KERKNIEUWS
ZATERDAG 25 APRIL 1931
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 9
DE CONGREGATIE DER PATERS v. d.
H. GEEST.
Bij de laatste statistieken.
Het is nu juist 90 jaar geleden, in 1841,
dat de eerste missionaris de Eerbw.
Pater Libermann naar Afrika vertrok. Dat
jaar mag bijzonder tellen in de missiege
schiedenis, daar toen voorgoed de syste
matische bekeering van Afrika werd aan
gevat.
De Congegratie zelf heeft zich intue-
schen ontwikkeldover tien landen zijn
thans hare provincies verspreid: Frank
rijk, Ierland, Engeland, Vereenigde Staten,
Canada, Duitschland, Polen, Portugal, Bel
gië en Holland. Einde 1930 telde zij 1.956
werkende leden en 2.908 leden en aspi
rantleden in vorming.
Dat het ledenaantal ieder jaar meer
groeit, blijkt uit navolgende statistiek:
Paters Scholastieken Broeders Tot.
1914 668 276 661 1.805
1926 985 492 621 2.089
1930 1224 664 744 2.632
Zoo wij het sterftecijfer gemiddeld op 40
rekenen, zien wij dat er ieder jaar pl.m.
80 Paters en pl.m. 50 Broeders uit de ver
schillende opleidingshuizen als versche
krachten moeten zijn toegetreden. Daar de
meeste provincies eerst nu tot volle ont
wikkeling komen, zal in de eerstkomende
jaren het ledental nog beduidender om
hoog gaan.
Wel blijft de Congregatie voorloopig, en
misschien zelfs nog zeer lang, belast met
verschillende colleges, zooals in Haiti, Mar
tinique, Trinidad e.a. maar haar doel is
anders uitsluitend: missioneering der ne
gers. In Amerika werken een veertigtal
Paters aan negerzielzorg in parochies.
Als rechtstreeks werkend in de missiën
vinden wij: in Amerika 118 Paters, 27
Broeders, 145 totaal; in Afrika Wesbkust:
322 Paters, 124 Broeders, 446 tot.Oost
kust 223 Paters, 56 Broeders, 279 totaal.
Totaal: 663 Paters, 207 Broeders, Totaal:
870.
Derhalve, 545 Paters en 180 Broeders in
Afrika: getallen, die schreiend getuigen
van bitter personeelgebrekzij zijn daar
verdeeld over 23 missiegebieden met een
zielenaantal van pl.m. 25 millioen! Daar
de voornaamste werkkring der Congregatie
v. d. H. Geest juist in Arika ligt., geven wij
hier ook voornamelijk daarvan slechts een
klein overzichtsbeeld. Zij heeft er de bedie
ning van 2 Bisdommen, 13 Vicariaten, 6
Prefecturen en 2 Missies, waarvan het aan
tal Katholieken thans 1.115.968 bedraagt,
d.i. ruim een vijfde deel van het totaal
aantal Katholieken van Afrika6.330.000
(statistiek: de Tijd, 20 Jan. 1931).
Van Juli 1929 tot Juli 1930 dienden de
Paters 101.235 H.H. Doopsels toe, dus
mim honderdduizend in één jaar. Het aan
tal missieposten is gestegen tot 7.635,
waarvan 356 met een of meer resideerende
Pater. Gemiddeld heeft iedere hoofd
post dus pl.m. 20 bijstaties. In Kameroen,
Nigeria of Koebango (Angola) heeft iedere
hoofdpost er minstens honderd. Ieder dier
bijposten wordt bezet door katechisten,
vooral belast met het aanleeren der kate-
chismus bij degenen, die zich voorbereiden
tot het H. Doopsel: in totaal, óp heden,
9.235 katechisten.
Een heftig voortwoekeren van den Klan
belet in verschillende missies, vooral die
van de kust, een snellen vooruitgang van
het katholicisme: maar het meest te duch
ten is de Protestantsche missioneering.
Dat het Protestantsche gevaar niet te on
derschatten valt, moge alleen al blijken
uit een vergelijking van ons aantal ka
tholieken 1.115.968 met dat der 1.878.304
protestanten.
Heerlijke voldoening geven missies als
Kameroen, Koebango en Zuid-Nigeria,
waar dit jaar respectievelijk 16.071, 24.396,
9.490 H.H. Doopsels werden toegediend..
Kameroen telt nu 184.588 gedoopten (in
1916 25000!), Koebango 176.880 en Nigeria
93.745.
Inlandsc-he hulp komt langzamerhand
opdagen: 66 inlandsche priesters zijn er
reeds met de Paters der Congregatie
werkzaam. Kameroen denkt in de eerstko
mende jaren jaarlijks een tiental inland
sche seminaristen tot de H.H. Wijdingen te
kunnen doen opgaan.
Vermelden wij ter sluiting nog enkele
cijfers over verschillende inrichtingen:
Katechisten-scholen 102, leerlingen-kate-
chisten 2380 ambachtsscholen 255, leerlin
gen 10.248, lagere scholen 2575, leerlingen
140.534weeshuizen 157, weeskinderen
8096; ziekenhuizen 63, verpleegden 3608;
catechumenaten 6720, oateohumenen
429.477.
GEMENGDE BERICHTEN
ONGELUKKEN.
SLACHTOFFERS VAN HET VERKEER.
Door verhuiswagen overre
den en gedood.
Op den Duivendr echts che straatweg is
nabij de kerk een ernstig ongeluk gebeurd.
Een 18-jarige wielrijdater reed achter een
auto aan en wilde den weg oversteken juist
toen van de andere zijde een groote ver
huiswagen aan kwam rijden. Het meisje
werd aangereden, waarbij zij ernstig ge
wond werd. Toen geneeskundige hulp ter
plaats verscheen, bleek de ongelukkig over
leden te zijn.
Auto in brand geraakt.
De bestuurder naar een zie
kenhuis gebracht.
Gistermiddag is op den Arnhemschen
weg onder Ede een ernstig auto-ongeluk
gebeurd. De heer J. J. van Oudenallen uit
Voorburg reed met zijn auto op genoemden
weg, waarvan de kanten nog steeds niet
afgewerkt. Hij geraakte met de wielen ach
ter den betonrand en bij het weer op den
weg draaien sprong een band. Hierdoor ge
raakte de automobilist zijn stuur kwijt en
vloog tegen een boom, ten gevolge waarvan
de auto in brand geraakte. r,~'nkkig was»
er een automobilist in de nabijheid, die den
bewusteloozen heer v. O. uit den auto kon
halen. De wagen ging in vlammen op. Na
dat een geneesheer uit Ede de eerste ge
neeskundige hulp had verleend, werd de
heer v. O., die aan het gelaat was gewond
en inwendige kneuzingen had gekregen,
per ziekenhauto naar het ziekenhuis te
Arnhem vervoerd.
ONDER EEN LOCOMOTIEF GERAAKT.
Steenovenarbeider doodelijk gewond.
Te Lobith is de stee novenarbeider C. bij
het ontsporen onder een locomotief geko
men. iDe man werd zoo zoo zwaar gewond,
dat bij aan de gevolgen is overleden.
Verdronken.
In de Egelantiersgracht te Amsterdam is
gisteravond een 5-jarig jongetje verdron
ken. Hoe het kind in de gracht is geko
men is nog niet opgehelderd.
Gistermiddag is de matroos A. B. uit
Vlaardingen bij het zich aan boord bege
ven met de equipage van het in de zeeha
ven van het hoogovenbedrijf te Velsen
liggende Nederl. stoomschip Stad Zwolle
van de motorboot in de Buitenhaven te
water geraakt en verdronken. Het lijk
van den matroos die ongehuwd was, is naar
de algemeene begraafplaats aldaar overge
bracht.
Been afgeknefd.
Aaai boord van het van Bremerhoven naar
Schiedam bestemde Engelsche stoomschip
„Samala" is Donderdagmorgen vroeg de
vijf en twintigjarige timmerman Jack Parry
tusschen de winch geraakt, waarbij hem het
rechterbeen geheel werd af gekneld. Toen
het schip vanmiddag te Hoek van Holland
binnenkwam, heeft dr. Knip zich aan
boord begeven en den man onmiddellijk
naar het ziekenhuis te Schiedam deen ver
voeren.
EEN HUIS INGESTORT.
Nog goed afgeloopen.
Een ernstig ongeluk, dat een ramp had
kunnen worden, heeft gistermiddag op de
Lindengracht te Amsterdam plaats gehad.
Ongeveer halfvier werd daar, na een hevig
gekraak, een zware slag gehoord, er steeg
veel stof op en toen was het perceel 248,
dat verbouwd werd, in elkaar gestort. Van
alle kanten kwam men toeloopen. Men wist
toch, dat er in het gebouw dat drie verdie
pingen hoog geweest was, werd gewerkt.
Een jongeman kwam te voorschijn, die aan
het oog bloedde, vertelde, dat er behalve
de aannemer zes arbeiders in het huis wa
ren. Wanneer er ooit een schutting snel is
afgebroken, dan is het ditmaal gebeurd. In
minder dan geen tijd lang zij op de straat
om in de ruïne te kunnen doordringen. Drie
mannen waren dadelijk te voorschijn ge
haald. Zij waren slechts licht gewond. In
middels was ook de brandweer gekomen,
die, geholpen door een aantal burcers. hef
reddingswerk voorzette. Een vierde man,
die dicht bij de straat onder eenige plan
ken lag, was ook weldra weer op de been
Twee menschen ontbraken toen nog. Zij
werden na eenig zoeken gevonden. De een
kon gemakkelijk gered worden. Hij had een
beenbreuk en werd voorloopig neergelegd
in een aangrenzende drogisterij. Met de
laatste redding had men eenige moeite
Het slachtoffer lag achterin en had be
halve enkele andere verwondingen ook een
beenbreuk.
Intusschen was ook de geneeskundige
dienst met twee ziekenauto's ter plaatse
versohenen. Aanwezig waren dr. Brenk-
man, onderdirecteur van den G.G. en G.D.
en eenige geneesheeren. Toen de man voor
loopig wa-s geholpen, werd hij op een bran
card gebonden en over een muur in de
Derde Goudsbloemdwarsstraat aan een
paar redlijnen door de brandweer naar be
neden gebracht.
De geredden werden allen naar het Tes-
selschade-ziekenhuis vervoerd. Het waren
F. J. van Donk, L. Riegstra, N. Rietmeyer
en M. v. d. Brink. Zij allen waren lioht ge
wond of hadden enkele schrammen opge-
loopen. De arbeiders C. Ruiselaar en Ohr.
Bom, hadden ieder een been gebroken en
nog ander letsel bekomen.
De aannemer, de heer A. J. J. Moleschot,
stond, toen het ongeluk gebeurde, vóór het
gebouw. Hij kreeg een stuk hout op het
hoofd en is toen bloedende weggeloopen.
Hoe het ongeluk gebeurd is, valt niet
met zekerheid te zeggen.
Het ingestorte gebouw was drie verdie
pingen hoog. De voor- en achtergevel ont
braken.
Men was bezig de balklagen in orde te
brengen. Op de derde verdieping lag de
vloer reeds. Ooggetuigen hebben bemerkt,
dat een schoorsteen is gevallen en door
een vloer gestort. Daardoor zouden balken
zijn losgeraakt, die een gedeelte van den
bouwmuur hebben meegesleurd.
De vloer staat nog gedeeltelijk schuin in
de ruïne. Van deze zes werklieden waren
er vier op de bovenverdieping. Zij zijn er
het beste afgekomen. -
Een gedeelte van een der bouwmuren is
terechtgekomen op het perceel van den
broodbakker G. P. Vlek en heeft daar nog
al schade aangericht. De gedeelten van de
bouwmuren, die zijn blijven staan, vertoo-
nen scheuren en bochten. De brandweer
heeft de deelen, die gevaar opleverden
verwijdërd. Zoo werd een schoorsteen afge
broken, die op het dak stond van het per
ceel, bewoond door den heer Vlek. Later
werd ook nog overgegaan tot gedeeltelijke
stutting van dit huis.
Door het Bouw- en Woningtoezicht,
waarvan o.a. tegenwoordig was de direc
teur de heer Tjaden, zal een onderzoek
worden ingesteld naar de vermoedelijke
oorzaak. Het ongeluk bracht veel ontstel
tenis in de omgeving.
Van een kar gevallen.
Te Heiningen (N.-Br.) reed de landbou
wer J. V. met paard en kar op het land.
Ongelukkigerwijze viel hij van de kar en
brak op twee plaatsen zijn ruggegraat.
Daar hij niet naar een ziekenhuis vervoerd
kon worden, bracht men den man per
brancard aar zijn woning. Gezien den hoo-
gen leeftijd van het slachtoffer, is hoop op
herstel vrijwel uitgesloten.
Hand afgekapt.
In de vleesch.wapenfabriek van de firma
Anton Hunnimk te Deventer had een arbei
der Donderdagmorgen het ongeluik zich een
hand af te kappen.
BRANDEN.
Zware brand te Vriezenveen.
Vier woningen uitgebrand.
Het dorp Vriezenveen is Vrijdagmiddag
omstreeks vier uur door een feilen brand
geteisterd, waarvan de oorzaak onbekend
is. Het vuur ontstond in den kruideniers
winkel van H. Nyen Twilhaar, die in kor
ten tijd in asch werd gelegd. Van den in
boedel kon slechts zeer weinig worden ge
red. De brand sloeg over op de naast ge
legen boerderij, bewoond door de families
J. Lambers en H. Hopsters. Ook deze per-
ceelen brandden in een minimum van tijd
gehel uit. Beide perceelen lagen aan het
Oosteinde. Een brandend stuk hooi schijnt
overgewaaid te zijn naar den overkant van
de straat. Het kwam terecht op het
stroodak in het achterhuis van den kruide
nierswinkel van A. Dekker, dat eveneens
vlam vatte. Nog kon men aan het alles
vernielende vuur geen weerstand bieden en
spoedig stond ook de boerderij van F. Al-
bers in lichter laaie. Ook deze boerderij
ging geheel in vlammen op. De brandweer
was wel spoedig met twee autobrandspui-
ten aanwezig, doch kon tegen den gewel
digen brand weinig uitrichten. Ze moest
zich beperken tot het nathouden van aan
grenzende perceelen om verdere uitbrei
ding te voorkomen. Dit gelukte ton slotte.
Behalve de perceelen zijn alle inboedels
een prooi der vlammen geworden, terwijl in
de boerderij van Alberts een paard, een koe
en een varken verbrandden. Voorts ging
nog een bedrag van 150 gulden aan geld
verloren. Verzekering dekt de schade, die
men op ongeveer 20.000 raamt. Persoon
lijke ongevallen kwamen niet voor. Er was
buitengewoon veel belangstelling van de
zijde der bewoners. Burgemeester Bouw
meester en wethouder Pot waren op het
terrein van den brand aanwezig.
Groote boerderij afgebrand.
Vrijdagavond is onder Eist aan den weg
NijmegenArnhem afgebrand de groote
boerderij van H. v. R. Het vee kon met
moeite worden gered. Oorzaak is onbe
kend. Verzekering dekt de schade.
DE BRAND TE BEVERWIJK.
Een sigarenmaker gearresteerd.
Als verdacht van brandstichting in de
sigarenfabriek Gevali van de Gebr. vau
Lint te Beverwijk, welke Donderdagnacht
door het vuur verwoest werd, heeft de po
litie aangehouden en in arrest gesteld A. K.,
die als sigarenmaker aan de fabriek werk
zaam was.
Tot nu toe blijft de aangehoudene hard
nekkig alle schuld ontkennen. Hij wordt in
arrest gehouden.
De politie was tot arrestatie overgegaan
op grond van loopende geruchten die A. K.
als dader aanwezen.
BROEDERMOORD?
Op vermoeden van broedermoord is gis
teren te Aalten gearresteerd de 21-jarige
P. Zijn broeder werd gistermorgen ondei
verdachte omstandigheden dood aangetrof
fen op den deel der woning, welke P. te
zamen met zijn moeder en broeder bewoont
Het parket uit Zutphen en de politie-des-
kundige dr. G. Hesseling uit Arnhem stel
den een onderzoek ter plaatse in. Het lijk
werd voor sectie in beslag genomen. Te
gen negen uur gisteravond was men hier
mede gereed, waarna P. werd gearresteerd.
Hij ontkent hardnekkig.
Dief opgespoord.
Donderdagavond is te Delft door de re
cherche aangehouden de 37-jarige H. uit
Amsterdam, verdacht van diefstal van 600
en een gouden ketting, te Amsterdam ge
pleegd.
Zijn aanhouding was per radio door de
politie te Amsterdam verzocht.
De ketting is bij een familielid te Delft
in beslag genomen. Van het geld was niets
meer te vinden.
In een vlaag van waanzin.
Gisternacht begaf de 34-jarige onderwij
zeres mej. A. M. C. P. K. uit Delft, die voor
geruimen tijd haar vacantie doorbracht bij
een familielid, den heer H. te Maastricht,
naar Bemelen. Daar heeft hij zich in 'n
vlaag van verstandsverbijstering met ben
zine overgoten en in brand gestoken. Aan
meerdere huizen heeft de ongelukkige, met.
brandwonden overdekt, nog aangeklopt,
doch de bewoners durfden haar, ontzet en
verschrikt niet te helpen.
De Gemeenteveldiwachter trok zich haar
lot tenslotte aan en waarschuwde dr. Wil
lem® uit Keer, die zorg droeg dat de vrouw
werd overgebracht door den Geneeskundi
gen Dienst, naar het ziekenhuis „Oalvariën-
berg te Maastricht.
De toestand van het slachtoffer is hope
loos.
Nader wordt gemeld, dat. Mej. R. aan de
gevolgen is overleden.
Al te aantrekkelijke reclame!
Bij een boekhandelaar te Rijswijk heb
ben insluipers Vrijdagnacht ongeveer hon
derd vulpenhouders en vulpotlooden ter
waarde van ongeveer 1500 ontvreemd. De
boekhandelaar had dezen grooten voorraad
vulpenhouders in huis, daar,hij er juist de
zer dagen extra-reclame voor maakte.
Vossenfamilie gevangen.
Te IJsselstein, in het Peelgebied, hebben
eenige bewoners met behulp van enkele po
litiemannen een vossennest uitgegraven en
een geheele vossenfamilie verschalkt. Men
slaagde er namelijk in niet alleen vier jon
gen te bemachtigen, maar tevens een vol
wassen Reinaert. Een haas, door den vos
gevangen, werd tevens in 't nest aange
troffen. De boeren uit de omgeving, die
weten wat de passiepreekende vos waard
is, hebben met groote voldoening van deze
Reintjes-opruiming kennis genomen,
STEMBUS-VAR IA.
„Zus", had. moeder gezegd, „je moet nu
ook voor de eerste maal stemmen, en ik wil
volstrekt geen invloed op je uitoefenen,
maar doe me een plezier en stem niet rood.
Denk om vaders en je eigen positie".
Zus beloofde het en trok ter stembus.
De eerste formaliteiten verliepen zonder
eenige strubbeling, maar toen Zus in een
hokje stond en haar stembiljet opengevou
wen had, schrok ze van twee dingen: het
roode potlood en de vloed van namen zon
der eenige verdere aanwijzing dan een cij
fer. Uit de kleur van het potlood conclu
deerde zij, dat iedere partij zeker haar
eigen hokje had, en zij natuurlijk net in het
verkeerde terecht was gekomen, en dus
keek ze om den hoek, en jawel, het hokje
naast haar was leeg, en vlug wipte ze erin.
Weer een rood potlood En ze had moeder
beloofd, niet rood te zullen stemmen.
'Resoluut stapte ze naar de tafel, waar drie
heeren zaten, en een van hen krwam haar
reeds tegemoet: (zus ziet er goed uit). „Kan
ik u misschien inlichten, dam el"
„Ja, mijnheer, heeft u geen ander pot
lood?"
„Anderpotpotlood?" stotterde
de galante.
„Ja, ik bedoel, andere kleuren, niet
rood
„Ze zijn allemaal rood, dame."
„Ja, maar ik wil niet rood stemmen,"
en stampvoetend „ik wil stemmen wat
ik wil, ziet u!"
Het was een zeer stil stemlokaal in het
centrum, van Rotterdam, in de buurt van
de Nieuwe Haven, maar verder verraden
we niets en de commissieleden hadden even
moeite, hun voorgeschreven ernst te bewa
ren, maar een minuut later wa« Zus inge
licht en stond ze, nu zonder gewetensbe
zwaar, weer in haar hokje.
Maar nu kon ze onmogelijk in dien war
boel va<n namen haar oandidaat terugvin
den buiten had ze het lijstnummer nog
geweten, maar door de emotie was ze het
nu glad kwijt en ze wilde hier toch geen
uur blijven staanDaar viel haar oog op een
naam, dien ze althans kende: J. ter Laan.
Dat was die roode, dien ze niet wilde en
zou stemmen, en gedeeltelijk opgelucht
zocht Zus het verst van dien naam verwij
derde puntje op en stemde.... no. twintig
vaai dezelfde lijist.
t)e duizend en een merkwaardigheden van de INTERNATIONALE KOLO
NIALE TENTOONSTELLING welke binnen, eenige weken te Parijs geopend
zal worden, naderen haar voltooiing. Een overzicht van de pavilloens der Bel
gische Congo, welke zijn opgetrokken geheel volgens den bouwtrant in de
Belgische Kolonie
De werkzaamheden voor „DE MILLIOENEN LIJN" in Z.-Limburg maken
goede vorderingen. De treinen rijden er letterlijk over elkaar. De nieuwe
spoorbrug te Schaesberg, voor de lijn SchaesbergSimpelveld is voltooid.
Het kruispunt op de lijn HeerlenKerkrade.
