22ste Jaargang
MAANDAG 27 APRIL 1931
No. 6882
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE OMGEVING
S)e £cicbcli^6oii^cmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franoo per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
betdubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
DUITSCHLAND
HERZIENING DER DUITSCHE
INVOERRECHTEN.
Voorloopig geen verhooging?
De geheele komende week zal door be-
raadslagingen over de herziening van de
Duitsche invoerrt hten op levensmiddelen
ingenomen worden. Voor de eerste helft
van de week zijn r«.eds dagelijksche bespre
kingen over deze aangelegenheid vastge
steld. Maandag wordt een gemeenschappe
lijke conferentie gehouden van vertegen
woordigers van de ministeries van Finan
ciën, economische zaken, Arbeid en voed
selvoorziening ter bespreking van de nood
zakelijk geachte verlaging van de invoer
rechten op graan ter verzekering van den
normalen broodprijs. Het resultaat van
deze conferentie zal Dinsdag aan het kabi
net worden voorgelegd. Woensdag zullen de
vertegenwoordigers der sociaal-democraten
door den rijkskanselier worden ontvangen
en in kennis gesteld worden van de voorge
nomen maatregelen der regeering in zake
de invoerrechten. Verdere kabinetszittin
gen, waarin ook de wenschen der sociaal
democraten behandeld worden, zullen Don
derdag en Vrijdag worden gehouden.
De eerste beraadslagingen over de
douanekwesties, welke Zaterdag plaats
hadden, leidden tot de vaststelling, dat er
groote meeningsverschillen tusschen de ka
binetsleden bestaan. Men tracht thans een
uitweg te vinden door wel is waar het in
voerrecht op tarwe van Mk. 25 tot Mk. 16
te verlagen, maar dan alleen voor bepaalde
kwantiteiten, ten einde te verhinderen, dat
de speculatie tot omvangrijke dekkingen
overgaat en daardoor later den verkoop
van den Duitschen oogst onmogelijk maakt.
Tegen de door den minister van de Voed
selvoorziening gewenschte verhooging van
de invoerrechten op boter, peulvruchten,
vee, vleescb enz. is door de andere minis
ters zoo nadrukkelijk geprotesteerd, dat
men in sommige kringen aanneemt, dat in
de eerste plaats met het oog op de Duit-
sche handelsbetrekkingen voorloopig zal
worden afgezien van een verhooging der in
voerrechten. „Tel."
SPANJE
•rANJE'S PREMIER TE BARCELONA.
De „republiek Catalonië—Spanje".
De president der voorloopige Spaansche
regeering Alcala Zamora heeft zich Zater
dagavond, vergezeld van den minister van
Economische Aangelegenheden, den Cata
laan d'Olwer, naar Barcelona begeven. Het
doel van zijn reis is, den Catalaanschen lei
der kolonel Macia er van te overtuigen,
dat hij het „ontwerp van San Sebastian"
dient te aanvaarden. De republikeinsche
leiders zijn het n.l. den vorigen zomer te
San Sebastian eens geworden over het ont
werp eener grondwet, waarbij Catalonië
zelfbestuur zou krijgen binnen het kader
van den Spaanschen staat.
Zondagochtend kwamen de ministers te
Barcelona aan. De ontvangst was zeer
geestdriftig. Op het perron werd Zamora
begroet door kolonel Macia, die hem onder
hoero-geroep omhelsde. Zamora, Macia
en de kapitein-generaal van Barcelona re
den daarop in één auto naar het Paleis der
Generaliteit.
Van het balkon van het Paleis der Ge
neraliteit hebben kolonel Macia en Alcala
Zamora redevoeringen gehouden. De Cata-
laansche leider zeide o.a.: „Na vijf en twin
tig jaar van strijd hebben wij de zege be
haald. Wij staan op den drempel van Ca:
talonië's vrijheid en onze verhouding tot
Spanje is allerhartelijkst". Macia eindigde
met een hoera op de federatie der Iberische
volken.
De Spaansche premier zeide in zijn toe
spraak onder meer: „Mijn grootste verlan
gen sedert ik aan het hoofd sta van de
voorloopige regeering is, u tot Catalanen
te maken, d.w.z. u weder uzelf te doen zijn
(geestdriftige toejuichingen). Uw vrijheden,
uw souvereiniteit, uw historisch verleden,
uw tradities, zij werden nimmer erkend
door den koning, die slechts hing aan zijn
persoonlijke macht. Maar de republiek, die
gelijk staat met le vrijheid, is geboren om
u gerechtigheid te doen wedervaren. Een
uur van hartelijkheid was voldoende om
ons elkander te doen begrijpen, terwijl wij
tijdens de monarchie eeuwenlang niet tot
overeenstemming konden geraken". Zamora
eindigde met een hoera op de republiek Ca
taloniëSpanj e.
In den loop van den dag heeft Zamora
het „koninklijk paleis" plechtig overgedra
gen aan de stad Barcelona, die het voor
cultureele doeleinden zal gebruiken. Daar
op werd het stadhuis bezocht, waarna Za
mora aanzat aan een banket.
Minder generaals.
Er zijn plannen om het aantal actief-
dienende officieren te verminderen. De
Spaansche regeering heeft bekend ge
maakt, dat alle officieren, de generaals in
cluis, desgewenscht pensioen kunnen krij
gen of naar de reserve kunnen overgaan.
In beide gevallen zullen zij hun volle trac-
tement uitbetaald krijgen. De vrijgekomen
posten zulen niet meer worden aangevuld,
en de reeds uitgeschreven officiers-examens
worden afgelast, zoodat de 852 cadetten
voorloopig geen kans hebben op den offi
ciersrang.
Het aantal officieren (21.996) en vooral
het aantal generaals (258!) was in verhou
ding tot het totaal aantal militairen altijd
zeer hoog, en daarop was veelvuldig critiek
geoefend. Indien over 30 dagen het aantal
niet voldoende is gedaald, zal de minister
van Oorlog Azana zelf het kader „dunnen"
Onlusten te Melilla?
Naar aan de bladen wordt geseind, zou
den zich incidenten hebben voorgedaan te
Melilla in Spaansch Marokko. Er zouden
eenige officieren gelyncht zijn. Men is van
oordeel, hier te doen te hebben met de ge
volgen van communistische agitatie.
FRANKRIJK
DE UITVAART VAN DE INFANTE
ISABELLA.
Te Parijs heeft Zaterdag de uitvaart en
voorloopige bijzetting plaats gehad van in
fante Isabella. De zuster van Alfonso XII
zal later, zoo het mogelijk is, haar graf heb
ben m Spanje, doch in afwachting daarvan
zal het stoffelijk overschot bijgezet worden
in een grafkelder van Père Lachaise.
Overeenkomstig het gebruik in de Spaan
sche koninklijke familie is het stoffelijk
overschot gehuld in de pij der tertiarissen
van St. Franciscus, terwijl de handen, be
halve een kruis, ook een klein zilveren
beeldje van O. L. Vr. van den Pilaar om
vat houden.
Zaterdagochtend vroeg werden in tegen
woordigheid van alle te Parijs aanwezige
leden van de koninklijke familie drie H.H.
Missen gelezen in ie kapel van de zusters
Assomptionnisten, bij wie de ballinge be
zweken is en in wier kapel het lijk werd
opgebaard.
De overbrenging naar Père Lachaise had
in stilte plaats. De Mis van requiem, aan
het uitdragen van het lijk voorafgaand,
werd gelezen door Pater Julian, den direc
teur van de Spaansche missie te Parijs.
De belangstelling, bij dit overlijden aan
de Spaansche koninklijke familie getoond,
is zeer omvangrijk geweest. Niet alleen van
den kant der Spaansche kolonie en de uit
geweken Spaansche aristocratie, maar ook
van de zijde der Fransche aristocratie en
de Fransche autoriteiten.
PORTUGAL
EEN ULTIMATUM AAN MADEIRA.
Per vliegtuig over het eiland uitgestrooid.
Met den hulpkruiser, die Zaterdagmor
gen naar Madeira is vertrokken, wordt een
derde contingent soldaten en munitie, als
mede een tweetal watervliegtuigen, naar
Porto Santo vervoerd. De kruiser, aan
boord waarvan de minister van Marine
zich bevindt, is daar reeds aangekomen.
Zoodra alle troepen er zijn samengetrok
ken, zal de minster van Oorlog een ulti
matum aan de rebellen zenden om zich
binnen enkele uren over te geven. De re
geering zal dit ultimatum per vliegtuig op
het eiland laten uitstrooien. Indien de re
bellen aan dit ultimatum geen gevolg ge
ven, zal tot een bombardement worden
overgegaan, waaraan ook vliegtuigen zul
len deelnemen.
Van Funchal wordt gemeld, dat de lei
ders van den opstand zich haasten met
het opwerpen van versterkingen en barri
cades om zich voor te bereiden op den
aanval der strafexpeditie.
DE ENGELSCHEN PRINSEN TE
LISSABON.
De „Arlanza" met den prins van Wales
en prins George aan boord ziin te Lissa
bon aangekomen.
De Engelsche ambassadeur en een ver
tegenwoordiger van den president der re
publiek begaven zich aan boord, om de
prinsen te begroeten.
Bij de landing werden de prinsen ver
welkomd door den minister-president, ver
scheiden ministers en vertegenwoordigers
van leger en vloot.
De prinsen inspecteerden de troepen van
leger en marine, die het saluut brachten.
De muziek speelde de nationale hymnen
van Engeland en Portugal. Vliegtuigen cir
kelden boven de stad.
Geëscorteerd door een afdeeling der re
publikeinsche garde, begaven de prinsen
zich naar de Engelsche ambassade. Op hun
weg daarheen werden ze door de menigte
toegejuicht.
LITAUEN
HET TERRORISME IN
LITAUEN.
De actie tegen de Katholieke studenten.
Naar uit Kowno wordt gemeld, heeft
het ministerie van onderwijs dezer dagen
den godsdienstleeraar Lomanas, midden in
het schooljaar, plotseling ontslagen, „wijl
hij voor het ambt van paedagoog onge
schikt is.
De werkelijke reden kent in Litauen
iedereen. De geestelijke ijverde, in over
eenstemming trouwens met het bevel der
bisschoppen, voor 't door de nationalisten-
regeering verboden katholieke studenten
verbond „Atei tininkai". De priester is een
der bekwaamste godsdienstleeraren van
het land en geniet de volste sympathie zij
ner leerlingen. Het meerendeel der gymna
siasten van Utena heeft dan ook den di
recteur der school schriftelijk verzocht, de
godsdienstlessen weer te laten doorgaan en
de ware reden van het ontslag mee te dee-
len. Als antwoord op dit request heeft de
directeur de onderteekenaars, 126 in getal,
terstond uit het gymnasium laten verwij
deren.
BRITSCH-INDIE
GEVECHTEN MET REBELLEN IN
BRITSCH-INDIE.
40 dooden.
Te Thayetmo (in Burma) zijn opnieuw
onlusten uitgebroken. Het kwam tot bot
singen tusschen opstandelingen en de En
gelsche politie, die ondersteund werd door
Indische Pendsjabtroepen. Veertig rebel
len werden gedood.
De autoriteiten hebben thans Burmee-
sche. troep naar de streek gezonden ter
handhaving van de orde.
CHINA
MOORDPARTIJ TE FORMOSA.
184 leden van den Mushastam onthoofd.
Naar uit Taipeh op Forma wordt ge
meld, zijn aldaar tusschen de onderworpen
stammen en de leden van den Musha-stam,
die zich onder bescherming der politie in
een concentratie-kamp bevinden, ernstige
onlusten uitgebroken.
Honderd vier en tachtig leden van den
Musha-stam werden door hun tegenstan
ders onthoofd, dertien anderen zwaar ge
wond; een drietal pleegde zelfmoord, ter
wijl 104 leden van den stom worden ver
mist. Ongeveer tachtig hunner woningen
werden in de asch gelegd.
Nederlandsch geschenk aan
Kroonprins Umberto.
Bij het bezoek van den Italiaanschen
Kroonprins aan de Jaarbeurs te Milaan,
werd de met de hoogste onderscheiding
bekroonde Friesche zwartbonte stamboek
koe der Algemeene Friesoho Veeuitvoer
Maatschappij „Alverna", te Leeuwaarden,
aan Prins Umberto aangeboden, die het
geschenk persoonlijk aanvaardde.
Z. K. H. bezocht eveneens het Neder-
Paviljoen.
KATWIJK AAN DEN RUN.
Ongeval. Door het springen van een
band kon de bestuurder van een luxe auto,
rijdende richting Wassenaar in „de Mient"
het stuur niet meester blijven en ging met
flinken vaart de sloot in. De twee inzit
tenden, een jongen en een meisje, liepen
hierbij verwondingen op. Vooral de jonge
man die een arm gebroken had en door dr.
Hueting, die spoedig aanwezig was, werd
verbonden. Met een andere auto zijn ze
naar het St. Franciscusgasthuis te Rotter
dam, de plaats hunne rinwoning gebracht.
De auto is later met de noodige werktuigen
gelicht.
OUD-ADE.
Stemming Kiesvereeniging. Bij de ge
houden stemming in de R.-K. Kiesvereeni
ging voor de groslijst voor den gemeente
raad was de uitslag als volgt: 1. Jac. S.
Pennings, 2. J. Clemens, Kaag, 3. W. Chr.
v. d. Geest, 4. Jac. C. M. Hoogenboom,
Kaag, 5. J. Opdam, 6. W. Disseldorp.
Bloempjesdag. Zondag werd alhier bij
het uitgaan der H.H. Missen een bloemp
jesdag gehouden ten bate der t.b.c.-bestrij-
ding, afdeeling Wit-Gele Kruis, welke de
mooie som opbracht van ruim 43, een
mooi succes voor onze kleine parochie en
ook voor de ijverige dames.
SASSENHEIM.
Bezoek van Haagsche ouden van dagen.
Een groot gezelschap ouden van dagen
uit den Haag, die vervoerd worden in on
geveer 100 auto's, 'zullen morgen een tour
nee door de bollenstreek maken. Te Sas-
senheim zal het gezelschap te ongeveer
kwart voor elf aankomen en voor het Raad
huis stil houden en zal wethouder Warnaar
aan elk der deelnemers een ruiker bloemen
overhandigen.
ZOETERMEER.
Stemming kiesvereeniging. De op
gister gehouden stemming voor de plaat
sen op de R. K. candidatenlijst voor de
a.s. Gemeenteraadsverkiezing, had het
volgende resultaat:
1. J. W. Groene wegen Hz., aftr.; 2. J. A.
Duinisveld, aftr.; 3. G. L. de Groot (aftr.);
4. C. Havenaar; 5. N. Gareman; 6. A. L.
van Dijk; 7. A. J. J. van Well; 8. J. Berk.
ZEGWAART.
Stemming kiesvereeniging. Voor de
plaatsen op de candidatenlijst voor de e.k.
gemeenteraadsverkiezing, had gisteren
de stemming plaats, met den volgenden
uitslag:
1. A. J. M. van Well, aftr.; 2. P. J.
Smits, aftr.; 3. G. van Wijk; 4. J. Moers
(aftr.); 5. P. J. Houtman; 6. Sj. Hoogma;
7. J. J. Fontaine.
VOORSCHOTEN.
Concert. Ter gelegenheid van den ver
jaardag van H.K.H. Prinses Juliana zal
het harmoniegezelschap „Benvenuto" op
Dinsdag 28 April a.s. des avonds te 8 uur
in de muziektent in het Burgemeester
Vcrnèdepark een concert geven.
Collecte. Door den weleerw. father P.
Doeswijk, een zoon der parochie die al
eenige jaren in de Missie Kamaroen (Zuid-
Af rika) is werkzaam geweest, doch wegens
herstel zijner gezondheid bijna een jaar in
onze parochie heeft vertoefd, is Zondag
j.l. in de vroegmis en in de Hoogmis een
predikatie gehouden, waarna een collecte
is gehouden voor zijne missie, waarheen
Father Doeswijk binnenkort wederom ver
trekt. Deze collecte heeft opgebraoht de
som van ƒ540. Voorwaar een mooi succes.
Stemming Kiesvereeniging. Gisteren
na de Vroegmis en na de Hoogmis heeft
de stemming plaats gehad voor de vier ze
tels, die de Roomsch-Katholieken in den
Raad bezetten. De uitslag van deze stem
ming was als volgt: uitgebracht werden:
332 stemmen en wel als volgt: P. van
Beek 38 st„ W. G. Duijnisveld (aftr.) 255 st.,
P. J. Koo (aftr.) 231 st., L. van Leeuwen
(aftr.) 282 st., J. A. Mens (aftr.) 293 st., W.
Meyer 27 st., G. A. Niersnlan 8 st., G.
Schipper 65 st., G. Schrijvers 50 st., J. H.
van Uffelen 19 st., J. C. Wagtendonk 20
st., H. H. van Wissen 24 st., zoodat de volg
orde wordt; No. 1 J. A. Mens, No. 2 L. van
Leeuwen, No. 3 W. G. Duijnisveld, No. 4
P. J. Koot. Voor de vier candidal en der
reserve zal Zondag a.s worden gestemd.
Vrijwillige Burgerwacht. Vrijdagavond
j.l. hield de Burgerwacht te Voorschoten
een propagandavergadering in het hotel
Deurloo. De commandant, de heer A. G.
Turion, heette de aanwezigen hartelijk wel
kom, in het bijzonder den spreker van de
zen avond, mr. ds. N. G. Veldhoen, Herv.
predikant te Voorburg. Hij deelde tevens
mede, dat de dames Rootvoets en Langeler
dezen avond hun muzikale medewerking
niet konden verleenen in verband met
droeve familieomstandigheden van één
hunner.
Ds. Veldhoen sprak over de noodzakelijk
heid van het bestaan der Burgerwachten.
Spreker was zeer verblijd, dat, hij dezen
avond voor het eerst mocht spreken voor
de Burgerwacht. Niemand, aldus spr., twij
felt aan de noodzakelijkheid van het be
staan van duinen en dijken. Die noodzake
lijkheid springt echter pas goed in het oog,
wanneer stormen en watervloeden het land
teisteren. In tijden van rust komt de nood
zakelijkheid niet naar voren, maar bij revo
lutionaire woelingen komt pas uit van hoe
groote beteekenis de Burgerwachten zijn.
Evenals een moeder uit pure liefde voor
haar kind, wanneer 't bedreigd wordt, het
als 'n leeuwin verdedigt, zoo drijft echte lief-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
President Zamora te Barcelona met
geestdrift ontvangen.
Moordpartij op Formosa.
BINNENLAND.
Taxi tusschen twee auto's bekneld. (Gem.
Ber., 3de blad).
Trein op een stootblok gereden te Apel
doorn. (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De voetbalwedstrijd Nederland—Duitsch-
land eindigde in een gelijk spel (11).
De R.K. S.V. Teyiingen won gisteren te
Sassenheim van Hooger Op F. C. uit
Antwerpen.
de ons, onze heiligste bezittingen te verde
digen, wanneer schennende handen, die wil
len aanranden. Met veel aandacht werd de
rede van den geleerden spreker gevolgd en
spontaan zong de vergadering ons geliefde
„Wilhelmus". De commandant dankte ds.
Veldhoen voor zijn enthousiaste rede en
gaf daarna het woord aan den Weled.
Gestr. heer Kapt. Snijders, toegevoegd aan
den Inspecteur der Burgerwachten, voor
het uitreiken der prijzen. Prijswinners wa
ren: le R. v. Mulligen 957 p. 22 rozen;
2e G. J. Yperlaan 948 p. 21 rozen; 3e C. v.
Egmond 945 p., 19 rozen; 4e A. Turion
939 p., 17 rozen; 5e J. Noort 936 p., 19 ro
zen; 6e O. v. Egmond 936 p., 17 rozen; 7e
J. Pijnnakken 932 p., 17 rozen; 8e J. v. d.
Lubbe 930 p., 2 2rozen; 9e J. Verkerk 926
p., 19 rozen; 10e M. C. Overduin 921 p.,
15 rozen; lie M. de Jong 909 p„ 20 rozen;
12e G. v. Mourik 904 p., 12 rozen; 13e
J. v. Egmond 892 p. 13 rozen; 14e C. Zon
neveld 883 p., 12 rozen; 15e P. v. Klaveren
868 p., 13 rozen; 16e W. H. van Maurik
867 p., 16 rozen; 17e J. Kroon 835 p., 7 ro
zen; 18e S. v. d. Meer 781 p. 3 rozen; 19e
H. v. Mulligen 731 p., 3 rozen. Rozenprijs R.
v. Mulligen, 22 rozen en 18 X 19, tevens
winnaar van de wisselbeker 2 X. Na het
uitreiken der prijzen maakte Kapt. Snijders
van de 'gelegenheid gebruik om cr zijn groo
te blijdschap over uit te spreken, dat ds.
Veldhoen zoo vriendelijk was te spreken
voor de Burgerwacht. Hij dankte hem daar
voor namens zijne Exc. den Luitenant-
Generaal de Quai inspecteur der Burger
wachten. In gloedvolle woorden schilderde
hij daarna de ernst van den tijd, waarin
wij leven. Hij wekte op om vooral steeds
paraat te zijn en desnoods aanvallend op
te treden als onze vrijheid door revolutio
naire elementen zou worden bedreigd.
Daarna werd het woord gevoerd door den
Burgermeester onzer gemeente. Het ver
blijdde spreker, <lat de Burgerwacht van
Voorschoten, die in 1918 was opgericht, nog
bestond. Hij wees op de groote verdiensten
van ons geliefd Oranjehuis, en wekte de
leden der Burgerwacht op zich te scharen
om den troon onzer geëerbiedigde Vorstin,
als het noodig mocht zijn, dien te verdedi
gen.
De commandant deed daarna nog enkele
mededeelingen van huishoudelijken aard.
Hij bedankte de leden voor hun belangstel
ling bij zijn huwelijk ondervonden. Ook de
secretaris-penningmeester, de heer Schras-
sert Bertt, dankte mede namens zijne vrouw
voor de blijken van belangstelling bij zijn
25-jarig huwelijkfeest ondervonden. Daarna
sloot de commandant de vergadering en
deelde nog mede, dat de schietoefeningen
te Katwijk aanvangen op Vrijdag 15 Mei
as. van 6 tot 8 uur.
HILLEGOM
De hagel. Omstreeks half 7 ontlastte zich
hier gisteravond een zoo geweldige hagelbui
als men zelden meemaakt. Ook waren de ha-
gelsteenen forsch. Voor zooverre er nog tal
rijke bloemenkijkers waren, openden de men-
schen de deuren om een schuilplaats te bieden,
ook onder luifels en in portieken vluchtte men.
Nog uren daarna lag de hagel nog 1 d.M.
dik hier en daar. De bloeiende velden hebben
veel geleden aa'n de bloemen: iedere hagel
steen veroorzaakt een wonde, die zeer gemak
kelijk tot „vuur" aanleiding geeft.
De hagelstortbui was zoo geweldig, dat de
ontluikende knoppen der kastanjeboomen een
voudig werden afgeslagen.
HOOGMADE
Stemming Kiesvereeniging. Bij de gisteren
gehouden stemming voor no .3 oj decaadidaten
lijst voor lid van den gemeenteraad zijn er
262 stemmen uitgebracht, waarvan 1 van on
waarde: Mej. J. BosmanGroenendijk 10,
L. Lieverse 75; H. C. v. d. Meer 14; P. v. Rui
ten 131; Jac. v. d. Star 1; J. C. v. Tol 30, zoo
dat gekozen is de heer P. v. Ruiten.
Zondag 3 Mei de laatste stemming voor de
volgorde voor de reserves.