22ste Jaargang
MAANDAG 1 JUNI 1931
No. 6910
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
e- (Bou/^ant
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
'het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V De onafhankelijkheid van
onze pers.
„Nu het door den Aartsbisschop en den
voorzitter zelf is gezegd, durven ook de
katholieke bladen de mislukking van den
grootsch opgezette katholiekendag in de
hoofdstad erkennen."
Zoo schrijft het „Volk"(
We mogen opmerken, dat reeds in ons
eerste verslag van den katholiekendag op
het geringe bezoek werd gewezen; dat er
zelfs door ons preciese cijfers van het
aantal der op verschillende vergaderingen
aanwezigen zijn genoemd
Dat door een Amsterdamsch redacteur
in zijn blad, wat het bezoek betreft, het
tegenovergestelde van de werkelijkheid
werd medegedeeld, is een tactiek, die wij
afkeuren, en waaraan ons blad zich ook
niet heeft schuldig gemaakt.
De katholieke zaak is gediend door de
waarheid en door de waarheid alléén.
En, als dan de waarheid niet erger is,
dan dat een katholiekendag een (door
verschillende omstandigheden verklaar
baar) slecht bezoek heeft dan kan de
katholieke zaak nog wel tegen zoo'n
stootje!
Intu&schen geeft deze opmerking van
het „Volk" ons gelegenheid, om te consta^-
teeren, dat de katholieke pers in ons land
gelukkig een onafhankelijkheid
bezit, die gewaardeerd kan worden een
onafhankelijkheid van allerlei machten en
invloeden, die haar tot zwijgen zouden
kunnen dringen, als spreken plicht is, of
die haar in een bepaalde niet met eigen
overtuiging strokende richting zouden kun
nen drijven.
Dat de pers die onafhankelijkheid bezit
wil natuurlijk niet zeggen, dat zij maar
raak kan schrijven, zooalser soms
ook maar raak gesproken wordt. Wat al
gemeen belang, wat recht en liefde
eischen is hier maatstaf en leiddraad.
't Is misschien goed, deze positie van
de katholieke pers 'ns even met een enkel
woord onder de aandacht te brengen.
VAN HET VATICAAN
HET FASCISME TEGEN HET
VATICAAN.
ITALIË SCHENDT VAT1CAANSCHÈ
IMMUNITEIT.
Fascistische oorlogsverklaring.
„HET TREURIGST OOGENBLIK VAN
MIJN LEVEN".
Naar wordt medegedeel, heeft de Ro-
meinsche politie bij alle kringen van de
katholieke jeugdbeweging huiszoeking ge
daan en zijn de kringen vervolgens geslo
ten. Voorts is de zending van den Pauselij
ken legaat -naar Padua geschorst, terwijl
ook het Eucharistische Congres te Rome,
voorloopig is afgelast.
De „Osservatore Romano" publiceert lan
ge lijsten van incidenten, vooral te Milaan
en Venetië.
Naar verluidt zal de Italiaan&che regee
ring alle katholieke kringen, vooral die der
Katholieke actie, opheffen.
Zaterdag werd de zetel der katholieke
actie in het Palazzo di Sant' Apollinare'"
op Vatieaansch grondgebied, door Italiaan-
sche militairen onderzocht en verzegeld.
Twee uren lang mocht niemand het ge
bouw binnentreden.
Reeds sedert eenige weken werd de nun
tius niet meer ontvangen door 't hoofd der
Italiaansche regeering terwijl ook de Ita-
liaansche gezant het gebruikelijke contact
niet meer onderhield met de leiders der
Vaticaansehe politiek.
Naar verluidt heeft Mussolini den minis
ter van Binnenl. Zaken en den prefecten
van Italië opdracht gegeven ten opzichte
van de Bonden van de Katholieke Actie
de Wet op de Openbare Veiligheid toe te
passen. Artikel 215 van deze wet eischt, dat
alle in het Rijk of in de koloniën bestaan-
vereenigingen op te heffen, wanneer deze
ten, bestuur- en ledenlijsten en alle verdere
inlichtingen over doel en werkzaamheid
binnen twee dagen moeten inleveren, wan
neer dit wordt verlangd. Overtredingen
worden gestraft.
Verder hebben de prefecten het reoht,
vereenigingen op te hefefn, wanneer deze
weigeren inlichtingen te geven en tevens
wegens iedere werkzaamheid, die niet m
overeenstemming is met de nationale straf
wetgeving.
v Op een ontbindingsdecreet van den pre
fect bestaat beroep op den minister van
Binnenland sohe Zaken, diens beslissing is
definitief.
Vroeger bevatte de wet nog een artikel,
dat in den zin van de wet onder vereeni
gingen, die controle-plichtig zijn moesten
begrepen worden de partijen in het alge
meen en de politieke groepen en organisa
ties. Dit artikel werd echter al in Septem
ber 1923. opgeheven, zoodat het desbetref
fend artikel thans in vollen omvang werk
zaam is.
Door dezen maatregel wordt dus het lot
van de Bonden van de Katholieke Actie
geheel in de handen van de prefecten ge
legd.
In den loop van Zaterdag zijn op grond
van de Italiaansche politie-wet reeds ver
scheidene Bonden van de Katholieke Actie
gesloten. De documenten in de archieven
zijn in beslag genomen.
Naar verluidt heeft het Vaticaan diplo
matieke stappen ondernomen.
In Vaticaansehe kringen is men van mee
ning, dat door deze gebeurtenissen het
Concordaat ais geheel niet in gevaar wordt
gebracht.
Jwvpc*
MUSSOLINI
Een droevige verjaardag.
De Paus, die op 31 Mei 1857 geboren is,
vierde gisteren zijn ver-jaardag, ter gelegen
heid waarvan hij audiëntie verleende o.a.
aan een katholieken Bond. tot wiens ver
tegenwoordigers Z. H. een redevoering uit
sprak, waarin hij o.a. zei, een droeven ver
jaardag te vieren wegens de onaangename
gebeurtenissen, welke de laatste dagen wa
ren voorgevallen en den haat en het geweld,
waarmee tegen de Katholieke Actie wordt
opgetreden.
De Paus ontving ook de leerlingen van
het Instituut Pius XI der Salesianen.
Z. H. hield te dezer gelegenheid een be
langrijke redevoering waarin hij oa. zeide:
„Uw denkbeeld, om ons dit bezoek te
brengen is voortreffelijk en aangenaam. Het
is ons des te aangenamer en liefelijker, in
dit droevig oogenblik, het treurigste uur
in ons leven. Wij zeggen dit in onze hoeda
nigheid van Vader en Bisschop van Rome.
Gij komt ons troosten, op den avond van
den dag, die zulk een brutale schending
aanschouwde, 'n aanslag op wat ons het
dierbaarste i6, de Katholieke Actie der
Elite, dat is der Jeugd.
Wij hebben natuurlijk dien plicht en het
recht ons te beroepen op de verdragen en
het concordaat en diplomatieke stappen
werden reeds ingeluid^ maar niets kan den
Bisschop van Rome verhinderen zijn stem
te verheffen. Men kan ons vragen om ad
vies, niet om te zwijgen".
DUITSCHLAND
COMMUNISTISCHE EXCESSEN TE
BERLIJN.
Vrijdlagavmiod is te Berlijn het eoc-dem.
rijktsdagüid 'Ekifssmiach door oammminiisten
overvallen en d'oor ©en schot iin het hoofd
vrij ziwaar gewond*. Hij is naar het zieken
huis overgebracht.
Op 'n ander punt der stad hebben com
munisten een lid van de Sitahlhednr diood-
gescboten-
Hier en daar vielen oomrnunisfen de po
litie aan, die Aan haar wapens moest, ge
bruik maken, waarbij tien personen werden
gekwetst.. Er hadden vijftien arrestaties
plaats.
FRANKRIJK
NIEUW STADIUM DER ZAAK-
DAUDET.
Zaterdagmorgen heeft een gedetineerde
op het hoofdbureau te Parijs, Acbourd ge-
beeten, vertklaartd, tot een bende interna^
tkwiaJle anarchisten te behooren, die hem
er vioor hadden aangewezen, dien jongen
Philippe Daiudet, zoon vain den bekenden
leider der Frainsiche royalisten, Aiphanse
Daudet, in den beruchten keilden van den
amarohistis'dhen 'boekwinkel van Le Flaouit-
tier om heit leven te -brengen. Adiouird heeft
'bekend, het. 'kind in den kelder te hebben
gelokt.
Men herinnert zich wellicht nog de ge
ruchtmakende afiaire. Op 24 November 1923
werd die jeuïge Dtodet mot een ernstige
s'dhioibwomd in een Parijisobe taxi aangetrof
fen; hij overdeed nog voor men hem naar
heb ziekenhuis had kunnen overbrengen.
Aanvankelijk werd aan zelfmoord gedacht,
dioch Léom Daudet hield vain den beginne
af wol, dat er hier een misdaad in heit sipel
was, die ten h/uize van Le Flaoutber moest
zijn gepleegd.
SPANJE
AGITATIE TEGEN ZAMORA'S
BEWIND.
De Madrileensche correspont van de
„Matin" meldt, dat volgens een mede-
deeling in het blad „El Pueblo" er een
coalitie tussehen eenige partijen tot stand
is gekomen om een regeeringscrisis teweeg
te brengen, ten einde den tegenwoordigen
minister van Buitenlandsche Zaken, Ler-
roux, president der voorloopige regeering
te maken.
De correspondent meldt verder, dat er
een sterke beweging gaande is voor het
aftreden van Alcala Zamora en Maura,
de-n minister van Binnenlandsche Zaken.
Zelfs „the man in the street" is zeer onte
vreden over het optreden van de huidige
regeering, die geen maatregelen neemt om
de daling van de peseta en de kapitaal-
vludht tegen te gaan, Terwijl er een sociale
anarchie dreigt uit te breken, aldus den
ken velen in Spanje, blijft de regeering
werkloos en neemt geen bijzondere maat
regelen. Het bijeenroepen van de Consti-
tueerende Cortes wordt steeds dringender
noodig.
De vlucht van het kapitaal.
Uit Hendaye, aan de Spaansche-Fran-
sche grens, wordt gemeld, dat de Spaan-
sche douaneambtenaren zeer strenge
maatregelen hebben genomen, om uitvoer
van waardezaken en bankpapier uit Span
je zoo veel mogelijk te beletten.
Reizigers naar Frankrijk worden aan
den lij-ve gevisiteerd en koffers uiterst
nauwkeurig onderzocht.
Nadat men met eenige automobilisten
verschillende smokkel-ervaringen had op
gedaan, worden thans de auto's van per
sonen, die onder verdenking staan, uiterst
nauwkeurig onderzocht.
De motorkap wordt van den wagen af
gehaald en zelfs werden van eenige auto's
de banden gelicht en de koplampen ver
wijderd.
Naar uit Madrid wordt gemeld, is in de
afgeloopen weken een bedrag van
16.666.000 pond sterling van de banken ge
haald.
HERVORMING DER RIJKSTELEFOON.
Over 15 jaar alles automatisch?
De Tweed© Kamer heeft door aaaiineming
vaar d'e PT.T-toegiro otiimg voor 1931 haar
siainjötie verleend aan een miillliioenen-plain
tot bervoTiming en modernise© ring van our
&en telefoondienst. Wij vernemen diaairom-
tirent de volgende bijizoruderhede n
De grooter© locale netten, die voorheen
ook „met de hand'" bediend werden, zijn
langzamerhand geautomatiseerd. Dit aubo-
miati&oh stelsel, dat tot nog toe in ons liamd'
uitsluitend im den localen dienst toepassing
vond», zal in de mafste toekomst meer en
meer ook vooir het. intenliocaile verkeer wor
den ingevoerd. De grondslagen voor deze
hervorming van 'het rijk-sitelefoon-toedrijf zijn
in vier punten samen te vatten:
1. geleidelijke automatiseering van alle
locale netten;
2. ver doorgevoerde automartiseering van
het. initeriocaal verkeer, in het bijzonder
vaar dat op kartere afstanden, gepaard met
automatische registratie der gevoerde ge
sprekken; 3. concentratie der bediening van
het inter'ocaal verkeer, voonzoover daarbij
de tuseehenkomst van telefonisten noodig
'blijft, ior een beperkt aantal groot©, goed
uitgeruste, oentralen; 4. het zooveel moge-
'lijlksaanenitrekken van het. spinneweb van
interlocal© verbindingen in een beperkt
aantal 'bundels.
Het ligt in de bedoeling het laind in 22
districten t© verdeden; elk district wordt
alls heit ware een uitgebreid Looaal net. Zoo
zal Amsterdam, ais district 6, Zaandam,
Baarn, Busisum, Laren en Hilversum (en
alle tussehengei-egen plaatsjes) tot zich
trekken. Na voltooiing van het plian zal de
aibonné in Zaandam even gemakkelijk en
vlug zijn moeder in Hilversum opbellen, ai's
thans een verbinding AmsiteadamCentrum
met Noord tot stand kamt. De Amsterdam
mer zal in d'e toekomst diag en nacht in ver
binding kunnen treden met eiken wïïlekeu-
rigen aibonmé in 't Cood en in de verdere
toekomst met iedereen, die telefoon heeft,
in Nederland.
Haarlem, district 9, krijgt IJmudden,
Zanncli voort en Liss© onder zijn vleugels.
Boven Zaandam fot en met Texel wondt
allies op Alkmaar, kring 3, geoenitnaliseerd-.
Binnen de grenzen van een district wondt
hef geheel© interlocaail verkeer dus automa
tisch afgewikkeld.
Voor gesprekken buiben het district heeft
men de hulp va-n een te-lefoariiste noodig, al
thans voorloopig. Uitzonderingen bevesti
gen den regel. Het ligt n.l. in de bedoeling
grensplaatsen van de districten (ib.v. Zaaar-
d'am en Alkmaar) en wellicht twee aangren
zende districten (b.v. Haarlem en Amster
dam) volledig automatisch verkeer toe te
staan.
Ook op andere wijae lijdt de regel uit
zondering. Het aantal telefonisten dait thaais
bij de a-fwikkeling van een gesprek betrok
ken is, wordt teruggebracht toib één, op de
wijze als thans in het verkeer Den Haag
Deft plaats vindlt. Vroeger ging zoo'n ge
sprek via de telefoniste te Den Haag en te
Delft. Thans belt men te Den Haag maar
op nr. 39120 en krijgt dan Delft, waar de
telefoniste het gewensohbe nummer geeft.
Dit „buurtverkeer' verdwijnt. Het zg. snel
verkeer diat op proef, tussehen Rotterdam
en Den Haag is ingevoerd wordt uitgebreid
In 19321933 krijgen wij snelverkeer tus
sehen Amsterdam, Botterdam en Den Haag
en omgekeerd en tussehen DordrechtRot
terdam v.v. Wü een aibonné in Amsterdam
tihans spreken met nr. 121212 in Den Haag
dan geeft hij die verbinding op aan de
rijhsitelefoniste te Amsterdam, die haar
©verspreekt naar de residentie. De telefo
niste in Den Haag waarschuwt haar Aim-
sbeirdiaimsChe collega, zoodra. nr. 121212 vrij
is. Thans dus altijd twee telefonisten.
Stiaiks wordt het zooDe atooanné in Am
sterdam verlangt een nummer in Rotter
dam. De telefoniste in Amsterdam zegt
niet: „genoteerd" of „ik zail u bellen",
maar: „Hier kourt Rotterdam". Zij heeft na
melijk een 'kiies&ohijf van Rotterdam en kan
zonder verdere tusschènkomsit, dors ook zon
dier veirtiraigiing, den gewaagden alborané zelf
„brengen".
De technische dienst denkt de volledige
aultomntiiseering in vijftien jaren tot. Stand
te kunnen torengen.
Dordrecht nadert zijn voltooiing; Deven
ter, waaraan om. Apeldoorn zal worden toe
gevoegd», komt einde 1931 ook gereed.
Het bouwplan voor de eerstkomende ja
ren omvat verder om. de netten te Zaan
dam, Enschedé, Vedp, Oastertoeelk, Waigenin-
gem Arhenx, Utrecht, Breda, Henge'o (Ov.),
d Bloembollenstreek, het Gooi, Zeist, Zand-
-voort, IJmuiden, Beverwijk, Alkmaar, Maas
tricht, Heerlen, Nijmegen, Tilburg, Venlo.
Van een systematisch werkplan kan om
verschillende oorzaken, verband houdenden
ook met. de 'huisvesting van de post- en te
legraafdiensten, nog geen sprake zijn.
Slechts voor enkele gebieden, met. name de
de Bloembollenstreek, het Gooi, Zeist, Zaod-
Arnhem zal terstond volledig in de
richting worden gegaan, „TeL
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het Fascisme schendt de Vaticaansehe
immuniteit.
De Do X vliegt weer. (Luclrltv. 2e blad.)
BINNENLAND.
Vreeselijk auto-ongeluk te Teteringen;
drie dooden. (Gem. Ber., 3de blad).
Jongeman bij het baden te Vught ver
dronken. (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Hcllandia roei- en zeilwedstrijden.
(Sportblad).
West Frisia eerste klasser inplaats van
Excelsior. (Sportblad).
Oost Nederland verliest van West-
Duitschland. (Sportblad).
RIJPWETERING.
IN MEMORIAM M. VAN DIEMEN.
Alhier is in den gezegenden ouderdom
van 84 jaren overleden de heer Martinus
van Diemen, oud-zouaaf. Geboren 25 Augus
tus 1846 in de gemeente Alkemade trad de
heer v. Diemen in November 1867 in dienst
der „Militare della Santa Sede", waar hij
aan onderscheidene schermutselingen deel
nam en o.a. getuige was van het heldhaf
tige optreden van onze landgenoot Pieter
Jong. Op 18 September 1869 werd hij met
een schitterend paspoort uit den pauselij
ken dienst ontslagen en keerde ongedeerd
in zijn geboorte-oord terug. Op last van
Z.H. Paus Leo XIII ontving de heer v.
Diemen op 27 Juni 1891 de bronzen me
daille „Bene Merenti" tot het dragen waar
van hij werd gerechtigd bij Kon. Besluit
van 23 Juli 1892. Met rechtmatigen trots
heeft de grijsaard dit eereteeke-n tot eenige
dagen voor zijn verscheiden op de borst
gedragen.
Moge God Zijn dienaar reeds het loon
hebben geschonken voor de verdiensten,
welke dez.e zich in dienst van Christus'
PLaatsbekleeder en ongetwijfeld ook in zijn
verderen levensloop heeft verworven en
hem een plaats hebben geschonken in de
rij der groote strijders voor God en Kerk.
R. I. P.
Krijgt Rijswijk een nieuwen Burgemeester?
Ged. Staten hebben ook aan het bestuur
van de gemeente Rijswijk de stukken doen
toekomen betreffende de wijziging van de
grenzen der gemeenten 's-Graven'hage,
Delft, Wateringen, Nootdorp, Pijnacker,
Wassenaar, Veur en Stonrpwijk en de op
heffing der gemeenten Voorburg en Rijs
wijk. Zij verzoeken vóór 1 October a.s. in
kennis te worden gesteld van het gevoelen
mrr den Raad en vair dat van de commissie
uit de ingezetenen. Den gestelden termijn
acht men hier zeer kort.
Voor de gemeente Rijswijk, waar door
het overlijden van den heer J. C. Pape een
Burgemeesters-vacature bestaat, rijst vooi is
nog de vraag, of de regeering, nu Ged. Sta-
ten (en uiteraard het gemeentebestuur van
Den Haag) blijkbaar zeer veel haast hebben
j met de annexatie van Rijswijk en Voor-
burg, wel geneigd zal zijn om nog, mis
schien voor een periode van slechts een of
twee jaar, een nieuwen burgemeester ter
benoeming voor te dragen.
