooit.
Al zijn we dan ook een klein volk, 't
is allerminst onverschillig, of de ware
stemming door ons wordt aangekweekt.
Van deze stemming moet ons volk uiting
geven.
FRANKRIJK
DE ONDERHANDELINGEN OVER HET
HOOVER-PLAN.
Optimisme te Parijs.
Officieel wordt medegedeeld, dat de be
sprekingen van den Amerikaanschen mi
nister van Financiën, Mellon, en den ge
zant der Vereenigde Staten te Parijs, Edge,
met de Fransche ministers, die gister
avond om ha-lftien zouden worden voortge
zet, tot hedenochtend zijn uitgesteld.
Door Havas wordt het volgende commu
niqué gepubliceerd: De Fransche minis
ter van Financiën, Flandin, heeft gister
middag informeel een langdurig onderhoud
gehad met den Amerikaanschen minister
van Financiën Mellon, Over het resultaat
van dit onderhoud wordt door ingelichte
kringen het grootste stilzwijgen bewaard,
doch de indruk is, dat de besprekingen zich
op betrekkelijk tevredenstellende wijze
hebben ontwikkeld en dat het mogelijk is,
dat het bereiken van overeenstemming er
door werd vergemakkelijkt. De onderhan
delingen werden hedenochtend om 10 uur
voortgezet op een confej^entie, die op het
departement van den premier wordt ge
houden.
Voorts meldt Havas nog, dat een lid van
de Fransche regeering, dat aan de bespre
kingen heeft deelgenomen, in de wandel
gangen van de Kamer heeft verklaard, dat
de Fransche ministers Vrijdagavond, om
9.30 weder een onderhoud met den Ameri
kaanschen gezant zullen hebben.
Engeland wenscht een conferentie.
Het Britsche Departement van Buiten-
landsche Zaken deelt mede, dat de Brit
sche regeering voornemens is een conferen
tie bijeen te roepen van daarbij belang
hebbende mogendheden indien de schulden
onderhandelingen te Parijs niet spoedig
tot een gunstig resultaat zullen leiden.
ENGELAND
HEVIG TUMULT IN HET LAGERHUIS.
Leden slaags met boden.
Gisternamiddag hebben zich in het La
gerhuis ernstige wanordelijkheden voorge
daan. Het Schotsche socialistische lid
McGovern, weigerde, toen hij bij stemming
werd geschorst, het Huis te verlaten en
moest door den „sergeant at arms" en zijn
helpers met geweld uit de zaal worden
verwijderd.
Sedert onheugelijken tijd heeft zich een
dergelijk incident in het Lagerhuis niet
voorgedaan, schrijft de „Tel.". McGovern
had aan de regeering een vraag gesteld
met betrekking tot de vrijheidsstraffen, wel
ke waren opgelegd aan zoogenaamde ee
kenprekers, die bij het houden van een toe
spraak in een park te Glasgow, de gemeen
telijke wetten hadden overtreden. De mi
nister had op deze vraag geantwoord, dat
de geheele kwestie door de regeering werd
overwogen, doch McGovern eischte, dat
hangende dit onderzoek de Jeeaenprekcrs
in vrijheid zouden worden gesteld, welke
eisch werd ondersteund door Maxton en
enkele andere leden der extremistische
Labourgroep.
McGovern weigerde genoegen te nemen
met het antwoord van den minister en
bleef staan, hoewel de speaker reeds uit
zijn stoel was opgerezen om een eind aan
het geval te maken. Blijven staan en aan
houden, indien de speaker het onderwerp
klaarblijkelijk als afgehandeld beschouwt,
is een onvergeeflijke inbreuk op de verorde
ningen van het Lagerhuis en toen McGo
vern met echt Schotsche hardnekkigheid,
niettegenstaande een herhaald verzoek om
te gaan zitten, toch bleef staan, diende
McDonald een motie in om hem te schor
sen. Ondanks de luide protesten van den
extremistischen linkervleugel werd deze
motie mei 515 tegen 16 stemmen aangeno-
men.
Daarop verzocht de speaker McGovern
zich uit de zaal te willen verwijderen, doch
inplaats van aan dit verzoek gevolg te ge
ven, liet McGovern zich thans weer op zijn
stoel zakken. Er bleef den speaker toen
niets anders over dan den „sergeant at
arms" op te dragen om den weerspannigen
afgevaardigde uit de zaal te verwijderen.
Deze verzette zich echter en verroerde zich
niet van zijn plaats, zoodat de „sergeant
at arms" zich genoodzaakt zag om de hulp
van den „sterken arm" in te roepen. Zijn
vier helpers poogden den Schot tot heen
gaan te bewegen, doch hij bleef onverzet
telijk. Toen zij hem ten einde raad bij zijn
arm pakten, verweerde hij zich heftig,
waarbij Maxton met nog drie andere onaf
hankelijke socialisten hem te hulp snelde
en den strijd met de pootige boden aan
bond.
Terwijl het Huis in strakke verbazing
naar het vreemde schouwspel staarde, te
zeer overrompeld om iets te kunnen zeg
gen, schoven de stoere boden, de groep
vechters langzamerhand naar de deur. Nog
voordat de strijd echter ten gunste van de
handhavers van recht en orde was beslecht,
werd de zitting door den speaker geschorst.
Een der personen, die McGovern was te
hulp gekomen, barstte toen in tranen uit:
de opwinding was hem te machtig ge
weest
Het is niet de eerste maal, dat Mc Go
vern wegens onbehoorlijk gedrag wordt ge
schorst. Ook verleden jaar eenige maan
den nadat hij lid van het Lagerhuis was ge
worden werd hij uit het Lagerhuis ver
wijderd. Zij-n laatste woorden voor de deur
zich achter hem sloot, waren toen: „Jullie
bent een smerige hondenbende!"
Met het oog op de wijze waarop men te
gen McGovern heeft moeten optreden, is hij
voor de rest van de huidige zittingsperiode
geschorst. Tot aan de hervatting van de
zittingen worden hem dus de presentiegel
den onthouden, zoodat ook van dezen kant-
gezien, de zaak minder prettig voor het La
gerhuislid is verloopen, in het geheel kost
hem het incident honderd pond sterling.
ITALIË
FASCISME EN KERK.
De toestand onveranderd ernstig.
Naar aanleiding van de mededeeling, die
gisteren door den H. Stoel aan de Italiaan-
sche regeering werd gedaan, verklaart men
in gezaghebbende kringen van het Vati-
caan, dat het hier geen nota in den eigen
lijken zin van het woord betreft, maar veel
eer een verzoek om nadere explicatie van
de voorgaande nota der Italiaansche regee
ring.
Men bevestigt, dat de toestand nog steeds
ernstig blijft.
BRITSCH-INDIE
WANTOESTANDEN IN BRITSCH.
INDIE.
Rapport over arbeidsomstandigheden.
Voor gelijktijdige publicatie in Engeland
en Indië is het rapport verstrekt van de
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Nog geen beslissing te Parijs inzake het
Hoover-plan.
Tumult in het Britsche Lagerhuis.
Indische verontwaardiging over de vei.
ligheidsmaatregelen op de Koloniale Ten
toonstelling te Parijs. (Buiteniandsche Be
richten 2e blad).
De aankomst van de Amerikaansche
wereldvlieger te New York (Luchtv. 2e
blad).
BINNENLAND.
De Tarwewet. (3de en 1ste blad).
Brand in een logement te Rotterdam.
Een slachtoffer. (Gem. Berichten, 4de blad)
koninklijke commissie over arbeid in Indië.
Dit rapport is het resultaat van een on
derzoek gedurende twee jaren ter plaatse
ingest e;d.
In den loop van het onderzoek werd door
de commissie 16000 mij'en afgelegd door de
Indische industrieele provincies. Ruim.acht
honderd getuigen werden ondervraagd. Bij
na 200 industrieele ondernemingen werden
bezocht en honderden memoranda bestu
deerd.
Het resultaat was een boekdeel van 600
pagina's bevattende 357 eenstemmig aan
genomen en duidelijk omschreven aanbeve
lingen, waarvan vele de wetgeving betref
fen.
De ingestelde enquête betrof alle soorten
werk in fabrieken, mijnen, transportdien
sten, openbare werken en plantages en heeft
een hoeveelheid materiaal bijeen gebracht
over kwesties als werkuren loonen, efficien
cy en kwaliteit van den arbeid van vrouwen
en kinderem veiligheid, gezondheid etc.
Het rapport wijst o.a. op het systeem
van omkooperij, waardoor arbeiders aan een
baantje probeeren te komen, n.l. door het
afstaan van een zeker percentage van hun
loon aan de serdars. Onder het huidige sy
steem dat door de commissie streng ver
oordeeld wordt, ligt het klaarblijkelijk in
het belang van den serdar steeds van per
soneel te veranderen. Het in dienst nemen
van vrouwelijk toeziend personeel wordt te
vens aanbevolen.
De buitengewone uitgebreidheid van het
in schulden zitten der arbeiders is in hooge
mate het gevolg van de landsgewoonte om
bij huwelijk en andere festiviteiten naar
geldschieters te gaan, die soms 150 pCt.
rente berekenen en een schuldenlast op de
arbeiders leggen, welke jaren en jaren
duurt.
De commissie is er zich van bewust, dat
de Indische arbeiders niet kunnen werken
in hetzelfde volgehouden tempo, als de ar
beiders in Westersche klimaten en beveelt
derhalve de vermindering der arbeidsuren
van 60 tot 45 aan, met speciale verminde
ring voor vrouwen en kinderen.
