SPORT
UIT DE OMGEVING
DINSDAG 19 MEI 1931
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 6
tooneel en muziek niet gelijk staan. In de
practijk gaat men meer naar het tooneel
als amusement, in een muziekuitvoering
ziet men meer de kunst op de eerste
plaats.
De heer v. E c k wijst erop, dat juist
door de belasting van het tooneel het peil
der vertooningen moet dalen.
Het amendement wordt verworpen met
17 tegen 15 stemmen. Vóór stemden de
S. D. A. P. en de heeren Donders, Zitman,
Manders, Romijn en Bosman.
Bij art. 7 heeft de heer Romp een
tweetal amendementen ingediend, nl. om
vrij te stellen de contributies van de wer
kende leden van sportvereenigingen en om
uit al. 6 den inspecteur der Gemeentebe
lastingen te lichten.
Weth. G o s 1 i n g a ontraadt het eerste
amendement. Waarom zou dit beperkt
moeten zijn tot de sportvereenigingen en
bovendien zijn er dikwijls heel wat wer
kende leden, welk getal nog grooter wordt
als men dit hek van den dam neeml. Het
tweede amendement begrijpt spr. niet. Wie
moet het bedrag dan wel vaststellen?
De heer R o m ij n trekt z'n tweede
amendement in.
De v o o r z. merkt nog op. dat het eerste
amendement geboren is uit liefde voor de
sport. Maar binnenkort zal aan de orde
komen een voorstel tot den aanleg van
sportvelden, waarbij men schrikken zal
van de hooge kosten.
Het amendement wordt aangenomen
met 20 tegen 12 stemmen. Voor stemden
de R. K., (behalve wethoudtr Tepe) de S.
D. A. P. en de heeren de Reede, Zitman,
Romijn en Bosman.
De geheelo verordening wordt daarna
z. h. st. aangenomen.
17. Verordening op de invordering van de
belasting op tooneelvertooningen en andere
vermakel ijkheden.
Z. h. st. goedgekeurd.
De hooge spanning in het
iichtnet.
18. Beantwoording van de interpellatie
van den heer Ooster, in zake de stroomspan
ning van het eleotrisohe net.
Wethouder Gosliuga deelt namens
B. en W. het volgende mede:
In 1927 werd aangevangen met het uit
werken der plannen voor de vergrooting
van het electrisch vermogeD der Centrale
tot circa 50.000 K.W. Dit bracht o.a. mede
een wijziging in de generator-spanning
van 3 kilovolt op 10 kilovolt en met het
oog op het vergroote kortsluitvermogen
een verhooging van de mechanische sterk
te van de verzamelrail-systemen, de ther
mische en dynamische sterkte der stroom-
transformatoren, olieschakelaars en bijbe-
hoorende apparaten, het bouwen van een
nieuw sohakelhuis v. 10 kilovolt,'t aanzien
lijk verzwaren van de uit de centrale gaan
de kabels, welke het stadsnet voeden, het
oprichten van een nieuw voedingsstation
in het Z. O.-gedeelte der stad. Deze werk
zaamheden waren vóór den winter van
19301931 geëindigd, met uitzondering van
het laatste. Door omstandigheden is de
bouw van het onderstation Oost wat ver
traagd geworden, waardoor dit ondersta
tion niet vóór den winter 19301931 in be
drijf kon komen; dit zal eerst dezer dagen
het geval ziju.
Het leggen der zware kabels bracht
mede, dat het spanningsverlies tot aan
verschillende groepen van verbruikers min
der werd dan voordien, zoodat deze ver
bruikers inderdaad een iets hoogere span
ning hebben gekregen. Dit laatste moet
evenwel zoodanig worden opgevat, dat op
deze spanning zeer vele en verschillende
omstandigheden invloed hebben, zoodat
oa. spanningsmetingen in een bepaald
perceel, twee jaar geleden gedaan en dezen
winter, een volkomen gelijke spannings
aanwijzing geven. Niettemin schijnt op
eenige plaatsen de spanning inderdaad
wat hooger te zijn geweest.
Wanneer het onderstation Oost gereed
had kunnen zijn en van daar uit het des
betreffende gedeelte der stad gevoed had
kunnen worden, zou voor alle aangeslote
nen in meer gelijke mate het spanningsver
lies zijn verminderd, m. a. w. het ware dan
veel eenvoudiger geweest door een iets
lagere spanning in de Centrale af te geven
de spanning in het net geheel zooals vroe
ger te houden.
Thans ontstond door de zware kabels en
het niet gereed zijn van het onderstation
een spanningsongelijkheid, welke geduren
de den winter 19301931 door bijzondere
maatregelen moet worden opgeheven. Daar
toe werd, behalve overschakeling in het
stadsnet in verband met de voeding vanuit
de Centrale bovendien de railspanning aan
de 3 kV-zijtle met een afzonderlijke machi
ne gedurende de uren van zwaarste belas
ting geregeld. Dit laatste was noodig, om
dat de secundaire wikkelingen der hoofd
transformatoren zoodanige trappen heb
ben, dat gedurende de spitsuren op een
anderen spanningstrap zou moeten worden
overgegaan (zulks in verband met het nier
gereed zijn van het onderstation in de
Cobetstraat). Do machine werd door on-
derbekrachting in staat gesteld wattlooze
stroomen op te nemen, welke in sommee
ring met de wattlooze stroomen van het
stadsnet een zoodanige kunstmafige ver
grooting van het spanningsverlies in den
hoofdtransformator gaven, dat daardoor
de te groote invloed van de spanningstrap-
pen eeniger mate werd gecompenseerd.
Elke wijziging in de cosinus phi (arbeids
factor) van de stadsbelasting geeft derhal
ve wijzigingen van de spanning, die men
in de Centrale steeds zoo goed mogelijk
moet bijregelen met de machine. In het al
gemeen was de spanning volgens eenige
controle-metingen in de stad goed, doch
op sommige punten van verschillende net-
gedeelten ontstond noodzakelijkerwijze
een eenigszins hoogere, op andere wat lage
re spanning. Klachten omtrent de hooge
spanning in enkele buitengemeenten wa
ren van plaatselijken aard en niet het ge
volg van vorengenoemde omstandigheden.
Deze zoogenaamde spanningsongelijkheid
mag evenwel niet te hoog worden aange
slagen; altijd in elk net zal een zekere
spannings-ongelijkheid bestaan. Te Lei
den is de nominale spanning 127 V. en fluc
tuaties van eenige procenten naar boven
en naar beneden moeten worden gerekend
te behooren bij een normaal electriciteits-
bedrijf.
De moeilijkheden van een zoo gelijk mo
gelijke spanning nemen toe naar mate het
bedrijf zwaarder wordt, de afstanden
waarover de energie wordt vervoerd groo
ter, de groepen van afnemers van meer
uiteenloopenden aard en de eischen van
het publiek hooger.
Bovendien is de gloeilamp door haar on
volmaaktheid zeer gevoelig voor span
ningsschommelingen, hetgeen al spoedig
voor het publiek eenigen hinder kan op
leveren. Zoo is bijvoorbeeld gebruikelijk,
dat door de gloeilampenfabrieken een to
lerantie van plus 8 pet. en minus 8 pet.
wordt aangehouden voor het wattverbruik
bij de nominale spanning.
De aflezing in de Raadszaal van 145 V.
kan onmogelijk juist zijn geweest. Hierbij
moet ongetwijfeld een vergissing in het
spel zijn.
Teneinde te voorkomen, dat men van de
tijdelijk hoogere spanning op minder ge-
wenschte wijze zou gebruik maken om
voor eventueel stuk gegane lampen schade
vergoeding te gaan reclsmeeren, is getracht
verbetering te zoeken door een spannings
verlaging in de Centrale; al ras bleek
evenwel, dat de oorspronkelijke waarden
nog de beste resultaten gaven. Int-usschen
waren uit de stad zoo goed als geen klach
ten bij de fabrieken binnengekomen.
Uit het bovenstaande zal het U duide
lijk zijn, dat, naar ik vertrouw, de bezwa-
ren zullen zijn opgeheven, zoodra het on
derstation in het Z. O.-gedeelte der stad
in bedrijf is, hetgeen zooals gezegd dezer
dagen is te verwachten.
Re-sumeerende meen ik dat de eerste
drie vragen van den heer Coster in de
door mij gegeven toelichting hun beant
woording vinden. Inderdaad is de spanning
op enkele plaatsen gedurende eenigen tijd
hooger geweest dan de normale spanning
van 127 volt (niet 125 volt zooals de heer
Coster zegt). Het verschijnsel moet in 't
algemeen worden toegeschreven aan de
uit technisch oogpunt noodzakelijke maar
uiterst moeilijke vergrooting van het elec
trisch vermogen der centrale tot 50.000 K.W.
Moeilijk in dezen zin dat het bedrijf ge
woon door moest gaan en de verbruikers
er niets tot hun schade van mochten be
merken. Fouten zijn daarbij niet begaan.
Hoogstens kan men spreken van techni
sche onvolkomenheden. Zoodra het onder
station aan de Cobetstraat in bedrijf is en
goed functioneert is gevaar voor herhaling
uitgesloten.
In antwoord op de vierde vraag deel ik
mede, dat het College de instelling eener
onpartijdige commissie geheel overbodig
acht, doch dat deze zaak wel ter sprake i?
gebracht in de Commissie voor de Lichtfa
brieken en dat dit antwoord na raadple
ging dier Commissie is opengesteld.
Met den heer Coster zijn B. en W. het
eens dat het groote vertrouwen van het
publiek in dit gemeentelijk bedrijf niet
mag beschaamd worden doch het College
meent dat in het gebeurde geen enkele
reden ligt om dit te veronderstellen of ver
klaarbaar te maken.
De heer Coster is nog niet voldaan.
Er zijn verscheidene zaken geweest, die
groote schade hebben geleden. Is de ge
meente bereid tot schadevergoeding?
De heer W i 1 m e r heeft de zaak niet
goed begrepen. Zelfs voor de totstandko
ming van een onder-station zou het euvel
reeds verholpen zijn. Hoe komt 't dan, dat
.het bestaan heeft? Spr.'s voorloopige in
druk is, dat er fouten zijn gemaakt wat
in ieder bedrijf kan voorkomen maar dat
men 't dan ook erkenne.
De heer Groene veld vraagt hoe
groot de afwijkingen zijn geweest. t
De heer S c h l i e r had het rapport
van de directie der lichtfabrieken gaarne
Ier inzage gehad. Na enkele voorlezing
kan de raad zich geen voorstelling van
den gang van zaken maken. Spr. stelt voor
de behandeling der zaak verder aan te
houden.
Wethouder Gosliuga antwoordt den
heer Coster'dat de gemeente niet tot
schadevergoeding verplicht is. Het zou
bovendien ondoenlijk zijn. Spr. zet nader
het rapport uiteen. Hoe groot de afwijkin
gen zijn geweest, heeft spr. reeds in een
vorige vergadering meegedeeld. De hoog
ste afwijking is geweest 132 volt. Spr. is
bereid het rapport ter visie te leggen.
De heer W ilm e r zegt, dat de wethou
der toegeeft dat de te hooge spanning
verholpen is, voordat het onder-station
klaar was. Derhalve was het onnoodig ge
weest, dat. deze te hooge spanning voor
kwam. Waaraan ligt de fout.
Wethouder Gosling a zet nogmaals
de zaak uiteen. Op het cogenblik is do
spanning weer te hocg. Zoodra het ender-
station klaar is, wordt het minder.
De heer S c h 11 e r noemt eenige cij
fers, opgenomen door de zelfregistreerende
volt-meters. Heden is de spanning niet
Wethouder Go sl inga: Dan heeft'de
directeur mij onjuist ingelicht.
Interpellatie Elkerbcut.
19. Vragen van den heer Eikerbout, in
verband met de voortdurende fluctuatie bij
hot politiecorps.
De heer Eikerbout heeft de volgen
de vragen aan B. en W. gericht:
1. Is het B. en W. bekend, dat er den
laatsten tijd een voortdurende fluctuatie
bij het Politiecorps plaats vindt?
2. Zijn B. en W. niet van oordeel, dat
dit voor een groot deel te wijten is aan de
minder goede rechtspositie van deze amb
tenaren?
3. Acht uw College het niet in het be
lang van de gemeente in het algemeen en
van het Politiecorps in het bijzonder, dat
onder dit corps zoo min mogelijk vertrek
naar andere gemeenten plaats vindt?
4. Is het niet wenschelijk dat, in afwach
ting van het uit te brengen rapport van de
Commissie ad hoe. tot een voorloopige her
ziening der salarissen wordt overgegaan en
zijn B. en W. bereid zoo noodig hiervoor
maatregelen te treffen?
De heer Eikerbout licht zijn vragen nog
nader toe. Hij vreest, dat Leiden voor de
politie zal worden een doorgangshuis en
dat acht hij niet in het belang der gemeen
te en ook niet in dat van het corps en de
bevolking. De oorzaak is, dat de salariee-
ring hier lager is dan elders. Verbetering
kan alleen intreden door verhooging van
deze salarissen en waar de .commissie ad
hoe nog niet gereed is, lijkt het hem wen
schelijk op spoed bij deze commissie aan
te dringen, doch reeds tevoren een be
slissing in deze "materie te nemen. Geheel
afgewerkt zal de zaak niet behoeven te
worden, doch hier is direct ingrijpen nood
zakelijk.
De v o o r z. zegt antwoord toe in vol
gende zitting.
Rondvraag.
De heer Bergers dringt aan op ver
betering van den Singel iusschen het Open
baar Slachthuis en de- Haarlemmervaart.
De heer Bosman vraagt naar de
juistheid van het bericht betreffende het
kasteel Oud-Poelgeest in de „N. R. Crt.
De v o o r z. verzekert, dat het coilege
daarvan niets is bekend.
De heer Zitman vreest voor een actie
van bouwspeculanten in deze en raadt het
college voorzichtigheid aan.
Mevr. Brag ga arde Does herin
nert aan de toezegging van de benoeming
van een vrouwelijke kracht bij de politie.
Zij vernam daarvan niets meer.
De v o o r z. zegt, dat deze reeds is be
noemd.
De heerf S c h 11 e r vraagt, wanneer
Zuiderkwartier nu eindelijk het speelter
rein openstelt.
Wethouder Splinter zegt, dat dit
wacht, op eenige speeltuigen.
De heer v. Eek meent, dat B. en W. van
plan waren eenmaal in de 14 dagen te
vergaderen, en de vorige zitting is reeds
4 weken geleden gehouden
Voorts vraagt hij in de stembureau* des
middags naast de gewone ook andere
drank als bijv. limonade.
De v o o r z. zegt, dat. niet de bedoeling
was geregeld om de 14 dagen te vergade
ren, doch zoover noodig, om avondzittin
gen te vermijden. Toch zijn er achtereen
3 zittingen geweest om de 14 dagen met
avondvergadering hetgeen zeer zwaar is
voor B. en W.
Met de andere opmerking zal rekening
worden gehouden.
Na nog enkele losse opmerkingen volgt
dan te 6.15 uur sluiting.
LETTEREN EN KUNST
Tentoonstelling te Padua.
Aan de internationale tentoonstelling
voor gewijde kunst, welke op 4 Juni te Pa
dua zal worden geopend, ter gelegenheid
van het Vlle eeuwfeest van St. Antonius,
zal van Nederlandsche zijde worden deel
genomen door de schilders A. van Os, A.
Molkenboer pii J. Collette, de architecten
P. Buskens, J. Cuypers, J. Kayser, J. Stuyt,
A. Kropholler. H. Thunissen, E. Kraavvan-
ger, L. Sengers en C. van Moorsel en dc
1 edelsmeden J. E. en Leo Brom.
Wetenschappelijke Berichten
Entingen tegen tuberculose bij runderen.
Bij de besprekingen op het int. veeziek-
tenbureau to Parijs over de entingen tegen
de tuberculose bij runderen met de entstof
Calmette-Guérin (B.C.G.) heeft prof. dr.
Berger (Nederland) de wenschelijkheid be
pleit van een onderzoek naar de wijze van
tuberculosebestrijding in het algemeen, in
de onderscheiden landen en de daarmede
verkregen resultaten.
Aan prof. Berger werd door de gedele
geerden verzocht dit onderzoek op zich te
willen .nemen en hierover het volgend jaar
te rapporteeren.
Voor Nederland, dat de vrijwillige tu-
berculose-bestrijding heeft ingevoerd, is het
een voldoening, dat een resolutie is aange
nomen, dat in het algemeen de bestrijding
gebaseerd moet zijn op de vrijwillige mede
werking der veehouders.
Met betrekking tot de varkenspest gaf
dr. Lourens (Nederland) blijk van zijn af
wijkende meening in de opvattingen van
den rapporteur prof. v. Hutyra (Hongarije)
over de waarde der actieve immuniseering.
De na de betreffende discussie door de
Nederlandsche delegaiie ingediende nota
tot wijziging van de conclusies van den
rapporteur, werd aanvaard.
„Tel."
WIELRENNEN
DE TOUR DOOR DUITSCHLAND.
Stöpel wint de 12de étappe.
Uit Hannover wordt aan de „Tel." ge
meld: De twaalfde étappe van den rondrit
door Duitschland van Hamburg naar Han
nover, een afstand van 270 IyM. werd in
de einspurt gewonnen oor Stöpel in 9 uur
48 min: 23 sec. voor Bulla, Buse, Degraeve,
Martin en Metze. Thierbaeh bezette de ne
gende plaats, Barthélemy de elfde en
Frant.z de 21ste.
Het totaal individueel klassement is: 1.
Metze 108 uur 9 min. 17 sec. 135 punten;
2. Thierbaeh 10S uur 10 min. 33 sec., 97 p.;
3. Frantz 108 uur 13 min. 32 sec., 124 pnt.
4. Mauclair 10S uur 15 min. 10 sec., 120 p.
Landenklassement: 1. Duitschland; 2.
Frankrijk; 3. gemengd team; 4. België; 5.
Zwitserland; 6. Italië.
LAWNTENNIS
OM DE DAVIS-CUP.
Italië—Nederland 5—0.
Tengevolge van den regen zijn de laatste
twee wedstrijden, de Morpurgov. d. Hei
de en de Stefani—Knappert niet gespeeld
Het eindresultaat wordt 50 voor Italië,
omdat de Nederlandsche spelers deze wed
strijden gewonnen hebben gegeven.
TER-AAR.
De eerste tomaten. Door den. tuinder
Bern. Droogh werden de eerste tomaten
aangevoerd, zij brachten per stuk op 3 een;.
De Veilingen. Deze week is men be-
gonnnen met iederen dag veiling te houden.
SASSENHEIM.
GEMEENTERAADSVERKIEZING.
Nummering van de lijsten.
Bij loting ten Gemeentehuize is giste-
fen de volgende volgorde vastgesteld van
de lijsten voor de a.s. verkiezing voor den
gemeenteraad:
No. 1: Vrije R. K. lijst.
No. 2: ft. K. lijst.
No. 3: Chr.-Hist. lijst.
No. 4: Arbeidersvolkspartij.
No. 5: A.-R. lijst.
No. 6: Lijst van de kdesver. „Gemeente
belang".
Spiegelruit gebroken. Gistermorgen
kwam een handwagen beladen met ladders
en bestuurd door een knecht van den sohil-
der V. alhier door een onhandige wijze,
tereoht in de groote spiegelruit van den
winkel van den heer v. Goeverden. Deze
ruit werd totaal verbrijzeld. Over de scha
devergoeding zal worden onderhandeld.
LISSE.
Concours. Gisteravond hebben we in
dit blad kunnen lezen, dat onze kranige
R. K. Harmonie „Adolf Kolping", directeur
de heer G. Dik te Leiden, op het concours
te Noord wijk den lsten prijs in de Eerste
Afdeeling Harmonie wist te behalen. Dat
is voorzeker een kranige prestatie voor
deze nog jeugdige vereeniging. Met een
totaal van 315 punten kwam zij uit den
strijdHiermede heeft zij beantwoord aan
de verwachting, welke de supporters, en dat
is zoo ongeveer de geheele katholieke be
volking van Lisse, hadden gesteld. Toen
dan ook dit heugelijke nieuws in onze ge
meente bekend werd, werden de leden van
„A. K." door onze plaatselijke Geestelijk
heid. en de Raad van Bestuur der St. Jo-
eephsgezellen, waarvan „A. K." een onder-
afdeeling is, afgehaald, waarna de vereeni
ging onder eenige frissche marschen een
rondgang door het dorp maakte. De bewij
zen van belangstelling en de spontane hul
de welke de Harmonie overal op den weg
ontmoette lieten duidelijk blijken hoezeer
de gemeentenaren met dit kunstzinnig
corps meeleefden.
Het doet ons genoegen dat ook dit con
cours wederom heeft aangetoond, dat
„Adolf Kolping" hare muzikale prestaties
steeds hooger blijft opvoeren. Ook deze
mijlpaal op den weg naar de hoogste af
deeling is weer met eere gepasseerd waar
voor een hartelijk welgemeend woord van
gelukwensch en hulde zeker op haar plaats
is. Mocht dan deze kranige prestatie voor
vele, zoo niet alle, muziekliefhebbers van
Lisse een aansp'oring zijn deze vereeniging
steeds krachtig finantieel to steunen door
donateur en kunstlievend lid te worden en
zoodoende hunne bewondering en mede
leven in daden om te zetten!
IJK en herijk. Op 21, 22 en 23 Mei a.s.
zal in deze geme-ente de ijk en herijk van
maten en gewichten plaats hebben in een
der lokalen van de Openbare Lagere school,
Heoreweg 257, alhier.
Op 21 Mei komen de personen beginnen
de met de letters A. tot en met M., op £2
Mei de letter N. tot en met V., zittingsuren
voor deze dagen van 1012 en van 13 y2
uur, en op 23 Mei a.s. de letters W. en Z.,
zittingsuren van 1012 uur.
Roodvonk. In de week van 10 tot en
met 16 Mei j.l. is binnen deze gemeente een
geval van roodvonk geconstateerd.
N00RDWIJKERH0UT.
Concert. De muziekvereeniging „Har-
pe Davids", alhier gaf gisteravond een
concert op de muziektent in het Dorp. De
verschillende nummers werden mooi ge
speeld. Een en ander bracht heel wat men-
schen op de been.
Brand. Gistermiddag brak brand uit
in een schuurtje gelegen achter de woning
van den heer J. van den Berg-Smit, Hoven-
straat alhier. Toen de brandspuit ter plaat
se aankwam, bleek de brand reeds door
toegeschoten burgers in samenwerking met
de politie te zijn gebluscht. De brand is
ontstaan door vonken uit een waschfornuis.
N00RDWIJK.
Strand-vergunning. Door Burgemees
ter en wethouders zijn de volgende ver
gunningen voor het strand verleend: aan
Cramer en van der Wiel voor het verhuren
van booten, aan Koele wijn en Vink voor het
verkoopen van fruit, aan Korbee voor het
verkoopen van suikergoed, terwijl aan den
fotograaf van Kampen vergunning is ver
leend voor het fotografeeren op het strand.
Aan de Eerste Nederlandsche Zweef-
club is door Burgemeester en wethouders
ook weer voor het a.s. seizoen vergunning
verleend om oefeningen met zweefvliegtui
gen te houden op het strand en in de dui
nen ongeveer 4 a 5 K.M. ten Noorden van
de badplaats.
RIJNSBURG.
Gemeenteraadsverkiezing. De volgen
de lijsten zijn ingeleverd voor de gemeen
teraadsverkiezing. Ohrist.-Hist. lijst: 1. C.
D. v. d. Vijver, 2. H. G. Jonker, 3. K. v.
Delft, 4. J. v. Klaveren, 5. D. Knijff, 6. P.
Kort Jr., 7. G. v. d. Gugten, 8. Paul v. Delft
Cz., 9. G. Vos, 10. D. v. Biezen.
A.-R. lijst:: 1. S. Schoneveld, 2. T. Kralt,
3. W. L. v. d. Gugten, 4. J. den Haan, 5.
W. v. Tilburg, 6. G. v. Delft, 7. Adr. Heems
kerk, 8. J. v. Iterson, 9. G. Jungerius, 10.
Jan Timmers, 11. Joh. v. d. Eijkel, 12. C.
Haasnoot.
Ohrist.-Hist. Volkspartij: 1. J. Oudshoorn,
2. N. v. Duyn, 3. D. Kralt, 4. D. v. d. Kwaak.
A.-R. lijst der arbeiderspartij: 1. J. de
Best, 2. C. v. Delft, 3. J. v. Egmond, 4. J.
Heemskprk, 5. P. v. Egmond Pzn., 6. H. v. d.
Meij, 7. Jan Star, 8. K. Zandbergen, 9. J.
Zwaai.
