22ste Jaargang
DINSDAG 17 MAART 1931
No. 6848
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
S)e£clcbclve0ou^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten. 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per port f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
DE STATEN ALS
KIESCOLLEGE.
Een der redenen, waarom de verkiezing
voor leden van de Provinciale Staten van
zoo groot belang is, ligt in de omstandig
heid, dat de Provinciale Staten de kiescol
leges voor de Eerste Kamer zijn.
De 50 leden der Eerste Kamer worden
namelijk niet rechtstreeks door de kiezers,
maar onder indirecten invloed van de kie
zers door de Provinciale Staten op den
grondslag van evenredige vertegenwoordi
ging gekozen.
Die verkiezing geschiedt in twee helften
die om de 6 jaren, beurtelings om de drie
jaren aftreden.
De eene helft der leden bestaat uit de
gekozenen door de Staten van de provin
ciën Noord-Braabnt, Zeeland, Utrecht, Lim
burg, Noord-Holland en Friesland, de ande
re helft wordt gekozen door de Staten der
provinciën Gelderland, Overijsel, Gronin
gen, Drente en Zuid-Holland.
Zoo moet in 1932 opnieuw voor de twee
de helft de verkiezing der leden voor de
Eerste Kamer plaats hebben, waarbij "dus
ook de Staten van Zuid-Holland, den kie
zersplicht zulen hebben te vervullen.
Al is de invloed der Eerste Kamer op
het totstandkomen var wetten niet zoo
veelzijdig en niet zoo groot als die der
Tweede Kamer, toch is hij van zoo groote
beteekenis, dat de Eerste Kamer als zij het
noodig acht, zelfs het werk der Tweede
Kamer kan ongedaan maken. Dit is meer
malen voorgekomen. Verschillende initia
tief-ontwerpen (door Kamerleden voorge
stelde wetten) hebben dat moeten onder
vinden. De verwerping van het Neder-
landsch-Belgisch Verdrag is als een frap
pant voorbeeld te noemen uit nog dichtbij
verleden en dit belangrijke voorbeeld is
met nog andere ook belangrijke aan te
vullen.
Men mag alleen reeds hierom, dat de
Eerste Kamer aldus kan optreden, zeggen
dat dit deel der Staten-Generaal een
lichaam van groote beteekenis is in 's lands
bestuur.
Bovendien heeft de Eerste Kamer nog
eenige rechten, die haar politieken invloed
kunnen doen uitoefenen van beteekenis
voor 's lands belang.
Het is dus wel van importantie, dat
een en ander bij de Statenverkiezing wordt
in 't oog gehouden.
Immers, waar de Eerste-Kamerleden ook
gekozen worden volgens het evenredige
stelsel, komt het er op aan een zoo groot
mogelijk aantal Katholieken in de Staten
te brengen. Dan is ook te verwachten, dat
de Katholieken de beide zetels in de Eer-
ste-Kamer, die zij nu voor Zuid-Holland be
zetten, zullen behouden. Hierop dient wel
volle aandacht gevestigd te worden, want
het gaat er werkelijk om.
Naast dit importante karakter van kies
college voor de leden der Eerste Kamer
bezitten de Staten ook het kiesrecht voor
de Gedeputeerde Staten.
Deze kiesbevoegdheid der Staten is van
zoo groot gewicht, omdat de Gedeputeer
de Staten met den Commissaris der Konin
gin als het ware het Dagelijksch Bestuur
vormen.
Waar in het geheele bestuur der provin
cie steeds meer vraagstukken aan de orde
gesteld moeten worden tengevolge van nieu
we sociale problemen en waar de uitvoe
ring ligt in handen van het College van
Gedeputeerde Staten is het niet onverschil
lig wie dat College Vormen. Bij een recht-
sche meerderheid der Staten zijn de Ka
tholieken verzekerd van hun behoorlijken
invloed in Gedeputeerde Staten, 't Is daar
om zaak mede te streven naar het verkrij
gen eener rechtsche meerderheid en dus
het getal Katholieke Statenleden zoo hoog
mogelijk op te voeren. Dat kan natuurlijk
aJleen door de kiezers geschieden. De Ka
tholieke kiezers hebben met het kiesrecht
dan ook den duren plicht gekregen te zor
gen, dat de Katholieke lijsten de stemmen
van alle Katholieke kiezers krijgen.
Waar Gedeputeerde Staten het toezicht
hebben op de Gemeentebesturen, vooral op
de financieele gestes dezer lichamen,
oefent de kiezer invloed uit op de Gemeen
tepolitiek. 't Zelfde geldt voor de polder
en waterschapsbesturen, zoodat voor Zuid-
Holland alleen reeds in dit opzicht de Ge
deputeerde Staten een groote macht uit
oefenen.
Jt Is overbodig nog verder aan te too-
nen, hoe Gedeputeerde Staten als uitvoe
rende macht, opvelerlei zaken, instellin-
„Protestantsche Vasten"
In de Evang. Luth. gemente te Schie
dam zal men, zooals wij al meldden, een
soort van Protestantsche vasten houden,
om gedurende de stille week zich van
voedings- en genotmiddelen als vleesch,
visch, tabak e. d. te onthouden, en de op
brengst van het aldus bespaarde te storten
in de diakoniekas ten bate van de werk-
loozen. „Daar zit iets moois in deze po
ging tot versobering en weldadigheid, te-
zaam vereenigd", zegt ds. J. J. Meijer van
Enkhuizen in het weekblad „Kerk en Volk''
„Het is een werkelijk offer: men onthoudt
zich van genietingen en schenkt het be
spaarde geld weg voor de minder bedeel
den. Toch is een maar eraan verbonden.
De industrieën en de handel in waren wel
ke men een week lang mijden wil, zullen
vrij gevoelig worden getroffen. Vreest men
niet daar werkloozen te maken,"
Wij ontleerien het bovenstaande aan de
rubriek „Kerknieuws" in het „Handels
blad"; ook het opschrift tussohen aanha-
Het motief, de beweegredenen van het
vasten, wat de Katholieke Kerk voor
schrijft, is niet op de eerste plaats „verso
bering en daardoor weldadigheid".
De Kerk wil dat de menschen zich ver
sterven, zieh iets ontzeggen, zich van iets
onthouden, het leven soberder inrichten,
opdat daardoor het geestelijke, gemakke
lijker de voorrang behoude op bet stof
felijke, opdat daardoor de geestelijke
mensch gemakkelijker den zinnelijken
mensch onderwerpe.
"Toch is bet, natuurlijk, uitstekend, en in
den geest der Kerk, als het directe resul
taat van die versobering: weldadigheid is.
Dat men door versobering de werkloos
heid zou bevorderen, indien men met
z'n bespaarde geld de weldadigheid be
oefent, is 't is zonneklaar gehéél en
al in strijd met de werkelijkheid! Het geld,
dat men voor weldadige doeleinden be
steedt, wordt immers óók uitgegeven!
De in het bovenstaande bedoelde
„Protestantsche Vasten" kan heel goed
samengaan met de Katholieke Vasten!
gen, maatregelen e.d. hun invloed kunnen
doen gelden.
-De conclusie uit dit alles moet zijn, dat
de Katholieke kiezers stevig in de gedaoh-
te moeten hebben, dat zij door de Staten
verkiezing de verkiezing voor de Eerste
Kamer in 1932 beïnvloeden en de verkiezing
voor de Gedeputeerde Staten, die dit jaar
plaats hebben mede kunnen bepalen.
De Katholieken bezetten van de 82 Sta-
tenzetels er 16, met de Anti-revolutionai
ren, die er 13 en de Christelijk-Historischen
die er 10 innemen, vormen zij dus niet een
meerderheid. De linker-partijen doen dat
evenmin, terwijl Staatkundig Gereformeer
de Partij en de Hervormde Staatspartij
op de wip zitten.
Het college van Gedeputeerde Staten
wordt thans gevormd door twee Katholie
ken, een Anti-revolutionair, een Christelijk-
Historisch, een lid van den Vrijheidsbond
(liberaal) en een Sociaal-democraat.
Deze samenstelling zal doen begrijpen,
dat de Katholieken in Zuid-Holland bij
deze Statenverkiezing niet in verzuim mo
gen blijven. Integendeel alle hens moeten
aan dek zijn, opdat var. wind en getij zoo
goed mogelijk profijt getrokken kan wor
den, opdat minstens 16 zetels weer bezet
worden en nog nieuwe veroverd. En dit is
noodig ook nog omdat de Provinciale Sta
ten steeds meer en steeds belangrijker
vraagstukken binnen den kring van de pro
vinciale bestuursbemoeiing zien treden.
De sociale beteekenis van het Provin
ciaal bestuur is daardoor toegenomen. Uit
dit oogpunt hopen we de belangrijkheid
der Statenverkiezing van 22 April in een
volgend artikeltje te gaan bezien.
Voorhout.
G. BULTEN.
DE VERKIEZING VOOR DE PROV.
STATEN WORDT IN ZUID-HOLLAND
GEHOUDEN OP WOENSDAG 22 APRIL
VOLKENBOND
DE ECONOMISCHE CONFERENTIE.
Pessimistische stemming.
Het zag er gistermiddag in de economi
sche conferentie heel treurig uit, met be
trekking tot de handelsconventie, meldt de
„Tel.". Reeds hoorde men algemeen de op
merking, dat de conventie begraven was,
doch dr. Colijn gaf den moed niet op en
toen de vergadering tot hedenochtend werd
verdaagd met de uitdrukkelijke vermaning
van dr. Colijn, dat alle delegaties den
avond en zelfs een deel van den nacht zou
den besteden met het bestudeeren van den
toestand, herleefde de hoop weer eenigs-
zins, dat toch nog iets bereikt zou worden.
Sir Sidney Chapman wafc de eerste spre
ker in de zitting van gistermiddag. Hij
verklaarde, dat het voorstel om de zaak
voorloopig met rust te laten en de conte-
rentie over een bepaalden tijd weer bijeen
te roepen, wanneer de noodige ratificaties
ontvangen zouden zijn, en de onderhande
lingen verder gevorderd, om dan een be
slissing in zake de inwerkingtreding te ne
men, van de Engelsche regeering afkomstig
was. Zij is geenszins van meening, dat de
conventie, wil zij niefc begraven worden,
vóór 1 April in een of anderen vorm in
werking moet treden.
Dit lokte langdurige juridische debatten
uit, waarbij de Eógelsche opvatting echter
geen bijval vond. Een buitengewoon pessi
mistische rede hield de Zwitser Sfcucki, even
der steunpilaren van den economischen
Volkenbondsarbeid. Volgens hem is thans
duidelijk gebleken, dat de tijd nog niet
rijp is voor een dergelijke conventie, hoe on
schuldig de tijd ook moge zijn. Zwitserland
heeft, zooals bekend, geratificeerd onder
het voorbehoud dat de conventie niet in
werking treedt alvorens zijn naburen, o.a.
Oostenrijk, hiertoe ook zijn overgegaan.
Het ongeluk wil, dat Oostenrijks gedele
geerde gistermorgen weinig hoop gaf, dat
Oostenrijk spoedig zal ratificeeren. Stucki
zette uiteen, dat juist het handelsverdrag
met Oostenrijk het eenige is, waarvan
Zwitserland de opzegging te vreezen heeft.
De andere handelsverdragen zijn alle ie
gunstig voor de betrokken landen, dan dat
Zwitserland ook maar de geringste vrees
behoeft te koesteren voor opzegging.
Verzet Zwitserland zich, dan volgt ook
Italië en zoo voort. Zoo kan dus van de
inwerkingtreding niets komen. Stucki
meende, dat men onder de gegeven om
standigheden van de aonventie moet af
zien en wanneer de tijd rijper blijkt te zijn
een nieuwe conventie op gelijke grondsla
gen moet samenstellen.
Na deze verklaring waren de gedelegeer
den, zooals men begrijpt niet vroolijk ge
stemd. Algemeen verwachtte men een tra
gisch einde. Dr. Colijn bleek echter deze
meening niet te zijn toegedaan. Hij be
gon met te verzoeken vooral gistermiddag
nog geen beslissing te nemen. Het Engel
sche voorstel om uitstel en het Duitsche
voorstel voor een inwerkingtreding tus
schen de sttaen, die de conventie ratificee
ren vóór 1 April, hadden, zooals uit de
discussies bleek, weinig bijval gevonden.
Vooral tegen het laatste voorstel meende
Colijn uit psychologisch oogpunt bezwaren
te moeten maken, omdat men hiermede den
parlementen het mes op de keel zou zetten.
Als vóór 1 April niets besloten wordt, dan
is volgens dr. Colijn de conventie zoo dood
als een pier. Hij gaf daarom nog eens zijn
voorstellen in overweging.
Hij wees er op, dat de verantwoordelijk
heid voor de handelsconventie niet alleen
op de conferentie berust, maar nog meer
op de Europeesohe studie-commissie, aange
zien het een zuiver Europeesche aangele
genheid is. Wanneer men nu zou bepalen,
dat de staten korten tijd na de bijeenkomst
der Europeesche commissie geheel van
hun verplichtingen ontslagen zijn, wanneer
de noodige ratificaties niet zijn ontvangen,
dan zou de Europeesche commissie druk
op die staten kunnen uitoefenen, door hen
openlijk verantwoordelijk te stellen voor
de begrafenis der conventie.
Zooals wij reeds eerder opmerkten, zal
geen staat zonder gegronde redenen zich
hieraan willen blootstellen; dit voorstel zou
dus een mogelijke oplossing zijn om zioh
van de Fransche ratificatie te verzekeren.
Gisteravond en vannacht zouden de noo
dige besprekingen worden gehouden en om
den gedelegeerden tijd te laten particu
liere onderhandelingen te voeren en hun
regeeringen te raadplegen, zal de conferen
tie heden eerst laat bijeenkomen.
DUITSCHLAND
DE POLITIEKE MOORD TE HAMBURG
De daders uit hun partij gestooten.
Naar aanleiding tan den moord in den
autobus op den communistiachen afgevaar
digde Henning door drie nazi's geeft het
districtsbestuur-Hamburg van de nationaal-
socialistisohe partij een officieels verkla
ring uit, waarin o.a. gezegd wordt:
„De daders zijn tot op het oogenblik le
den van onze partij geweest. Hun daad
wordt door ons ten scherpste veroordeeld.
Zij hebben zich daarmee automatisch op
grond van de orders van onzen leider
Adolf Hittler, buiten onze rijen geplaatst.
Het distnctsbestuur heeft, nadat het ver
nomen had, wie ij daders waren, de polj-
tie terstond van hun namen op de hoogte
ge teld en 2 der daders er toe overgehaald
zich gistermorgen te half drie vrijwillig
bij de politie te melden, wat dan ook ge
schied is. De derde dader is gevlucht. Zijn
naam is de politie eveneens medegedeeld.
De bijzonder afschuwwekkende wijze,
waarop de schuldigen hun daad hebben
uitgevoerd, heeft bij ons den indruk gewekt,
dat zij door provocateurs hiertoe zijn over-
Uit Hamburg wordt nog gemeld:
Op den straatweg nabij St. Geofg heeft
de politie thans ook den derden dadèr
van den moord op den communistischen af
gevaardigde Henning, Franz Alois Hock-
meijer, gearresteerd, zoodat de drie moor
denaars zich thans in handen van de poli
tie berinden.
De rijksdag heeft een soc. dem. voorstel
aangenomen, volgens hetwelk de rijksdag
zijn afschuw uitspreekt tegen de politieke
ophitsing tot moord en de rijksregeering
verzocht, in overleg met de landen een
wetsontwerp in te dienen, dat de mogelijk
heid biedt, de aansporing tot politieken
moord met meer succes te bestrijden en
scherpere bepalingen over den handel in
wapenen en munitie bevat.
BRITSCH-1NDIE
BOTSING TUSSCHEN HINDOES EN
PARIA'S.
Herleving van den ouden strijd?
De „Times of India" deelt mede, dat de
klasseoorlog tusschen de orthodoxe Hin
does en de paria's gisteren te Nasik weer
is uitgebroken. Er hadden bloedige botsin
gen plaatst naar aanleiding van de kwestie,
of de paria's een Hindoeschen tempel moch
ten betreden. Verscheiden personen wer
den gewond, doordat de tempelwacht met
steenen gooide. Deze strijd tusschen de
beide Indische klassen werd verleden jaar
na interventie der leiders gestaakt.
Tot heden 14.000 Indiërs in vrijheid gesteld.
In antwoord op een desbetreffende vraag
is gisteren door den minister voor Indië
in het Lagerhuis medegedeeld, dat sinds
het bereiken van overeenstemming tus
schen den onderkoning en Gandhi reeds
14.000 personen, die in verband met de
campagne voor burgerlijke ongehoorzaam
heid gevangen waren genomen, weer in vrij
heid zijn gesteld.
CHINA
DREIGT IN CHINA WEDER
BURGEROORLOG?
Feng's verontrustende houding.
De positie van de regeering te Nanking
wordt zeer onzeker geacht in verband met
het ontslag van Hoe-tfan-min, den voorma-
ligen voorzitter van den wetgevenden raad.
Zelfs de vrienden van Tsjang-Kai-sjek heb
ben het optreden van den generalissimus
niet geheel en al goedgekeurd. Hoe-Hau-
min heeft twee jaar geleden Cahton van
de communisten gered, toen de rooden
zich nog sleohts op twee dagmarschen van
de stad bevonden. De ondankbaarheid, die
Tsjang Kai-sjek nu tegenover Hoe Han-
min betoont, heeft zijn positie sterk aange
tast.
De generaals Pei Sjoeng-hei en Li Sjing-
jen bevinden zich nog steeds in Kwangsi,
I en indien Hoe Han-min niet in zijn waar-
I digheid wordt hersteld, bestaat er groot ge-
I vaar, dat zij zioh zullen aansluiten bij den
Christen-generaal Feng, die zich in Zuid-
I Kwangsi bevindt waar nu een nieuwe op-
stand tegen Nanking wordt gevreesd. Om-
j trent de verblijfplaats van Feng bestaat
geen zekerheid, doch volgens berichten
uit Chinèesche bron bereidt hij een cam
pagne tegen de regeering voor.
De troepen in Sjansi, die tot dusver on
der commando stonden van Jen-Sji-sjan,
welke generaal in de laatste campagne
werd overwonnen, zijn door de regeering
VOORNAAMSTE NIEUWS
JU ITENLAND.
Do economische Volkenbondsconferen
tie in moeilijkheden.
De politieke moord te Hamburg.
Dreigt in China weer een nieuwe bur
geroorlog?
BINNENLAND.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn„ 1ste blad).
Brand in het Slachthuis te Gorinchem.
(Gem. Berichten, 2de blad).
Een meisje verdronken gevonden te Le
pelstraat (Gem. Berichten, 2de blad).
van Nanking onder bevel van maarsohalk
Tsjang Hsu-liang geplaatst, die opdracht
kreeg de troepen te ontbinden. De financi
eele middelen der regeering laten het be
talen der soldij niet toe. Tsjang Hsu-liang
weet echter, dat, indien hij de troepen uit
een laat gaan, zij zich onder Feng zullen
scharen, De regeering van Nanking staat
dus voor ernstige moeilijkheden en ge
vreesd wordt, dat in het voorjaar een nieu
we burgeroorlog zal uitbreken, waarbij de
houding van Mandsjoerije niet van te voren
vaststaat. In handelskringen in Sjanghai is
de "stemming dientengevolge zeer nerveus.
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Notariaat.
Bij Kon. besluit ie benoemd tot notaris
binrien het arondJiSisementMiddelburg, ter
sta.ndiplaats Middelburg, J. Terp-stra, can-
didiaat-iïotaris te Hoogeveen; Roermond, ter
stamd>plaats Horst, H. G. A. B. Holtus, cam
didaat te Blerick.
Rijksuniversiteit te Groningen.
Bij Kon. besluit is benoemd tot gewoon
hoogleeraar in de faculteit der wis- en na-
turwunde aan de Rijksuniversiteit te Gro
ningen, om onderwijs te geven in de ele
mentaire wiskunde en de analytische, ce be
schrijvende en de hoogere meetkunde, dr.
G. Shaake, privaatdocent aan de gemeente
lijke universiteit te Amsterdam; voorts is
benoemd tot lector in de faculteit der let
teren en wijsbegeerte om onderwijs te
geven in de Italia ansohe letterkunde en
nieuwere taalkunde, dT. A. Garsia, leeraar
aan het Koninklijk lyceum te Lucea (To6-
DE RIJKSMIDDELEN.
De opbrengst der Rijksmiddelen ovor
Februari bedraagt 34.578.923 (vor. jaar
ƒ39.851.118), of iy3 millioen beneden de ra
ming.
De inkomsten ten bate van het „Wegen
fonds" over de maand Februari 1931 be
dragen 543.239 tegen 497.445 in Februari
1930.
DE TARWEWET.
Hoe de practische uitvoering zal zijn.
Er ie in deze dagen groote belangstelling
voor de vraag: „hoe zal nu de practische
uitvoering zijn van de Tarwewet".
Naar het „Nwsibl. v. h. Noorden" uit be
trouwbare bron verneemt zal er over ons
geheele land een „Tarweoenitrale" of wel
„Centrale Tarweorganisatie'' worden gefor
meerd. Het land wordt in een 8-tal gebie
den verdeeld, dit. zijn de gewestelijke tar
we organisaties of gewestelijke vereenigin-
gen van tarwebouwers. Daarvan zal iedere
tarwebouwer, die van de wet wil profitee-
ren, lid moeten zijn. Zoo zullen Groningen
en Drenthe samen een dergelijke vereeni-
ging vormen.
Daar de uitvoering van een en ander
staat of valt met de serieuse nakoming van
de wet, die den boeren geheel in han-len is
gegeven, zal een scherpe controle ter plaat
se noodig zijn. Deze controle zal worden uit
geoefend door vertegenwoordigers (ver
trouwensmannen) in de ressorten, waarin
het gebied weer ral worden onder-verdeeld.
Zoo snel mogelijk zal de tarwe, die uit
gezaaid is of wordt geïnventariseerd moe
ten worden. Volgens deze inventarisatie zal
het volgend jaar het graan worden geleverd
voor zoover dit voor het doel geschikt mocht
zijn. De aflevering geschiedt tegen een prij6,
vastgesteld naar kwaliteit. Vanwege de ge
westelijk organisaties zal dan aan de male
rijen het percentage Hollandsche tarwe
worden toegevoerd.
Alle bestaande handel en nij verheid wordt
door de wet geheel intact gehouden.
