22ste Jaargang WOENSDAG 25 FEBRUARI 1931 No. 6831 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND 3)e £eictoelve (Sou^cmt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeolingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen Eenvoud in schijn. Wanneer iemand zijn meening of zijn streven voordraagt of uiteenzet als de meest eenvoudige en meest simpele Mak ter wereld, dan heeft hij dikwijls daardoor alleen reeds veel gewonnen, veel ders en vrienden verworven, t Gebeurt, dat mensohen met zooveel „overtuiging wta kunnen vertellen, dat z,j het zélf gaan gelooven! Deze manier-van-doen verstaan de sa- mensteller» van het dezer dagen versche nen propagandablad van de afdeeling Leiden der S. D. A. P„ waarover w,j gis teren enkele opmerkingen hebben gemaakt En het is daarom, dat wij er nog even iets van willen zeggen. Toegegeven wordt, dat het met de geld- middelen der gemeente Leiden treurig is SeMai.... er zijn toch nog wel middelen, om aan geld te kernen! En het socialisti sche propagandablad geeft deze aan: lo Nieuwe belastingen invoeren, die op de gegoeden drukken: verhooging opcen ten vermogensbelasting, invoering belas ting op bouwterreinen, wederinvoering zakelijke belasting op het bedrijf. 2o. De gemeentelijke spaarpot (reserve van 455.000) aanspreken. 30. In overleg met andere gemeenten een krachtige actie beginnen, om bet nj to noodzaken de gemeente te ^««de „uit hun wanhopiger. finaneieelen .oe- SUDnÜ, 'alles schijnt misschien heel mooi, heel waar, omdat het zeo eenvoudig schijnt. De eenvoud is het kenmerk van liet wa. Maar niet de s e h ij n-eenvoud\ En deze is hier aanwezig. De invoering van genoemde belastinge zon als de S. D. A. P. haar zin kreeg, de gemeente niet aan geld helpen om dat daarmede, zoeals bij de behandeling der gemeentebegrooting werd voorgesteld, zon moeten gepaard gaan de afschaffing van een andere belasting, die m e e r op brengt, dan de drie genoemde nieuwe belastingen te ramen, nl. de st^a'be\as' tine - Nu zullen wij die straatbelasting niet roemen, en hare feitelijke toepassing in de practijk moet O. i., wat vele geval len betreft, worden veroordeeld. Maar daarover gaat het niet. Vast staat, dat, als de S. D. A. P. bij de behandeling der ge- meentebegrooting haar voorstellen inzake belastingheffing had aangenomen gezien, de gemeentelijke inkomsten zonden zijn verminderd! En waarvandaan zou dan het geld moeten zijn gehaald voor de huidige sociale maatregelen, waarvoor diezelfde S. D. A. P. verhooging van uitgaven voor stelde! - Heel eenvoudig ook weer: m de gemeentelijke spaarpot, de reserve. Di is weer eenvoud voor wie zich aan den schijn vergapen, want in werkelijk heid zou van dien spaarpot, als hij ook werd gebruikt, om er de betaling voor de gewone uitgaven uit te halen, heel gauw de bodem te zien zijn. En dan! Een krachtige actie voeren hij het Eijkl Dat Rijk, die reehtsche ministers, die reehtsche meerderheid dat zijn de schuldigen aan den „wanhopigen financiee ls toestand", waarin de gemeenten ver- koeren. Zóó schijnt het, omdat de S. D A. P. te Leiden een „krachtige actie wil voeren tegen de wet inzake de finan- cieele regeling tusschen Rijk en Gemeen- Un, maar de werkelijkheid is ook hier weer anders, want die nieuwe wet - waardoor de gemeenten verkecren in een „wanhopigen financieelen toestand is tot stand gekomen met volledige medewerking en instemming der socialistische Kamer- Wat door de leiders en voorlichters der s D A P in bedoeld propagandablad wordt voorgesteld als zoo heel eenvoudig is het in werkelijkheid niet! Vandaar dat de taak om de gemeente Leiden te b e- s turen ook niet zoo gemakkelijk is, als men zon veronderstellen, wanneer men zulke critiek op het gemeentelijk beleid oppervlakkig leest I De begrafenis der slachtoffers van de MIJNRAMP IN NOTHBERG heeft Dins dag plaats gehad, onder enorme belangstelling. De droeve stoet op weg door de straten van het dorpje. DUITSCHLAND MISLUKTE AANSLAG OP HINDENBURG Een onbekende het paleis binnengedrongen. Gistermorgen om ongeveer half twaalf heeft een onbekende man, die blijkbaar niet wel bij het hoofd is, getracht een aanslag te plegen op rijkspresident Hindenburg. Dat zijn opzet mislukte, is alleen te danken aan het kordaat optreden van een rechercheur, die er onder eigen levensgevaar in slaagde den indringer te ontwapenen. Om 11.20 was de man het paleis van den rijkspresident langs den keukeningang binnen gekomen en had zich, zonder dat iemand het bemerkte, naar de kamer van den rijkspresi dent begeven. Hier werd hij aan de deur tegen gehouden door een rechercheur, die hem vroeg, wat hij wenschte. De man verklaarde, dat hij den rijkspresident om ondersteuning wilde vra gen, waarop de rechercheur hem antwoordde, dat hij dan een schriftelijk verzoek moest in dienen. „Daarvoor heb ik geen tijd meer", zei de man, „want ik heb nog maar twee uur te Op dit oogenblik hoorde men in de kamer voetstappen, die de deur naderden. Denkende dat Hindenburg kwam, trok de indringer een revolver, die, naar later bleek, met scherp ge laden was. De rechercheur wierp zich op den man en sloeg hem de revolver uit de hand. Te zamen met den chauffeur van den rijkspresi dent, die op het lawaai van de worsteling toe snelde, wist de rechercheur den indringer te overmannen en in de boeien te slaan. De man werd naar het hoofdbureau van politie ge bracht en in verzekerdebewaring gesteld. Hij weigert echter tot dusver hardnekkig, zijn naam te noemen en op de vragen van de politie te antwoorden. Volgens een later telegram van het W. B. zou de man Broil heeten, in 1902 in Opper- Silezië geboren. Broll heeft verklaard, dat de eene kogel, waarmee zijn revolver geladen was, voor hem zelf bestemd was geweest. FRANKRIJK VLOOT-ACCOORD BEREIKT Tusschen Frankrijk en Engeland. Reeds eenigen tijd werden op de Quai d'Or- say te Parijs onderhandelingen gevoerd tus schen Fransche en Engelsche gedelegeerden inzake een vlootovereenkomst. Deze besprekin gen hebben thans succes gehad. Naar gemeld is tusschen Frankrijk en Engeland een princi pieel accoord bereikt. De Engelsche minister van Buitenlandsche Zaken, Henderson, en zijn collega van Marine, Alexander, zijn gister avond om 5.25 uur Parijs naar Rome vertrok ken, om de goedkeuring van de Italiaansche regeering te verkrijgen, aangezien uitdrukke lijk gestipuleerd is, dat de overeenkomst slechts van kracht wordt, als ook Italië zijn goedkeuring eraan hecht. In het officieele communiqué wordt gezegd, dat de besprekingen in een vriendschappelij- ken geest zijn gevoerd, doch dat het niet mo gelijk is te zeggen,-in hoeverre vooruitgang is bereikt, voordat de Italiaansche regeering ge raadpleegd is. De regeering van de Vereenigde Staten en Japan zijn op de hoogte gesteld. Nadere bijzonderheden omtrent het bereikte accoord zijn niet beschikbaar, daar het geheim wordt gehouden tot na de Italiaansche reis. De diplomatieke medewerker van Havas ver neemt uit Engelsche bron, dat na afloop van de lunch, die Briand ter eere van zijn Engel sche collega's aanbood, de overeenkomst in feite reeds was gereikt omtrent de voorwaar den, waarop Frankrijk bereid is toe te treden tot de Londensche vlootovereenkomst. Indien de Engelsche ministers erin slagen tijdens hun bezoek aan Rome eveneens een accoord tot stand te brengen, zou het drie-partijenverdrag, in 1930 te Londen gesloten tusschen Engeland, de Vereenigde Staten van Amerika er Japan, een vijfmogendhedenverdrag worden. In het tegenovergestelde geval zou ook de thans be reikte Engelsch-Fransch overeenstemming weer op losse schroeven komen te staan, aangezien Engeland tot nu toe heeft geweigerd dé ga rantie-clausule te aanvaarden, die het Frank rijk mogelijk maakt zijn vrijheid te hernemen, indien Italië tot een grooteren vlootaanbouw zou overgaan. RUSLAND. MOSKOU S TERREUR. Toenemend verzet in de Oekraine. Het sovjetorgaan „Komunist", dat te Char- kow verschijnt, meldt tal van feiten, waaruit blijkt, dat een anti-bolsjewistische beweging in de Oekraine, den laatsten tijd opnieuw zich baan breekt. Uit bolsjewistische bron wordt vernomen, dat in het dorp, Tsjiopowetske, de president van den plaatselijken sovjet, Michailow, ge dood is. In Starokoranskie, werd het geheele deta chement van agenten der gepoe vermoord tij dens een kloppartij, die ontstond, toen de ge- poe anti-godsdienstige maatregelen wilde ne men. In het district, Zinowiewsk, heeft de gepoe een groote hoeveelheid vlugschriften in beslag kunnen nemen, waarin de bevolking werd aan gespoord geen belasting te betalen en het graan niet af te leveren, omdat dit door de sovjet naar het buitenland wordt vervoerd, terwijl de Russische bevolking honger lijdt. Ook in den Noordelijken Kaukasus breidt zich de beweging der opstandelingen, naar de „Komunist" meldt, steeds meer uit. Zoo heeft in Dagestan een partij anti-com munisten onder leiding van den bekenden na- tionalistischen leider Junus Ogly, de plaatse lijke sovjet-bureaux geterroriseerd. Volgens een mededeeling van den „Molot" (de hamer) heeft deze contra-revolutionnaire beweging zoo'n geweldigen omvang aangeno men, dat de anti-communisten een open brief hebben gezonden aan het sovjetbestuur, waarin verklaard wordt, dat iedere ambtenaar, die door den sovjet gezonden wordt om de lande rijen te collectiviseeren of de belastingen te innen, gedood zal worden. In 't begin van dezen maand heeft het cen trale executieve comité van Dagestan ongeveer zeventig ambtenaren uit de communistische partij moeten zetten, daar dezen beslist weige ren, zich naar de plaats van den opstand te begeven, uit vrees van te worden gedood. Uit het Zuiden komen den laatsten tijd der gelijke berichten binnen. Zij wekken den in druk, dat de 'situatie van het bolsjewistische regime in de Oekraine precair is en dat een algemeene opstand niet kan uitblijven. BRITSCH-INDIE FEL ARTIKEL VAN GANDHI. Gandhi heeft zijn vredesonderhandelingen een oogenblik onderbroken om een buitenge woon militant artikel in zijn blad te publi- ceeren, waarin hij zijn aanhangers aanspoort den boycot van buitenlandsche weefsels met alle kracht te handhaven. Dit is de groote taak, waarvoor ons land staat, zegt Gandhi. Hij stelt verder voor, dat de handelaren hun voorraden aan buitenlandsche weefsels zullen verbranden of verzegelen totdat Indië zelfbe stuur zal hebben De handelaren zullen dan aan de nieuwe regeering schadevergoeding vragen. Dit felle artikel van Gandhi op het oogen blik, waarop de vredesonderhandelingen in een beslissend stadium zijn gekomen, heeft het optimisme ten aanzien van de resultaten der besprekingen tusschen Lord Irwin en Gandhi in groote mate doen afnemen. ZUID-AMERIKA TOESTAND IN PERU KRITIEK. Rebellen rukten op de hoofdstad. Via Arequipa wordt gemeld, dat de revo lutie in Peru zich ook tot de provincies Puno en Cuzzo heeft uitgebreid. Alle troepen in Zuid-Peru hebben zich thans bij den opstand tegen de centrale regeering aangesloten en rukken op naar Lima via Aya- cucho. De strijd om de macht schijnt thans in Peru in een kritiek stadium te zijn gekomen; de junta acht zich echter voor het oogenblik zeker van de hoofdstad en van Callao. Overal waar de regeering de macht in han den heeft wordt een buitengewoon strenge cen suur gehandhaafd en er is een decreet uitge vaardigd, waarbij de uitgeschreven algemeem verkiezingen worden uitgesteld, terwijl in de plaats daarvan de yorming wordt aangekon digd van een voorloopige regeering. Cerro, de vcorloopige president van Peru, heeft zijn i didatuur voor de a.s. presidentsverkiezing in getrokken. Volgens mededeeling van een reiziger, die gisteren per vliegtuig van Lima naar Guaya quil is vertrokken, zijn bij den opstand Vrijdag j.l. niet minder dan 200 personen ge dood. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Vloot-accoord bereikt tusschen Frankrijk en Engeland. De politieke toestand in Peru. BINNENLAND. De behandeling van den moord aan den Oostzeedijk te Rotterdam voor het Ge rechtshof te s-Bosch. (Rechtszaken, 2de blad en Laatste Berichten). H00GE RAAD. Mr. L. A. Nypels tot Raadsheer benoemd. Bij Kon. Besluit is benoemd tot Raads heer van den Hoogen Raad mr. L. A. Ny pels, advocaat en procureur te 's-Graven- hage. De nieuwbenoemde raadsheer in aen Hoogen Raad mr. L. A. Nypels werd aen 29sten December 1888 te Maastricht ge boren. Hij studeerde in de rechten te Leiden, waar hij in 1911 op stellingen promoveerde, waarna hij zich in de residentie als advo caat en procureur vestigde. TWEEDE KAMER INDISCHE BEGROOTING. Voortgezet wordt de behandeling der Indische begrooting. De heer Feber (R.-K.) acht het nog niet gewenscht thans reeds de algeheele herziening van de Indische staatsregeling op stapel te zetten, in de eerste plaats omdat Indië in dezen tijd rust noodig heeft en aan de herziening nadeelen zou den kunnen verbonden zijn, die grooter zijn dan de voordeelen, welke de heer van Boetzelaer ervan schijnt te verwachten. Voor den heer Cramer is er slechts één conclusie mogelijk: los van Holland, nu! het standpunt van den heer de Visser. Voor spr. blijft waar, dat het terugdrin gen van het Ned. gezag op korten termijn zou be teekenen, dat „de zetel van het ge zag ledig zou komen", dat de chaos in In dië zou ontstaan. Spr. meent dan ook, dat ons gezag in Indië nog langen tijd moet worden gecontinueerd. Wat de huiszoekingen betreft is spr. van oordeel, dat de Regeering niet mag wach ten met ingrijpen tot de grens der revolu tie is bereikt. Onder geen beding mag het gezag een indruk van slapheid maken. Spr. dringt aan op bezuiniging, o.a. op de standplaatstoelage en de classificatie der ambtenaren aan boord van de mailboo ten. Evenwicht tusschen de draagkracht der bevolking en de totaliteit der ambte naarssalarissen is een eisch van primair be lang. Een reorganisatie van de organische samenstelling der departementen moet daaraan echter voorafgaan. Het spreekt vanzelf, dat vitale belan gen door de bezuiniging niet mogen wor den aangetast. De heer C o 1 ij n (A.-R.) is het eens met den heer Cramer, dat de Koloniale vraag stukken steeds moeilijker worden. Men kan eöhter moeilijke zaken bespreken op een wijze, die de moeilijkheden nog vergroo- ten. Spr. gelooft, dat de heer Cramer zich daaraan schuldig heeft gemaakt. De heer Cramer toch zeide zonder eenigen grond of eenig bewijs aan te voeren, dat Nederland een onderdrukkingspolitiek voert. Beter ware het de bevolking aan te sporen tot samenwerking. Spr. is van oordeel, dat hot noodig is, volhardend te blijven werken aan de geestelijke en stoffelijke ontwikke ling der bevolking. Wanneer men, zooals de heer Cramer, een uitkomst vaststelt, sticht men verwarring. Men dient rustig af te wachten wat de uitkomst der gevolg de politiek zal zijn. Voor sprekers fractie, is het doel, dat een steeds in autonomie toenemend Ned. Indië deel zal blijven uit maken van het Koninkrijk der Nederlan den. Spr. kan niet nalaten zijn teleurstelling uit te spreken over den slakkengang der bestuurshervorming en het te weinig reke ning houden met ethnologische verschil len. De Indische schuld is niet overmatig groot. Als men gedurende 2 a 3 jaar een niet al te groot tekort moet dragen, is er geen reden tot bijzondere ongerustheid. Maar dan moet men ook een voorzichtige financieele Apolitiek volgen. Zonder bezui niging komt men er niet. De Indische regeering doe geen onbera den stappen, waarbij de ontwikkelingsmo gelijkheden van Indië voorgoed zouden zijn uitgesloten. Zij sture er op aan, zoo snel mogelijk een sluitend budget te ve»- krijgen met bezuiniging en temporiseering van uitgaven. Zoodra een sluitend budget is verkregen moet niet onmiddellijk met milde hand van wal wórden gestokenin tijden van voorspoed dient de financieele politiek zóó te zijn, dat men bij daarop volgende minder gunstige tijden niet on middellijk met de handen in het haar zit. Spr. bepleit bevordering van de Zondags rust door de Regeering in haar eigen rrn- dernemingen. De heer Ter Laan (S.D.A.P.) betoogt, dat de salarissen niet to sluitpost van de begrooting mogen worden gemaakt. De heer J o e k e s (V. D.) wijst er op, dat in 1930 de ontvangsten der spoor- en tramwegen op Java met 18 pet. zijn terug- geloopen. Dit beschouwt hij als een goe den graadmeter voor den economischen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1