22ste Jaargang
VRIJDAG 13 MAART 1931
No. 6845
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
RECHTZAKEN
STADSNIEUWS
ne fl'er,ro°n
V is9 Dames en.
Kinderkleeding
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
•vooruit betaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
V Gebruik van eigendom
Het „Kapitalisme" in zijn onchristelij-
fcen vorm zou niet bestaan, en er zou-
■geen redelijke oppositie zijn tegen het
„kapitalisme", als alle „kapitalisten"
iTinn eigendom beschouwden en gebruikten
volgens Christelijke beginselen; als bij
allen de opvattingen over eigendoms
recht zedelijk-goed waren.
Maar die opvattingen bij zeer velen
zijn zóó, dat ze geen betere kwalificatie
verdienen, danheidensok ook, he
laas, bij vele Christenen en Katholieken.
De juiste opvatting over het gebruik
van eigendom vinden wij in vele uitspra
ken van de Kerk, in encyclieken, in bis
schoppelijke vermaningen, enz.
Pas weer heeft mgr. Hopmans, de Bis
schop van Breda, zijn diosecanen ver
maand over het goed gebruik van eigen
dom in een schrijven, .waarin Z. D. H.
o.m. zegt:
„Ieder klaagt over de sleohte tijden.
Overal ontwaart men achteruitgang van
zaken, werkloosheid, gebrek, diepe ar
moede. Vordert nu de echt christelijke
geest niet, dat degenen, die zich nog
ruim kunnen bewegen zich leeren be
perken, vaarwel zeggen aan een weelde
rig leven, zorgvuldig geldverspilling ver
mijden en zich toeleggen op bezuiniging
en eenvoud van leven.
Wij zijn er zeker van, dat niemand het
ons ten kwade zal duiden, als wij open
lijk weeklagen over de verregaande weel
de, welke in alle standen is doorgedron
gen. Zeer velen zoeken te -genieten- al
wat de wereld te genieten aanbiedt.
Mogen in deze benarde tijden allen tot
bezinning komen en beseffen, dat bezui
niging en eenvoud des levens- dringend
gevorderd worden, nu zoovelen aan ge
brek en armoede ten prooi zijn.
Laten degenen, die door God rijkelijk
met aardsche goederen zijn gezegend,
zich in christelijke versterving veel ont
zeggen, om wat zij daardoor hebben be
spaard uit christelijke naastenliefde aan
hun arme medemenschen af te staan.
Begrijpen wij goed den plicht, die ons
door de ongunstige tijdsomstandigheden
wordt opgelegd, en geven wij bereidwillig
van onzen overvloed aan den arme".
De Bisschop wijst hier op den plicht
waaraan men zich niet mag onttrek
ken oom in zich geoorloofde uitgaven
voor zichzelf en voor zijn gezin na te la
ten en het daardoor bespaarde geld te
geven aan anderen.
Ziehier de Christelijke leer omtrent
eigendomsrecht
BELGIE
INVOER VAN RUSSISCH GRAAN
OPGEHEVEN.
De Belgische Minister van Binnenland-
sche Zaken heeft een decreet in voorberei
ding. waarbij heb verbod tot invoer van
Russisch graan wordt opgeheven. Ten ein
de inlandsche graanverbouwers te steunen,
zal de Regeering een stelsel van invoer
vergunningen van tarwe instellen. Dit stel
sel zal dan voor den tarweinvoer van alle
landen gelden.
WAPENZWENDELPROCES VOOR DE
RECHTBANK.
Voor de rechtbank te Charlotenburg be
gon gisteren een groot wapenzwendelpro-
ces, waarbij, naar verwacht wordt, wel
eenige politieke onthullingen zullen worden
DUITSCHLAND
BELASTINGVERHOOGING IN
DUITSCHLAND.
De belastingcommissie van den Rijksdag
heeft het voorstel aangenomen tot verhoo
ging dor tantièmebelasting voor commissa
rissen en tot verhooging der toeslagen van
de belasting op inkomens van meer dan
20.000 mark per jaar. De socialisten en
communisten stemden voor, de volkspartij,
de economische en de landvolkpartij stem
den tegen en het Cer.trum, de Beiersohe
volkspartij en do christelijk-socialen ont
hielden zich.
Terecht staan zekere Hoppe, beschuldigd
van heling van beroepsgeheimen en over
treding van de wapenwetde politie-amb-
tenaar Reimers, wegens handel in wapenen
aanstichting tot diefstal en verduistering,
Mazanke, wapenmeester der bereden poli
tie en tevoren werkzaam in de gewerenfa-
briek te Spandau, wegens bedrog en op
lichting, Wilke wegens militaire verduiste
ring, de slotènrqaker Paetel, werkzaam in
de wapenkamer te Spandau, wegens het
benadeelen van het rijk, de wapenmeester
Heinrich, wegens het niet-opvolgen van
dienstbevelen en ten slotte de instrumen
tenhandelaar Hochaus, Argentijnsch on
derdaan en Portugees van geboorte, we
gens diefstal.
De heele affaire kwam door een toeval
aan het licht, toen op 9 Juli van het vo
rige jaar op den straatweg, tusschen Pots
dam en Treptow, een auto in botsing
kwam met een motorrijwiel met zijspan,
waarvan de bestuurder, de arbeider Doe-
re, en de kantoorbediende, die in de zij
span zat. op slag werden gedood.
De politie vond toen in de portefeuille
van Doere verscheidene aanwijzingen, die
er toe leidden, dat een huiszoeking in zijn
woning werd gedaan, waarbij behalve
grendels van geweren en sluitstukken, ko
gellagers en verschillende onderdeelen van
machinegeweren gevonden werden.
Andere aanwijzingen leidden to een huis
zoeking bij den herbergier Hoppe, bij wien
machinegeweren, munitie en andere wa-
penonderdeelen gevonden werden. Hoppe
is leider en penningmeester van een afdee-
ling van de nationaal-socialistische partij.
De in beslag genomen wapenonderdee-
len waren afkomstig van Doere en gedeel
telijk ook van eenige employé's van de
wapenfabriek te Spandau, o.a. van Ma
zanke.
Van verschillende zijden had Hoppe
wapens en wapen-onderdeelen verzameld,
zoodat hij er van verdacht wordt, een wa-
penvoorraad te hebben willen aanleggen.
De beklaagden verklaren, dat zij slechts
uit patriottische overwegingen hebben ge
handeld, aaneezien bet r <•-
sailles niet toelaat, dat de noodige wa
pens in Duitschlanu aai i.
de eenzijdige vertegenwoordiging der Ca-
talaansehe politiek en dat hij met alle
kracht wil medewerken aan de oplossing
der nationale vraagstukken.
Cambo heeft in zijn antwoord die mee
ning van Maura bevestigdhij wil een
einde maken aan de politieke werkeloos
heid, die voor Spanje zoo verderfelijk is
hij wil volle aandacht schenken aan het
nationale probleem.
De nieuwe partij zal zich niet bezig hou
den met allerlei bespiegelingen en theore
tische kwesties, maar zal al het mogelijke
doen om mede te werken aan de practische
oplossing van de brandende kwesties van
den dag.
In de pers is men over 't algemeen bui
tengewoon ingenomen met deze toenade
ring tusschen deze groote politieke leiders.
De nieuwe centrumspartij richt zich niet
alleen tot de conservatieven, doch wil een
verbond worden van alle vooraanstaande
mannen, wien het welzijn der natie ter
harte gaat.
Met dit plan is in het politieke leven
van Spanje nieuw leven gekomen.
Als de nieuwe partij bij de komende
verkiezingen het noodige vertrouwen weet
te winnen en sterk genoeg uit den strijd
te voorschijn treedt, dan zal zij dienstig
zijn aan den nieuwen opbloei van Spanje.
COMPLOT IN SPANJE.
Volgens een bericht van de Spaansche
grens is te Jaca door de Spaansche over
heid een complot ontdekt, dat ten doel
had. de politieke gevangenen, die sedert
de Decemberopstand in de citadel van
Jaea gevangen zitten, te bevrijden.
Het plan was ook, brand te stichten,
teneinde alle acten» die op het aanstaande
proces betrekking hebben, te vernietigen.
Talrijke bewoners van de stad moeten
bij het complot betrokken zijn.
RUSLAND.
DOODVONNIS TEGEN RUSSISCHE
BOEREN.
Het gerechtshof te Tasjkent heeft drie
leden eenèr collectieve boerderij ter dood
veroordeeld. Zij werden beschuldigd van
koelakke-mentaliteit, welke hen er toe zou
hebben gebracht de pogingen om de boer
derij tot welvaart te brengen, tegen te wer
ken.
FRANKRIJK
MODELDORPEN IN ALGIERS.
De Fransche regeering is van plan in
Algiers ongeveer 4000 modeldorpen voor in-
landers te bouwen, die elk uit honderd
huizen zullen bestaan. In plaats van ge
droogd leem, zooals tot nu toe gebruike
lijk, zal beton voor den bouw worden ge
bruikt en in elk dorp zal een school en een
ziekenhuis worden opgericht. Tegen beta
ling van een jaarlijksch bedrag zullens de
bewoners na verloop van tijd eigenaars
van hun huis worden.
NAAR EEN STAKING IN DE FRANSCHE
MIJNEN?
Het landelijk bestuur van den Franschen
mijnwerkersbond heeft gisteravond beslo
ten om per 30 Maart a.s. de algemeene
staking in de mijnen af te kondigen. Het
stakingsbesluit geldt voor alle mijndistrio-
ten in geheel Frankrijk. De dafum, waarop
de staking ingaat, is expres zoo laat geko-
en, omdat men de hoop nog niet heeft op
gegeven nog tot overeenstemming met de
werkgevers te kunnen komen. Anderzijds
echter ook om de plannen der communis
ten, die op 16 Maart a.s. in staking willen
gaan, indien geen overeenstemming is ver-
kregn, te dwarsboomen.
SPANJE
SPANJE HERLEEFT.
Esn Centrumspartij.
De stichting van een nieuwe staatspar
tij in Spanje, die als een centrumspartij
beschouwd wordt, aldus de (K. W. P.),
heeft op het oogenblik de algemeene pu
blieke belangstelling getrokken.
Het is hei. begin van een nieuwe natio
nale beweging. De hertog van Maura, die
de traditie van zijn vader wil voortzetten,
is het op verschillende punten eens gewor
den met den leider de Catalaanscho bewe
ging, Francisco Cambo, zoodat de vroegere
scheiding niet meer bestaat.
De correspondentie, die tusschen beide
politieke leiders gevoerd werd, is dezer da
gen gepubliceerd. Maura geeft zijn groote
vreugde te kennen, dat Cambo bij zijn
politiek© actie afstand heeft gedaan van
BRITSCH-INDIE
CONGRES-VRIJWILLIGERS IN
VERZET.
Heftige tooneelen hebben zioh gisteroch
tend afgespeeld in het congresgebouw te
Bombay, dat ingevolge de overeenkomst
tus&chen Irwin en Gandhi weer aan de par
tij is teruggegeven.
Toen een stoet bij het gebouw arriveerde
en het plechtig im gebruik zou worden ge
nomen bleek, dat er zich reeds 200 congres-
vrijwilligers in hadden genesteld, dde, onte
vreden over het vooruitzicht, dat zij zul
len werden afgedankt, de roode vlag had
den geheschen. Eerst na drie uur onder
handelen en nadat de belofte was gegeven,
dat met hun grieven rekening zou worden
gehouden, waren de vrijwiligers bereid zich
terug te trekken. Later kwamen de ontevre
denen echter terug, wierpen steenen naar
het gebouw en vielen „loyale" vrijwilligers
met stukken aan. Twintig personen werden
gewond.
Voor een massa-verga dering, waar Gand
hi een rede zou houden, bestond zoo'n ont
zaglijke belangstelling, dat de mebschen-
menigte schier niet was te overzien. Het
gedrang was zóó hevig, dat een vrouw werd
gedood en zeven personen ernstig werden
gewond. Gandhi moest na enkele woorden
de bijeenkomst ontbinden.
AMERIKA
NEW-Y0RKSCHE SCHANDAALZAKEN.
Terwijl de eerste burgemeester van New-
York, Walker, zich op een ont-apanui ngsreis
in Californië bevindt, is in de breede krin
gen der burgerij oppositie ontstaan tegen
het stadsbestuur, dat beschuldigd wordt
vaai een weinig serieuze houding bij het on
derzoek van de scha ndaalaffaires van den
laabsten tijd.
De noodige sensatie werd teweeggebracht
door den onvoorwaardelijken eisch van de
New-Yorksche Kamer van Koophandel, dat
van staatswege een omvangrijk onderzoek
dient te worden ingesteld.
De burger-unie, een invloedrijke corpo
ratie, zal vermoedelijk het verlangen van
de kamer ondersteunen.
Aangezien de actie tegen het stadsbe-
stuuii- dermate om zich been grijipt, zullen
de staatsautoriteiben waarschijnlijk wel ge-
zijn, een onderzoeik in te stellen.
Verduistering.
Voor de Assensohe rechtbank stond he
den terecht J. de Lange, thans wonende
te Rijssen voorheen directeur van de
Coöp. Zuivelfabriek en Graanmalerij de
Goede Verwachting te Peize, verdacht,
dat hij in het tijdvak JuniOctober geld
bedragen tot een totaal van 4920, toe-
behoorende aan genoemde fabriek, zioh
wederrechtelijk heeft toegeëigend en om
streeks 7 Sept. 1928 een geldbedrag dat
behoorde aan dezelfde fabriek groot
3125, welk geld hij uit hoofde van zijn
beroep onder zich had, zich eveneens- we
derrechtelijk heeft toegeëigend.
Het O. M. eischte 2 jaar gevangenis
straf.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Naar een algemeene staking in de Fran
sche mijnen.
New Yorksche schandaalzaken.
BINNENLAND.
Café te Helmond afgebrand. (Laatste
berichten).
Goederentrein ontspoord te Wezep.
(Laatste Berichten).
Veertigjarig jubileum.
Onze stadgenoot de heer A. v. d. Berg,
herdenkt heden den dag, waarop hij 40 jaar
geleden in dienst trad van de N.V. Kon.
Ned. Grofsmederij, afd. kettingsmederij.
Zijn collega's meenden, dat deze dag voor,
hem niet onopgemerkt mocht voorbijgaan.
Dcor een dor oudsten werd v. d. Berg
hedenmorgen per auto van zijn woning
gehaald en naar de kettingfabriek ge
bracht-, waar hem een hartelijke ontvangst
wachtte.
In zeer waardeerende bewoordingen
schetste de afd.-chef de heer Harmsen, den
jubilaris als een zeer ijverig en plichtsge
trouw arbeider, en vond het jammer, dat
v. d. Berg door een lichaamsgebrek nu
tot mindere prestaties gedwongen was.
Vervolgens voerde het woord werkmees
ter van Oosten, die zich geheel aansloot
bij de woorden van den chef.
Hierna sprak do heer N. de Meij na
mens het personeel den jubilaris toe en
bood hem een eiken rookfauteuil aan. Na
nog vele gelukwenschen in ontvajigst te
hebben genomen, dankte v. d. Berg aan
gedaan voor de vele bewijzen van sympa
thie. Ten slotte bracht de auto v. d. Berg
naar het Directiegebouw aan den Zuidsin
gel, waar hij door de directie werd gehul
digd en hem de traditioneele enveloppe
met inhoud werd overhandigd.
Een Waals-etalage-galerij.
't Is nu reeds enkele jaren alweer, dat
de firma Waah haar nieuwe gebouw op de
Haarlemmerstraat 130132134130 open
de. Zooals velen zich wellicht zullen her
inneren werd de firma, toen reeds met den
nieuwbouw begonnen was, eigenaresse van
het pand 130, destijds aan den heer v. d.
Stok toebehoorend. De verbouwing van
dit pand kon toen echter niet meer in het
groote plan opgenomen worden, zoodat dit
gedeelte als gewone etalage-ruimte werd
benut. Thans is ook dit gedeelte geheel
aansluitend gemaakt bij het nieuwe pand
en is er een etalage-galerij verrezen, die
ongetwijfeld de bezichtiging waard is. On
geveer 45 M.2 etalage-ruimte werd hier
door verkregen, die het zeer goed doet.
Een zee van licht straalt er vanuit deze
etalages den bezoekers(sters) tegemoet en
zij bieden volop gelegenheid de geëtaleerde
artikelen van nabij te beschouwen. Dat is
juist hetgeen de firma door deze verbou
wing beoogde. De massa artikelen dron
gen tot meerdere uitstallings-gelegenheid
en dat is op deze wijze zeer goed verkre
gen. Bovendien geeft deze galerij een
nieuwen toegang tot den winkel. Ten slotte
vestigen we nog de zeer bijzondere aan
dacht op de feestaanbieding van waarde
bons, waarover men ongetwijfeld reeds
kennis heeft gekregen in de annonce in ons
nummer van gisteravond.
Morgen viert de hoogeerw. heer Deken
A. H. M. J. Homulle zijn 52ste verjaardag.
Van 11Y, tot 1 uur is er aan de pastorie
gelegenheid tot gelukwenschen.
Handelsregister K. v. K.
W ij z i g i n g: 2838. Joh. Ramb. Leiden,
Haarlemstraat 47, Manufacturenhandel.
Vest. Fil.: Noordwijkerhout, Havenstraat
60. dd. 1 Dec. 1930.
Nieuwe inschrijving: 5710. N.V.
i v.h. C. den Duk, Katwijk, Prins Hendrik
kanaal. Reederij en Haringhandel. (Ned.
Staatscourant van 28 Januari 1931, bijvoeg
sel Nr. 187). Dir.: C. den Duik, Katwijk.
Maatsch.kap,75.000, geheel geplaatst
en gestort.
1
ÜV-,9, dan<
Eerst
kijken A
Hif
DEN HAAG ROTTERDAM
Alleen Hotweg 6 Hoogstraat hoek Spui
2876
.1 -
Waalsch Hervormde Gemeent*.
Op Donderdag 26 Maart a.s. zal het 350
jaar geleden zijn, dat do Waalsche Her
vormde Gemeente alhier in de kerk der
„Gefaliodo Begijnen", thans Universiteits-
Bibliotheek, haar eerste godsdienstoefe
ning hield.
Deze gebeurtenis zal op Zondag 29 Maart
herdacht worden met een recle van ds. M.
Bresson.
Door een vrachtauto aangereden.
Gistermiddag te ruim 5 uur is de 15-ja-
rige P. C. met zijn rijwiel nabij de Wilhel-
minabrug aangereden door een vrachtauto,
bestuurd door T. C. J. V. De jongen viel en
brak het linkeronderbeen. Door E.H.D.
werd de jongen naar het Acad. Ziekenhuis
vervoerd. De vrachtauto-bestuurder was
niet in het bezit van een rijbewijs, terwijl
hij de rijkunst niet voldoen Ie machtig
bleek. Tegen hem is procesverbaal opge-
maakt.
De Vereoniging van Kleinhandelaren en
Marktkooplieden „Leidens Belang" vierde
gisteravond in de concertzaal „Concordia"
haar achtste jaarfeest-
De voorzitter, de lieer Joh. van den
Nieuwendijk, opende de bijeenkomst me:
zijn spijt uit te drukken, dat de zaal niet
zoo gevuld was als andere jaren. Verschil
lende omstandigheden, als ziekte en werk
loosheid, waren daarvan echter oorzaak. In
zijn welkomstwoord richtte spr. zich ver
volgens in het bijzonder tot de genoodig-
den, o.m. de havenrechercheurs en den af
gevaardigde van het Leidsch Politie-Mu-
ziekgezelschap. terwijl hij dank bracht aan
de Jaszband „The Popular Jasz", aan de
adverteerders in het programma en aan de
schenkers van prijzen voor het ..postkan
toor". Verder prees de voorz. de medewer
king van zijn bestuursleden, vooral van den
secretaris en den penningmeester, die zoo
veel voor de vereenicing doen.
Daarna werd met de afwerking van het
programma begonnen, bestaande uit mu
ziek en tooneel. O.m. werd een revue in ne
gen tafereelen opgevoerd, waarin op rake
wijze sommige gewoonten en wantoestan
den in Leiden werden gehekeld.
Plet geheel viel bij do aanwezigen wel
in den smaak.
HET GEVOLG
VAN HET DRAGEN VAN SLECHT
EN ONPASSEND SCHOENWERK IS:
dat men in zeer kor en tijd de voeten
tot loopen totaal ongeschikt maakt.
Slaat daarom het JcoopM run Schoenwerk
niet tc licht aanen heden/,- dat de SCHOKT
het VOORNAAMSTE kleedimjstuk is.
Om nu verzekerd te zijn, schoenen te koopen
voor uw voeten geschikt, IS UW ADRES:
HIT GROOTST EN GOEDKOOPST SCHOENMAGAZIJN
H. SISHONB5
HAARLEMMERSTR. 138, TELEFOON 699
N.B. Zeer ruime collectie Schoenen
voorradig met ingebouwde Steuuzoo/en