22ste Jaargang
DINSDAG 7 APRIL 1931
No. 6865
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
,HET KONINKLIJKE PAASCHKRUIS"
ZONDAGSBLAD
BUITENLAND
3)e Gou/tamt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per port f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935. REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Niet beneden zijn stand leven.
De bioscoop neemt voor een gedeelte
der huidige stadsbevolking en ook voor
velen in de dorpen een belangrijke
plaats in in hun amusement, him ontspan
ning.
De Katholieke courant kan en mag voor
dit feit niet de oogen sluiten. Zij heeft ook
hier de taak, den plicht, om voorlichting en
leiding te gevöii:
Iedere week recenseeren wij daarom in
ons blad de vertooningen in drie van de
vier bioscopen in Leiden. Wij geven een be
spreking van de films en keuren hun mo-
reele kwaliteit.
Wat deze keuring betreft meenen wij
bij herhaling nog eens te moeten waar
schuwen voor misverstand.
Als een film wordt goedgekeurd, zonder
reserve, wil dat nog niet zeggen, dat wat
vertoond wordt „kost" is voor kinderen.
Kinderen behooren, in het algemeen ge
sproken, niet onder de bioscoop-bezoekers
te worden gezien
En als een film alleen toelaatbaar wordt
geacht voor volwassenen, dan houde men
rekening met deze twee overwegingen?
Eerstens, volwassenen zijn, natuurlijk,
niet jongens en meisjes van b.v. 18 jaar,
m.a.w. men rekene niet te spoedig een an
der of zichzelf onder de volwassenen
En op de tweede plaats: niet alle voor
volwassenen toelaatbare films zijn óók voor
hen steeds een aanbevelenswaar
dig amusement.
In een artikel, waarmede wij volkomen
instemmen, wijst „De Gelderlander" er op,
dat de keuring van films door de Centrale
Commissie een „net met zeer wijde mazen
is". „Zoo ongeveer alles glipt er door".
En wij citeeren verder uit dat artikel van
het Nijmeegsche orgaan het volgende:
Wij voor ons handhaven de oude
meening, dat er nog altijd een bios
coopgevaar is en dat de belang
stelling, welke ook van katholieke zijde
voor de film is ontstaan, nog weinig
of niets van dat gevaar heeft vermin
derd. De heer Hk. Brugman schreef
dezer dagen in De Socialist, dat
hij in de bioscoop „nauwelijks ooit iets
anders onder de oogen heeft gekre
gen dan Schund", en hij doelde voor
al op hetgeen er vertoond wordt op
het stuk van huwelijksmoraal. Hk.
Brugman schrijft daarover kerngezon
de opmerkingen, die wij met groote in
stemming hebben gelezen en daarom
overgenomen. Op de film is er geen
onderscheid tusschen de liefde van 'n
menschen- en die van een beesten-
paar; ik heb, schrijft de heer Brug
man, „in de bioscoop nog eigenlijk
geen enkel trouw, zuiver-gelukkig
(jong) huishouden gezien, geen enkel
zooals wij het voor ons zelf zouden
wenschen, geen enkel waarin de man
klaarblijkelijk iets méér was dan een
minnaar, geen enkel waar het zinne
lijk element zijn eigen plaats inder
daad harmonisch innam." Het zinne
lijk element is er alles en de socialis
tische schrijver aarzelt niet 't ding bij
den waren naam te noemen: „zwijn-
derij".
Deze schrijver in „De Socialist" staat, in
zijn oordeel o.ver de bioscoop, dichter bij
de Katholieke moraal, dan, blijkens hun
levenspractijk, Katholieken, die maar al
door geregeld de bioscoop bezoeken
En dan hebben wij niet uitsluitend het
oog op het bijwonen van perverse, van
slechte filmvertooningen. Ook het bezoek
zeker het geregeld bezoek van films, die
ieder op zich toelaatbaar worden geacht,
kan funeste, verderfelijke gevolgen hebben.
Wij willen aannemen, dat een film van
de min of meer op 't kantje toelaat
bare soort aan volwassen toeschouwers
geen direct kwaad doetdat de min of meer
zinnelijke voorstellingen daarin vluchtig
voorbij zweven en zich niet, hinderlijk, in
de phantasie vastzetten. Maar zeker is, dat
het geregeld, het dikwijls zien van zulke
vertooningen verderfelijk is voor den gezon
den smaak wij bedoelen hiermede, dat
daardoor wordt verruwd en vergrofd het
aanvoelen van wat goed en slecht is en
niet alleen verderfelijk voor den goeden
smaak, maar ook langzamerhand ontzenu
wend voor de wilskracht, om het- goede te
doen en het kwade te laten.
Wij keuren dikwijls terecht in ande
ren (en in onszelf?) af, dat er wordt ge
leefd boven zijn stand, in stoffelijken zin.
Wij zouden wel 'ns meer kunnen en
moeten afkeuren het leven beneden
zijn stand, in geestelijken zinDe
mensch moet bij zijn verkeer, zijn ontspan-
ning, zijn genoegens rekening houden me<
zijn waardigheid, als mensch, en ook met
de individueele omstandigheden, waarin
hij is geplaatst geworden omstandighe
den in en buiten zijn persoon. Helaas, ko
men velen eerst dan tot de erkenning, dat
zij beneden hun stand leven, als schade en
schande ben wijs heeft gemaakt
Wat speciaal het bioscoop-bezoek be
treft zouden wij ons wel willen veroorlo
ven, sommigen of meerderen Elatholieken
voor te houden: dat zij niet mogen leven
beneden hun stand
De Graalbetooging is een groot succes geworden
Een bijna uitverkocht Stadion
De geestdrift van de Graal heeft zich ge
manifesteerd in een gedurfde daad. Of ge
tuigt het niet van durf bij zulk een prille
beweging een uitvoering te geven in het.
Stadion van de hoofdstad? De meer beza-
digden vreesden met groote vreeze, dat
deze poging niet ten volle slagen zou en
de nurksen hadden het vonnis reeds klaar:
dat wordt een fiasco.
Maar de „Graal" glimlachte om al die
critiek en werkte, zwoegde. En de
„Graal" heeft de zege behaald
De opvoering van het massale spreek
koor „Het Koninklijke Paaschkruis" is een
heerlijke Christus-hulde, een edel lente
feest geworden.
Het koor heeft het aan duizenden toe
hoorders diepzinnig geleerd, hne ..na lijden
verblijden" komt, doch eerst heeft het die
les zelf in practijk moeten brengen Wat
zag de lucht donker en somber op den mor
gen van den Tweeden Paaschdagde re
gen gutsle bij stroomen neer. Zoowel aan
den hemel als bij de meisjes „hingen de
wolken laag". Maar Goddank het lente
zonnetje boorde zich door de duistere floer
sen heen en het werd een weer, zoo feeste
lijk en vroolijk, als men het niet beter had
mogen wenschen.
Tegen den tijd, dat de opvoering zou be
ginnen te twee uur stroomde het Sta
dion vol met belangstellenden Wij schat
ten hun getal op ruim 30.000 I Onder de
autoriteiten in de Koningsloge zagen wij
Z.H.Exc. den Bisschop, minister Verschuur,
mgr. Taskin, en den Deken van Amster
dam, dr. van Noort, en vele pastoors en ka
pelaans.
In de „arena" van ons Colosseum ston
den de meer dan tweeduizend meisjes ge
schaard rond een doodsch, zwart kruis. De
meisjes gekleed in gewaden van ver-
schillende kleur waren in stervonn ge
groept rond het kruis, kleur bij kleur. Voor
een lezer zegt dit alles niets, maar voor de
toeschouwers bood het een fantastisch
schouwspel, dat denken deed aan bollen
velden in bloei. Het Stadion geleek een
wonderlijk dal, een vallei vol menschelijke
bloemen, omsloten door heuvels van men
schen. En boven dit zielen-dal wapperden
de felle en fleurige Graal vlaggen in de
blauwe lentelucht, waaronder de vijf Leid-
sche club vlaggen een goed vertoon maak
ten.
Het massale spreekkoor is een groot
succes geworden. De ontzaglijke moeite, die
de leidsters zich getroost hebben, is ten
volle beloond. De verzen van „Het Ko
ninklijke Paaschkruis'' werden gedecla
meerd in een krachtig rhythme duizend
monden spraken als uit één mond de ver
heven gedachten uit over het lijden en het
offer, over de berusting, neen van de mede
werking met Gods wil.
Over den inhoud van „Het Koninklijk
Paaschkruis" behoeft, na de artikelen in
ons blad van mej. v. d. Kallen, niet veel
meer gezegd te worden. Het was een tref
fend en ontroerend gehoor, zooals die jon
ge vrouwen in woord en zinrijk gebaar ver
haalden van de vreugde van het lijden in
Christus, van het dragen van het levens
kruis. Indrukwekkend was ook het telkens
herhaalde „Geen zaligheid der ziel, noch
hoop op eeuwig leven dan aan het kruis",
waarbij de armen zich spreidden en de
meisjes daar stonden als „levende kruis
beelden", het kruis, ieder in haar eigen
kleur, op haar kleed afgeteekend.
Was het eerste gedeelte wellicht wat te
langgerekt en te weinig afwisselend, het
tweede bedrijf „Christus onze kracht!" en
het derde bedrijf ,,Aan de kinderen van
dezen tijd" hield de aandacht der duizen
den toehoorders vo'komen gevangen. Het
„Alleluja" van het Engelenkoor was heer
lijk-mooi; het „Magnificat" een moeilijk
oogenblik! welgeslaagd.
Het derde bedrijf was het anwoord aan
de socialistische jeugd, welke eenige maan
den terug het spreekkoor „De kinderen
van dezen tijd" van Henrietta Roland
Holst opvoedt.
Verschillende coupletten uit dit koor
waren de Vrouwen van Nazareth overge
nomen en werden door de Graal beant
woord: „O laat onze boodschap u van het
Paaschkruis verkonden: Uw ongeweten
God heeft ons 't geheim verklaard".
Bijzonder aantrekkelijk klonk hier het
Engelenkoor met Vondels: „Hier geldt
geen adel staat noch macht" en de wellui-
dend-ruischende „harmonische koren."
Aan het slot van de uitvoering werd
door executanten en toehoorders geza-
melijk het „.Aan U o Koning der Ef xwen"
gezongen. Wat heeft dat triomflied ma
jestueus geklonken boven de muren van
het stadion uit, tot in den hoogen hemel!
De menschelijke bloemenvelden maak
ten zich nu los van den kruisberg en kwa
men in een bonte streng van kleuren langs
den Bisschop defileeren, en brachten aan
Mgr. de Graalgroet „Excelsior, Alleluja,
Vooruit!"
Het was een sprookjes-achtig gezicht,
zooals misschien nog nooit is gezien en
niet meer te zien zal zijn. Door de enthou
siaste toeschouwers werd het gesloten le
ger van graalmeisjes hartelijk toegejuicht.
De Bisschop onderhield zich, na afloop
van het snel, eenigen tijd met de Vrouwen
van Nazareth en begaf zich daarna naar
den uitgang, door velen die hem daar op
wachtten, met geestdrift begroet. Ook aan
het hoofdbestuur van de Graal werd aa-n
dén uitgang een ovatie gebracht.
De Graalmeisjes trokken zich na het
défilé in de kleedruimten van het Stadion
terug en marcheerden vervolgens in ge
woon Graal-costuum door de stad, naar
het station, waar ex tra-treinen klaar ston
den. Onderweg werd ook bet Centraal
Graalhuis aan de Vondelstraat gepasseerd,
waar de graalgroet werd gebracht. Stor
menderhand werd het Centraal Station
door de meisjes veroverd. De statige over
kapping trilde van de luidruchtige graal-
groeten die van trein tot trein gewisseld
werden
Uit Leiden namen 170 ipeisjes aan het
spreekkoor deel. Zij waren reeds lsten
Paaschdag naar Amsterdam vertrokken en
logeerden in verschillende gestichten, bij
de Zusters van de Voorzienigheid, in het
St. Jacobs-gesticht, en het St Bernardus-
gesticht, het Maagdenhuis en de school
aan de Pijnackerstraat.
Op Zondagmiddag hebben zij te zamen
met de Amsterdamsche en Rotterdamsche
meisjes gerepeteerd in het Stadion; zij
hebben zich, ook bij de opvoering gisteren
kranig geweerd!
Zoo behoort de Graal-uit.voering weer
tot het verledene in werkelijkheid, maar
niet tot het verledene in de herinnering.
Want deze frisschen April-betaoging van
de katholieke meisjes en jonge vrouwen
zal bij ieder toehoorder in dankbare heu
genis blijven een mooie herinnering
aan een indrukwekkende levensles nit
kindermond.
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
nerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De verwarring onder de nationaal-socia-
listen.
Revolutie op Madeira.
Verzet tegen de Sovjets in de Oekraine.
BINNENLAND.
Tal van verkeersingelukken vóór en op
de Paaschdagen. (Gem. Ber., 2de blad).
Ernstig ongeval op een machinefabriek
te Rotterdam. (Gem., Ber., 2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het twintigjarig bestaan van Fluks.
(Sport, 3de blad).
Het Voetbaltournooi van S. J. C. te
Noordwijk, (Sport, 3de blad).
Een geval van kolendampvergiftiging.
(lste blad).
OMGEVING.
Doodelijk ongeluk onder de gemeente
Oegstgeest. (lste blad).
De weleerw. pater HUMILIS CASTE-
LEIN O.F.M., die gisteren in de Mon-Père
Kerk te Leiden zijn eerste plechtige
H. Mis heeft t
ROEMENIE
DE ROEMEENSCHE REGEERING
AFGETREDEN.
Naar uit Boekarest wordt gemeld, is heb
Romeensche kabinet afgetreden.
De koning heeft het ontslag aanvaard
en den wensch te kennen gegeven, dat alle
politieke krachten des lands aan de vor
ming van heb nieuwe ministerie zullen
deelnemen. In dezen geest heeft Mironescu
besprekingen met de partijleiders geopend.
De vorming van een nationaal concen
tratiekabinet is reeds lang een speciale
wensch des koning».
De onmiddelijke aanleiding tot het ont
slag van het kabinet vormt heb aftreden
van Manoilescu, den minister van Handel;
deze had drie dagen geleden een conflict
met de leden der regeeringspartij en deelde
daarop mede, dat hij zich uit de regeering
zou terugtrekken. Alle pogingen om hem op
zijn besluit te doen terugkomen, bleken
vruchteloos, zoodat Manoilescu zijn ontslag
indiende, wat gevolgd werd door het aftre
den van het heele kabinet.
