22ste Jaargang
WOENSDAG 1 JULI 1931
No. 8936
DAGBLA) VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureau? PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor LeideD 19 cent per week f 2J50 pei kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent p©j week 12.60 per kwartaal
Franco pei poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia roor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
tel x administratie 935, redactie 15 i
G1R (nummer 103003, postbus No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Medodeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit twee
laden.
belg1e
DE NEDERLANDSCHE TAAL AAN
HET BELGISCHE HOF.
Een historisch document.
Meer dan eens hebben wij reeds kunnen
mededeelen, schrijft de Brusselsc-he corres
pondent van de „Msbd.'dat koning Al-
bert, die de taalkwestie zeer van nabij
volgt en zijn invloed niet spaart, om haar
een oplossing te helpen geven, welke de
meerderheid der Vlamingen zal bevredi
gen, geen gelcgnheid laat voorbijgaan, om
van zijn hooge belangstelling en genegen
heid voor de taal der Vlamingen blijk te
geven. Deze houding is geleidelijk ook door
al de overige leden valn de koninklijke fa-
milie aangenomen.
Van die genegenheid heeft het hof van
Begië zoo juist weer een treffend bewijs
gegeven. Vanaf het bestaan van de Belgi
sche dynastie tot voor twee dagen geleden,
is geen enkele officeele invitatie van het
hof uitgegaan, die niet uitsluitend inhet
Fransc-h was opgesteld. De koning heeft
thans met deze gewoonte gebroken en zoo
juist aan vooraanstaande kunstenaars des
lands en andere personen een tweetalige
uitnoodiging laten zenden, om op Maan
dag 9 Juli, om 9 uur 's-avonds, in het open
lucht-theater van het park van het konink
lijk paleis van Laeken, de reeds eerder
door ons aangekondigde opvoering van
„Elckerlyc" bij te wonen.
De Vlamingen zullen deze koninklijke
daad ten zeerste waardeeren en de gcinvi
teerden, die met een dergelijke uitnoodiging
werden vereerd, zullen niet nalten deze
eerste 2-talige invitatie, die sedert honderd
jaar van het Belgische hof is uitgegaan, als
een historisch stuk te bewaren.
frankrijk
DE PARIJSCHE
ONDERHANDELINGEN.
Nog drie geschilpunten.
Als aanvulling op de berichten omtrent
de meeningsverschillen, welke tusschen de
Amerikaansche onderhandelaars Mellon en
Edge eenerzijds en de Fransche ministers
anderzijds zijn ontstaan, publiceeren de
Fransche bladen eensluidende berichten,
die aanleiding geven tot de gevolgtrekking,
dat zij van Fransche zijde officieel werden
geïnspireerd.
Volgens deze berichten heeft men inzake
de volgende drie punten nog geen overeen-
eenstemmmg kunnen bereiken.
1. Frankrijk wenscht, dat de gelden, waar
van de betaling wordt opgeschort, door
Duitschland aan zijn créditeuren zullen wor
den terugbetaald binnen vijf jaar, te reke
nen vanaf den datum, waarop, het plan-
Young wederom m werking wordt gesteid,
en dit zoowel wat het kapitaal als wat den
interest betreft, (de Vereenigde Staten stel
len zich, zooals men weet, tevreden met over
25 jaar verdeelde terugbetaling en matige
rente).
2. Frankrijk eischt nadrukkelijk, dat
Duitschland zich zal verplichten, na af
loop van het éénjarige Hoover-moratorium,
voor den tijd van de vijf jaren, waarin de
opgeschorte betalingen moeten worden ge
daan, het door het plan-Young voorziene
recht van uitstel der betalingen niet voor
zich te zullen opeischen en dat Frankrijk,
in geval van een moratorium, niet het ga
rantiefonds van 500 millioen bij de Bank
voor Internationale Betalingen zal moeten
storten gelijk dit in het plan-Young is vast-
Frankrijk wenscht, dat de door
Duitschland aan de Bank voor Interaa-
tionale Betalingen in het tijdvak 1931'1832
over te maken gelden met slechts ten gua-
ste van Duitschland zullen worden aange
wend, doch tevens ten gunste van de stalen
in Midden en Oost-Europa, voor wie uit het
uitstellen der Duitsche betalingen nadeelen
zouden kunnen voortvloeien.
Terwijl inzake de punten één en drie een
verzoening van het Fransche met het Ame
rikaansche standpunt waarschijnlijk lijkt,
moet de F'ransche ministerraad besloten
hebben, inzake punt twee een onverzoen
lijke houding aan te nemen.
Pertinax spreekt alweer over maatregelen
tegen Duitschland.
In den „Echo de Paris" geeft Pertinax
de Fransche regeering den raad, om, indien
de Fransch-Amenkaansche onderhandelin
gen mochten mislukken, terstond maatrege
len tegen Duitschland te treffen.
Frankrijk kan, op grond van de finan-
cieele regelingen aan Duitschland zijn wil
opleggen en bijv. op 16 Juli, den vervaldag
van het crediet van 100 milioen p.st., terug
betaling van het Fransche gedeelte vor
deren.
In aansluiting op dit dreigement spreekt
het blad de hoop uit, dat de Duitsche re
geering tenslotte toch nog deel zal nemen
aan de onderhandelingen, die te Parijs ge
voerd worden.
spanje
SPANJE'S WANORDE.
Woelingen te Salamanca en Sevilla.
Uit Salamanca wordt gemeld, dat een
opstandige menigte het verkiezingsbureau
van de agrarische partij heeft bestormd.
De gendarmerie greep in en wist de orde
te herstellen.
Bij wijze van voorzorg werden verschil
lende religieuse gebouwen door de troepen
bezet.
Naar „El Mati" uit Sevilla verneemt,
heeft de „Guardia civil" van Castiloblan-
co del Arroyo aan den gouverneur van Se
villa medegedeeld, dat dezer dagen een
groep van drie honderd arbeiders, gewa
pend met knuppels en jachtgeweren, op
trok naar het kasteel van Alfons de Bour
bon, een zoon van den infant Carlos, om
zich van dit gebouw meester te maken en
er schade aan te richten.
Tezelfdertijd had een contra-manifesta
tie plaats van vrouwen, die de arbeiders
van hun voornemen trachtten af te bren
gen. De vrouwen slaagden er tenslotte in
de gemoederen te kalmeeren.
De „Guardia civil" heeft den gouver
neur verzocht, een grootere troepenmacht
rond het kasteel te concentreeren.
Telegram aan den ex-koning.
Het blad „Heraldo" heeft een telegram
aan „Monsieur Alphonse de Bourbon, Fon-
tainebleau" gezonden, waarin het blad de
verwachting uitspreekt, dat de uitslag
der verkiezingen den koning wel alle illu
sie aangaande zijn terugkomst in Spanje
zal ontnomen hebben, en dat hij nu van
zijn troon afstand zal doen.
italië
ITALIË GEEFT HET VOORBEELD.
Ziet voorloopig af van herstel-termijn.
De Italiaansche regeering heeft gister
avond een communiqué gepub'^eerd, waar
in zij mededeelt, dat. zij, hangende een de
finitieve beslissing in zake het voorstel van
Hoover, aan Duitschland, Oostenrijk, Hon
garije en Bulgarije heeft laten weten, dat
zij niet voornemens is betaling te vragen
van de bedragen, welke deze landen uit
hoofde van de reparatiebetalingen aan
haar per 1 Juli verschuldigd zijn, met dien
verstande, dat later, indien het Hoover-
plan niet tot stand mocht komen, deze be
talingen alsnog zullen plaats hebben.
De regeering heeft vervolgens Washing
ton van dit besluit in kennis gesteid en
voorts aan de Amerikaansche en aan de
Engelsche regeering medegedeeld, dat zij
bereid is den op I Juli vervallenden termijn
van haar eigen oorlogsschulden te voldoen
in afwachting van de algemeene aanvaar
ding van Hoover's voorstel. De Italiaan
sche regeering voegt er in haar nota's aan
toe, dat de bedragen, die Italië heden zal
storten, bij de Bank voor Internationale
Betalingen zullen worden gedeponeerd.
zuid-amerika
REBELLEN MEESTER IN ZUID-PERU.
In een officieel communiqué wordt ge
meld, dat de militaire opstand, die begin
dezer week was uitgebroken, beperkt is ge
bleven tot Cuzco en Puno. Sedert Maan
dagmiddag 4 uur zijn, door de staking der
telegrafisten, geen verdere berichten ont
vangen; bovendien hebben de opstandelin
gen alle treindiensten en andere verbindin
gen met het Zuiden stopgezet. Men gelooft,
dat de opstandelingen wijziging van de
kieswet eischen en protesteeren tegen den
terugkeer van Sanchez Cerro.
Na de afzetting van Legui was Cerro
korten tijd voorloopig president van Peru,
doch hij werd spoedig daarna opgevolgd
door Samanez Ocampo, die sedert 10 Maart
j.l. als tijdelijk president van Peru fun
geert.
De kruiser „Grau" met een regiment in
fanterie aan boord wordt te Mollendo ver
wacht, waar de troepen aan wal zullen gaan
en zoo spoedig mogelijk per spoor naar
Arequipa zullen vertrekken. Uit dit bericht
valt te concludeeren, dat het in Arequipa
niet rustig is.
eerste kamer
D BRAND IN HET NEDERLANDSCH
PAVILJOEN.
1 Voorzitter houdt, terwijl alle
led< zich van hun zetels verheffen, een
toes-aak, naar aan'eiding van de ramp,
welthet Nederlandsch Paviljoen op de In
terzonale Tentoonstelling te Parijs heeft
getroin.
Sp*er wenschte van deze plaats uiting
gen aan de diepe teleurstelling, die
allerwien in den lande en niet het minst
in dez« tak van dc volksvertegenwoordi
ging dif dien brand is gewekt. Sedert de
openingier tentoonstelling te Parijs was
er mat één roep over de voorname en
grootsch schepping, welke daar was ge
wrocht c waaraan een medelid dezer Ka
mer zijn roote ken' is en energie had ge
geven. DiNederlandsche inzending stond
der wereliyoor oogen getooverd als eene
uiting vane hoogste cultureele en artistie
ke beteekfig en ah een tastbaar bewijs
van het zeinrijke koloniaal vermogen van
ons land.
In Gods estel, aldus spr.. moeten wij
berusten.
Troostrijk het, dat het korte, glorieuze
leven van htXederandsche Paviljoen te
Parijs de trotser natie is. geweest.
Teleurgeste zjjn w,3j doch verslagen zijn
wij niet.
De M i n i s r v a n Justitie, mr:
Donner, sluit zi namens de Regeering van
harte bij het do den voorzitter gesprokene
aan.
Ook de Regetng 16 ten zeerste getrof
fen door deze ra^ die een zoo onverwacht
en betreurenswajiitr einde maakt aan wat
door Nederland Parijs was tot stand
gebracht. Vocral t haar deelneming uit
met hen, door wie,rbeid en medewerking
het volle licht opet Nederlandsche Pa
viljoen was geplaa,
De Regeering he 0Ok met voldoening
vernomen, dat inm]els plannen tot we
deropbouw zijn vas;steld
De Voorziite wenscht daarna den
heer Westerdijk gelumet diens herstel na
langdurige afwezighe wegens ziekte.
Z.h.s. worden aankomen de wetsont
werpen tot goedkeur! van de in 1923 te
Rome gesloten herzie. Burner Conventie
ter bescherming van l.erkunde en kunst
werken en tot wijziginvan de auteurswet
1912 naar aanleiding qrvan.
Overgegaan wordt t« trekking der af-
deelingen. Daarna woi de vergadering
geschorst.
Na korte pauze wordt^degedeeld dat
tot voorzitters der afdeeli^ zjjn benoemd
de heeren Smeenge, Ekvan <$asse van
IJselt, Westerdijk en De,ng en tot on_
dervoorzitters de heeren)udegeest, van
Lanschot, Slingenberg, Janni €U van \yas.
senaer van Catwijck.
Te ruim half tien wordt, vergadering
geschorst tot hedenochtend uur>
WERKTIJD-REGELI; |N
APOTHEKEN
Ontwerp-besluit voor assis,.
tenten, Als regel 8 1/2 r
per dag en 48 uur per wt_
Beperking van den wacl
dienst.
De minister van Arbeid, Ham en Nij
verheid heeft aan de Tweede Ki^ doen
toekomen een voorontwerp-wer(jdenbe-
sluit voor apotheken.
Bij de regeling van de werktijdejer ar_
beiders in apotheken bleek het enrzjjds
noodig, deze werktijden binnen lelijke
grenzen te beperken; anderzijds.cbter
moet rekening worden gehouden i het
algemeen belang van een goede hulpriee_
ning door apotheken. In dit voor-0verp
is getracht beide belangen te dieneioor)
a's regel, den werktijd overdag te per_
ken tot acht- en een half uur per dag, 43
uren per week, en den wachtdienst OEon.
dag en 'g nachts niet als werktijd te ke
nen. Dit laatste werd wenschelijk gè^t,
omdat het in mindering brengen vaijje
wachttijden op den wekelijkschen arbis_
duur op groote moeilijkheden zou st-uL
ook in verband met de invulling van ds_
j beidslijst, waarop van te voren moet wor^
aangegeven, hoe de arbeidstijd over de
i heele week verdeeld is. Bovendien is
aanmerking genomen, dat in die wachttijd
J gewoonlijk niet veel werk is te verricht*
Afgezien van den wachtdienst wordt
arbeid van assistenten op Zondag en tu
schen acht uur des namiddags en acht ui
des voormiddags verbaden. Hieroor word
den gebonden. Zoo moeten in een bij een
sluitingsregeling aangesloten apotheek de
volgende voorwaarden worden in acht ge
nomen.
a. den assistent moet gelegenheid wor
den geboden zijn nachtrust te genieten;
b. de wachtdienst moet over al'e in de
apotheek daarvoor in aanmerking komende
assistenten gelijkelijk verdeeld zijn en er
mogen niet meer tegelijk aan deelnemen
dan noodig is;
c. een assistent mag hoogstens gedurende
één van vier achtereenvolgende weken
wachtdienst hebben;
d. na een Zondagswacht van meer dan
vier uren moet een vrije middag gegeven
worden;
e. een rooster betreffende de verdeeling
van den wachtdienst, in een apotheek moet
worden opgemaakt en door districtshoofd
of minister worden goedgekeurd;
f. de apotheek moer gesloten zijn op de
tijden waarop ze gesioten mag zijn.
Voor apotheken ge egen binnen het ge
bied eener sluitingsregeling. maar bij dia
regeling niet aangesloten gelden in het
algemeen dezelfde voorwaarden; inbusschen
mag de wachtdienstregeling voor de assis
tenten in deze aptheken niet ongunstiger
zijn dan de ongunstigste regeling in ecu bij
die sluitingsregeling aangesloten apotheek.
Voor apotheken, die niet binnen het
gebied eener sluitingsregeling gelegen
zijn, maar wel individueel verlof tot slui
ting hebben, gelden weder dezelfde bepa
lingen, behoudens tweeërlei uitzondering:
1. de assistenten mogen hier gedurende
twee van vier achtereenvolgende weken
wachtdienst doen;
2. voor een Zondag, in wachtdienst door
gebracht, behoeft niet als compensatie een
vrije middag gegeven te worden. Laatstge
noemde voorwaarden gelden eveneens voor
apotheken, die niet binnen het gebied eener
sluitingsregeling liggen en die ook geen ver
lof tot sluiting hebben.
Wat do rusttijden betreft wordt bepaald,
dat aan een arbeider in een apotheek op
eiken dag, waarop hij langer dan zes uren
arbeid verricht telkens na ten hoogste vijf
uren een rusttijd van een half uur wordt
gegeven. Indien de arbeidstijd voor twaa'f
uur 's middags aanvangt en tevens na zes
uur des namiddags eindigt moét een der
rusttijden ten minste anderhalf uur bedra
gen.
Uit den aard der zaak bevat het besluit
ook een overwerkregeling. Overwerk zou
kunnen plaats hebben, ingeval van bijzon
dere omstandigheden of ophooping van
werk in een apotheek. Als zoodanig kunnen
worden beschouwd epidemieën, ziekte van
het personeel e. d. Ook is het mogelijk dat,
wanneer vakvereenigingen van werkgevers
en werknemers in onderling overleg tot een
afwijkende regeling der werktijden zijn ge
komen, die regeling door den minister wordt
gesanctionneerd.
HOFFELIJKHEID IN DE POLITIEK.
Bestaat ze?
De „Avondpost" geeft het volgendo
eenigszins railleerende driestarretje, waar
in niettemin een ondertoon niet ontbreekt
„Bij de verkiezingen voor den Haag-
schen Gemeenteraad hebben de Katholieken
een zetel verloren.
Zij hadden 10 vertegenwoordigers in den
Raad; nu krijgen ze er slechts 9.
En:
Juist het ééne vrouwelijke lid, mej. L.
Loeff, een dochter van wijlen den zoo hoog-
geëerden Minister van Justitie, mr. J. A.
Loeff, is uitgevallen.
Toen zij verleden jaar raadslid werd, is
zij met gejuich binnengehaald. Het gejuich
groeide tot een ovatie, nadat zij haar mai
denspeech had gehouden. Zij werd op de
handen gedragen. En de Katholieken zijn
verschrikkelijke voorstanders van de rech
ten der vrouw. Men zou dus denken: on
middellijk nadat bekend geworden was, dat
mej. Lucie Loeff niet is herkozen, zouden de
negen heeren zich eenvoudig hebben ver
drongen op de stoep van haar woning om
haar te verzekeren dat zij voor haar zullen
opstaan. Ja, men had zich kunnen voor
stellen, dat de negen letterlijk gevochten
zouden hebben, om zich de onderscheiding
waardig te keuren mej. Lóeff haar zetel
te verzekeren
Ook voor deze poes (met permissie)
houden de negen heeren zich muis-stil.
Men zal met z'n negenen ijskoud zitting
nemen en de zoo bewierookte dame rustig
in de kou laten staan. Hoffelijkheid èn poli
tiek zijn begrippen die elkander uitsluiten.
Maar neen nóg geven wij het vertrou
wen in de ridderlijkheid der mannelijke
natuur niet op, nog gelooveJ wij in de echt
heid van het enthousiasme voor mej. Loeff
en voor de vrouwen-rechten.
voornaamste nieuws
BUITENLAND.
De Vlaamsche letterkundige Pol de Mont
overleden. (L. en K. lste blad).
Italië ziet voorloopig af van de herstel
betalingen van Duitschland, Oostenrijk,
Hongarije en Bulgarije.
Voorontwerp Werktijdenbesluit voor
apothekers, (lste blad).
Ongeluk op een onbewaakten overweg
onder Zoetermeer. Auto door trein mee
gesleurd. Een doode. (lste blad).
De opening van de Leidsche Hout (Mo
blad).
NEDERLANDSCHE OUD-ZOUAVEN
BOND.
Jaarvergadering te Utrecht
Zondag j.l. had te Utrecht de jaarlijk-
sche vergadering plaats van den Oud-
Zouaven Bond, onder leiding van den voor
zitter, den heer Harkx uit Valkenswaard.
Vertegenwoordigd waren de afdeelingen
Amsterdam, Den Bosch, Gouda en Utrecht..
Ook was tegenwoordig het volledig be
stuur van het Ondersteuningsfonds, bene
vens de geestelijk adviseur, pastoor B. v.
Leeuwen uit Hillegom.
De voorzitter memoreert het overlijden
van den heer Nietvelt uit Amsterdam, den
ijverigen voorzitter van het Ondersteu
ningsfonds.
De geestelijk adviseur onderstreept deze
Kom-aan heeren. Wie van de negen zal
een regeling van de arbeids- en rusttijden bedanken 1 Een plaats in de tram afstaan
verkregen, die 'in overeenstemming is me^voor mej. Loeff (wat u allen ongetwijfeld
de reeds gevolgde practijk in de meeste\ZOudt doen) is nog al gemakkelijk, doch wie
apotheken. staat in den Raad voor haar op?
Overigens is ook de wachttijd aan be- Komt, heeren!
perkende bepalingenen bepaalde voorwaar- Niet dringen!"
EEN 13-JARIGE ORGANIST.
Wegens vertrek van den heer J. Vendrig,
organist van het groote orgel in de paro
chiekerk van den H. Bonaventura alhier,
die zal intreden in het Minderbroeders-
klooster te Venraay, is in diens plaats als
organist benoemd de 13-jarige muzikaal-
begaafde knaap Kees Stolwijk, leerling in
piano- en orgelspel van Jan Nieland te
Amsterdam. Do benoeming van een 13-ja-
rigen jongen als organist van een groot
orgel als van de St. Bonaventura-kerk
mag wel een unicum worden genoemd.
Vooral als men weet, dat hij op dat or
gel het bekend koor dier kerk uit meer
dan 100 man bestaande, onder leiding van
Br. Martinus, zal moeten begeleiden, mag
zeker van eon wonderlijke begaafdheid
worden gesproken.
De nieuwe organist werd op 30 April 1918
te Woerden geboren, bezocht aldaar de la
gere school en bezoekt de MTJLO-school,
in de tweede klas, waaraan hij momenteel
zijn opleiding geniet.
Op 8-jarigen leeftijd kreeg hij te Woer
den zijn eerste lessen in piano- en orgel
spel, waarbij aanstonds de wonderlijke mu
zikale begaafdheid van dezen knaap op
viel, zoodat hij verleden jaar naar den be
kenden musicus Jan Nieland te Amster
dam werd gezonden om zich verder te be
kwamen.
Ook deze zag aanstonds in den jongen
diens muzikale bekwaamheid en ontwik
kelde hem verder in piano- en orgelspel,
met het gunstige gevolg, dat hij gister
avond bij het afscheidsfeest van den or
ganist J. Vendrig, door den Pastoor der
parochie namens het kerkbestuur officieel
op 13-jarigen leeftijd tot organist werd be
noemd.
Als bewijs van den muzikalen kennis
van den jongen organist mc je dienen, dat
hij werken van Bach, Bonnet, Caesar
Franck e.a. zonder haperen en zonder
eenige moeite ten gehoore brengt.
Voor dezen knaap, die dc jongste orga
nist is van ons land, ligt bij voortgezette
ijverige studie een schoone toekomst open.
