DONDERDAG 25 JUNI 1931
No. 6931
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
FRANKRIJK EN HET HOOVER-PLAN
BINNENLAND
22ste Jaargang
S)e
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 oeut pei week f 2J>0 pei kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2,60 per kwartaal
Franco per port f2.95 per kwartaal
Eet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummer» 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Itigezonden MededeelingeD wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V De stembus-uitslag te Leiden
Zooals ook in de meeste andere gemeen
ten, is er voor de Katholieken in Leiden
reden voor dankbaarheid, als zij het re
sultaat der gemeenteraadsverkiezing be
zien.
Van de twee zetels, waarmede de Raad
is uitgebreid, hebben de Katholieken er
één verworven. Wij zijn geklommen van 7
tot 8.
De S. D. A. P. heeft ook één zetel meer
gekregen. Waar de omstandigheden haar
zéér gunstig waren, waar zij alle mogelijke
propaganda heeft gevoerd daar is zij
toch niet zoo vooruitgegaan, als zij waar
schijnlijk zelf had verwacht. En het is
voor de S. D. A. P. ook geen winst, dat
nu wéér haar felle bestrijder, de commu
nist dr. Knuttel, in den Raad zijn intrede
heeft gedaan
De Ghrist.-Hist. die bij de vorige ge-
menteraad'Sverkiezing ds. Schokking als
No. 1 hadden en toen zeer veel stemmen
behaalden zijn nu van 7 op 6 terugge
drongen.
Verder is de samenstelling van den ge
meenteraad ingewijzigd.
Is de verhouding nu 19 rechts, 14 links,
zij is geworden: 19 rechts, 16 links.
Wij schreven na de laatste Statenver
kiezing:
„Bij deze verkiezing is alle straat-pro-
paganda, alle huis-bezoek achterwege ge
bleven. Er is ook maar weinig gedrukte
propaganda van circulaires e.d. gevoerd.
De laksche en, naar onverschilligheid nei
gende katholieke kiezers zijn niet „be
werkt" geworden. En toch zijn wij vooruit
gegaan en haast naar evenredigheid van
de vooruitgang van het totaal stemmen-
cijferAls wij zoo den uitslag bezien, is er
toch wel reden om ons te verheugen
Wij mogen in déze tevredenheid 'ech
ter volstrekt geen aanleiding vinden om
bij de a.s. gemeenteraadsverkiezingen niet
meer te doen voor propaganda onder het
kiezerscorps
En er i s nu meer gedaan
Nu heeft ook de propagandaclub „Dr.
Sc-haepman" haar propaganda gevoerd, en
wel op een voortreffelijke wijze.
Wij verwijzen verder voor de verschil
lende staatjes en berekeningen elders in
dit bla-d.
DUITSCHLAND
DU ITSCHLANDS NOODVERORDENING
De socialisten willen wijziging.
Het bestuur van de sociaal-democrati
sche rijksdagfractie heeft volgens de
„Vorwarts" een schrijven gericht aan den
rijkskanselier. Daarin wordt, onder ver
wijzing naar Hoover's moratoriumplan be
toogd, dat het dringend noodig is, de be-
loofde beraadslagingen over de wijziging
van de noodverordening onmiddellijk te
doen plaats vinden.
Men ziet geen reden meer om, nu het
onmiddellijk gevaar geweken is, geen wij-
zigngen in de noodverordeningen aan te
brengen, te meer, daar de verlichting, die
het algemeene schuldenmoratorium brengt,
veel meer zal beteekenen dan de verlich
ting die een betalingsmoratorium voor
Duitschland alleen zou brengen.
Het principe van de saneering der fi
nanciën moet in hoofdzaak wel onaange
tast blijven, maar in de harde bepalingen
van de noodverordening moet toch eenige
verzachting komen en de zware belasting
druk moet worden verminderd. Slechts
wanneer dat gebeurd is, zal de financieele
verlichting voor Duitschland de voorwaar
de vormen voor economisch herstel en po
litieke ontspanning.
SPANJE
SPANJE'S STEM-STRIJD.
Katholieke propaganda onmogelijk
gemaakt.
Uit de Spaansche bladen blijkt, dat de
Katholieke propagandisten in den verkie
zingsstrijd, die thans in vollen gang is
bijkans onoverkomelijke moeilijkheden on
dervinden.
Aan ,een artikel in „El Mati", waarin
deze tegenwerking wordt besproken, ont-
leenen wij het volgende:
De werkzaamheden der Katholieke pro
pagandisten wordt practisch onmogelijk
gemaakt. Dit was overigens wel te voor
zien, daar de atheïsten die van de stich
ting der republiek willen profiteeren, om
hun beginselen te doen zegevieren, geen
Katholieke propaganda dulden.
Thans wordt niet alleen de uiteenzetting
van de Katholieke leer in het openbaar
met alle geweld bestreden, maar ook de
eenvoudige propaganda voor iedere niet-
links politieke idee wordt met kracht ge
weerd.
Bovendien ontvangen wij da-gelijks be
richten, waaruit blijkt, hoe moeilijk het is
voor de kerkelijke autoriteiten, om hun
ambt uit te oefenen. Velen hunner wor
den schandelijk belasterd, of op bar-
baarsche wijze door het lichtzinnig gepeu
pel beleedigd.
Eigenlijk gezegd bestaat er in ons land
alleen nog maar vrijheid voor het versprei
den van dwalingen, lasterpraatjes, anti
sociale theorieën en anarchistische ideeën
en een ieder, die deze verkeerde theorieën
en wanbegrippen kan tegenspreken, wordt
op onbeschaamde wijze aangevallen, niet
met de wapenen van een heldere argumen
tatie, die wij alleen kunne gebruiken, maar
met bruut geweld.
Eén ding vooral zullen de tegenwoordige
regeeders moeten voorkomen, als zij ten-
tninste willen, dat het tegenwoordige re
gime zich werkelijk consolideert, n.l. dat de
publieke opinie ten slotte tot de overtui
ging komt, dat vrijheid, verdraagzaam
heid en vrede in ons land met den repu-
blikeinschen regeeringsvorm onvereenig-
baar zijn.
De vrijheid, die hier op het oogenblik
heerscht, is die van een zuiver despotis
me, n.l. de vrijheid van enkele burgers om
de anderen te onderdrukken.
Men meene echter niet, dat dit nog lang
kan duren, zonder dat de huidige regee
ringsvorm ernstig in gevaar wordt ge
bracht.
Deze week is voor ons een week van be
proeving. Geheel het land heeft er belang
bij, dat een ieder zijn idee, zoo deze goed
en geoorloofd is, kan uiteenzetten. Iedere
dwang en ieder beletsel moet hier be
schouwd worden als een aanval tegen de
republiek.
De meeting, die de „nationale actie",
de partij, die den bijzonderen steun heeft
der Katholieken, te Madrid zou houden, is
in overleg met den directeur van den al-
gemeenen veiligheidsdienst, uitgesteld,
daar men nieuwe incidenten vreesde.
Toenemende opgewondenheid.
Nu de Spaansche verkiezingen naderen,
neemt de opgewondenheid onder de Spaan
sche bevolking steeds meer en meer toe.
Op verschillende plaatsen werden ge
welddaden gepleegd. In een dorp nabij To
ledo werd een persoon gelyncht, drie per
sonen werden gedood en verscheidene an
der ernstig gewond.
Te Gerona viel de menigte twee onder
wijzers aan, die er van verdacht werden
monarchisten te zijn. Zij slaagden er ech
ter nog bij tijds in, aan de woede van het
gepeupel te ontkomen.
To Bilbao heeft de politie een geheime
bergplaats ontdekt, waar ongeveer twee
honderd dynamietpatronen waren verbor
gen. Het vermoeden bestaat, dat deze be
stemd waren, om kerken te verwoesten.
ITALIË
ITALIAANSCHE ANTWOORD-NOTA
AAN DEN PAUS.
Tot onderhandeling bereid.
Gisteren is het antwoord der Italiaan-
sche regeering aan het Vaticaan overhan
digd. De nota bevat opnieuw de verzeke
ring, dat een onderzoek aan den gang is
om diegenen ter verantwoording te roe
pen, die zich aan beleedigi'ng van den
Paus schuldig hebben gemaakt. Door het
in uitzicht stellen van bestraffing der
schuldigen wordt er tevens op gewezen,
dat men dergelijke excessen afkeurt. Ver
der herinnert de Italiaansche regeering er
aan, dat zij nog steeds waoht op de afkeu
ring door hét Vaticaan' van zekere anti-
Italiaansche 'demonstraties, verricht door
aan den clerus nauw verwante personen.
De Italiaans'ché regiering kan de maat
regelen tégèn de katholieke jeugdbonden
niet opheffen, doch' 'hét bevel tot ontbin
ding zal niet worden uitgestrekt tot de
vereenigingen met zuiver religieus karak
ter. Een desbetreffende order is uitge
vaardigd. De Italiaansche regeering pro
testeert tegen de inmenging van den Hei
ligen Stoelin binnenlandsche aangelegen
heden vap Italiëen betreurt het in dit
verband tep zeerste,dat de Heilige Stoel
de onderhavige .kwestie door redevoeringen
telegrammen en oproepen aan de gansc-he
wereld boven haar natuurlijke grenzen
heeft vergroot. De Italiaansche regeering
verklaart zich ten slotte bereid tot on
derhandelingen, ten einde de geschilpun
ten tot een goede oplossing te brengen.
ITALIË STEUNT ALBANIË.
Een renteloos voorschot van 10 millioen
goudfranken 's jaar, gedurende
tien jaar.
De Albanee&che regeering had zich tot
de Italiaansche. gewend om een jaarlijk-
schen financieelen steun van tien millioen
leka (goudfranken) voor den tijd van tien
jaren. De Italiaansche regeering, gedach
tig aan de. politiek van samenwerking en
vriendschap, die tusschen beide landen
bestaat, verlangendemee te werken tot
het herstel, van definancieele posite des
lands en .een krachtigen steun te geven
aan het Albaneesche bedrijfsleven, heeft
besloten dezen steun, te verleenen in den
vorm van. jaarlijksche rentelooze voor
schotten, terug te betalen wanneer de toe
stand van de rekening des lands zulks ver
oorlooft.
Onderhandelingen over de wijze van
verstrekking, .van. het voorschot en over
verdere bijzonderheden zijn nog gaande.
„ALS HOOVER TEGENVOORSTELLEN WEIGERT,
VOLGT EEN BESLISTE AFWIJZING".
Duitschland biedt samenwerking met Frankrijk aan.
DE FRANSCHE NOTA.
Zooals "gisteren reeds gemeld, heeft de
Fransche rège'ering gisteren het antwoord
van Frankrijk op Hoover's moratorium-
voorstellen aan den Amerikaanschen ge
zant te Parijs doen Overhandigen.
Het heeft buitengèweoon de aandacht
gtrokken, schrijft de correspondent van de
„Ms-bd.", dat het niet Briand is geweest,
maar de minister-president Laval, die het
Fransche antwoord op het Hoover-voor-
stel aan den Amerikaanschen gezant heeft
overhandigd.
Hoewel officieel gezgd wordt, dat het
Fransche antwoord niet voor Vrijdag ge
publiceerd zal worden, is de inhoud vrij
wel een publiek geheim geworden.
Frankrijk handhaaft zijn standpunt, dat
het niet aangaat, aan 't Young-plan te
tornen, dat plechtig aanvaard is, doch dooi
de Vereenigde Staten*) die het niet mede-
onderteekend hebben,-! kan worden gene
geerd, maar dat vairbden anderen kant
Frankrijk bereid is, des .Betalingen, die het
uit hoofde van het Young-plan van Duitsch
lan zal ontvangen, weer ter beschikking
van dat land te stellen.
Frankrijk hoopt op /die manier" zijn rech
ten te kunnen handhaven en te kunnen
medewerken aan het Amerikaansche plan
tot hulp aan Duitschland.
Wij vernemen dan ook, dat de Fransche
antwoord-nota, die ongeveer vier quarto
vellen machineschrift -„groot is, aanvangt
met een hulde aan d© 'edelmoedige gevoe
lens, die president Hoover hebben geïnspi
reerd en de verzekering, dat een beroep
op Frankrijk's edelmoedigheid om de na
ties te helpen, die bijzonder door de cri
sis zijn getroffen, Frankrijk niet ongevoe
lig zal doen blijven.
Maar Frankrijk kan zich niet verhelen,
dat zijn financieele en budgetaire toestand
welke zooveel moeilijker is geworden gedu
rende het laatste dienstjaar, het nood
zaakt tot een nauwlettend onderzoek van
de maatregelen, die worden voorgesteld.
Ook is het van den anderen kant prac
tisch onmogelijk uit een oogpunt van recht
en van eerbied voor de gesloten overeen
komsten, afstand te doen van het plan-
Young, dat plechtig onderteekend werd,
en van de herstelbetalingen, die een gehei
ligde schuld zijn.
In de mate als Frankrijke essentieele
belangen het toelaten, stelt Frankrijk een
compromis voor, dat het handhaven van
het Young-plan verzoekt met de hulp aan
Duitschland te verleenen.
In de eerste plaats moet het Duitsche
rijk gehouden blijven, de onvoorwaardelij
ke jaarlijksche aflossing van 600 millioen
goudmarken op de herstelbetalingen be
trekking hebbende, uit te voeren.
Maar in de tweede plaats zullen, die
betalingen niet plaats hebben in vreemde
deviezen, doch in marken om den Duit-
sohen wisselkoers niet te beïnvloeden.
In de derde plaats zal de Internationa
le Betalingsbank het deel daarvan, dat
aan Frankrijk toekomt, op de credietreke-
nig naar Frankrijk brengen, waardoor de
storting het Young-plan dus is geëerbie
digd.
Doch in de vierde plaats zal Frankrijk
de internationale betalingsbank machtigen
als tijdelijk voorschot het bedrag, dat
Duitschland betaald heeft, weer aan dat
land te leenen, waardoor Duitschland prac
tisch dezelfde hulp ontvangt als het Ame
rikaansche plan het wil geven.
De publieke opinie in Frankrijk.
De houding van de Fransche pers wordt
met het uur agressiever en terwijl vooral
de verklaring van Herriot succes heeft, die
de wijze van lanceenng van het Hoover-
voorstel een 'deütwaarders-exploit heeft ge
noemd, zegt' men zich niet te kunnen sto
ren aan de Amerikaansche telegrammen,
die het doen voorkomen alsof Hoover bij
voorbaat e ke amendeering zou afwijzen.
Van verschillende kanten tracht men te
beduiden, dat „a's Hoover een dergelijke
onvoorzichtigheid zou durven begaan, er
voor Frankrijk niets anders opzit dan een
categorische afwijzing te' geven."
Enkele bladen beginnen een heftige cam
pagne tegen Amerika en spreken reeds,
zooals de Liberté" gisteravond, van een
boycot van Amerikaansohe artikelen.
Een radio-rede van den Duitschen
rijkskanselier.
Dinsdagavond om 11 uur heeft rijkskan
selier dr. Bruning voor de radio een rede
gehouden, we.ke over alle Duitsche zenders
verspreid werd. en door eenige Amerikaan
sche zenders werd overgnomen.
Volgens de proclamatie van den president
van de Vereenigde Staten aldus Brüning,
moet het komend jaar niet alleen het her
stel brengen van het internationaal ver
trouwen op economisch gebied en daar
mede den economischen opbouw der wereld
dienen, doch zij streeft tevens het doel na,
de politieke betrekkingen tusschen de lan
den te verbeteren en een verdere vreedza
me ontwikkeling, gegrondvest op overtuigd
samenwerken der staten, te bevorderen en
te versterken. Zonder saneering van econo
mische en financieele verhoudingen is geen
kalmeering van den politieken toestand, zon
der deze politieke kalmeering geen over
winnen van den economischen nood denk
baar.
Een normale ontwikkeling van Europa en
de wereld is afhankelijk van de vraag, of
diegenen, die in den wereldoorlog in twee
kampen verdeeld waren, thans vastbesloten
en met vooruitzienden blik tot besluiten
kunnen komen, welke den beklemraenden
nood, die alle regeeringen en volkeren thans
doormaken hel/pen bestrijden.
De Duitsche regeering is bereid met alle
krachten aan het bereiken van dit doel van
het Amerikaansche initiatief mede te wer-
ke.n Zij heeft den oprechten wil met alle
regeeringen de oplossing der problemen
aan te vatten, welke voor het herstellen
van de rust in Europa van belang zijn Hoe
meer de economische en sociale nood, waar
onder'het Duitsche volk lijdt wordt ver
zacht, des te krachtiger en eensgezinder
zal zijn bereidheid en geschiktheid naar
voren komen, om een bolwerk van orde en
rust in Europa te zijn.
De Duitsche regeering is er zioh van be
wust, dat bij dit alles de toekomstige
vorm der betrekkingen tusschen Duitsch
land en Frankrijk een bijzonder belangrij
ke rol vervalt.
Wanneer aan beide zijden goede wil be
staat, kunnen, meen ik, middelen en we
gen gevonden worden, om het overeen
stemmende en gemeenzame van de belan
gen der beide landen op den voorgrond te
brengen en in het bewustzijn van beide
volkeren zoodanig te verankeren, dat het
duurzaam wordt.
Is de overeenstemming over heb ko
mende jaar tot stand gekomen, dan zal het
des te gemakkelijker zijn, in open ge-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Fransche antwoord-nota op het plan-
Hoover.
De onderdrukking van de Katholieke
propaganda in Spanje.
Italië's antwoord aan den Paus.
De Amerikaansche Oceaanvliegers te
Berlijn aangekomen. (Luchtvaart, 2e blad).
BINNENLAND.
De uitslagen van verscheidene gemeen
teraadsverkiezingen.
daohtenwisseling den weg vrij te maken
voor een groote practische samenwerking
der beide landen. Ik zou het begroeten,
wanneer ik gelegenheid zou vinden voor
zoo'n inleidende gedachtenwisseling. Het
moet toch mogelijk zijn door vertrouwelijk
en gereserveerde uitwisseling van gedach
ten een basis te vinden, waarop de oplos
sing der problemen begonnen kan worden.
Fransch-Duitsche ministers
samenkomst?
Naar de Parijsehe correspondent van
het Wolfbureau verneemt, is in het verloop
van den ministerraad van gister gesproken
over het voorstel betreffende een officieels
bijéénkomst van den rijkskanselier dr. Brü
ning en den rijksminister van b'uitenland-
sche zaken, dr. Currius, met den Fransehen
minister-president Laval, en den Fran-
schen minister van buitenlandsche zaken,
Briand.
Het voorstel heeft een gunstige ont
vangst gehad en zal in ieder geval binnen
kort een concreten vorm aannemen, als het
nauwkeuriger wordt gepreciseerd.
Mussolini aanvaardt het
moratorium-plan.
Mussolini heeft het. volgend telegram
gezonden aan den TtaHaanschen gezant te
Washington, De Martino:
„Deel de regeerin.g der Vereenigde Sta
ten mede, dat ik Hoover's plan.heb bestu
deerd. Dit zal een groote opoffering voor
Italië beteekenen, maar na rijp overleg
heb ik besloten in beginsel, het plan van
harte te aanvaarden. Ik beloof de Ameri
kaansche regeering verscheiden opmerkin
gen te zenden betreffende de juiste en
practische toepassing van de overeenkomst
zooals die bedeeld is in het gelukkige ini
tiatief van Hoover. Bovendien snreek ik
den wensch uit, dat het initiatief van den
president, welks hoosre moreele betoekenis
bijzonder door het Italiaansche volk ge
waardeerd wordt, den weg zal onenen naar
een tijdperk van daadwerkelijke samenwer
king tusschen de volken, die op dit oogen
blik van algemeene depressie en aan den
vooravond van de ontwapeningsconferentie
zoo noodig is."
BOND VAN VEEHANDELAREN.
Jaarlijksche vergadering.
De Zuid-Hollandsche Bond van Veehan
delaren heeft gisteren, onder voorzitter
schap van den heer M. den Hollander uit
Nieuwerkerk aan den JJssel zijn jaarlijk
sche vergadering gehouden in de sociëteit
der Rotterdamsche Diergaarde.
De voorzitter heet in zijn openings
woord in het bijzonder welkom de hee-
ren L. A. Mennes, directeur van den
markt- en havendienst te Leiden; J. A.
van den Akker, inspecteur van de vec-
vervoer-controle; S. O. de Vries, voorzit
ter van den expediteursbondM. do
Haas eere-voorzitter van den Z.-H. Bond,
den oud-eerevoorzitter Voorspuy en Wiei-
sma, voorzitter van den Frieschen bond.
Hij wijst er op, dat 1930 een zeer moei
lijk vereenigingsjaar en dat de algemeene
veehandel niet rooskleurig is geweest.
Jaarverslagen van secretaris en pc
ningmeester werden uitgebracht.
Markten.— De markt
te Leiden.
De heer v. d. Stoel brengt verslag
namens de Leidsche marktcommissic.
merkt op, dat het niet mogelijk is, de v
markt aldaar aan allo wenschen te lal
j beantwoorden. Verbc ingen worden e
ter door de commis nagestreefd en 1
gemeentebestuur b:r die meer dan c
aan. Ook op verlap. ,an tarieven is a
gedrongen. In het. eineen is de t
stand niet houdbaar, omdat de markt 1
