22ste Jaargang
ZATERDAG 11 APRIL 1931
No. 6869
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franoo per port f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bii
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordfc
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOLKENBOND
AMERIKA EN ONTWAPENINGS
CONFERENTIE.
Hoog ambtenaar naar Genève.
Met groote belangstelling heeft men in
Volkenbondskringen kennis genomen van
het feit, dat de secretaris-generaal, Sir
Eric Drummond, met het oog op'de voor
bereiding der ontwapeningsconferentie een
hoog regeeringsambtenaar der Ver. Staten
namens den heer De Wolf van het departe
ment van Buitenlandscho Zaken, met goed
keuring der Amerikaansche regeering lot
lid van de ontwapeningsafdeeling heeft be
noemd. Hoewel reeds verscheiden personen
van Amerikaansche nationaliteit op het
Volkenbondssecretariaat werkzaam zijn, is
dit de eerste maal, dat een Amerikaan uit
regeeringskringen is aangesteld. Men be
schouwt dit in Volkenbondskringen als een
gunstig teeken van de houding der Ver.
Staten tegenover den Volkenbond. Dc heer
De Wolf zal zijn functie op 1 Juli a.s.
aanvaarden.
De regeering te Washington heeft bo
vendien medegedeeld, dat zij, hoewel geen
lid van den Volkenbond, op gelijken voet
als Engeland wil bijdragen in de' kosten
der ontwapeningsconferentie. «Tel."
FRANKRIJK
ALI'S KONINGSCHAP TEGEN
GESPROKEN.
Aan den Quai d'Orsay te Parijs worden
de geruchten tegengesproken volgens wel-
^ke de Fransche regeering met Emir Ali
een overeenkomst zou hebben gesloten, op
grond waarvan Ali koning van Syrië zou
worden. Te bevoegder plaatse wordt ver
klaard, dat er geen desbetreffende onder
handelingen hebben plaats gehad en dat
de Fransche regeering evenmin voorne
mens te dien aanzien koestert.
PORTUGAL
OPROEP VAN PORTUGAL'S
REGEERING.
Bijzondere maatregelen aangekondigd in
verband met de opstandige beweging.
De regeering van Portugal heeft een pro
clamatie gepubliceerd, waarin zij zegt, dat
zij ten einde de ontwikkeling tegen te gaan
van een opstandige beweging, welke do
openbare orde zou kunnen verstoren, bij
zondere maatregelen zal nemen en die zal
handhaven zoolang haar dat noodig lijkt.
De beroepsmuiters, aldus de oproep, die
betaald worden door hun vrienden in Pa
rijs, moeten weten welke moeilijkheden hun
in den weg gelegd worden als zij hun mis
dadige plannen tegen het Portugeesche
volk ten uitvoer willen brengen. De regee
ring steunt op de gewapende macht, die
rustig en vastbesloten gereed staat om de
orde te verzekeren, die onmisbaar is voor
den opbouwenden arbeid in het land. Le
ger en vloot, zoo wordt gezegd, zijn even
als de bevolking van een gevoel van af
keer vervuld over de onpatriottische hou
ding der rebellen en over de valsche ge
ruchten, waarmede men wanorde tracht te
stichten. Ten slotte worden allen opgeroe
pen zich achter de regeering te scharen.
Omtrent den toestand op Madeira wordt
te Lissabon een diep stilzwijgen in acht ge
nomen. De censuur wordt met groote ge
strengheid toegepast. Alle regeeringsgebou-
wen worden door troepen bewaakt. Er zijn
geruchten in omloop, volgens welke bij en
kele garnizoenen in de provincie teekenen
von ontevredenheid zouden zijn waar te ne
men.
De regeering heeft draadlooze telegram
men onderschept, welke door de rebellen
zijn gezonden aaa dr. Bernardino Machado,
een der voormalige presidenten der repu
bliek, die thans te Parijs verblijft. Er werd
den ex-president hierin gevraagd inlich
tingen te willen geven over den toestand
in Portugal. Na zijn vrienden in de „Liga
van Parijs", een bond van ontevreden uit
gewekenen uit Portugal, te hebben geraad
pleegd, heeft lachado geantwoord, dat een
krachtige revolutionnaire beweging op het
punt staat in Portugal uit te breken. Ook
dit telegram werd door de regeering opge
vangen.
Er doen te Lissabon geruchten de ronde
volgens welke Bernardino Machado zich
met enkele andere leden van de „Liga van
Parijs" naar Madrid zou zijn vertrokken.
Ook heden werden in verschillende dae-
len van Portugal, alsmede in de hoofdstad
een aantal personen gearresteerd.
Portugeesch vliegterrein door troepen
omsingeld.
De Portugeesche regeering heeft aan een
aantal troepenafdeelingen order gegeven,
het vliegveld van Amador te omsingelen,
nadat gebleken was, dat. de inspecteur van
het vliegwezen, luitenant-kolonel Brito
Pais, vergezeld van een ander officier, ka
pitein Sarmentel, zich per vliegtuig uit de
voeten had- gemaakt De beide officieren
zijn intusschen op Spaansch grondgebied
SPANJE
BLOEDIGE BOTSINGEN TE MADRID.
Naar een algemeene staking?
Te Madrid hebben gistermiddag bloedige
botsingen plaats gehad tusschen werkloo-
zen en studenten eenerzijds en Spaansche
legionnairen anderzijds.
Onder communistische leiding trokken
werkloozen en studenten door de binnen
stad van Madrid naar het tehuis der na
tionalistische legionnairen, waar het tot
wanordelijkheden kwam. Een werklooze
werd gedood.
Men vreest, dat deze gebeurtenis zal
worden gebruikt als motief voor de afkon
diging van een algemeene staking.
De geruchten over de vermeende aan
wezigheid van majoor Franco nemen
steeds vaster vorm aan. De politie heeft
uitgebreide veiligheidsmaatregeln geno
men. Op het vliegveld werden mitrailleurs
opgesteld.
TSJECHO-SLOWAKIJE
GEEN TOL-UNIE DER KLEINE
ENTENTE.
Tsjechische verklaring.
In een rede over het Duitsch-Oostenrijk-
sche douane-accoord verklaarde de Tsjechi
sche minister van Landbouw, dat hij een te
genstander van een dergelijke overeen
komst is. Hij verklaarde naar aanleiding
van een de uitingen daaromtrent in de
Tsjechische pers, dat het voor Tsjecho-Slo-
wakije, in verband-met den landbouw, niet
mogelijk is een tol-unie te 3luiten met Joe-
go-slavië en Roemenië, de beide andere Ier
den der Kleine Ente'nte.
In Praag werd gisteren de eerste zit
ting van de centrale commissie voor Euro-
peesche samenwerking gehouden. Deze or
ganisatie werd opgericht na de eerste bij
eenkomst van de Europeesche studiecom
missie van den Volkenbond in den herfst
van verleden jaar en heeft ten doel de pan-
Europargedachte in de verschillende landen
te propageeren. Op de huidige bijeenkomst
werden moties voorbereid, die aan een
conferentie van de organisatie zullen wor
den voorgelegd, die einde van de volgende
maand in Hongarije zal worden gehouden.
0.a. werden de landbouwcrisis en de werk
loosheid besproken.
EGYPTE
REGEERINGSWINKELS TE CAIRO?
Actie tot prijsverlaging.
De Egyptische regeering toont zich vast
besloten ten aanzien van de toepassing
van het onlangs uitgevaardigde decreet,
volgens hetwelk de prijzen der levensmid
delen dienden te worden verlaagd. Wel is
waar hebben intusschen 37 bakkerijen de
broodprijzen reeds met 20 pet. verminderd,
maar tenzij alle overige bakkerijen on
wijld dit voorbeeld zullen volgen, zal de
regeering zelf tot het openen van bakke
ren overgaan, die rechtstreeks aan het pu
bliek zullen leveren. De vleeschprijzen
zijn door 223 slagers met 25 33 pet. ver
laagd, maar desniettemin gaat de regee
ring tot het openen van eigen vleesch-
houwerijen over ten einde de halsstarrige
slagers eveneens tot verlaging der prijzen
te dwingen.
AMERIKA
DE ONLUSTEN IN BENEZUELA.
Geen werkelijke opstand?
Over de onlusten in Venezuela wordt
van gezaghebbende zijde medegedeeld, dat
van een werkelijken opstand geen sprake
is. Op de plaats waar volgens de berichten
groote gevechten zouden zijn geleverd, lig
gen slechts onbeduidende dorpen, die ver
van de kust zijn verwijderd. De berichten
welke door de opstandelingen verspreid
worden, zijn dan ook schromelijk overdre-
ORGANISATIE VAN DE TARWE-
AFNEMERS.
In een der zalen van het ministerie
van Binnenlandsohe Zaken en Landbouw
te 's-Gravenhage heeft een conferentie
plaats gehad van tarweverbruikers met
den regeringscommissaris ir. S. L. Lou-
wers, te Zwolle. Vertegenwoordigd waren
de vereeniging van meelfabrikanten, de
vereeniging van meel- en bloemfabrieken,
de Alg. Ned. MoJenaarsbond, de Nat.
R. K. Molenaar&bond en de N. V. Meel
fabrieken der Ned. Bakkerij.
De besprekingen hadden ten doel de
oprichting van een organisatie voor in-
landsche tarwe-afnemers.
Nadat de heer Louwes1 een inleiding
had gehouden over de Tarwe-wet, wer
den de ontwerp-statuten behandeld en
aangenomen.
Langs arbitralen weg zal de vereeni
ging medehelpen aan de uitvoering van
de tarwewet, ten einde fraude van land
bouwers, eigen leden en derden te voor
komen.
HOOGE GRCENTENPRIJZEN TE
HAARLEM.
B. en W. willen prijsopdrijving tegengaan.
B. en W. van Haarlem stellen den raad
voor de rechtsgeleerde commissie uit te
noodigen een verordening tot wijziging der
verordening op de markten te Haarlem te
ontwerpen, waarbij het verboden wordt
goederen op dr markt bij opbod te ver-
koopen.
Het heeft de aandacht van B. en W. ge
trokken, d^t in vergelijking met andere
groote gemeenten de prijzen, welke te
Haarlem door het publiek voor groenten
en fruit worden lest. d .rij hoog zijn. De
directeur, belast met het toezicht op de
markten, heeft n^, een onderzoek gerap
porteerd, dat het besteden van hooge
groenten- en fruitprijzen door de consumen
ten in Haarlem voornamelijk zijn oorzaak
vindt in het door de groothandelaren bij
opbod verkoopen van hun waren. Alhoewel
niet alle groothandelaren in groenten dit
verkoopsysteem toepassen, regelen de
kleinhandelaren toch den verkoopsprijs
naar den hoogsten marktprijs, die bij op
bod werd bedongen.
Dit prijsopdrijven wenschen B. en W. te
gen te gaan.
GEDWONGEN MID DAGSLUITING?
Buitengewone vergadering van den Ned.
R. K. Middenstandsbond.
Zooals bekend is, voeren in verschillen
de gemeenten de organisaties der winkel
bedienden actie om te komen tot sluiting
der winkeb op een middag in de week.
Zij vragen daartoe toepassing van art.
6 der Winkelsluitingswet.
In den Gemeenteraad van Haarlem werd
reeds in beginsel besloten ondanks het
afwijzend acivies der middenstandsorgani
saties om hiertoe over te gaan. In ver
scheidene andere gemeenten is deze zaak
in behandeling.
Opmerkelijk is, dat men zich hierbij ten
aanzien van art. 6 der Winkelsluitingswet
veelal stelt op een standpunt, dat moeilijk
in overeenstemming te brengen is met de
werkelijke strekking van deze bepaling.
Art. 6 is niet tot stand, gekomen om in-
plaats van den vrijen morgen of middag,
dien het Werktijdenbesluit den bedienden
garandeert, een vasten vrijen middag te
stellen.
Art. 6 (blijkens de mondelinge en schrif
telijke toelichting bij de behandeling der
winkelsluitingswet) bedoeld om te worden
toegepast, als de winkeliers-met-personeel
dit gewenscht achten in verband met de
uitvoering van het Werktijdenbesluit. Het
artikel dient te worden gebezigd overeen
komstig het advies van de georganiseerde
winkeliers. Het bedrijfsbelang der winkel-
branche behoort bij de toepassing maat
staf te zijn.
Waar het gevaar niet denkbeeldig is, dat
bij de verdere behandeling van deze aan
gelegenheid een minder juiste opvatting
van art. 6 der Winkelsluitingswet weer
klank zal vinden evenals dit reeds in
den Haarlemschen Raad het geval bleek
te zijn heeft de Ned. R. K. Midden
standsbond besloten een buitengewone
landelijke vergadering te wijden aan de
toepassing van Werktijdenbesluit en Win
kelsluitingswet.
De vergadering, waartoe alle georgani
seerde K. K. Middenstanders toegang heb
ben, zal worden gehouden op Maandag 20
April a.s. te 2 uur in Utrecht, in de groote
zaal van Hotel l'Europe, Vreeburg.
Door een drietal sprekers zal hier de
strekking en toepassing van art. 6 der
Winkelsluitingswet in het licht worden ge
steld.
POLITIEKE BIJEENKOMST TE
AMERSFOORT.
Vandaag en morgen wordt de jaarlijk-
sche politieke bijeenkomst gehouden in het
Pensionaat .„St. Louis" te Amersfoort, ge
organiseerd door de R. K. Staatspartij.
Deze bijeenkomst wordt bijgewoond door
leden van den Partijraad en een aantal
daartoe uitgenoodigde katholieke journa
listen.
Het onderwerp van dit jaar is: „Het Ka
pitalisme".
Vandaag worden drie inleidingen gehou
den te 2.45, te 5 uur en te 8.15 resp.
door prof. mr. W. Pompe, ir. M. Bongaerts
en pater dr. Vrijmoed O.F.M.
Morgenochtend van 10 tot 12 uur is er
gedachtenwisseling over genoemd onder
werp, welke discussie van 2 tot 4 uur wordt
voortgezet.
VOOR DE KINDEREN IN RUSLAND.
Algemeene Kindercommunie in het bisdom
's-Hertogenbosch.
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen publiceert
in „St. Jansklokken" het volgend schrij
ven:
„Uit de voorschriften van Z. H. Paus
Pius XI verleden jaar o.a. ook over de ge
beden na de H. Mis gegeven, blijkt duide
lijk het innig verlangen van den H. Vader,
dat de geheele wereld God een heilig ge
weld aandoe, om den terugkeer tot God
van het zoo ver van Hem afgedwaalde on
gelukkige Rusland te verkrijgen.
De Rector van de kapel der alom ver
eerde H. Theresia van het Kindje Jesus
te Hermance (Genève) vatte onlangs de
gedachte op, 's Pausen verlangen te be
vorderen door het instellen van een jaar-
lijkschen algemeenen Communiedag van
alle kinderen, ten einde Gods ontferming
en hulp af te smeeken over de Russische
kinderen, wier lichamelijke, zedelijke en
godsdienstige ellende ons allen, doch voor
al onze kinderen met deernis moet ver
vullen.
Hij wilde die algemeene Kindercommu
nie jaarlijks doen plaats hebben, zoolang
de dieptreurige toestand in Rusland voort
duurt, stelde die H. Communie onder de
bescherming en de voorspraak der Kleine
H. Théresia, en sloeg voor, daarvoor aan
te wijzen den Sen Mei, den verjaardag der
éérste H. Communie der H. Theresia of
den daarop onmiddellijk volgende Zondag.
Gesteund door de volle goedkeuring van
zijn Bisschop, richtte hij tot alle Bisschop
pen der wereld het eerbiedig en dringend
verzoek, ook voor hunne Bisdommen tot de
instelling van dien jaarlijkschen algemee
nen Kindercommuniedag wel te willen
overgaan.
Overtuigd door die instelling geheel in
den geest van Z. H. den Paus te handelen,
geven Wij gaarne gevolg aan dat verzoek
en stellen Wij hierbij dezen Algemeenen
Kindercommuniedag voor de Russische
kinderen in voor ons Bisdom.
Wij noodigen bovendien, al onze Geeste
lijke Herders uit, in het vervolg, zoo lang
de Russische toestanden dit wenschelijk
maken, jaarlijks op 8 Mei of den daarop
volgenden Zondag de kinderen hunner pa
rochie de gelegenheid tot die algemeene H.
Communie te bieden en deze op gepaste
wijze te bevorderen.
Wij vertrouwen, dat de kinderen, aange
spoord door hunne ouders en onderwijzers,
in grooten getale aan dien oproep zullen
gevolg geven en aldus in de maand der H.
Maagd en Moeder Gods Maria, op hare
moederlijke voorbede en door de in te roe
pen bescherming der Lieve Kleine There
sia, Gods goedertierendste gunsten over
hunne lijdende Russische broertjes en zus
jes spoedig en in de ruimste mate zullen
doen neerdalen.
's Hertogenbosch, 8 April 1931.
t A. F. DIEPEN,
Bisschop van 's Hertogenbosch.
Nieuwe postzegels ten bate van
kerkramen-herstel.
In een nader te bepalen tijdvak zullen
ten bate van het Fonds tot Herstel van de
Goudsche Glazen (bedoeld zijn: de Goud-
sche Kerkramen) postzegels worden uitge
geven in twee waarden, n.l. van 1 y2 en
van 6 cent. De toeslag daarop zal bedragen
resp. 1 Yi en 4 cent.
Na aftrek der kosten zal de opbrengst
ten bate van genoemd comité komen.
Over het ontwerp enz. moeten nog na
deer beschikkingen gegeven worden.
Verder is Donderdag afgekondigd „St.
bid." No. 19 van 20 Maart 1931, betreffende
het gebruik van luchtpostzegels.
Hierbij is bepaald, dat de thans in het
verkeer gebruikt wordende luchtpostzegels
van 40 en 75 cent, f 1, f 1.50, f 4.50 en f 7.50
(alleen geldig voor de luchtpost) op een
nog nader te b°palen datum ter kwijting
van porto enz. ook gebruikt zullbn kunnen
worden als gewone frankeerzegels voor het
binnenlandsch verkeer.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De toestand in Portugal.
Geen tol-unie der Kleine Entente.
BINNENLAND.
Politieke bijeenkomst te Amersfoort.
(Binn. 1ste blad).
Het tooneel van het Scala-Theater te
Den Haag verbrand. (Gem. Ber., 3de blad).
Doodelijk ongeluk in een lift te Amster
dam. (Gem. Ber., 3de blad).
De K.R.O.-avond in de Stadsgehoorzaal
uitnemend geslaagd. (Eerste blad).
FEDERATIE VAN BEDRIJFS-
VEREENIGINGEN.
Drie-en-twintigste vergadering.
Dezer dagen hield het be>skuur wam de
Federatie van Bedrijfsvereenigiingen zijn
dirie-en-t-winitigste vergadering.
Ter bevordering van een uniforme toe
passing van de Ziektewet werd vervolgen»
besloten aan de aangesloten bedirijfsve<r-
eenigingen mededeeling te doen van een
enquête over de vraag, welke praotijk door
de aangesloten bedir ij fsvc ree nagingen wordit
gevolgd voor het geval een verzekerd arbei
der op medisch advies moet thuis blijven
omdat zich in zijn ge<zin besmettelijke ziek
te voordoet en overbrenging van den pa-
tiën naar elders niet mogelijk is. Uilt deze
enquête is gebleken, dak door het moeren-
deeil van de bedrijfsvereenigingen, die deze
zaak meer in het bijzonder onder hek oog
zagen, in het hierbodoe'de geval een zie
kengeld wordk uitgekeerd ad 100 pCt. van
hek loon, zulks in af waohiting van nadere
verrekening van deze koeten met hek
prophylaxefonds, aangezien het hier betreft
een maakregel ter voorkoming van ziekte
dioor besmetting.
Besloten werd een kleine commissie in te
stelen, bestaande uolt één werkgevers- en
één arbeiderslid, teneinde het contact tus
schen de Federakie en Centraal Beheer te
vergemakkel ij'ken.
Voor de eerste maal werden tok leden
van deze commissie benoemd de heeren dr.
ir. B. Böilgir en W. Brouwer Jr„ terwijl aan
de aanvankelijke werkzaamheden van deze
commissie zal worden deelgenomen door de
heren C. J. Kuiper, K. Kruithof en mr. B.
O. Sloitemaker, zulks in verband met de
voorgenomen mutatie in de samenstelling
van deze commissie.
Tot het lidmaatschap van de Federakie
werd toegelaten de Bedrijfevereeniging voor
Ziekengeld verzekering voor het Bloembol
le nbedrijf en aanverwante bedrijven „be
Onderlinge Ziebtevrzekering" te Utrecht,
zoodat het aantal leden van de Federatie
thans bedraagt 44.
EERSTE NED. TENTOONSTELLING
VAN BOUWMATERIALEN.
Vanaf gisteren tot 1 dezer wordt te
Maastricht de Eerste Nederlandsche
Bouwmaterialen-tentoonstelling gehouden
welke door den Commissaris der Konin
gin, mr. Baron van Hövell tot Wester-
flier, eere-voorzitter, geopend is.
Vrijwel algemeen is de medewerking
die het tentoonstellingscomité van de
Nederlandsche industrie mocht ondervin
den.
De Limburgsche Kunstkring houdt een
tentoonstelling van werken van leden in
het stedelijk museum ter ge'egenheid
van het 20-jarig bestaan van dien Kunst
kring.
Electrificatie der Spoorwegen.
Op het baanvak UitgeestAlkmaar,
dat een onderdeel uitmaakt van het
baanvak Amsterdam—Alkmaar, hetwelk
in Mei zal worden geëlcctrificecrd, is gis
teren reeds proefgereden. De rit Uit
geestAlkmaar, welke per stoomtrein 16
m. duurt en per stoptrein 24 m.. duurt
per electrische resp. 12 m. en 17 m.
Voor den dienst Amsterdam—Alkmaar
beteekent de electrificatie een be'angrijke
versnelling van het treinverkeer. Een
stoomtrein doet als sneltrein 44 minu
ten over dit traject, een electrische trein
zaJl er a's sneltrein ongeveer 29 minuten
over rijden; een stoomtrein doet er als
boemeltrein 71 minuten over en een elec
trische trein zal er als boemeltrein 41
minuten over rijden, daarbij dan stop
pende aan zeven tusschenstations.
De proefritten hadden een bevredigend
verloop.
