22ste Jaargang
DONDERDAG 2 JULI 1931
No. 6937
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2J>0 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per port f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia roor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ©ent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V De wijzers van de klok
verzetten.
De Kon. Ned. Middenstandsbond houdt
zijn jaarvergadering „congres" gelieeten
te Zandvoort.
Gisteren heeft de voorzitter een rede go-
houden, waarna minister Verschuur het
woord heeft gevoerd. Prof. dr. N. J. Polak,
hoogleeraar te Rotterdam, heeft vervolgens
behandeld „de huidige depressie en de ge
volgen daarvan voor den middenstand",
terwijl in een vergadering vóór het congres
de heer A. de Hoop een beschouwing had
gegeven over „de vermakelijkheidsbelas
ting". Vandaag wordt het congres voort
gezet.
De rede van den voorzitter, den heer
Ed. G. Sohiirmann had als grondgedachte:
Laat ons werken. Hij zeide o.m.:
De handeldrijvende en industrieele
middenstand heeft ook een eisoh ge
steld en wel dezen: Laat ons werken!
Aan dien eisoh houdt de midden
stand nog steeds vast.
Natuurlijk verlangt de middenstand
niet, dat plotseling alle sociale wetten
worden stopgezet.
Neen, natuurlijk niet. De communisten
zouden wel wenschen, dat „plotseling alle
sociale wetten werden stopgezet"; dan wa
ren z ij zoo de baas
Maar heel vriendelijk gezind ten opzichte
van de sociale wetgeving is de voorzitter
van den neutralen Middenstandsbond toch
blijkbaar niet!
Vrije tijd, vacantie, sluiting van win
kels op een bepaalden dag in de week,
waartoe de gemeentebesturen de be
voegdheid krijgen, kunnen toch niet
worden beschouwd als zoovele midde
len om de volkswelvaart te verhoo-
gen; aldus de heer Sohürmann.
Van een winkelsluiting op een bepaal
den dag in de week, verplichtend voor alle
winkels in een geheele gemeente, kunnen
ook wij vooralsnog geen bewonderaars zijn.
Maar over de uitwerking van het be
ginsel van verplichte winkelsluiting gaat
het hier niet, over het beginsel zelf
wat blijkt uit den wensch: geen vrije tijd,
geen vacantie (voor de bedienden natuur
lijk), doch altijd paraat, dag en nacht klaar
staand om te werken.
Onverstandiger kah men niet doen, dan
op deze manier de wijzers van den tijd te
willen verzetten dat lukt tóch niet en
ze springen misschien daardoor juist nog
meer naar voren. Actie volgt ook op reac
tie.
Minister Verschuur, die na den voorzit
ter aan het woord kwam, ging, zooals van
zelf spreekt, niet uitvoerig op diens rede
in, doch maakte naar aanleiding daarvan
deze rake opmerking:
Het heeft mij getroffen, dat de win
kelsluiting, die eerst als een eerste
belang werd beschouwd, nu op den
achtergrond wordt geplaatst. Ik houdt
er mij echter van overtuigd, dat na
een paar congressen de meeningen
wel weer in de historische lijn zul
len komen.
Na een paar congressen zal men wel
weer de feiten achterna loopen zoo kan
men, wat de minister klaarblijkelijk wilde
zeggen, ook uitdrukken!
Deze weinig vleiende opmerking had
de rede van den voorzitter van den Mid
denstandsbond uitgelokt en verdiend.
De voorzitterdankte den minister
voor diens rede en verklaarde dat de Mid
denstandsbond met groote belangstelling
de woorden van mr. Verschuur had aange
hoord J
VAN HET VATIC A AN
NIEUWE VATICAAN-NOTA
AAN MUSSOLINI.
Opening der jeugdclubs verlangd.
Het Vaticaan heeft gistermiddag aan de
Italiaansche regeering een nota laten
overhandigen, die in krachtige bewoordin
gen aandringt op wedpr-openstelling van
de jeugdclubs en op de bewijslevering, dat
de katholiek actie zich met politiek bezig
hield, waardoor het noodzakelijk was tot
sluiting der jeugd-afdeelingen over te
gaan. Men gelooft, dat deze nita de laat
ste poging van den Paus is, om voldoening
te verkrijgen.
Het ministerie van BiiKGulanJsnhe Za
ken deelt mede, dat do n^ta nog niet be
studeerd is, omdat zij zeei laar. werd ont
vangen. Er werd voorts op gewezen, dat,
hoewel de Italiaansche gezant bij het Va
ticaan persoonlijk de tweo nota's van
Italië heeft overhandigd, het Vaticaan
weigert den nunitus naar 't ministerie van
Buitenlandsche Zaken te zenden.
DUITSCHLAND
BOTSING MET COMMUNISTEN
TE BERLIJN.
Brigadier van politie doodgeschoten.
Gisteravond omstreeks zeven uur is in de
Frankfurter Allee, te Berlijn, bij een bot
sing tusschen politie-beambten en en me
nigte van circa 800 communisten, een bri
gadier van politie doodgeschoten. De com
munisten hadden getracht een optocht te
formeeren ne naar het centrum te trekken.
Toen de politie dit wilde beletten, werd
zij met een hagelbui van steenen ontvan
gen, terwijl door de communisten ook een
dertgtal schoten werd gelost, waarvan er
een den brigadier doodelijk verwondde. Ze
ven demonstranten werden gearresteerd.
Te Peine bij Hanover werd een natio-
naal-socialistische demonstratie-optocht
door een groep communisten aangevallen,
waarbij het tot een ernstig handgemeen
kwam, in den loop waarvan verscheiden
schoten werden gelost. De politie, die de
vechters poogde te scheiden, maakte even
eens van haar vuurwapenen gebruik, ten
gevolge waarvan dertien personen ernstig
werden gewond. Later in den avond werd
de politie opnieuw aangevallen, waarbij
twee agenten werden gewond. Er werd
slechts een persoon gearresteerd. De rust
was te middernacht nog u'et in de stad
wedergekeerd.
FRANKRIJK
HOOVER'S VOORSTEL.
Nog steeds geen beslissing te Parijs.
De Fransch-Amerikaanscbe onderhande
lingen zijn gisternamiddag hervat. De be
sprekingen duurden van half vier tot vijf
uur, en werden toen tot hedenavond half
tien verdaagd.
De Amerikaansche onderhandelaars wa
ren in het bezit van nauwkeurige instrui/-
ties, hun gistervoormiddag telefonisch uit
Washington toegezonden. Naar verluidt,
zouden deze instructies van een verzoe
nende strekking zijn.
Men verwachtte in gezaghebbende krin
gen gistermiddag, dat de te houden bijeen
komst beslissend zoude zijn. Zooals echter
gemeld, is de beslissing nog niet gevallen
en zal vandaag verder onderhandeld wor
den.
Naar bet N.T.A. nog meldt, vonden de
onderhandelingen in het Fran sche depar
tement van binnenlandsche zaken plaats.
Aan de besprekingen namen deel de
Amerikaansche secretaris van de schat
kist, Mellon, de Amerikaansche gezant te
Parijs, Edge, de Fransohe minister-presi
dent, Laval, de minster van baitenlandsche
zaken, Briand en de Fransche staatssecre
taris, Poncet.
Over het verloop der zitting publiceert
het Havas-agentschap een communiqué,
waarin het o.a. heet, dat Mellon en Edge
den Franschen onderhandelaars een memo
randum hebben voorgelegd, waarin het
standpunt der Amerikaansche regeering
over den huldigen stand der Fransch
Amerikaansche onderhandelingen wordt
uiteengezet.
Het document, dat in ieder geval morgen
gepubliceerd zal worden, wordt thans door
de Fransche onderhandelaren nauwkeurig
bestudeerd en zal in een morgen te hou
den ministerraad uitvoerig besproken
worden. De minsterraad zal daarna defini
tief zijn houding ten aanzien van het Ame
rikaansche memorandum bepalen.
Het document zet de opvatting der Ame
rikaansche regering uiteen, ten aanzien
van alle technische kanten van het mora
torium-probleem.
Washington weer optimistisch.
Na afloop van een onderhoud met Hoo
ver zeide de staatssecretaris ad interim,
Castle, dat er zich met betrekking tot de
Fransch-Amerikaansche onderhandelingen
over Hoover's voorstel een werkelijk be
moedigend perspectief opent.
De Fransche regeering, voegde Castle
er aan toe, heeft het memorandum der
Amerikaansche regeering, waarin deze op
nieuw formeel haar Btandpunt ten opzich
te van de moratorium-kwestie uiteenzet,
welwillend ontvangen.
Senator Morrow is voor een bespreking
op het Staatsdepartement ontboden, daar
men hoopt, dat zijn kennis van den finan-
cieelen toestand van Europa van nut zal
kunnen zijn.
Castle stelde den gezant van Groot-
Brittannië op de hoogte van den toestand
en had vervolgens een bespreking met den
Belgischen gezant over de aanneming van
het voorstel van Hoover door België.
Het optimisme van Castle met betrek
king tot de Fransch-Amerikaansche onder
handelingen, vindt, naar men meent te we
ten, zijn grond in het verslag, dat door
den Auierikaanschen gezant te Parijs is
uitgebracht.
PAUL-BONCOUR OVER DE TOL-UNIE.
„Een doodelijk gevaar".
Paul-Boncour, die Frankrijk zal verte
genwoordigen voor het Internationale Hof
van Justitie bij de behandeling van de
Duitsch-Oostenrijksche tol-unie, publiceert
heden in het „Journal" een artikel, waarin
hij de tolunie-kwestie beziet van het Fran
sche en geallieerde standpunt.
Hij noemt de Duitsch-Oostenrijksche
douane-overeenkomst een Anschluss-bewe-
ging, welke een doodelijk gevaar is voor
den huidigen toestand in Europa.
Het wil een blok vormen tegen Roeme
nië, Joegoslavië en vooral Tsjecho-Slowa-
kijen nadeel berokkenen.
Daar de Anschluss-beweging te eeniger
tijd toch aan de orde zal worden gesteld,
moet Frankrijk vóór het brengen van nieu
we offers zooals waartoe de Kamer zich
Zaterdag j.l. bereid verklaarde, eischen,
dat Duitschland voor goed afstand doet
van de Anschluss-beweging.
SPANJE
WOELIG SPANJE.
Strijd tusschen twee dorpen.
Uit Vergara wordt aan het blad „Ahora"
gemeld, dat zich in dit dorp ernstige ge
beurtenissen afspelen, een voortzettiog
blijkbaar van de verkiezingsincidenten,
welke Zondag j.l. plaats hadden en waarbij
één persoon is gedood.
Er bestaat al lang ruzie tusschen de be
woners van Vergara en het op eenige kilo
meters afstand gelegen Eibar. Gisteren
zijn, zonder dat men precies de aanleiding
weet, zes met gewapende lieden gevulde
vrachtauto's uit Eibar vertrokken en op
Vergara aangerukt, met het doel dit dorp
te overvallen en te plunderen.
Dit bericht bracht hevige opwinding on
der de bewoners van Vergara te weeg.
Vrouwen en kinderen renden gillend en
huilend door de straten.
De burgemeester van Vergara telefoneer
de herhaaldelijk naar San Sebastian en
verzocht spoedige hulp.
Hoe de expeditie is afgeloopen is nog
niet bekend, want op het oogenblik ontbre
ken nadere bijzonderheden, daar de telefo
nische verbinding zeer slecht is. De man
nen van Vergara wachten de wagens af, die
tegen middernacht nog niet waren gearri
veerd. Althans dit vermoedt men, want de
vrouwen geven aan'de telefoon op alle vra
gen ten antwoord, dat dringend hulp noo-
dig is.
ZUID-AMERIKA
DE OPSTAND IN PERU.
Een nederlaag der regeeringstroepen.
De militaire opstand, die Zaterdag j.l.
te Cuzoo en Puno uitbrak, heeft gisteren
een ernstige wending aangenomen.
De regeeringstroepen hebben bij Juliaca
een nederlaag geleden en rekken thans op
Arequipa terug. De in deze stad gelegen
regimenten zouden echter met de revolu-
tionnairen sympathis'eeren.
CHINA
0FFENCIEF DER NANKING-TROEPEN
IN KIANGSI.
Tegen de communistische benden.
Uit Nankhang (provincie Kiangsi), wordt
gemeld: Het offensief der regeeringstroo-
pen tegen de communistische bandieten ia
de provincie Kiangsi, is begonnen met een
aanval van 200.000 man op een front van
130 mijl.
De taak der regeeringstroepen is moei
lijk, daar het meerendeel der communisten
zich in een bergachtige streek bevindt.
Onder leiding van Tsjang Kai-sjek zijn de
troepen echter met vastberadenheid tot
den aanval overgegaan.
Tsjang Tso Lin wordt eindelijk begraven.
Men zal zich herinneren, dat Tsjang Tso
Lin, de dictator van Moekden, den 4den
Juni 1928 aan de verwondingen overleed,
die hij bij den aanslag op zijn particulieren
trein had opgeloopen. Zijn stoffelijk over
schot was echter nog niet begraven.
Men deelt nu mee, dat de begrafenis den
24sben Juli zal geschieden op den berg Po-
Hei-Sjan in Mandsjoerije.
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Notariaat.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot notaris
binnen het arrondissement Amsterdam, ter
standplaats Amsterdam, J. Zwart, candi-
daatnotaris, wonende te Heemstede.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burge
meester der gemeente Laren (G.) W. L. v.
Weideren baron Rengers; is benoemd tot
burgemeester der gëmeente Dongen K. L.
J. Wouters, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester der ge
meente Vinkeveenbenoemd tot burgemees
ter der gemeente Hoogkerk, F. Tjaberings,
met toekening van gelijktijdig eervol ont
slag als burgemeester der gemeente Nieu-
wolde; is aan D. H. Doeksen, op zijn ver
zoek 1 Juli eervol ontslag verleend als bur-
gemester der gemeente Terschellingis
aan S. Reynders, op zijn verzoek eervol
ontslag verleend als burgemester der ge
meente Rolde, met dankbetuiging voor de
langdurige diensten door hem als burge
meester bewezen.
HET UTRECHTSCHE LUSTRUM.
De maskerade-stoet.
Voor het groote publiek w
de dag van de maskerade-optocht de groo
te dag. Dan .1. treedt het studentenspel in
al zijn kleurig vertoon naar builen in de
openbaarheid van de straat en, waar het
uitgezocht mooi weer was, waren Utrecht's
straten tot barstens toe gevuld met een
kijkgraag publiek. De optocht begon dezen
keer reeds vroeg op den dag, daar hij moest
gevolgd worden door een groote receptie
in het Jaarbeursgebouw, waar Fenando
Cortze in het paleis van Montezuma voor
iedereen ter receptie gereed zou zitten.
De maskerade, in totaal tellende 298 perso
nen, stelde voor „De ontvangst van Zijne
Excellentie Fernando Cortez, gezant van
Keizer Karei V van Spanje door Montezu
ma, vorst der Azketen en hun gezamenlijke
intocht binnen de stad Tenochtilan
(Mexico).
Aan den tocht door de stad ging vooraf
een ontmoeting op het Janskerkhof voor de
Studentensociëteit van de beide vorsten,
waarbij Cortez welkomstwoorden sprak en
waarna de stoet zich in beweging stelde.
Het was toen ongeveer half twaalf in
den morgen en reeds lag overal in de stad
nagenoeg alle daartoe geëigend bedrijf
stil en overstroomden de nieuwsgierigen
straten en grachten.
Weldra daverden de klanken der mu
ziek van de Postfanfare „Onder Ons" door
de straten en luide en hartelijk toege
juicht volgde de stoet zijn weg.
Fernando Cortez (de heer L. van der
Wijck), hoog gezeten op een prachtigen
schimmel, kreeg ovatie op ovatie en breed
was het armgebaar, waarmede hij voor de
huldiging dank zegde.
Niet minder vielen op Montezuma (de
heer A. D. Mackay), alsmede de koning
van Tezcuco (de heer C. van Boetzelaer)
en de koning van Tacuba (de heer M. van
Karnebeek), die) in kostbare draagfstoelen
gezeten, de bewondering van het publiek
trokken door hunne flonkerende kostbare
gewaden.
Ook de burgeressen en burgers van
Mexico, de Padres alsmede de Spaansche
soldaten, allen voortreffelijk gegrimeerd en
getooid door gewaden, waarvan de kleu-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Nieuwe Nota van het Vaticaan aan Mus
solini.
Nog steeds geen beslissing te Parijs om
trent Hoovers voorstel.
Het offensief der Chineesche regeerings-
roepen tegen de communistische benden
begonnen.
De Zeppelin boven IJsland. (Luchtvaart
2e blad).
rennuanceering met recht mag worden ge
prezen.
Te ongeveer 2 uur werd Paushuize be
reikt, de ambtswoning van den Commissa
ris der Koningin in Utrecht, mr. H. Th.
's Jacob, waar H. M. de Koningin-Moeder
de gast was, om van daar uit den passee-
renden stoet gade te slaan.
Hier vooral was de publieke belangstel
ling buitengewoon groot.
Laat in den middag werd ten slotte het
Jaarbeursgebouw bereikt, waar in de in
een paleis van Montezuma omgetooverde
groote zaal de zeer druk bezochte recep
tie van Cortez plaats vond, gedurende
welke receptie het Utr. Stud. Corps een
matinee musicale deed geven door „The
Savoy Orpheans".
In den vóóravond heeft de Utreehtsche
Stadsbeiaardier de heer J. A. H. Wage
naar het Domcarillon doen weerklinken in
een prachtconcert van Studentenliederen,
terwijl een tooneeluitvoering in den schouw
burg, gevolgd door een gala-bal, den
Woensdag besloot.
Hedenavond heeft de herhaling plaats
van het Dinsdag opgevoerde openluchtspel
„Cortez", na afloop waarvan de maskarade
in nacht-optocht zal rondtrekken.
STAKING IN DE STROOCARTON-
INDUSTRIE.
Het conflict uitgebroken.
In de provincie Groningen is in den af
geloopen nacht in de stroocarton-industrie
de staking uitgebroken.
In alle fabrieken is het werk neerge
legd.
Zeventienhonderd arbeiders er
bij betrokken.
In Oude Pekela staan vijf fabrieken stil,
en in Winschoten en Veendam nog elk één.
In 't geheel zijn ongeveer 1700 arbeiders
bij het conflict betrokken.
De meeste arbeiders zijn modern geor
ganiseerd.
De staking van 1920.
Wij teekenen bij dit bericht aan:
Dit is niet het éérste groote conflict in
de stroocarton-industrie. Wij herinneren in
dit verband aan de groote staking van
1920, waarover prof. dr. G. Minderhoud te
Wageningen indertijd (in zijn dissertatie)
schreef.
Na opgemerkt te hebben, dat de factor
arbeidsloon, die voor de jaren 19011913
nog ƒ4.42 per ton carton bedroeg, in 1918
19 reeds 17 en in de beide volgende
jaren zelfs 19.33 en 22.32 (dat was 35
pet. der productiekosten) bedroeg, zegt
prof. M.:
„De loonquaesties hebben in 1920 geleid
tot een zeer langdurige staking, die aanvan
kelijk beperkt bleef tot twee, doch zich
weldra uitbreidde tot acht fabrieken. Die
staking heeft dertien weken geduurd en
kostte door bijzondere omstandigheden
schatten gelds.
„Dat de stakng geld zou kosten, was na
tuurlijk tot op zekere hoogte te voorzien.
Daarom hadden de fabrieken een onder
linge overeenkomst gesloten, waarbij de
dóórwerkende fabrieken aan die, welke de
spits afbeten, bepaalde schadeloosstellin
gen verzekerden.
„Van de drie buiten Pekela bestaande
fabrieken onttrok echter één zich geheel,
terwijl de beide andere ieder voor 50 pet.
participeerden.
„De staking, die van begin Juni tot 15
September duurde, heeft op zichzelf reeds
groote schade berokkend, doch véél grooter
was voor de stilstaande fabrieken de indi
rect teweeg gebrachte.
„Tijdens de staking liepen de cartonprij-
zen sterk terug. Van het carton, dat reeds
verkocht doch nog niet geleverd was, wer
den wegens niet-levering de contracten
door de koopers geannuleerd, terwijl het
aanwezige onverkochte carton in de pak
huizen bleef liggen en sterk in waarde ver
minderde.
„De catastrophe heeft dan ook verschil
lende fabrieken in ernstige financieels
moeilijkheden gebracht, zonder nochtans
tot liquidatie te leiden".
Aldus prof. Minderhoud. Als wij het wel
hebben, zijn na afloop dier staking, in No
vember 1920, de loonen met 3 verhoogd.
„Hbld."
