22ste Jaargang f VRIJDAG 24 APRIL 1931 No. 6880
VRIJDAG 24 APRIL 1931
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
S)eÈcldócli^6oti^cmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f160 per kwartaal
Franco per port f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V De R. K. Staatspartij bij de
Staten-verkiezingen.
De politiek is voor het openbare leven
een héél veel beslissende factor.
Voor het oeconomische en voor het so
ciale leven.
Oók voor het godsdienstige leven.
't Is een verblijdend verschijnsel, dat
het katholieke kiezerscorps dat blijkt in
te zien, daarvan overtuigd en doordron
gen is.
Daarvan hebben nu weer de Staten
verkiezingen een bewijs gegeven!
De „Maasbode", een beschouwing wij
dend aan den uitslag dezer verkiezingen,
schrijft o. m.:
Verblijdend is wel allermeest de
handhaving der rechtsche meerder
heden, dank zij vooral het stevig
standhouden, respectievelijk het kloek
voorwaarts dringen der katholieke po
sities. Hier en daar lieten de beide
andere rechtsche fracties een veer,
dooh van de katholieke partij kan
slechts getuigd worden, dat ze overal
haar deel in de verdediging der
rechtsche bolwerken met succes heeft
bijgedragen.
Wij zijn het hiermede eens: de stand
vastigheid, waarmede het katholieke kie
zerscorps zich houdt aan het beginsel-
parool: stemt als katholieken op de Can
dida ten uwer katholieke partij deze
standvastigheid is verblijdend!
En zij geeft de bemoedigende verwach
ting, dat het bij de gemeenteraadsverkie
zingen, overal, ook weer goed zal gaan!
Dat ook dan weer niet overwegingen van
bijkomstigen aard, welke wellicht hier en
daar zwaar wegen, den doorslag zullen
geven bij het vervullen van den stem
plicht, maar dat ook bij deze verkiezingen,
alom, voor ons kiezerscorps overwegingen
van principiëelen aard beslissend zullen
zijn.
De uitslag der Staten-verkiezingen is
verblijdend.
Maar men zal ons toch niet kunnen
aanzien, als behoorend tot hen, die in alle
verschijnselen donkere plekken willen
zien, indien wij hierbij opmerken, dat het
nóg beter had kunnen zijn! Nergens
had het percentage van den vooruitgang
der katholieke stemmen behoeven te staan
beneden het percentage van de ver
meerdering van het totaal stemmen-aan-
taloveral had 't er boven kunnen stijgen
Deze opmerking beeft alléén ten doel, om
er op te wijzen ten overvloede, vertrou
wen we! dat er onder de katholieken
nog terrein is voor politieke propaganda
in de weken, die een verkiezing vooraf
gaan! En wil men de kans van slagen van
die propaganda zoo groot mogelijk maken
dan moet zij niet alléén in den verkie
zingstijd worden gevoerd! Men zorge er
voor, dat het dagblad bij voortduring
de katholieke overtuiging, het beginsel-in
zicht verdiept en verbreed!
Intusschen zooals gezegd: wij mogen
over het resultaat der Sta ten-
ons verheugen.
VAN HET VATICAAN
KARDINAAL POMPILI ERNSTIG ZIEK.
Het „Giornale d'Italia" meldt, dat kar
dinaal Pompili, de vicaris van Rome, ern
stig ziek is.
PORTUGAL
OPSTAND IN GUINEA.
Orde hersteld.
De gouverneur van Guinea heeft aan den
minister van Koloniën meegedeeld, dat er
zich ongeregeldheden hebben voorgedaan,
maar dat de rust is hersteld daar de gou
verneur over voldoende middelen beschikte
om de orde te handhaven.
(Volgens een B. T. A. bericht zouden de
opstandelingen in Guinea zich van het be
wind hebben meester gemaakt).
FRANKRIJK
DE VLOOTBESPREKINGEN.
Frankrijk weinig tegemoetkomend.
Gisteren is een Fransche nota inzake de
vloot overeenkomst te Londen overhandigd.
De Daily Tel. schrijft, dat het een lang cn
ingewikkeld document is, waarvan de be
studeering verscheidene dagen zal duren.
Eerst zullen de Engelsche marinedes-
kundigen het stuk nagaan en daarna zal
het nauwkeurig overwogen worden door de
regeering, die het ook met de opvatting der
Italiaansche regeering zal moeten vergelij
ken. Eerst dan zal kunnen blijken, of de
Fransche voorstellen al dan niet door Ita
lië en Engeland kunnen worden aanvaard.
Het blad meent, dat de Fransche nota
in de kwestie der vervanging van de ver
ouderde schepen niet zeer tegemoet komt
aan de wenschen van Engeland en Italië.
De nota moet daarop neerkomen om die
punten van de vlootovereenkomst, waar
over thans geen overeenstemming kan wor
den bereikt, uit te stellen tot 1933 of 1934.
Dit voorstel zal echter waarschijnlijk noch
door Italië, noch door Engeland worden
aanvaard.
BETOOGING TEGEN TARDIEU TE
TOULOUSE.
Tardieu, de voormalige Fransche pre
mier, die thans minister van Landbouw is,
kwam gistermorgen te Toulouse aan om er
het voorzitterschap te bekleeden van een
vergadering van landbouwers en tegelijker
tijd een tentoonstelling van landbouwpro
ducten te openen. Het bezoek van den mi
nister werd aanleiding tot vijandige demon
straties, die ten slotte ontaardden in ern
stige ongeregeldheden. Deze onwelwillen
de houding der bewoners van Toulouse
moet worden geweten aan een schrijven
van den socialistischen afgevaardigde
Auriel, die aan den president van de Ka
mer van Koophandel te Toulouse mede
deelde, dat Tardieu enkele dagen tevoren
in de wandelgangen van de Kamer had ver
klaard, dat hij de uitnoodiging om naar
Toulouse te komen, gaarne wilde aanvaar
den, al was het dan alleen maar om „de
socialisten er dwars te zitten".
Deze brief werd gepubliceerd, waarna
Tardieu het Kamerlid voor leugenaar uit
maakte. Hierop hebben de socialisten van
Toulouse een geweldige campagne op tou.v
gezet. Toen de minister zich gistermorgen
naar de tentoonstelling begaf werd hij door
een groep socialisten uitgejouwd en nage
floten. Zij wisten door het politiecordon
heen te breken en volgden Tardieu tijdens
zijn rondgang over de tentoonstelling op de
hielen, waarbij zij op luidruchtige wijze hun
misnoegen lieten blijken.
Vernomen wordt, dat Tardieu niet geheel
en al onvoorbereid naar Toulouse was ge
komen en zich met een groote fluit gewa
pend had. Telkens als de socialisten te
sterk opdrongen, keerde hij zich om, ont
blootte het hoofd en blies uit alle macht
op zijn fluit. De verontwaardigde kreten
van de socialisten werden daarna telkens
overstemd door het gelach en de toejuichin
gen van Tardieu's aanhangers.
Na zijn bezoek aan de tentoonsteling
nam Tardieu deel aan een banket. Terwijl
dit banket plaats had verzamelde zich een
joelende menigte in de straat. Toen de po
litie poogde de demonstranten uiteen te
drijven, ontstond er een gévecht, waarbij
steenen, caféstoelen en dergelijke als wa
pens werden gebruikt. Vele personen wer
den bij de schermutselingen gewond.
SPANJE
REPUBLIKEINSCH SPANJE.
Kolonel Capaz gelyncht.
Volgens een bericht uit Madrid is kolonel
Capaz, die verantwoordelijk was voor de
schietpartij te Tetoean bij de uitroeping
van de republiek, tijdens zijn overbrenging
naar de gevangenis te Tetoean gelyncht.
Maura, de minister van binnenlandsche
zaken, deelde mede, dat de gouverneur van
Barcelona, Campanys, tot vertegenwoordi
ger van de regeering te Madrid bij de Cata-
lonische regeering is benoemd.
Het ligt in de bedoeling twee nieuwe
ministeries te vormen, een van landbouw
en een voor de volksgezondheid. De civiele
gouvernementen zijn door de regeering uit-
ge-noodigd commissies te benoemen, die
voorloopig de leiding der zaken zullen
waarnemen, totdat het parlement zal bijeen
komen.
Gisteren zijn nieuwe Spaansche postze
gels in omloop gebracht met het opschrift:
„Republics Espanola".
In den gisteren gehouden ministerraad
is besloten alle benoemingen en bevorde
ringen in het leger van 1923 tot 1931, die
niet naar anciënniteit zijn geschied, te her
zien.
De koninklijke paleizer te Barcelona en
te Sevilla zijn door de regeering aan de ge
meentebesturen in eigendom overgedragen.
De republikeinsche regeering heeft een
beschikking gepubliceerd, waarbij alle offi
cieren van het Spaansche leger een verlof
van vier dagen krijgen.
Na afloop van dit verlof zullen zij een
verklaring van loyaliteit aan de republi
keinsche regeering moeten onderteekenen.
De officieren, die niet bereid zijn de re
publiek te diene zulfen met het bij de
wet voorgeschreven pensioen op wachtgeld
worden gesteld of worden ontslagen.
Muiterij op oorlogsschepen.
Dezer dagen deed eeji gerucht de ronde
omtrent onlusten op de vloot te Cartage
na. Thans wordt uit gezaghebbende bron
gemeld, dat de bemanning van de „Cervan
tes" en twee torpedojagers, thans liggen
de in de haven van Cadiz, in opstand is
Nadere berichten ontbreken, doch wel
verluidt, dat de manschappen zijn over
meesterd en aan den wal gevangen gezet.
De muiterij droeg waarschijnlijk een
communistisch karakter.
Toch een Baskische republiek?
Een commissie uit de Baskische natio
nalistische partij is naar Madrid vertrok
ken, waar zij een ondeifioud met de regee
ring inzake haar aspiraties ten aanzien
van de afkondiging eeier Baskische repu
bliek zal hebben.
Het zou de instelling van een geprivile
gieerd regiem in het land der Basken be
treffen.
Infante Isabella van Spanje overleden.
De Infante Isabelle van Spanje, de tante
van koning Alfonso, die na haar aankomst
te Parijs, Maandag j.l. naar een klooster
te Auteuil is overgebracht, is gistermiddag
overleden. Koning Alfonso en zijn gemalin
zijn van het overlijden in kennis gesteld.
Reeds eenigen tijd was het bekend, dat
de hoogbejaarde Ma-Isabella-Francisca,
de in 1851 geboren zuster van 's konings
vader ernstig ziek was. Welk een popula
riteit zij, ook in deze omwentelingsdagen,
onder het Spaansche volk genoot, bleek
wel bij haar vertrek uit Madrid, dat tot roe
rende tooneelen aanleiding gaf. Het valt.
niet te verwonderen, dat de vermoeiende
treinreis naar de Fransche hoofdstad le
veel van de krachten der tachtigjarige zie
ke heeft gevergd.
AMERIKA
DE REVOLUTIE IN HONDURAS.
Talrijke slachtoffers.
De gevechten aan de Noordkust van
Honduras tusschen opstandelingen en re-
geeringstroepen duren nog steeds voort.
Volgens de laatste berichten zijn bij de
gevechten van gisteren 532 personen ge
dood.
Een duidelijk beeld van den toestand
heeft men niet. Het schijnt, dat de regee
ring al haar beschikbare troepen concen
treert in de streek van Cortes in het Noor
delijk deel van Honduras om dit als ope
ratiebasis te gebruiken voor een krachtig
optreden tegen de opstandelingen.
Speciale maatregelen zijn genomen ter
bescherming van de groote Amerikaansche
kolonie te la Lima in de bedreigde streek.
Omtrent den opstand in Honduras meldt
een Amerikaansch nieuwsagentschap, dat
aan de Noordkust van de republiek een
nieuw gevecht tusschen de opstandelingen
en regeeringstroepen is geleverd, waarbij
de opstandelingen 29 man aan dooden ver
loren. De verliezen der regeeringstroepen
moeten slechts gering zijn.
LEERPLICHTWET EN LAND- EN
TUINBOUWONDERWIJS.
Zevende leerjaar geen tweede
maal doorloopen. Tege
moetkoming aan wenschen
der landbouworganisaties.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot aanvulling van de Leer
plichtwet.
Het kan thans voorkomen, dat een kind,
bij het ontbreken van een achtste leerjaar
aan de school voor gewoon lager onderwijs,
het zevende leerjaar voor de tweede maal
moet doorloopen alvorens vrij van leer
plicht te zijn. De groote land- en tuinbouw
organisaties hebben aangedrongen op aan
vulling van de Leerplichtwet in dier voege,
dat deze groep van leerlingen van het nog
maals volgen van het zevende leerjaar wor
de vrijgesteld, indien zij het onderwijs aan
de lagere land- en tuinbouwschool gaan
volgen.
De voorgestelde wijziging door invoe
ging van een nieuw artikel 7bis„ strekt
daartoe.
DE STEMBUSUITSLAG.
UITSLAG DER STEMMING IN
ZUID-HOLLAND.
Vrijheidsbond en Rev. Soc.
winnen elk één zetel, terwijl
de Herv. Geref. Partij en de
Plattelanders er een verlie
zen.
Gisteravond is de uitslag van de verkie
zing van leden der Provinciale Staten in
Zuid-Holland volledig bekend geworden.
Totaal werden uitgebracht geldige stem
men 831279, de kiesdeeler bedraagt 10138.
nieuw oud
S. D. A. P21 21
R. K16 16
A. R13 13
C. H. 10 10
V. B11 10
St. Geref4 4
V. D3 3
Herv. Gerèf. P1 2
Comm. P2 2
Plattel0 1
Rev. Soc. 1 0
Totaal 82 82
Hier volgen de lijsten-totalen en de ver-
gelijkingscijfers van 1927 en 1929 der voor
naamste partijen:
Partijnaam 1927 1929 1931
R. K. St. P139.123 155.078 158.475
Ant. Rev. P112.526 122.500 130.600
C. H.-Unie.87.502 93.881 93.461
St.k. Ger. P30.647 33.265 39.737
Herv. Ger. St. P. 19.977 16.643 13.797
S. D. A. P180.638 224.034 210.581
Vrijh. B83.855 85.962 103.626
Vrijz. Dem. B24.979 41.073 30.872
Com Part22.638 19.691 19.8 tO
Plattel. B7.856 6.289 7.145
Democr. P3.671 1.281 2.662
R. K. Volks P1.175 2.243 2.662
Chr. Dem. Unie 2.479
Boer.- en Tuind.b... 2.886
Rev. Soc. Partij 8.744
Lijst-Bouterse 4.923
Lijst-Heydenrijk 368
Lijst v. d. Mey 107
Sportpartij 976
In deze provincie hebben de Vrijheids
bond en de Rev. Soc. Partij elk één zetel
gewonnen, terwijl de Herv. Geref Staats
partij en de Plattelandersbond elk één ze
tel verliezen. Laatstgenoemde partij wordt
dus niet meer in de Staten vertegenwoor
digd.
Gekozen zijn:
Staatk. Geref. Partij: A. J. Kersten, Rot
terdam; P. Sandt, Delft; J. W. van Houdt,
Herkingen; G. Bergshoeff, Alphen a. d.
Rijn.
Anti Rev. Partij: J. Schouten, Rotter
dam; Th. Henkels, Rotterdam; mr. A. de
Jong, Rotterdam; jhr. mr. A. K. C. de
Brauw, Den Haag; H. Renger, Schevenin-
gen; W. Warnaar, Sassenheim; C. van
Muiswinkel Mzn., Zwammerdam; C. J. Hoo-
gendijk, Ouderkerk a. d. IJssel; mr. G. van
Baren, Delft; J. A. J. Jansen Maneschijn,
Zwijndrecht; G. R. Sterk, Leerdam; C.
Warnaar GLzn., Dirksland; J. C. Diepen
horst, Strijen.
Communisten: L. L. H. de Visser, Den
Haag; C. Frenay, Schiedam.
Herv. Geref. Staatspartij: G. H. Alblas,
Den Haag.
Vrijheidsbond: mr. J. Drost, Rotterdam;
A. J. ten Hope, Rotterdam; mevr. L. Wen-
nigerHulsebos, Rotterdam; mr. J. D. Ver
broek, Den Haag; mevr. M. A. Cohen Ter-
vaart-Israëls, Den Haag; dr. W. W. van
der Meulen, Den Haag; A. G. Bosman, Lei
den; P. J. de Kanter, Den Haag; mr. L.
Trouw, Brielle; M. van den Hout, Naald
wijk; T. Bekenkamp, Gouderak.
Chr. Hist. Unie: J. A. de Visser, Rotter
dam; S. Stemering, Voorburg; mr. S. J.
Hogerzeil, Den Haag; B. v. Eesteren, Den
Haag; H. van Boeyen, Voorburg; P. J.
Brunt, Woerden; Ant. van Egmont, Koude
kerk; D. van Vliet, Naaldwijk; mr. J.
Schokking, Katwijk a. Zee; A. Sneep, Nu-
mansdorp.
R. K. Staatspartij: H. G. M. van de Vij
ver, Rotterdam; J. M. J. A. Meijer, Rotter
dam; E. van Duin, Rotterdam; J. Hendriks,
Rotterdam; H. J. Borghols, Den Haag; W.
C. J. J. baron van Vorst tot Voorst, Den
Haag; H. W. J. TI. de Jong, Scheveningen;
M. A. Ooms, Den Haag; H. Bader, Sassen
heim; uur. E. J. M. H. Bolsius, Leiden; L. E.
M. von Fisenne, Rijswijk; A. C. A. Hofman,
Gouda; P. F. Veelenturf, Hazerswoude; W.
Mooyman, Den Haag; J. D. de Kok, Den
Haag; dr. A. Winter, Dordrecht.
Vrijz. Dem. Bond: mr. G. J. O. Schilt-
huis, Rotterdam; mr. W. H. M. Werker,
Den Haag; J. Kortland, Schoonhoven.
Rev. Soc. Partij: A. Menist, Rotterdam.
S. D. A. P.: J. ter Laan, Rotterdam;
Suze Groeneweg, Rotterdam; Joh. Brauli-
gam, Rotterdam; H. van Sleen, Rotterdam;
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Kardinaal Pompili ernstig ziek.
Infante Isabelle van Spanje, tante van
koning Alfonso, overleden.
Vreeselijk autobus-ongeluk bij Rijssel.
Veertien dooden. (Buitenlandsche Berich
ten 2e blad).
BINNENLAND.
De uitslag der verkiezing voor de Sta
ten van Zuid-Holland. Overzicht van
de verkiezingen in alle Provincies. (1ste
blad).
J. Moor, Rotterdam; H. F. P. Saridifort,
Rotterdam; mr. J. In 't Veld, Rotterdam;
mr. L. A. Donker, Rotterdam; W. Drees,
Den Haag; P. Gardenier, Den Haag; A. E.
J. de VriesBruins, Den Haag; L. Hoeien-
bos, Den Haag; A. W. IJzerman, Den
Haag; D. A. van Eek, Leiden; K. R. van
Staal, Gouda; J. Spronkers, Hillegersberg;
J. H. A. Schaper, Voorschoten; P. de Bruin,
Schiedam; J. H. F. van Zadelhoff, Dor
drecht; H. J. Horsman, Zwijndrecht en J.
A. Bergmeijer, Dordrecht.
BEREKENING VAN DEN UITSLAG.
Hieronder volgt een overzicht van de
berekening van den uitslag der Statenver
kiezing in de provincie Zuid-Holland. Er
werden uitgebracht 831279 geldige slem-
men, zoodat de kiesdeeler kon worden
vastgesteld op 10138. (Driekwart van den
kiesdeeler bedroeg 7604).
De toewijzing der zetels geschiedde als
volgt:
stem.=zet.-j-st.=zet.
1. Staatk. Ger. Partij 39737 3 9323 4
2. A. R. Partij 130500 12 8944 13
3. Comm. Partij 19840 1 9702 2
4. Herv. Ger. St. 13797 1 3659 1
5. Vrijheidsbond 103626 10 3246 11
6. Chr. Dem. Unie 2479 0 2479 0
7. Nat. Boeren en
Tuindersbond 2886 0 2886 0
8. Chr. Hist. Unie 93461 9 2219 10
9. R.K. Staatspartij 158 15 6405 16
10. Dem. Partij en
R.-K. Volkspartij 2262 0 2662 0
11. Vrij. Dem. Bond 30782 3 458 3
12. Rev. Soc. Partij 7844 0 8744 1
13. Plattelandersbond 7145 0 7145 0
14. S. D. A. P. 210581 20 7821 21
15. Lijst Bouterse 4923 0 4923 0
16. L-st Heijdenrijk 368 0 368 0
17. Lijst van der Meij 107 0 107 0
18. Sportpartij R'dam 976 0 976 0
Bij het bovenstaande kan worden opge
merkt, dat de Plattelandersbond 459 stem
men beneden driekwart van den kiesdee
ler bleef, waardoor de zetel van den heer
Braat verloren ging. Ook de Herv. Geref.
Staatspartij kon haar tweeden zetel niet
behouden,' doordat zij, gelijk de wet voor
schrijft, een minder aantal stemmen dan
150 pet. van den kiesdeeler had behaald.
STATENKIESKRING GOUDA.
In den Statenkieskring Gouda was de
uitslag der stemming als volgt:
1931 1927
R. K. Staatspart 24964 21366
Anti-Rev. 16998 14993
Christ. Hist. 14316 12886
Vrijheidsbond 11883 10414
Vrijz. Democraten 3383 2536
S. D. A. P. 14659 11120
Communisten 821
Dem. P. en R. K. Volksp. 234
Staatk. Geref. 7754 5312
Hervormd Geref. 1536 2215
Plattelanders 1504 1777
Nat. Boerenp. 727
KI. Winkeliers 252
Chr. Democraten 459
Rev. Socialisten 211
De lijst der R. K. Staatspartij zag er
als volgt uit:
Von Fisenne 246551; Hoffman 110; Vee
lenturf 53; de Jong 61; Deerenberg 47; v.
Berkel 43.
UTRECHT.
Hier volgt de uitslag van de verkiezing
voor de Staten van Utrecht, waar gisteren
het laatst is gestemd geworden.
R. K. Staatspartij 11 (11)
S. D. A. P. 8 (S)
Vrijheidsbond 4 (5)
Christ. Hist. 6 (6)
Anti-Rev. 8 (7)
Vrijz. Democraten 2 (2)
St. Ger. Partij 2 (2)
De Anti-Rev. winnen dus in deze Pro
vincie één zetel ten koste van den Vrij
heidsbond.