ALLERLEI
ZATERDAG 25 APRIL 1931
DE LEIDSCHE COURANT
1WEEDE BLAD PAG. 6
AFDEEL1NG LEIDEN R. K. DIOC. VROUWENBOND
Deze rubriek verschijnt des Zaterdags om de veertien dagen. Brieven, vragen
en mededeehngen te nebten aan één der redactieleden: Mejuffrouw Jo van der
Laan, Rijnsburgerweg 20, Leiden; Zr. 1. van den Abeelen. Willem de Zwijger
laan 25, Uegstgeest; Mevr. FehmersBoerKnottnerug', Warmonderweg 37.
ZATERDAG 25 April 1931. Feestdag van
St. Marcus-Evangelist.
De fl. Marcus heeft van de vier Evan
gelisten het kortste eva'ngelie geschreven.
Als leerling van don H. Petrus gaf hij on
der ingeving van den H. Geest de popu
laire predikaties van dezen Apostel weer.
Hij stichtte de patriarchale zetel van
Alexandrië, waar hij bij zijn .dood een
bloeiende Christengemeente achterlier,.
Sinds de 9e eeuw is hij patroonheilige van
Venetië.
"De Leeuw is het eigen embleem van St.
Marcus, want door deze symbolische figuur
wordt hij voorgesteld in het hemelsche vi
sioen van Ezéchiël, ons een uitbeelding ge
vend van het persoonlijk karakter van ieder
der vier Evangelisten. St. Marcus begint
ook zijn Evangelie bij de prediking van den
H. Johannes den Dooper, wiens stem weer
klonk door de woestijn.
Paus Gregorius de Groote legde voor
alle eeuwen de ceremonies van dezen dag
vast: men zingt processiegewijze de lita
nie van alle Heiligen. Dit is een uiterlijke
betuiging van boetvaardigheid en een bui
tengewoon gebed voor de vruchten der
aarde.
KATHOLIEKE VROUWENDAG TE
's-HERTOGEN BOSCH.
De Federatie van R. K. Vrouwenbonden
in Nederland hield 1.1. Dinsdag een land
dag te 'sHertogenbos-ch. Meer dan 250
vrouwen, afgevaardigden van alle afdee-
lingcn in Nederland waren bijeen. De dag
werd ingezet door het bijwonen der H. Mis,
in de Kathedrale Basiliek van St. Jan, op
gedragen door Plebaan Brekelmans, geeste
lijk adviseur van de afdeeling den Bosch.
Om elf uur vereenigden allen zich in de
aula van het R. K. Lyceum, waar mevrouw
Steenberghe-Engering de vergadering voor
zat. Alles wat deze merkwaardige, liefde
volle, zoo bij uitstek Katholieke vrouw ons,
afgevaardigden, gezegd heeft, is voor alle
katholieke vrouwen van Nederland gezegd,
ook tot de katholieke vrouwen van Leiden.
Zij heeft raad gegeven, zij heeft leiding ge
geven. Natuurlijk zal alles, wat Dinsdag in
den Bosch verhandeld is, worden weerge
geven in de „Katholieke Vrouw". Maar
claar velen uwer dat blad niet kunnen le
zen, zulen wij zoo nu en dan in deze ru
briek puntjes naar voren brengen, opdat
bet u allen toch ten goede zult komen. On
der de vergadering heeft professor Féron
uit Boermand 'n lezing gehouden over „het
Geestelijk Leven der Katholieke vrouw als
grondslag van haai' actie". Deze lezing is
zóó waard door alle vrouwen gehoord te
worden, dat er stappen worden gedaan om
deze lezing door de radio uit te laten zen
den. Het zal van te voren worden bekend
gemaakt, dus wanneer die bekendmaking
komt, luistert dan allen. Luistert en neemt
ter harte en handelt daarnaar. De geheele
actie van ons katholieke vrouwen zal er
door winnen aan innerlijke kracht en uiter
lijke daden.
ZITTING „SANCTA VERONICA".
Donderdag 7 Mei a.s. van 35' uur in het
Zita-gebouw. Pieterskerkkoorsteeg 15.
Aan het eind van het winterseizoen,
zouden misschien vele dames denken, dat
wij nu ook aan 't eind van ons werk zijn
gekomen.
Geen kwestie van!
Onze taak blijft te helpen, waar 't noo-
dig blijkt. Vele huisgezinnen hebben door
den druk der tijden geleden en zonder ex
tra hulp zijn ze bijna niet in staat, om
staande te blijven. Met een klein werk, door
bijv. voor ons een eenvoudig kleedingstuk
te willen vervaardigen, helpt gij mee, otu
een groot werk in stand te houden. Voor
namelijk hebben de Moeders het zwaar te
verantwoorden gehad. De kleeren der kin
deren slijten door en de inkomsten worden
niet beter. Komt, zoo ge zelf nog niet te
klagen hebt, steunt ons bij* ons mooie werk.
Materiaal, om kleedingstukken van te ma
ken, is op de zittingsuren te verkrijgen en
dames zijn er aanwezig, om u gaarne alle
mogelijke inlichtingen te verstrekken.
We danken hartelijk voor de vele doel
matige stuks, die we ontvangen hebben en
ook vooral voor de spontane giften van de
laatste maand.
Maakt wat voor ons en ge helpt veel leed
verzachten.
L. POLLMANN-SCHOONDERGANG,
secr.esse S. Veronica.
HET SINT MELAN IA-WERK.
„Na de drie Pauselijke liefde
werken vindt het Sint Melania-
werk onder de Katholieke vrou
wen algemeenen steun en krach
tige medewerking".
W. M. Kardinaal van Rossum.
Het Sint Melania-werk is een leeken-
apostolaat voor vrouwen tot steun van
de Mi.se ie in Neder land's Overzeesche
Gewesten.
Het stelt -zioh ten doel het Inlandsche
meisje te helpen vormen tot goede Ka
tholieke vrouw en moeder.
Het tracht betere levensvoorwaarden
voor haar te scheppen en haar nieuwe j
mogelijkheden te openen om zich in Ka-
bholieken geest te ontwikkelen.
Daartoe wil het de kleine Inlandsahe
op de Katholieke school brengen, stu
diebeurzen verschaffen aan begaafde In-
heemsche meisjes, het wil huishoudscho
len en vakleergangen, katholieke inter
naten, tehuizen, patronaten en consulta-
tie-bureaux oprichten, leei-gangen openen
in ziekenverpleging, kinderverzorging en
huishoudelijke hygiëne.
Bij ziekte wil het aan de Inlandsche
een Katholieke verpleegster, bij geboorte
van haar kind een Katholieke verloskun
dige zenden.
Door het contact te bevorderen tus-
schen de Europeesche en de Inheemsche
vrouw wil het liefde en wederzijdsche
waardeering aankweeken en zoo aan de
Katholiek geworden Inlandsche een
nieuw besef van eigenwaarde bijbrengen,
dat haar met zekerheid de Katholieke
levensopvatting in het maatschappelijk
leven doet doorvoeren.
Het Sint Melania-werk tracht ook de
hooger ontwikkelde, invloedrijke Inland
sche vrouw te winnen, die rustig stand
houdt, waar de onnadenkende massa ge
neigd is zich door voorbijgaandee stroo
mingen te laten medesleepen.
Het wil tevens het apostolaat in In-
dië bevorderen van ontwikkelde Neder-
landsohe leeken, vooral van vrouwelijke
medici, verpleegsters en verloskundigen;
z ij kunnen doordringen tot de vrouw in
het huiselijk leven, waar de missionaris
niet kan komen en zij kunnen er met
hun natuurlijke weldaden de bovenna
tuurlijke brengen.
Er moeten R. K. Inlandsche gezinnen
gesticht worden, voorkomen moet worden
dat de Katholieke jonge man, die na
zijn opleiding aan 'n Katholiek instituut
weder in 'n andere omgeving komt, ge
noodzaakt is te trouwen met een Mo-
hammedaansche of heidensche, omdat hii
geen Katholieke vrouw vindt. De nood
aan Katholieke Inlandsche vrouwen is
nog groot.
In 1921 opgericht, ontving het Sint Me
lania-werk in 1923 de Kerkelijke en Ko
ninklijke goedkeuring als afdeeling van
de Indische Missie-Vereeniging. In Indië
oatstonden de zustervereenigiugen: het
S. M. W. voor Java, voor Zuid-Sumatra
en voor Zuid-Celebes. Het Nederlandsche
liefdewerk richt zijn actie naar de voor
stellen van de Indische organisaties,
welke voor de uitvoering van het werk
zorg dragen.
De Sint Melania-vereeniging wil voor
namelijk voorbereidend en aanvullend
werk doen, ze tracht een gedeelte van
den geestelijken en socialen arbeid van
de missionarissen over te nemen en met
haar gebeds-actie te ondersteunen.
De werkzaamheden van het Sint Mela-
niawerk bewegen zioh in drieërlei rich
ting: de mediseh-hygiënische,' het meis
jes-onderwijs en de algemeen-sociale ver
richtingen.
In 1923 begon op Java de eerste Ne
derlandsche Melania-verpleegster den ar
beid onder de Inlandsche vrouwen, in
1925 bracht zij te Djokja 'n Javaansche
wijkkraam verpleging tot stand, trok met
'n Javaansche vroedvrouw de kampongs
in en opende in het Melaniahuis een
kliniek, waar de Inlandsche dagelijks
haar hulp kan vragen. In deze richting
zijn mede de eerste stappen gedaan te
Solo, Meester Cornelis, Malang, Probo-
limggo en Madioen.
In 1924 was door schenkingen van en
kele personen aan de eerste twintig leer
lingen van de Inl. Meisjes-normaalschool
te Ambarawa 'n vierjarige studiebeurs
geschonken. Allen vonden na volbrachte
studie onmiddellijk plaatsing aan Zus
ters- en Melaoia-scholen.
Voorts ontplooide zich op Java de ac
tie tot werving van meisjes voor de mis
siescholen door persoonlijk bezoek van
dc Melania-dames in de dessa's en aan
die scholen. Tot bevordering van het
schoolbezoek door meisjes worden haar
kleeren verschaft, hetgeen het z.g. „Me-
lania-Baadjeswerk" in Nederland in liet
leven riep. De aanvraag van 1000 baadjes
voor één jaar illustreert den omvang van
dit werk.
April 1926 werd te Solo rle eerste Me-
laniasohool geopend. Met de oprichting
van 'n eigen schoei begon de zelfstan
dige arbeid van „Melania" op onderwijs-
heemsohe vrouwen en meisjes. Te Ban-
doeng*waar in 1930 'n afdeeling van het
S. M. W. werd opgericht, telde deze j
cursus ruim 200 leerlingen, aan wie 25
dames les geven.
De afdeeling Nijmegen stelde in 1930
'n begaafd Javaansch meisje met Eur. I
acte L. O. in de gelegenheid naar Hol- I
land te komen r»m te Nijmegen haar st-u- j
die voor de hoofdacte te doen. Zij is ge
huisvest bij een der afdeelings bestuurs-
leden. Gehoopt wordt in haar 'n voor-
gangster en leidster van hare Inheem-
sohe zusters te winnen.
Te Djokja werd de eerste R. K. Ja- I
vaansche vrouwenbond georganiseerd, I
welke thans zelfstandig is, doch zooveel I
noodig steun ontvangt van het S. M. W.
Voor den arbeid onder de Javaansche
vrouwen werd een sociale werkster uitge- j
zonden, die 1 Juni 1928 haar taak in het I
Mclania-huis te Djokja aanvaardde. In j
dat tehuis worden studeerende of wer
kende Javagnsche meisjes opgenomen en
is 'n Melania-bibliotheek opgericht, welke
onder leiding staat van de sociale werk
ster, die wekelijks 'n leescursus geeft. 1).
Voorts' criculeert wekelijks 'n porte
feuille onder verschillende Javaansche
families.
Het is' ook de Sint Melania-gedachte,
welke de Europeersche vrouw er toe
bracht om met de Inheemsche als gelijke
om te gaan. Om aanraking en samen
werking te verkrijgen en te bevorderen
vereenigden zich de dames in Melania-
kransen en streeft het S. M. W. er naar
de oprichting in de hand te werken van
vereenigingen als die der Eeuwigdurende
Aanbidding en het Liefdewerk voor Ar
me Kerken.
Aangemoedigd door het woord van zijn
beschermheer Kardinaal van Rcssiun,
tracht het Sint Melania-werk zioh be
scheiden aan te sluiten bij den missie-
arbeid van de missionarissen om de In
landsche vrouw te winnen voor Christus.
Het behoeft wel geen betoog, dat
wil „Melania" de sympathie en belang
stelling, welke zij vermocht op te wek
ken, behouden en verlevendigen het
onmisbaar i<) hare leden en donateurs te
doen medeleven met het lief en leed in
de wereld van de Inlandsche vrouw, hen
te doen medevoelen met hetgeen er om
gaat ook in het eigen vereenigingsleven.
Tot dat doel richtte de vereeniging in
1927 'n tijdschrift op: het St. Melania-
blad, dat 10 maal 's jaars verschijnt. I
Met 1 Mei vangt de vijfde jaargang
aan. j
De abonnementsprijs, bij vooruibbeta- 1
ling verschuldigd, bedraagt 1.75. Voor
leden en donateurs is de prijs echter ge
steld op 1.25. Zij, die 5 of meer bij
dragen ontvangen het blad gratis. Leden,
die 2.50 wensohen te contribueeren.
wordt dringend aanbevolen daarvan 1.25
te bestemmen voor het abonnement op j
het blad.
Gewoon lid kunnen zijn alle R. K.
vrouwen en meisjes, die minstens 1.
per jaar contribueeren. Begunstiger is
zij. die 2.50, beschermster, die 5.i
weldoenster die 10 contribueert.
Heeren kunnen geen lid zijn, doch wel
donateur en bedraagt de contributie
minstens 2.50 per jaar.
Men kan zich te Leiden als lid of do
nateur en voor het abonnement op het
vcreenigingsorgaan opgeven bij een der
bestuursleden van den R. K. Vrouwen
bond afd. Leiden.
April 1929 in drie jaar kwam
reeds de negende Melania-school tot
stand. Thans zijn er tien, waarvan acht
door Hollandsche afdeelingen S. M. W.
zijn geadopteerd. Meerdere scholen
welke zoo dringend noodig zijn behoo-
ren tot de vrome wenschen. Tenzij krach
tige fiuancieele steun worde verleend
zal het S. M. W. helaas niet bij
machte zijn het aantal op te voeren.
Op plaatsen waar niet tot de oprich
ting van 'n Melaniasohool kon worden
overgegaan, vormen de Melania-Hand-
werkcursussen 'n bij uitstek geschikt mid
del om contact te krijggen met de In-
1) Het Ned. Boeken-Comité S. M. W.
(Sterrenschansweg 77, Nijmegen) beveelt
zich gaarne aan voor de ontvangst van
boekgeschenken. (Hollandsche werken in
goeden staat, liefst gebonden, geen mis
sie- of devotieblaadjes).
IflTERPAROCHIEELE
vVAN VIJF JAAR WERKEN
Morgen, Zondag 26.April, viert onze Re
traite- en Recollectieclub S. Clemens Maria
Hofbauer haar eerste lustrum in de Vereeni
ging. Een feit, dat mag worden herdacht!
En wij denken nu aan twee zinsneden uit
hot Internationale Program onzer Gezellen-
vereenigingen.
„De inrichting der Vereeniging leidt tot
waardeering en heilzaam gebruik van zelfbe
stuur".
Ja, het was „het heilzaam gébruik van zelf
bestuur", dat heeft voortgebracht zulke won-
der-mooie resultaten.
Ziet de cijfers van deelname gedurende de
vcrloopen vijf jaren! Zij getuigen van een ge
stadige en een gezonde groei. En door de Ge
zellen zelf is dat tot stand gebracht!
De zelfwerkzaamheid, die wij zoo gaarne
prikkelen willen, was het ook, die bloeien
deed het werk der Recollectie.
Door wat rappe handen werd steeds de bo
venzaal omgebouwd tot een echt-devote kapel.
Het bestuur zorgde voor de te zingen liedjes.
Een der bestuurderen las voor uit een geeste-
liik boek en een ander bad voor. En de prae-
ses bepaalde zich tot het zuiver-priestei :ijke:
het houden van de meditatie en het leiden van
het gewetensonderzoek.
De opvoeding tot zelfwerkzaamheid, het
zelve do e n, is de glorie van ons Kolpings-
werk. Mooi deed het hier ook op godsdienstig
terrein.
En nog een andere zinsnede uit ons immer
actueele Program komt ons voor den geest.
„De Gezellen-vereeniging voedt haar leden
op tot een bewust Christendom, dat het le
ven beinvloedt en vormt".
Ja, wat is voor velen de van moeder thuis
geleerde roomsche leer en leven bewust gewor
den door ons Retraitewerk.
Daar hebben zij verstaan het vergankelijke
van al het tijdelijke en de oneindige waarde
van het eenig-noodzakelijke.
In de jaren, die voor velen zijn een storm
en drang-periode, werden zij gehouden en ge
stuwd in de goede richting van het bewuste
Christen-zijn. En onmetelijk vele genade, her
wonnen en vermeerderd, is over onze jonge
mannen uitgestort door het werken van deze
club.
„Godsdienst bovenaan zeide Adolf Kolping
bij het opstellen van de vier deviezen door de
Elberfeldsche Gezellen.
Onze zuiver-godsdienstige Onderafdeeling,
de Retraite- en Recollectieclub S. Clemens Ma-
rit Hofbauer, blijve in onze Vereeniging steeds
bovenaan! Bovenaan, niet alleen op de lange
lijst der Onderafdeelingen, maar bovenaan
vooral in activiteit en intensieve kracht.
Daarvoor bidden wij morgen den Hemel
vader op de voorspraak van Sint Clemens en
van Sint Joseph, onzen geliefden Patroon.
De Vice-Praeses.
GODSDIENST, DIE*HET LEVEN
BEÏNVLOEDT
Een van de meest belangrijke uitspraken
van Adolf Kolping is wel deze: „Godsdienst en
arbeid zijn de gouden bodem van het volk". In
heel de wereldgeschiedenis is deze waarheid
duidelijk gebleken. Want haalt men de gods
dienst weg en wil men alles overlaten aan de
„rede", dan zinkt de mensch in de onpeilbare
diepte van het heidendom. Een Voltaire had
het geleerd en zijn leer faalde, een Rousseau
schreef het en het werd een mislukking. En
toch zijn er nog duizenden in alle standen der
maatschappij, die meenen dat zonder gods
dienst het menschdorn gezondèr, sterker zal
worden. En het brutale communisme laat da
veren de leuze, dat „godsdienst opium voor
het volk is".
Zien we eens wat er zonder God en gods
dienst tot stand is gebracht. Een Frankrijk, dat
eenmaal zoo hoog stond op de trap der be
schaving en dat nu, beroofd van geestelijk
voedsel, dreigt uit te sterven; een Rusland,
waar eenmaal de mensch als schepsel Gods
werd gezien en geëerbiedigd, en waar nu ze
deloosheid en godsdiensthaat het Russische
volk ten verderve voeren. Is de geschiedenis
van deze landen geen bewijs? Waar men de
godidienst verwijdert, blijft de mensch nim
mer staan, maar valt. Dat zijn de feiten en te
gen feiten valt niet te redeneeren.
Godsdienst voorop, want zij is het funda
ment van het menschdorn, van de geheele maat
schappij. Kolping zag dat klaar in en daarom
is ook in de Gezellenvereeniging godsdienst
zin het allereerst noodzakelijke. Niet dat enkel
daarbij gezien zou worden naar het lidmaat
schap der Kerk, maar voornamelijk, omdat het
dienen van God ons leven leidt, hooger opvoert
en vervolmaakt.
Bij het feest van onze Retraiteclub meenen
wij hierop nog eens te moeten wijzen, omdat
daardoor duidelijker opvalt, dat we aan deze
Onderafdeeling veel te danken hebben. In die
vijf jaren is veel bereikt en dat voor zulk
een Onderafdeeling een feestmorgen wordt ge
organiseerd spreekt vanzelf.
Wij zingen het zoo dikwijls, dat vooruitgang
ons doel is en stilstaan ons te „koel" is. Moge
dan uit deze viering geboren worden een groo
te. stuwende activiteit, want we kunnen voor
uit en dus moet 't ook. We moeten vooruit in
ledenaantal, omdat nog meerdere gezellen on
kundig zijn van de zegeningen der retraite, we
moeten vooruit vooral om als mannnen sterk
te staan en immer te blijven de soldaten van
Koning Christus.
Godsdiensthaat en gruwzame spot kunnen
vóór ons slechts een aansporing zijn tot groo-
tere activiteit en tot volharding in het goede.
O gezellen van St. Joseph, bezien we toch in
de wereldgeschiedenis het treurige resultaat
van het leven zonder God en beluisteren wij
dan in den stem van de godsdienstloozen van
deze wereld het smeeken van de menigte, die
het Licht, d.i. Christusfwel zien, maar zoo
ver en zoo vaag. Aan ons de taak, lichtpun
ten te zijn "met en door Christus!
Godsdienst, die het leven beinvloedt en men-
schen vormt, vol van geloof, hoop en liefde,
dat is het wat onze tijd van noode heeft.
Retraitanten, uw ideaal en uw daad zij, door
de retraite een hechte godsdienstzin te bezit
ten en deze te behouden tot eigen heil en tot
duurzamen zegen van onze Gez. Ver.
Hoog! het werk der retraite.
SEVERUS.
CIJFERS, DIE SPREKEN
Nu onze Retraiteclub morgen in de vereeni
ging haar eerste lustrum viert, plaatsen wij
bieronder de aantallen retraitanten van de
afgeloopen vijf jaren.
1926: 26 deelnemers; 1927: 30; 1928: 34;
1929: 47; 1930: 57.
In die vijf jaren hebben we dus in totaal
19 4 deelnemers gehad, waarvan velen trouw
elk jaar zijn meegegaan. Dat om dit te berei
ken veel en ijverig is gewerkt, spreekt vanzelf.
Nu groeit het retraitewerk in onze mooie ver
eeniging, dat het zoo blijve!
Vooruitgang is ons streven! Trouw aan Kol
ping! Vóór Christus!
Programma.
Te 8 uur in de St. Lodewijkskerk,
na de H. Mis a 1 g e m e e n e H. C o ra m u-
n i e. De Liedertafel „Sebastian Schaffer" zal
onder het communiceeren eenige Sacraments
hymnen zingen. De H. Mis zal voor bestuur en
leden worden opgedragen door onzen vice-
Praeses. Na de H. Mis wordt gezongen, lied
van Lof en Dank (bladz. 36), en na de dank
zegging van den vice-Praeses, H. Joseph, trou
we herder (bladz. 32). Liederenbundel mede
brengen
Te circa half tien gemeenschappelijk ontbijt
1 in het Gezellenhuis.
Huisvlijt- en Vaktentoonstelling.
Onze eerste Huisvlijt- en Vaktentoonstelling
wordt een succes. Het aantal deelnemers is
zeer bevredigend, de soorten inzendingen zeer
varieerend en bepaald zeer mooie werkstuk
ken worden verwacht. Hieronder volgen eenige
nadere mededeelingen.
De inzendingen.
De in te zenden werkstukken en teekeningen
moeten Donderdagavond tusschen 6 en 8 uur
aan het Gezellenhuis worden bezorgd. De in
zendingen worden verzekerd tegen brand
schade.
De officieele opening 1 Mei.
Vrijdag 1 Mei des avonds te half negen zal
de tentoonstelling officieel worden geopend
door den Hoogeerw. Heer Deken, die zich
daartoe onmiddellijk gaarne heeft bereid ver
klaard.
Tot deze officieele opening hebben met de
Raden van Bestuur en Commissarissen alleen
toegang: de genoodigden, de leden van de Pro-
paganda-commissie Kempermanfonds, Tentoon
stellingscommissie, medewerkenden bij Sym
phonic of Liedertafel en alle inzenders. De
inzenders hebben tevens alle tentoonstellings-
dagen vrije toegagg.
Na de officieele opening, d.i. ongeveer 9 uur,
hebben den eersten avond alleen vrije toegang
alle leden der Vereeniging.
Zaterdag 2 en Zondag 3 Mei.
Zaterdag is de tentoonstelling geopend van
3 uur tot half zes en van 8 tot 11 uur. Zondag
van 2 tot 6 uur en van 7.30 tot 11 uur. De toe
gangsprijs is voor deze dagen gesteld op 10
ets., sted. belasting inbegrepen. Aan de ten
toonstelling zijn verbonden eenige vermakelijk
heden tot dekking van de noodzakelijke on
kosten. De baten zijn voor het Kemperman
fonds tot stichting van Eigen Gezellenhuis.
Jury en Pr ij zen.
Tot het vormen van een jury zijn uit^genoo-
digd de heeren Ir. P. Fehmers, Adj Directeur
Sted. Lichtfabrieken, Ir. F. H. Guljé, Dir. Holl
Const. Werkpl. en P. M. van Oerle. Architect.
Deze heeren hebben deze uitnoodiging allen
bereidwillig aanvaard.
Voor enkele inzendingen van de niet-tech-
nische vakken zal deze jury nog worden uit
gebreid.
De beoordeelingen worden zoo mogelijk
reeds op den openingsavond bekend gemaakt.
De prijsuitdeeling volgt eerst eenige weken na
dc tentoonstelling.
Installatie nieuwe leden.
Morgen, Zondag 26 April, Beschermfeest
van S. Joseph, heeft de installatie plaats van
34 adspiranten.
De adspiranten zijn'allen te acht uur tegen
woordig in de S. Lodewijk, waar een Alg. H.
Communie wordt gehouden. Des middags heeft
voor de adspiranten een excursie plaats naar
de Gezellen-vereeniging Den Haag I met be
zoek van het Kolpingshuis. Des avonds te half
negen heeft in de installatie plaats in de groote
zaal van het Gezellenhuis.
Het vergif der primula's.
Het zal de meeste lezers wel onbekend
zijn, dat onze onschuldige lentebloem, de
primula, vergiftig is. En todh is het zoo. De
sleutelbloem scheidt een stof ai, het z.g.
primula e»en gevoelig jeuken veroorzaakt,
mensch bij aanraking met. de b'aderen der
primula een gevoelig jeuken veroorzaken,
terwijl er zioh blazen vormen. Heit. gif heeft
echter slecht® alleen uiitwerioig bij bepaal
de menschen, ni. bij hen die zeer gevoelig
rijn voor deze stof. Deze overgevoeligheid
oor bepaalde stoffen berust hierop, dat
het. liehaam als reactie op de prikkelende
stoffen, tegengiften, z.g. anti-lichamen
vormt.
Dit op rich zelf zoo onschuldige feit. kan
soms zoo'n ernstig verloop hebben, dat de
betrokken personen zwaar ziek worden, ja,
tengevolge van sommige soorten dezer
ziekten kunnen sterven.
Aan het gif der primula's is in tusschen
nog niemand gestorven, de verschijnselen,
die hierbij optreden, zijn van zeer onschul
dige n aard en verdwijnen weer heel spoe
dig. Men heeft daarenboven in den laats ten
tijd beproefd, de overgevoeligheid voor de
primula door geschikte middelen 1 te be
strijden, tot niu toe echter nog zonder re
sultaat. In een ander geval, dat veel met
dit overeenkomt, is het thans gelukt, de
storingen uit den weg te ruimen, n.l. bij de
z.g. saimashe, een Japansche struikplant,
die ook hier wel als sierplant gebruikt
wordt. Deze struiken bevatten in het hars
voor veilen menschen gevaarlijk vergif, dat
reeds meermalen den dood veroorzaakt
heeft. Ook hier trachtte men die overgevoe
ligheid van het plamtengif wg to krijgen bij
de patiënten en men heeft daarmee een
schitterend resultaat bereikt. Het is dus
niet. uitgesloten, dat dit ook bij de primula,
die in ieder geval veel onschuldiger is, ge
lukken zal.
De stad der blinden.
In het uiterste Oosten van Turkije ligt
een stad, waarvan de inwoners haast zon
der uitzondering blind zijn. Van de 7000
menschen, die in Adlyaman wonen, zij er
maar 209 die een normaal gezichtsvermo
gen hebben. De andere 6800 zijn geheel en
gedeeltelijk blind. De sultan® van het oude
Turkije hebben niets gedaan om deze be
klagenswaardige menschen uit hun ellende
te redden; men heeft het niet eens noodig
geacht in Adlyaiman een oog-kliniek op te
richten oon door geschikte maatregelen de
blindheid te bestrijden. Half verhongerd
moeten deze on gelukkigen die oen onze
kere n gang hebben tengevolge van him vree-
se lijke ziekte op de velden werken om
hun armzaligen oogst binnen te halen of
hun vee te hoeden.
Vijf maal per dag komen de inwoners in
de Moske van Adlyamane bijeen om tot
Alah te bidden, maar met geen woord ma
ken zij gewag van huai ongeluk. De oor
zaak van deze massa-blindheid is de grauu-
leose ontsteking der bindweefsels, die er
felijk is van geslacht op geslacht.
