22ste Jaargang
VRIJDAG 27 FEBRUARI 1931
No. 6833
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e £eicbelre (Bou/fccmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeohngen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
V Voor moeder
De kracht-vorming van den enkeling en
zóó ook de geestelijk-gezonde vorming der
maatschappij ligt in het gezin.
De gaafheid van het gezin is de kost
baarste schat in de samenleving.
Als de gezinnen goed zijn, dan is héél de
maatschappij goed.
Een onmisbare voor waar de
voor den goeden geest, de vruchtdragende
geestesgesteldheid in 't gezin, is de onder
linge waarachtige liefde, de onderlinge
offervaardige liefde.
En in verband hiermede willen wij gaar
ne een artikeltje citeeren uit de „Limb.
Koerier".
In de verslagen der ramp van Eschwei-
ler kwam het roerende geval voor van een
jongen werkloozen musicus, een kind van
zon en zang, die in den nacht der mijn on
derdook, omdat moeder ziek was en geld
noodig had, dat hij op geen andere manier
kon verdienen.
De „Limb. Koer" schrijft er over:
De jongen is dood en de zieke moeder,
den avond van den ramp bediend, heeft
hem misschien reeds in het graf gevolgd.
En haast zijn we den ramp dankbaar,
dat ze ons dit nog geopenbaard heeft van
den musicus-mijnwerker en zijn kinder
liefde wij hooren "zoo veel van kinderen-
ondankbaarheid, kinderen-„emancipatie",
kinderen-zelfzucht, dat het zonde ge
weest zou zijn, wanneer zich boven dit;
ongekende offer het zwijgende graf van
een dooden zoon en de doode moeder had
den gesloten.
Want wij hebben dit voorbeeld noodig,
om ons te zonnen in het geluk, dat er over
het graf heen uitspreekt, moedergeluk en
fierheid om zoo'n goeden zoon, kinderge
luk om de blijdschap en den trots der
moeder.
Tot sterking der kinderen, die hun
ouders op de handen dragen en ook in moei
lijkheden niet vergeten, dat ze hun nooit
kunnen vergoeden, wat ze van hen ontvin
gen.
Tot beschaming van de kinderen, die
onverschillig, zijn heengegaan, met hun
egoïstische verlangens en levenseischen,
die hun ouders een karig kostgeld aan
bieden, zoolang ze niet anders kunnen,
en voor zichzelf niets te goed achten
die vergeten hebben dat ze zelf hun
ouders lang tot last zijn geweest en den
minsten last in ruil met wrevel afschudden
wier eenige gedachte: voordeel is, en die
honderden methoden weten om dat voor
deel juist te berekenen.
Hun zij dit voorbeeld van dezen jon
gen voorgehouden, die alles voor moeder
heeft opgeofferd, zijn kunstenaarsidealen
en droomen, om werk te gaan doen, dat
hem het meest moest tegenstaan, maai
daarvoor ook de gerustheid en de veilige
zekerheid van een nobel offerleven be
hield en zijn geluk kreeg uit de dankbare
oogen van moeder.
Aan haar dankbare hand zal hij naar
het andere leven veilig gaan. Hij heeft
zijn moeder geëerd, zooals geboden is, als
een voorbeeld.
De gedachten, hier door het Maastricht-
sche orgaan onder de aandacht gebracht,
zijn onze overdenking waard.
Wat betreft den goeden geest in de ge
zinnen hebben de Katholieken den plicht
óók een voorbeeld te zij7i
SPANJE
SPOORWEGSTAKING IN SPANJE.
De genie verzorgt den dienst.
Als gevolg van het feit, dat de spoor
wegarbeiders wegens het niet inwilligen
van hun eischen door de regeering, een sta
king hebben uitgeroepen, hebben de auto
riteiten zich genoodzaakt gezien twee re
gimenten genie-troepen te mobiliseeren om
den dienst te verzorgen.
BELGIE
LIJKVERBRANDING IN BELGIE.
Naar aanleiding van het Katholieke pro
test tegen de nationale eer, bewezen aan
de urn, welke de asch bevatte van den ge-
cremeerden generaal Bernheim, hebben de
socialisten gisteren in de Kamer voorge
steld het wetsontwerp in zake de vergun-
ning tot lijkverbranding onverwijld op de
;enda te plaatsen.
De socialist, Merlot, kwam in verzet te
gen den brief van Z.E. kardinaal van Boey,
welken hij „beleedigend" achtte voor
de Belgen, die de gewetensvrijheid lief
hebben.
De liberaal, Devèze, zeide, dat hij voor 't
voorstel zal stemmen. Hij zeide, dat dege
nen, die gecremeerd wenschen te worden,
hiertoe in België toestemming moeten kun-
aen vragen.
De katholiek Renkin, zeide, dat hij niet
roor dit voorstel kon stemmen, wijl het een
beleediging inhoudt voor kardinaal van
Boey.
Het voorstel werd daarna in stemming
gebracht en aangenomen met 86 tegen 70
stemmen en 5 onthoudingen, nadat Hij
mans tevoren verklaard had, dat de leden
der regeering zich van stemming zouden
onthouden, daar zij de kamer de volledige
vrijheid wilden laten, om de dagorde te
regelen, zooals zij dit wenscht.
middelen werden verkocht. In alle deelen
van de stad werden demonstranten gear
resteerd. in totaal meer dan 100.
In het Roergebied had de politie niet
veel moeite met het uiteendrijven van klei
ne groepen. In Keulen werden eenige pet-
sonen en een politie-agent tamelijk ernstig
gewond. Te Nurnberg moest de politie her
haaldelijk ingrijpen en de demonstranten
en nieuwsgierigen uiteendrijven. Te Wies-
baden ontstond op de arbeidsbeurs een
algemeene vechtpartij tusschen nationaal-
socialisten en communisten. Een der eerst-
genoemden werd zoo ernstig gewond, dat
hij in bedenkelijken toestand in het zieken
huis werd opgenomen.
Bij het uitgaan der fabrieken te Parijs
i in de omgeving werd geen enkele com
munistische optocht gevormd. Om 6 uur
's avonds was een honderdtal personen,
o.w. 17 vreemdelingen, gearresteerd we
gens het dragen van wapenen en het niet
gevolg geven aan de bevelen der politie.
Volgens berichten binnengekomen bij het
ministerie van Binnenlandsche Zaken, was
het in de provincie ovferal vrij rustig, met
uitzondering van Nanfes, waar verschei
dene personen werden
ITALIË
ENGELSCH-ITALIAANSCHE VL00T-
BESPREKINGEN BEGONNEN.
Gistermorgen om elf uur zijn in het Pa
lazzo Chigi te Rome de vlootbesprekin-
gen begonnen tusschen Henderson eh
Alexander met de Italiaansche minsters
Grandi en Sirianni. Ook eenige Italiaan
sche deskundigen namen aan de besprekin
gen deel.
Na de gemeenschappelijke besprekingen
had Alexander een onderhoud met zijn Ita-
liaanschen collega, over de technische zijde
der vlootovereenkomst terwijl Hendersoh
met Grandi van gedachten wisselde over de
nog niet opgeloste punten der Londensche
vlootconferentie en den stand der Fransch-
Italiaansche onderhandelingen. Het onder
houd tusschen Grandi en Henderson duur
de ongeveer vijf kwartier.
Om vier uur brachten de Britsche minis
ters een bezoek aan Mussolini. Heden
worden de besprekingen voortgezet.
Gisteravond hebben de Britsche minis
ters geconfereerd met den Britschen gezant
en den marine-attaché.
In de omgeving der Britsche delegatie
geeft men uiting aan het verlangen voor
Maandag de besprekingen ten einde te
brengen.
RUSLAND.
DE WERELDSTRIJDDAG.
Moskou diep feleurgesteld.
Uit Moskou wordt gemeld, dat het ver
loop van den „wereldstrijddag" tegen de
werkloosheid aldaar groote teleurstelling
heeft gewekt. Uit de eerste berichten over
de werkloozendmonstraties uit Duitsch-
land, Frankrijk en Engeland bleek reeds,
dat het den communisten niet gelukt was
de werkloozen in massa de straat op te
krijgen. Te Moskou zou men in het bijzon
der ontevreden zijn over de Duitsche com
munistische partij, die er onder de gun
stigste voorwaarden niet in geslaagd was,
een groote politieke demonstratie tegen de
burgerij te organiseeren. In een proclama
tie van de communistische Internationale
worden de partijen opgeroepen, grondige
voorbereidingen te treffen voor den lsten
Mei, om de misluking van 25 Februari goed
te maken.
In Denemarken, Zweden, Frankrijk,
Spanje, België en Tsjecho-Slowakije werden
optochten geformeerd, die echter, zoodra
zij de openbare orde in gevaar brachten,
door de politie werden ontbonden.
In de verschillende Duitsche steden zijn
herhaalde malen harde klappen gevallen.
Vooral te Leipzig ging het onrustig toe.
Ondanks het uitdrukkelijk verbod, werd
door de communisten na de vergadering
een stoet geformeerd. Toen de politie de
zen wilde ontbinden, werd zij met steenen,
briketten en andere voorwerpen bekogeld.
De politie zag zich genoodzaakt van haar
vuurwapenen gebruik te maken, waarbij
vier personen werden gedood en talrijke
gewond.
Het juiste cijfer van het aantal slacht
offers staat evenwel nog niet vast.
In jBerlijn werden 's avonds verscheiden
kleine demonstraties door de politie uit
eengedreven. De werkloozen hadden het
vooral gemunt op winkels, waar levens-
GEPEOE-SPION IN POOLSCH
GEZANTSCHAP?
Geheimzinnig bezoek in 't Poolsche
legatiegebouw te Moskou.
Het Poolsche tlegraaf-agentschap meldt:
Het Poolsche gezantschap te Moskou
heeft gisteren aan de sovjetregeering een
uitvoerige nota gezonden, in verband met
de arrestatie van een onbekenden man in
de vertrekken van het Poolsche gezant
schap in Moskou. De indringer had zich
daar als brievenbesteller voorgedaan, maar
bij zijn aanhouding waren kenmerken van
Gepeoe-beambten op hem gevonden.
Hij had gepoogd in het kabinet van den
tijdelijk uit Moskou afwezigen Poolschen
gezant Patek binnen te dringen.
De Poolsche nota ^vat een uitvoerig
overzicht van dit incident, en eisoht, dat
de zaak wordt onderzocht. Verder wordt
schadevergoeding gevraagd en de zeker
heid, dat dergelijke voorvallen in de toe
komst niet meer zullen voorkomen.
WEER EEN „VERRADER" IN
RUSLAND?
Het agentschap Tass meldt, dat de cen
trale controle-commissie der communisti
sche partij besloten heeft, Rjasanow, uit
de partij te zetten. Hij wordt beschuldigd
van ondersteuning der mensjewisten en in-
terventionisten alsmede van verraad aan
de partij.
ZUID-AMERIKA
DE OPSTAND IN PERU.
De revolutionnaire beweging naar het
Noorden overgeslagen.
De opstand in Peru, die tot nu toe tot
het Zuiden beperkt was, schijnt thans ook
naar het Noorden overgeslagen te zijn.
Uit La Paz wordt gemeld, dat een infan
terie-regiment te Piura, een stad in het
Noorden van Paru, in opstand is gekomen,
nadat de regimentscommandant in hechte
nis was genomen. De regeering van Cerj-o
heeft troepen tegen de muiters gezonden.
In het Zuiden van Peru moeten 5000
goed uitgeruste soldaten gereed staan om
de revolutionnaire heweging te steunen. Zij
zijn in drie groepen verdeeld, die in de
buurt van Arequipa, Cuzeo en van 't Puno
Titicaca-meer staan.
Ook in Lima, de hoofdstad, schijnt het
onrustig te zijn. President Cerro liet onge
veer 30 officieren arresteeren, die als
woordvoerder van militaire organisaties
bij hem een protest hadden ingediend.
Voorts zijn twee couranten, dit te Lima
verschijnen, verboden.
De zedelijke vorming der jeugd.
Het psychologisch-paedagogisch ins-tituut
der R.K. Leergangen zal op 24, 25 en 26
Augustus de zesde R.K. Paedago^ische
Week te Tilburg organiseeren. Ditmaal
zal als algemeen onderwerp behandeld
worden: „De zedelijke vorming der jeugd",
dit in aansluiting op het thema der vorige
paedagogische week waarop de godsdien
stige vorming is behandeld.
Deze voorloopige mededeeling heeft
vooral de bedoeling, dat iedereen, die deze
week wenscht bij te wonen, tijdig maatre
gelen zal kunnen nemen de bovenvermelde
data vrij te houden of vrij te maken, waar
boe ook op de welwillende medewerking
van schoolbesturen een beroep wordt
daan.
TWEEDE KAMER
De heer W ij n k o o p (Comm.) voerde
naar aanleiding van een ingekomen adres
van het werkloozencomité het woord. Spr.
herinnert aan de „geweldige" massale de
monstratie van gisteren, welke een depu
tatie naar den Minister van Bimienland-
sche Zaken en Landbouw zond, die even
wel niet huis was, en zijn secretaris zond.
Spr. meent, dat de Kamer deze zaak zelf
ter hand moet nemen en grooten spoed
moet betrachten, ook met het wetsvoorstel,
dat spreker's fractie binnenkort zal indie-
De replieken bij de algemeene beschou
wingen over de Indische Begrooting zijn
rustig voortgehobbeldwij mogen 't van
daag bij deze mededeeling laten. En als we
de Soc.-Dem. en de Comm. uitzonderen
en dat we die moeten uitzonderen stond
reeds vast-, want hun standpunt is bekend
en dat ze daaraan zouden vasthouden kon
niet anders worden verwacht dan mag
worden geconstateerd, dat tusschen de
Regeering en de Kamer vrijwel overeen
stemming bestond inzake de Indische poli
tiek; ook al staan de Vrijzinnig-Democra
ten op het stuk der losmaking van Indië
en der Nationalistische beweging een klein
beetje naar den kant der S. D. A. P.
DE NIEUWE LANDVOOGD VAN
NED. INDIE.
Minister De Graaft weigert een benoeming.
Van welingelichte zijde werd aan de
„Msbd." verzekerd, dat ernstig rekening
moest worden gehouden met een eventu-
eele benoeming van Minister De Graaff
tot Gouverneur-Generaal van Indië.
Men wees er op, dat de heer De Graaff
met zijn dertigjarige ervaring als ambte
naar in verschillende takken van Indischen
dieist, laatstelijk als regeeringscoinmis-
saris voor de reorganisatie van het be-
stuurswezen aldaar, die een deskundige is,
als weinigen, die bovendien reeds in drie
ministeries de portefeuille van koloniën
had, als G.-G. de bestuurshervorming zou
kunnen uitvoeren en voor de noodige conti
nuïteit in bestuur zou zorgen.
Gaat men de eischen na, welke van ver
schillende zijden aan een G.-G. werden
gesteld, dan zullen er weinigen zijn, die van
de geëischte kwaliteiten er zoovele bezit
ten als de heer De Graaff, die bekend staat
als een hyper-voorzichtig bestuursman
van wien men in woord noch daad over
haast of ondoordacht optreden verwacht.
Mevrouw De Graaff, zoo werd ons mede
gedeeld, schijnt bij uitstek geschikt voor het
vervullen van de bizondere taak, welke
de echtgenoote van een landvoogd nu een
maal te vervullen heeft in de Indische we
reld.
Zou inderdaad de Ministerraad zijn keu
ze op den heer De Graaff laten vallen en
zou H. M. de Koningin deze keuze goed
keuren, dan zou de Minister van Koloniën
natuurlijk moeten aftreden. Dit ware geen
precedent, ook de jieer Idenburg, die zit
ting had als minister van koloniën in het
kabinet-Heemskerk, werd als zoodanig in
1909 tot gouverneur-generaal benoemd en
trad toen af als Minister. Tegen dezen
nobelen christelijken staatsman is wel een
furieuse Hetze gevoerd door de linkerzijde,
maar op de benoeming zelf is nooit critiek
uitgeoefend. De liberale Minister Pleyte
is wel zoo verstandig geweest den ook door
hem becritiseerden landvoogd rustig te la
ten zitten, ofschoon Idenburg zijn ontslag
had aangeboden en telegrafisch liet weten
alleen te willen blijven indien dit zonder
eenige voorwaarde van den kant der re
geering kon geschieden.
Wij hebben ons, schrijft de „Msbd.", ge
haast, naar aanleiding van deze mededee-
lingen, verdere inlichtingen in te winnen.
Hierbij is ons gebleken, dat aan Minister
De Graaff officieus is gevraagd of het gou
verneur-generaalschap door hem zou wor
den aanvaard indien de Ministerraad op
hem een beroep zou doen. Minister De
Graaff heeft daarop zoo is ons van be
voegde zijde medegedeeld geantwoord,
dat hij de eervolle aanbieding om een dub
bele reden zou moeten weigeren: ten eerste
wegens zijn te hoogen leeftijd de heer
De Graaff, die dit jaar zeventig wordt, is
de oudste Minister uit het kabinet en
vervolgens dit schijnt de doorslag ge
vende reden te zijn wegens den gezond
heidstoestand van Mevr. De Graaff, aan
wie door de medici verder verblijf in de
tropen ontraden moet zijn.
Velen zullen het betreuren, dat het dezen
aan Indië werkelijk toegewijden werker
niet gegeven is geweest nog als „groote
heer" terug te keeren in het land, waar hij
zulk een groot deel "van zijn leven sleet
bij den dienst van het binnenlandsch be
stuur.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De lijkverbrandingskwestie in België.
Moskou teleurgesteld over het verloop
van den „wereldstrijddag".
De opstand in Peru is naar het Noorden
overgeslagen.
BINNENLAND.
Een vergadering van het Hoofdbestuur
van den Ned. Boeren» en Tuindersbond.
(lste blad).
De credietverschaffing aan de tuinders
te Ter-Aar en Nieuwveen. (lste blad).
De slachtoffers van de autobusramp bij
Blerik hebben een eisch tot schadevergoe
ding ingesteld bij de Ned. Spoorwegen.
(Laatste Berichten).
Eisch moord Oostzeedijk te Rotterdam
15 jaar. (Rechtzaken, lste blad).
OMGEVING.
Prins Hendrik heeft vanmiddag een be
zoek gebracht aan het Raadhuis te Sas-
senheim. (lste blad).
PROVINCIALE STATEN VAN
ZUID-HOLLAND.
CREDIETVERSCHAFFING AAN
NOODLIJDENDE TUINDERS.
Bij dc verdere bespreking over crediet
verschaffing aan noodlijdende tuinders in
de gisteren gehouden zitting van de Pro*.
Staten van Zuid-Holland wees de heer d e
Kok (R.K.), wat den brief van den minis
ter betreft, erop dat in Friesland de tuin
bouw geen overwegende rol speelt. De
waarheid is echter dat de tuinbouw in een
vergeten hoek ligt. Intusschen steunt de
algemeene welvaart van Zuid-Holland voor
een niet onbelangrijk deel op zijn tuin
bouw, met name op dien van het West-
land.
Wij zullen ons tegen de protectionisti
sche intriges van het buitenland moeten te
weer stellen, betoogt spreker. Spr. zou er
bij de regeering op willen zien aangedron
gen, dat vooral de exportmogelijkheid door
haar onder het oog worde gezien, bijv. door
represaaille-maatregelen.
De heer Van Muiswinkel (A.R.)
antwoordt den heer De Kok, dal in Ter
Aar de tuinbouw tot in hoofdzaak drie pro
ducten voor de eonservenfabneken be
perkt blijft, zoodat, rnen daar wel degelijk
in een uitzonderingspositie verkeert.
Het voorstel intusschen brengt geen vol
doende steun. Spr. dringt erop aan, dat al
thans de 25 pet. aflossing wordt terugge
bracht tot 10 pet.
De heer V a n E c k (S. D. A. P.) verheugt
zich erover, dat Ged. Staten thans willen
ingrijpen en hij hoopt, dat daaraan uitbrei
ding zal worden gegeven.
Dr. Hoffman (R.K.) juicht de steun
verlening toe en brengt in herinnering,
dat reeds in de middeleeuwen, in den tijd
van Thomas v. Aquino, de regel van hulp
verleening aan naasten uit de gemeen
schappelijke kgs ingang had gevonden.
De heer Van der Hout (Lib.) wijst
op het nut van wetenschappelijke voorlich
ting in het tuindersbedrijf en meent-, waar
men hier te doen heeft met eon categorie
van eenvoudige, harde werkers, dat de
steunverleening, mede om erger te voorko
men, alle aanbeveling verdient.
De heer Van Staal (S. D. A. P.) dient
een voorstel in om de aflossing niet op 25
pet. te fixeeren, doch dit als een maximum
te beschouwen, dat desnoods tot vrijstelling
van aflossing kan worden teruggebracht en
overigens de mogelijkheid laat van aflos
singen van 5, 10 pet. enz.
De heer Werker (V.D.). aeht algeheele
terugbrenging van het aflossingsperccntage
op 10, zooals de heey van Muiswinkel aan
beval, te ver-gaande. Dan is het voorstel
Van Staal beter, dat de aflossing op 25
pet. maximeert, met mogelijkheid van ster
ke verlaging waar die noodig is.
Spr. hoopt, dat Ged. Staten alsnog bij
de Regeering zullen aandringen op mede-
steunverleening.
De heer Schokking (C.II.) zegt het
voorstel te willen aanvaarden als een uit
zonderingsgeval. Tegen een steeds verder
gaan op den weg om ook de Provinciale
kas te doen bijspringen, in moeilijkheden
der particuliere bedrijven, heeft spr. be
zwaren.
Mochten Ged. Staten ten aanzien van
de aflossing wat meer faciliteit willen ge
ven, dan zal dit spr. welkom zijn. Aan de
garantie, ook van de veilingsvereenigingen
zal z. i. moeten worden vastgehouden.
De heer W. War naar (A.R.) waar
schuwt tegen de consequenties van hetgeen
