22ste Jaargang
DONDERDAG 4 JUNI 1931
No. 6913
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
LETTEREN EN KUNST
ONDERWIJS
STADSNIEUWS
S)e£ddóolie0ou^ömt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
worden aangeboden of gevraagd, huur en
verbuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen.
V Actie van „jongeren".
Wij drukken elders in dit nummer af een
Oproep van bet Verband van Katholieke
Jongeren.
De bedoeling van dit Verbond is blijkens
dezen Oproep: sympathiek en katholiek!
Men wil den strijd aanbinden tegen het
kapitalisme, zooals dat door den Paus in
„Quadragesimo anno" krachtig wordt ver
oordeeld men wil een revolutie tegen de
regeering van bet geld!
Voor twee gevaren echter moet het Ver
bond op zijn hoede zijn; en wij meenen deze
even onder de aandacht te mogen brengen.
Ten eerste moeten de „jongeren" niet
voor zichzelf het monopolie opeischen, te
genstanders en bestrijders te zijn van het
kapitalisme kapitalisme, in den zin van
geld-heerschappij.
Zoo zij dit deden, dan zouden zij aan
eenzelfd.e kortzichtigheid lijden, als som
mige of vele standspropaganddsten, die
meenen, dat alleen menschen uit hun stand
hun standsbelangen en standsrechten kun
nen bepleiten en verdedigen; dat b.v. een
professor per se niet zoo goed voor de be
langen en rechten van de arbeiders zou
kunnen op komen en het verkeerde kapi
talisme zou kunnen bestrijden, als iemand,
die zelf in de arbeiders-klasse leeft en
daardoor ondervinding op heeft gedaan.
Voor zulk 'n soort eenzijdigheid hoeden
zich de jongeren, a-ls zij de ouderen be-
oordeelen
Vervolgens zullen de „jongeren" bij het
vormen van studieclubs e.d. er niet aan
denken, om, voorzoover zij aan staatkundig
werk kunnen deelnemen, dit te doen buiten
de eenheid in de R. K. Staatspartij om!
Dat moge bij hen vaststaan! Het goede,
wat eventueel zou worden bereikt, met een
politieke actie, welke de eenheid der R. K.
Staatspartij breekt, zou o.i. zeker niet opwe
gen tegen bet nadeel, dat daardoor zou
worden veroorzaakt! Wij twijfelen er dan
ook niet aan, of het verbreken onzer eenheid
in de R. K. Staatspartij wordt door de
„jongeren" zeer beslist buiten him streven
en hun handelen gesloten!
ITALIË
DE SPANNING TE ROME.
ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN
NUNTIUS EN AMBASSADEUR.
De handhaving der Katholieke rechten.
De verhouding tusschen het Vaticaan en
de Italiaansche regeering blijft nog steeds
gespannen.
Mussolini schijnt vast besloten de „Azio-
ne Cattolica" geheel op te heffen voor het
geval de thans tusschen regeering en Va
ticaan gevoerde onderhandelingen, niet dö
door hem gewenschte resultaten hebben.
De Romeinsche correspondent van de
„Daily Telegraph" constateert, dat Z. H.
de Paus vast besloten is, de katholieke
rechten te verdedigen en de onderdruk
king der katholieke jeugdorganisaties niet
te gedoogen. En het blad citeert in dit
verband merkwaardige woorden, welke de
H. Vader dezer dagen in een particuliere
audiëntie moet gesproken hebben:
Indien ze onze vereenigingsgebouwen
gesloten houden, zullen wij in de kerken
samenkomenals ze ook onze kerken slui
ten, zullen wij vergaderen in de catacom
ben; en ook als zij de catacomben sluiten
zullen wij voortgaan te bidden, zooals wij
2000 jaren gebeden hebben."
Uit heel de wereld ontvangt de H. Va
der sympathie-betuigingen, van geestelij
ken en leeken.
De „Daily Telegraph" verneemt nog d.d.
2 Juni uit Rome, dat de onderhandelingen
tusschen het Vaticaan en het Chigi-paleis
voortduren, doch dat geen officieels mede
deelingen zullen worden verstrekt, voor
een bevredigende oplossing is bereikt.
Dinsdag werden de onderhandelingen ge
voerd tusschen mgr. Borgongini Duca, den
Pauselijken nuntius bij tlalië eu graaf de
Vecchi, den Italiaanschen ambassadeur bij
den H. Stoel, die beiden oprecht naar een
bevredigende oplosing streven.
„Zonder incidenten".
Men seint uit Rome aan de „Msbd.":
De H. Vader ontving het priestercollege
voor Italiaansche émigré's en hield voor
hen een toespraak, waarbij Hij allereerst
sprak over hun werkzaamheden.
Daarna kwam Z. H. ook te spreken over
het bevel tot ontbinding van alle niet-
fascistische jeugdvereenigingen, waarvan
de bladen melden, dat zij zonder eenige
incidenten plaats had. Deze mededeeling
is werkelijk van onschatbare waarde, zeide
Z. H., vooral, wanneer men denkt aan alle
gewelddaden, die tevoren hebben plaats
gehad in het geheele land, vooral echter in
Rome,ja zelfs in gebouwen, die exterrito
riaal gebied zijn. Z. H. gaf er nogmaals zijn
leedwezen over te kennen, dat ook Zijn
persoonlijkheid was beschimpt.
Verder geeft het te denken, ging Z. H.
voort, dat alleen de jeugdvereenigingen
werden ontbonden, waardoor de autoritei
ten te kennen geven, dat klaarblijkelijk
deze katholieke vereenigingen gevaarlijk
zijn voor he-t land en voor de burgers. Z.H.
zeide, dat men door deze ontbinding Hem
zelf had getroffen, die steeds met nadruk
op zijn saamhoorigheid met de Katholieke
Actie heeft gewezen, die Hem bemint en
gehoorzaamt.
En dit alles, zeide Z. H., ondanks het
feit, dat de Katholieke Actie door artikel
43 van het concordaat wordt beschermd.
Z. H. wees er op, dat de ontbinding niet
geschiedde volgens de wet maar louter en
alleen als een politie-maatregel.
Merkwaardig en treurig is het ook, ging
Z. H. voort, dat ook de vrouwelijke jeugd
vereenigingen, door dezen maatregel ge
troffen werden, die men er dus ook van be
schuldigt, aan politiek te doen, terwijl deze
Zijne dierbare kinderen ware voorbeelden
zijn van reinheid en vroomheid van de
grootsten tot der allerkleinsten toe.
Onder de mannelijke jeugd werden in
enkele jaren 5400 geestelijke- roepingen ge
constateerd, waarvan de een helft pries
terroepingen en de andere helft roepin
gen tot missionaris, hetgeen Z. H. be
schouwt als den grootsten troost voor zijn
vaderhart.
Bij de ontbinding der katholieke jeugd
vereenigingen, ging Z. H. voort, werd ge
zegd, dat daarbij alle vereenigingen be
trokken werden, die niet tot de partij be-
hooren, dus niet de vereenigngen, die be-
hooren tot het regime of tot den staat
maar enkel alleen tot de partij, alsof een
partij datgene geven kan, wat geen regee
ring op aarde vermag te geven, wijl al
leen de Kerk dit geven kan.
Door deze ontbinding, zeide Z. H., is
een natuurrecht en ook een recht der
Kerk geschonden. Dit alles moet gezegd
worden aan hen, die zich het recht van een
monopolie willen aanmatigen en beweren,
dat zij de kinderen in den godsdienst der
vaderen opvoeden, terwijl zij hen opvoe
den tot haat en geweld.
De katholieke jeugdvereenigingen, zoo
besloot Z. H. Zijn toespraak zijn ook opge
heven in de scholen, die onder leiding staan
van geestelijken, zoo bijv. in de scholen
der Salesianen en der broeders, terwijl de
methodistische en protestantsche vereeni
gingen door dezen maatregel niet werden
getroffen maar mogen blijven voortbe
staan.
BELGIE
DE NIEUWE REGEERING IN BELGIE.
De waarschijnlijke samenstelling.
Na den Belgischen koning van het aan
vaarden van de opdracht tot vorming van
een ministerie in kennis te hebben ge
steld, begaf Renkin zich gisteren naar het
ministerie van buitenlandsche zaken om
minister Hymans te verzoeken zijn porte
feuille te behouden.
In politieke kringen wordt de volgende
samenstelling van het nieuwe ministerie
waarschijnlijk geacht:
Minister-president en binnenlandsche
zaken: Renkin; buitenlandsche zaken: Hy
mans; justitie: Janson; nationale verdedi
ging: Crockaert; koloniën: Tschoffenfi
nanciën: Houtart; openbare werken: Van
Exaerde; transport: Densarbeid: Hey-
man; kunsten en wetenschappen: Petit-
jean; posterijen: Bovesse.
ENGELAND
ARBEIDERSLEIDER IN DEN
ADELSTAND VERHEVEN.
Tot degenen, die ter gelegenheid van
den verjaardag van den koning van En
geland onderscheiden zijn behoort ook de
bekende vakvereenigingsleider Ben Tur
ner, die in den adelstand verheven is.
Turner is leider van den textielarbei-
dersbond en was ook herhaaldelijk voorzit
ter van het congres der vakvereenigingen.
PORTUGAL
BOMAANSLAGEN TE LISSABON.
Aantal slachtoffers.
Gisteren is op een der marktpleinen te
Lissabon een bom ontploft, waardoor een
man werd gedood en drie mannen en vier
vrouwen gewond werden. Een paar dagen
geleden heeft een dergelijke ontploffing
plaats gehad, waardoor eveneens eenige
voorbijgangers werden gedood.
CHINA
R00VERSNEST IN SJANT0ENG
UITGEROEID.
Gruwelijke zuiveringsactie van generaal
Han Foe-tsjoe.
Een van de meest beruchte bandieten
nesten in China, de plaats Paotsikoe in de
provincie Sjantoeng, i9 door de troepen van
generaal Han Foe-tsjoe, den gouverneur
van genoemde provincie, volkomen uitge
roeid. Sedert een generatie is genoemde
plaats een bolwerk der bandieten geweest.
Van daar uit ondernamen zij hun rooftoch
ten naar het Zuiden der provincie en terro
riseerden de streek. Het zijn de bandie
ten van Paotsiikoe geweest, die in 1923 den
aanslag op een sneltrein ondernamen, waar
vele buitenlanders en Okineezen naar de
bergen werden ontvoerd en slechts tegen
hooge losgelden werden vrijgelaten.
Generaal Han had reeds eenigen tijd ge
leden van de centrale regeering bevel ge
kregen met de bandieten van Paotsikoe
grondig af te rekenen. Dat was geen een
voudige taak, daar vele militairen van
Sjantoeng van sympathieën voor de bandie
ten verdacht werden. Zoodra hij er echter
in geslaagd was een voldoende aantal be
trouwbare troepen bijeen te brengen trok
hij tegen Paotsikoe op en voerde de zuive
ringsactie uit met een grondigheid en
wreedheid, die haar weerga niet heeft.
De troepen bestormden Paotsikie en de
aangrenzende dorpen, die ook als bandie
tennesten werden beschouwd. De aanval
kwam geheel onverwacht en de gevolgen
waren ontzettend. De geheele mannelijke
bevolking van 10 tot 60 jaar werd door de
soldaten neergeschoten. In enkele plaatsen
spaarde men zelfs de wouwen niet, om
dat bekend was, dat ook zij aan de roof
tochten der mannen hadden deelgenomen.
Paotsikoe en de omliggende dorpen wer
den in brand gestoken en de overblijvende
vrouwen en kinderen hadden nauwelijks
tijd het veege lijf te redden.
Generaal Han verklaarde, dat de hard
nekkigheid der bandieten hem tot zulk een
radicaal optreden dwong. De bandieten
hadden jegens de geregelde troepen ook
nooit zachtmoedigheid betoond en hadden
bovendien steeds breedere kringen der be
volking gedwongen aan de rooverijen deel
te nemen. De bandieten hadden Paotsikoe
en de omgeving zoo zwaar verstrekt, dat
een grootsch-opgezette veldtocht noodig
zou zijn geweest, als men thans niet zoo
krachtdadig was opgetreden, aldus generaal
Han.
De strijd tusschen regeering en bandie
ten in Sjangtoeng woedt al meer dan een
menschenleeftijd. Telkens weer poogden
de gouverneurs dar provincie vruchteloos
de macht der bandieten te breken. Bij ver
scheiden gevechten werden de regeerings-
troepen verslagen en in den jongsten tijd
liepen voortdurend soldaten naar de ban
dieten over; de deserteurs namen niet al
leen geweren en munitie mee, maar ook
maohine-geweren en zelfs licht geschut.
Daardoor gingen Paotsikoe en de omringen
de plaatsen meer en meer op arsenalen ge
lijken, die een groeiend gevaar vormden
voor de regeering.
Generaal Han heeft het voornemen nog
eenige bandietennesten hetzelfde lot vau
Paotsikie te doen ondergaan.
Examen Krankzinnigenverpleging.
Door de examencommissie van de R. K.
Gestiohtsartsen-vereeniging werden de
overgangs-examens afgenomen in St. Bavo-
gesticht te Noordwijkerhout. De uitslag der
examens luidt:
Eerste overgangsexamen 9 cand-idaten.
Geslaagd: J. P. Heemskerk, W. F. Bekkers,
H. L. C. Persoon, A. A. Voorvelt, J. v. d.
Meer, G. P. Okkerse, S. P. Duin, P. H.
Pastoors, M. H. Martens.
Tweede overgangsexamen 5 candidaten.
Geslaagd: Th. A. Sikking, C. C. M. L. der
Rieden, A. C. Metten, W. Th. G. Klaver-
wijden, J. A. J. de Bont.
GREGORIUS-DAGEN.
Muzikale ontwikkeling der R. K.
Schooljeugd.
Op 9 en 10 Juni zijn de Gregorius-dagen
van de Nederl. St. Gregorius-vereeniging
in het Bisdom Haarlem, te 's-Gravenhage.
Het kort programma van deze dagen
is als volgt:
Eerste dag, 8 Juni, Maandag:
8.15 uur: Inleidingsavond in de Aula van
het Sint Aloysiuscollege, Oostduinlaan 50,
(met koor- en orkestdemonstraties).
Tweede dag, 9 Juni, Dinsdag:
9.30 uur: Plechtige H. Mis in de Sint Jo-
sephskerk in de v. Limburg Stirumstr., nabij
het Station, (met massa-kinderzang).
11.0012.30 uur: Inleidingen, lessen, en
zang-demonstraties, te houden in het ge
bouw „Custodia", Brandtstraat.
I.303.30 uur: Voortzetting van lessen
en zang-demonstraties in hetzelfde gebouw
4.005.00 uur: Inleiding: Muziek op de
Kweekschool met koordemonstraties.
8.15 uur: Orgelconcert in de kerk van
den H. Antonius Abt, Oude Scheveningsche
weg.
Derde dag, 10 Juni, Woensdag:
9.30 uur: Plechtige H. Mis in de Sint Ja-
cobuskerk in de Parkstraat (met kinder
zang).
II.00 uur: Inleidingen, lessen en zang-
demonstraties in het gebouw „Custodia",
Brandtstraat.
1.30 uur: Voortzetting van lessen en
zang-demonstraties in hetzelfde gebouw.
4.00 uur: Kinderspel tot onderricht in ca
techismus en liturgie.
8.15 uur: Slotvergadering, tevens alge-
meene vergadering der Liturgische Ver-
eeniging in het bisdom Haarlem, in de
Aula van het Sint Aloysiuscollege, Oost
duin 50 (met koordemonstraties).
Zooals men ziet is het algemeen onder
werp dezer Gregorius-dagen: theorie en
practijk van de muzikale ontwikkeling der
R. K. Schooljeugd.
Het programma-tekstboekje, dat tevens
bewijs van toegang is tot alle bijeenkom
sten, kost 1.50 gld.
In dat boekje vindt men het uit voe-
r i g program. Met z'n mooien omslag
van Gerhard Jansen en z'n keurige ver
zorging is dit boekje al opzichzelf een
waardevol bezit!
Wij willen vertrouwen, dat de Gregorius-
dagen zullen worden bezocht door velen
die er willen leeren, hoe zij de schoone
kunst der edele muziek kunnen richten
naar het hoogste doel, kunnen stellen in
den dienst van God.
GEMEENTERAAD.
De Gemeenteraad van Leiden, vergadert
op Maandag 8 Juni 1931, des namiddags te
twee uur, in het gebouw „Tot Nut van 't
Algemeen". Alsnog te behandelen:
a. Voorstel tot verkoop aan ir. J. J.
Valkenburg van een strook grond nabij de
Johan de Wiittstraat, kad. bekend Sectie
P. no. 98 ged.
b. Voorstel in zake goedkeuring van de
normale uitbreidingen van de Gasfabriek
en de Electriciteitsfabriek over 1930 en tot
beschikbaarstelling van de benoodigde
gelden.
c. Voorstel tot wijziging van het Raads
besluit van 7 Juli 1930, in dien zin dat het
bouw- en grondvoorsohot ten behoeve van
het plan tot den bouw van 28 woningen
door de Woningbouwvereeniging „Ons Be
lang", wordt verhoogd met respect, 2600
en 2000 en tot beschikbaarstelling van de
daarvoor benoodigde gelden.
Verkoop grond.
Bij raadsbesluit van 6 Mei 1929 werd
aan ir. J. J. Valkenburg tegen den prijs van
15.per M2. verkocht een perceel bouw
terrein nabij de Leidsohe Hout, aan het
verlengde van de Johan de Wittstraat,
groot pijn. 540 M2.
Thans is van den heer Valkenburg een
aanvraag ingekomen, een strook grond, ter
breedte van 4 Meter en ter oppervlakte van
pl.m. 128 M2., grenzende aan het vorenbe
doelde bouwterrein, te mogen koopen, ten
einde deze strook bij zijn tuin te voegen.
Bij inwilliging van het verzoek zal het
nog beschikbaar blijvende bouwterrein tus
schen den Warm onderweg en de Johan
de Wittstraat gelegenheid bieden voor den
bouw van één dubbele en twee enkele
villa's, tegen welke verkaveling noch bij de
Commissie van Fabricage noch bij B. en W.
bedenkingen bestaan.
De prijs van den grond ware ook thans
op 15.per M2. te stellen, terwijl de
voorwaarden, bedongen voor het in 1929
verkochte perceel, kunnen gelden voor het
door bijvoeging van de strook vergroot©
terrein.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De waarschijnlijke regeering in België.
De spanning te Rome. De onderhande
lingen duren voort.
Een brug te Bordeaux ingestort. Twaalf
dooden. (Buitenl. Berichten 2e blad).
BINNENLAND.
Het ontwerp inzake het geldschietersbe-
drijf in de Tweede Kamer. (2de blad).
Gemeenteraadsverkiezing te Noordwijk.
(lste blad).
PASTOOR W. J. J. VAN STRAELEN f
De Metten zullen gehouden worden morgen
avond te 7.30 uur. Zaterdagmorgen ten 9.30
uur zullen de Lauden plaats vinden, gevolgd
door een Plechtige Uitvaart, waarn^ begrafe-
Pastoor van Straelen werd geboren te Maas
sluis op 7 Augustus 1865 en priester gewijd
op 15 Augustus 1890. Achtereenvolgens was
hij kapelaan te Voorschotetn, Spierdijk, Gou
da, Rotterdam (H. Laurentius) en Amsterdam
(H.H. Petrus en Paulus). In 1907 werd hij
pastoor te Hellevoetsluis en in 1910 te Oud-
Ade.
Woningbouwvereeniging „Ons Belang".
Bij raadsbesluit van 7 Juli 1930 werd aan
de woningbouwvereeniging „Ons Belang"
voor den bouw van 28 woningen en den aan
koop van den daarvoor benoodigden grond
ten noorden van den Maresingel, overeen
komstig de bepalingen van de Woningwet,
een bouwvoorschot van ten hoogste 88.600
en een grondvoorschot van ten hoogste
25.200.in uitzicht gesteld.
Bij de op 15 Mei j.l. gehouden aanbeste
ding van den bouw werd het laagst inge
schreven door de firma C. v. d. Lelie en A.
Kantebeen, alhier, voor 85.327.In dit
bedrag is 2000.begrepen voor grond-
kosten, die ten laste van het grondvoor
schot komen; daartegen zijn de kosten van
de besteding, welke op 250.worden ge
raamd, buiten het bestek gehouden en der
halve niet in de aannemingssom begrepen.
Aan de hand. van deze cijfers moet het
bouwvoorschot op 92.200.en het grond-
voorschot op 27.200.worden gesteld,
hetgeen een verhooging beteekent van resp.
2600.— en 2000.—.
Deze verhooging is in hoofdzaak een ge
volg van de omstandigheid, dat, evenals
voor het aangrezend terrein van de ver-
eeniging „De Goede Woning" een paalfun-
deering moet worden gemaakt, waa/rop
aanvankelijk niet was gerekend.
Tegen de verhooging bestaat bij B. en
W. geen bezwaar. De verhooging zal op de
exploitatie-raming slechts van geringen in
vloed zijn.
Onder mededeeling, dat hun Colego be
reids bij den Minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid een aanvrage heeft ingediend
tot verhooging van de voorschotten, geven
B. en W. den Raad in overweging bij be
sluit van 7 Juni 1930 aldus te wijzigen, dat
het bouw- en grondvoorsohot ten behoeve
van het plan tot den bouw van 28 woningen
door de woningbouwvereeniging „Ons Be
lang" (plan V) wordt verhoogd met resp.
2500.en 2000.en alzoo wordt ge
bracht op ten hoogste 91.200.en
27.200.—.
