22ste Jaargang VRIJDAG 20 FEBRUARI 1931 No. 6827 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND RECHTZAKEN 2)e ÊcicbeHe (Bou^ant DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2 50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeclingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit drie.biaden VOLKENBOND ANTI-DUMPING-MAATREGELEN TEGEN RUSLAND? Debat in Volkenbondscomité Het Economisch Volkenibondscomité heeft zijn besprekingen inzake den samen hang tusschen de anti-dumping-maatrege len en de meestbegunstigingscluasule be ëindigd en aan een ondercommissie, sa mengesteld uit de heeren Schiiller (Oosten rijk), Ito (Japan), Lundvik (Zweden) en Posse (Duitschland) opgedragen een rap port samen te stellen, dat aan de a.s. zit ting van het Economisch Volkenbondsco mité zal worden voorgelegd. De Duit schei Posse verklaarde gedurende de discussie, dat Duitschland door zijn meestbegunsti- gingsclausule met Rusland gebonden is en daarom geen maatregelen tegen de Russi sche dumping kan nemen. Dr. Nederbragt (Nederland),en andere gedelegeerden we zen er op, dat hun landen juridisch vrij waren, anti-dumping-maatregelen tegen over Rusland uit te vaardigen. Het comité besloot verder het ontwerp- conventie in zake de doorvoer van vee. vleesch en andere dierlijke producten en het ontwerp-conventie voor de bestrijding van besmettelijke veeziekte aan de com- misse van veterinaire deskundigen terug te zenden, opdat deze nog eenige wijzigin gen er in kan aanbrengen. Het comité heeft verder den raad om vergunning ver zocht, deze ontwerpen, zoodra zij geheel gereed zijn, aan de regeeringen te mogen toezenden. „Tel.- SIR ERIC DRUMMOND'S REIS NAAR Z.-AMERIKA. Overal heerscht onzekerheid. De secretaris-generaal van den Volken bond, Sir Eric Drummond, heeft een reis naar Zuid-Amerika gemaakt en is dezer dagen te Genève teruggekeerd. Aan de internationale pers gaf hij een overzicht van het verloop en de resultaten van zijn tocht. Hij deelde o.a. mede, dat hij overal heeft kunnen constateeren, dat alle staten zeer te lijden hebben onder de eco nomische crisis, misschien nog wel in grootere mate dan de Europeesche staten. Tengevolge van de depressie is het onze- kerheidsgevoel in Zuid-Amerika zoo groot geworden, dat men hem de vraag heeft ge steld, of er in de naaste toekomst niet op een nieuwen oorlog in Europa gerekend moest worden. In antwoord hierop heeft hij er steeds op gewezen, dat kort geleden in het manifest van de Europa-commissie de algeineene vredeswil der Europeesche staten tot uitdrukking is gekomen en dat hij daarom het uitbreken van een nieuwen oorlog niet voor waarschijnlijk houdt. Meermalen heeft men de vrees geuit, dat de arbeid voor de Europa-Unie wat cl<# douane-politek betreft, een ongunstige uit werking op de overzeesche landen zou heb ben. Hiertegenover heeft hij er dan nadruk op gelegd, dat deze werkzaamheden zich binnen het kader van den Volkenbond vol trekken en derhalve, wat de overzeesche landen betreft, door de Europa-commissie niet zijn onderzocht. De critiek op de ver deeling van den Volkenbondsraad in per manente en nieb-permanente leden heelt Sir Eric Drummond beantwoord met een verwijzing naar de zich steeds meer ont wikkelende democratiseering van den Vol kenbond, hetgeen ook wordt bewezen door de samenstelling van den Raad, waarin op het oogenblik reeds negen in plaats van vier niet>permanente leden zitting hebben, die volkomen gelijkgrechtigd zijn aan de overige raadsleden. De secretaris-generaal van den Volkenbond verklaarde ten slótte nog, dat de reis hem had bevestigd, dat de politieke beginselen der Zuid-Amerikaan- sche staten een nog uiteenloopender ka rakter hebben dan die der Europeesche landen. BELGIE OM BERNHEIMS ASSCHE. Dezer dagen is te Brussel overleden de Belgische generaal Bernheim. Bij de crema tie van zijn stoffelijk overschot was de regeering niet vertegenwoordigd. Als ge volg van een protest heeft toen de Belgi sche regeering besloten, aan de asch van den overleden generaal een nationale uit vaart te geven. Hiertegen komt nu kard. van Roey, aartsbisschop van Mechelen, op. Kardinaal van Roey zegt, dat het Belgi sche volk het niet eens is met een derge lijke misplaatste manifestatie. CRISISMAATREGELEN IN BELGIE. In verband met de crisis willen verschei den fabrikanten in België .tot verlaging der loonen overgaan. In de gemengde commissie voor de ma chine-industrie werd door de werkgevers voorgesteld de loonen tweemaal met vijf procent te verlagen, waarover de volgen de week nader beraadslaagd zal worden. In Antwerpen en omgeving worden jute- spinnerij>en gedurende een weeka stopge zet en twintig fabrieken geheel gesloten, daar door de hooge invoerrechten de ex port niet meer mogelijk is. Te Hemixem heeft een fabriek de loonen verlaagd met O.lö tot een franc, terwijl een andere fa briek de loonen met zeven procent heelt verminderd. De regeeringscommissie voor bestrijding der werkloosheid heeft de plannen bespro ken tot uitvoering van openbare werken, welke o.a. betrekking hebben op kanaalaan- leg, wegenbouw en den aanleg van vesting werken; totaal is hiervoor een bedrag van 1.3 milliard francs uitgetrokken. De com missie drong aan op spoedige behandeling door het parlement van de betreffende voorstellen. „Tel." DUITSCHLAND DE RIJKSDAG. Belangrijke verkeersproblemen. In den rijksdag is gisteren de begroo ting van het ministerie van verkeerswezen in behandeling gekomen. Bij het begin van de zitting ontstond al- gemeene vroolijkheid, toen president Loebe de vraag stelde, of de rapporteur her woord wenschte. Rapporteur is n.l. do Duitsch-nationale afgevaardigde Quaatz, die, evenals de overige Duitsch-nationalen en de nationaal-sociaiisten, niet aanwezig De beraadslagingen begonnen dus zon der rapport van de commissie. Minister von Guerard besprak verschil lende punten, o.a. de noodzakelijkheid om propaganda voor het vrelmdelingenverkeer te maken. De leuze, dat Duitschers niet naar het buitenland moeten gaan, maakt de Duitsche propaganda in het buitenland moeilijk. Het voorbeeld van Frankrijk en Zwitser land bewijst, dat het vreemdelingenverkeer voor het land, dat bezocht wordt, aanzien lijke winsten kan opleveren. Vervolgens behandelde de minister ook de concurrentie tusschen de spoorwegen en het autoverkeer, waarvoor een wets voorstel in voorbereiding is. Dit wordt echter niet vergemakkelijkt door het contract, dat de spoorwegen met dé expeditiefirma Schenker Co. heeft ge sloten. Het is niet de taak van de spoorwegen buiten hun eigen gebied zich met de ver- keerspolitiek te bemoeien, dat is de zaak van het ministerie. Op verzoek van den minister, hebben de spoorwegen het contract zonder verdere opmerkingen aan het ministerie toegezon den, waarop bepaalde vragen zijn gesteld, die tot nu toe echter niet beantwoord zijn. De wet verplicht den spoorwegen, de regeering alle gewenschte finaucieele in lichtingen te geven. Het is de opvatting van de geheele regeering, dat het bedoel de contract zonder goedkeuring van de regeering niet rechtsgeldig is. De strijd tuschen auto en spoor kan niet .beslist worden" door het autoverkeer den nek om te draaien. Een natuurlijke ontwik keling kan men nooit verhinderen. De auto mobieltentoonstelling, die gisteren ge opend is, wekt den indruk, van een zich krachtig ontwikkelende industrie. Van be lang daarbij is het behoud van de verkeers wegen. Under de tegenwoordige zorgwekkende omstandigheden is echter aan den aanleg van luxe wegen alleen voor het autover keer niet te denken. Bij de bespreking van de luchtvaart wee3 de minister er op, dat Duitschland slechts over 200 verkeersvliegtuigen beschikt, ter wijl Frankrijk, afgezien van zijn verkeers vliegtuigen, nog over ruim 3000 militaire vliegtuigen beschikt. Wat de kanaal vraagstukken betreft, ver klaarde de minister, dat men zich er toe zal moeten bepalen, het beslaande te be houden. Van hoeveel beteekenis zij ook mo gen zijn, zoo kunnen sommige kanaalplan nen toch niet uitgevoerd worden wegens ge brek aan geld. SPANJE SPANJE'S NIEUWE PREMIER OVER ZIJN PROGRAM. Concessies aan de Catalanen. Naar door den nieuwen premier, admiraal Aznar, werd verklaard, zal het kabinet op wettige wijze regeeren, ten einde tot den normalen, constitutionèelen toestand te geraken. De regeering wenscht als vredes tichtster tusschen de partijen op te treden. Er zal een Cortes worden gevormd, waar in alle partijen, ook de meest extreme, zit ting zullen kunnen hobben. De Cortes zal zich wijden aan de hervorming der grond wet van 1876. Bij deze herziening zal ook rekening worden gehouden met de wen- schen der Catalanen. Aznar verklaarde voorts, iedere poging tot ordeverstoring energiek te zullen on derdrukken. Hij was echter van meening, dat de oppositie haar bedreigingen niet in de daad zou omzetten. Het kabinet was eveneens stellig voornemens, zich te be schermen tegen eiken oneerlijken aanval, en maatregelen zouden hiertoe worden ge nomen. In de allernaaste toekomst zullen de gemeenteraadsverkiezingen plaats vin den, waarop de parlementsverkiezingen zullen volgen. De democratische leider Santiago Alba, die zich nog steeds te Parijs bevindt, heeft als zijn meening uitgesproken, dat het nieuwe Spaansche kabinet slechts be schouwd kan worden als een overgangs kabinet, dat een beperkte taak heeft. Men heeft een regeering moeten vormen, die een monarchistische concentratie werd, om dat de linksche groepen niet wenschten mee te doen, zoodat er geen andere op lossing overbleef. Wel is waar was het ka binet zeer veelzijdig en maakte zelfs een liberaal politicus er deel van uit, maar daartegenover stond het nadeel, dat het geen lang leven beschoren kon zijn. Per soonlijk geloofde Alba niet, dat het kabi net het ver zou bre ïgen bij de voorberei ding van de verkiezingen voor een wetge vend parlement. De vraag blijft bestaan, of de republikeinsehe partijen de waarbor gen voor de doorvoering van werkelijk vrije verkiezingen voldoende achten. Alba zelf was met Sanchez Guerra en met Alvarez overeengekomen, voorloopig een strikte neutraliteit te handhaven. Gascon y Maria heeft de portefeuille van Onderwijs aan vaard zonder overleg met zijn partijvrien den. Intusschen heeft de partij der constitu- tionalisten reeds besloten, niet aan de aan staande verkiezingen deel te nemen, terwijl zoowel de republikeinen als de socialisten een afwachtende houding tegenover de nieuwe regeering zullen aannemen. Naar voorts verluidt zou Sanchez Guerra heb ben besloten, zich uit het politieke leven terug te trekken. Met betrekking tot den nieuwen pre mier, admiraal Aznar, kan nog worden ge meld, dat hij 70 jaar oud en te La Coruna geboren is. Hij heeft deelgenomen aan den oorlog tegen Amerika en was in den slag van Santiago de Cuba derde commandant van den kruiser „Maria Theresia". In 1923 werd hij minister van Marine in het kabi net, dat door Primo de Rivera ten val werd gebracht. Hij had toen het voorstel ge daan met de vloot naar Barcelona te va ren en daar Primo en zijn aanhangers ge vangen te nemen. De minister-president is ridder van het Gulden Vlies. Tegen 9 uur gisteravond werden weder in het centrum der stad betoogingen gé- houden. Jongelieden trokken onder het ge roep van „leve de republiek" door de stra ten, waarop anderen „leve de koning" rie pen. In een café in de Alcazar-straat ont stonden relletjes, waarna de politie de be toogers verwijderde. Bij de relletjes is de zoon van den vroegeren dictator Primo de Rivera met zijn auto omvergeworpen. Hij is met zware kwetsuren naar het zie kenhuis vervoerd. Majoor Franco. De Spaansche vliegenier, majoor Franco, die indertijd van plan was, het koninklijk paleis te Madrid te bombardeeren, heeft Dinsdagmiddag plotseling zijn hotel te Brussel verlaten en is daar nog steeds niet teruggekeerd. Nooh de directie van het hotel, noch zijn Spaansche vrienden, weten, waar hij zich bevindt. Naar hij voorgaf kwam hij naar Brus sel, om een vlucht naar Zuid-Amerika voor te bereiden. Een en ander wees er echter op, dat hij ook van plan was, onverwacht in Spanje te landen. Toen majoor Franco Maandag jj. uit Pa rijs naar Brussel vertrok, bestond er in Spanje voor de republikeinen echter meer kans van slagen dan op het oogenblik. Mogelijk is hij reeds op weg geweest naar Spanje en is hij, toen hij de laatste draadlooze berichten vernam, buiten Span je geland. Ook bestaat de mogelijkheid, dat hij niettemin een geheime landing gemaakt heeft op Spaansch grondgebied. Gevolgen van de relletjes in Januari. Een werklooze glasschilder, de 24-jarige C, J. M. heeft zich gisteren voor de Vijfde Kamer van de Rechtbank te Amsterdam te verantwoorden gehad, 'verdacht van opruiing. Volgens de dagvaarding zou hij te Amsterdam op 6 Januari, nadat de agent van politie J. v. d. Heide, bij een volksverzameling in de Slootstraat, aldaar aan de deelnemers had ge last, zich te verwijderen en de door dien agent aangewezen richting Lijnbaansgracht, opzette lijk opruiend aan de deelnemers heeft toege schreeuwd: Blijf staan, niet wegloopen, ze maken ons toch niets, als wij maar blijven slaan, we zijn toch sterker. Zoowel op de publieke tribune als buiten het gerechtsgebouw was de belangstelling zeer groot, de tribune was geheel gevuld en reeds vrij vroeg in den morgen was het tamelijk roerig in de Lange Leidsche Dwarsstraat. Het bureau Leidsche plein had voor versterking gezorgd onder leiding van inspecteur Bakker, Op de tribune werden slechts een bepaald aantal personen toegelaten. Voor de hoofd ingang van het Paleis van Justitie, op de Prin sengracht, en op de beide bruggen groepten werkloozen samen. Er werd druk gecolpor teerd met een communistisch buurtblad. Ge durende de zitting werd het op straat zoo roerig, dat de politie van de wapens gebruik moest maken. Er arriveerden bereden agen ten, zoodat de orde weldra hersteld was. Zoo nu en dan werden oproerige kreten aange heven. Verd. M. heeft zes weken in voorloopige hechtenis doorgebracht. Drie agenten waren als getuigen opgeroepen. Mr S. de Jong te Amsterdam had de ver dediging op zich genomen. Als eerste getuige werd de agent J. v. d. Heiden gehoord. Op 5 Januari, den vorigen dag, had een werk- loozendemonstratie plaats, terwijl op 6 Januari in den Joruaan zou "worden gedemonstreerd. De groep telde ongeveer 500 betoogers. Tien agenten waren belast met de handhaving der orde. Zij begonnen de menigte te verpsreiden, gedeeltelijk naar de Prinsengracht, voor een ander deel naar den Jordaan. Verd. liep ach ter de betoogers en vóór de agenten. In de 2e Leliedwarsstraat en in de Slootstraat had verd. de in de dagvaarding genoemde woor den geroepen. De demonstranten bleven zoo nu en dan staan, aldus getuige. Wij maanden aan tot doorloopen Mr. S. de Jong vroeg get. of er ook gesla gen was. Get. gaf dit toe, hij had verd. een klap gegeven Get. liep vlak achter de demon stranten, hij kon echter niet met zekerheid verklaren of de uitdrukking in de volgorde werd gebezigd, waarin zij in de dagvaarding zijn geplaatst. De tweede agent H. Houwerzijl bevestigde de verklaringen van zijn collega. De demon stranten kwamen via de Leliedwarsstraat naar de Slootstraat. President mr. Meckmann: Werd de richting door de politie aangewezen? Get.: Ja! President: U liep toch achteraan? Getuige: Ja, maar wij gaven de richting aan President: De betoogers hadden ook rechtuit kunnen gaan. Getuige had hooren roepen: „Loop niet door, we zijn toch sterker". Verd.: De menschen kwamen in rijen van vier, toen kwamen de agenten en sloegen er op los. Verdachte heeft de menschen aange spoord bij elkaar te blijven en hen te bescher men tegen de politie. Pres. (tot get.): Verd. had iets aan zijn voet en kan daarom niet hard loopen. Hebt u. daar iets van gemerkt? Get.: Neen, hij kon even hard meeloopen als de anderen. Agent G. J. Kuster had de tenlaste gelegde woorden ook gehoord, Op een vraag van mr. de Jong, verklaarde get., dat verdachte is gearresteerd op de brug van de Lijnbaansgracht. Hierop werd verdachte aan een verhoor on derworpen. Ik heb, aldus verd., bij de brug van de Lelie dwarsstraat geroepen: Bij elkaar blijven. Ik was toen niet, aldus verd. bij een volksoploop, maar bij een werkloozen-demonstratie. Er was van den Dam af een demonstratie van werkloozen op touw gezet. Op de brug van de Leliedwarsstraat zag ik, aldus M., plotseling drie blanke sabels voor me; wat er gelast was, weet ik niet. Nogmaals wees verd. er op, dat hij slechts geroepen had: „Blijft bij elkaar 1" Uit het strafregister van verd. bleek, dat hij reeds zes maal wegens diefstal en verduis tering was veroordeeld en eenmaal wegens be lemmering van een ambtenaar in functie. Verdachte protesteerde heftig tegen de voorlezing van zijn strafregister. President: Ik doe wat de wet mij voor schrijft. Verdachte: Daar heb ik niets mee te maken. Verdachte zeide nog, dat hij door de politie niet een revolver was bedreigd, ook voor dit gevaar had hij de andere werkloozen gewaar schuwd. Daarna was het woord aan den officier van VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Sir Eric Drummond over zijn reis naar Zuid-Amerika. Crisis-maatregelen in België. De toestand in Spanje. BINNENLAND. De Eerste Kamer heeft het ontwerp-Tar- wewet aangenomen. (Binnen!. 2e blad.) Ned. trawler gezonken. De bemanning gered. (Gem. Ber. 3de blad.) De griep onder de militairen te Anhem. (Gem. Ber. 3de blad.) Nadere bijzonderheden omtrent de aan varing te Slikkerveen (Gem. Ber. 3de blad). justitie mr. van Arkel. De uiting van de ten laste gelegde woorden achtte hij bewezen. De politie heeft in deze buurten een zeer moei lijke taak, ook den vorigen dag waren er relletjes geweest. Herhaaldelijk werd het volk aangemaand om door te loopen, en verd. heeft hen toegeroepen zich daar tegen te ver zetten, De officier achtte het feit zeer ernstig en eischte tegen verd. een gevangenisstraf van zes maanden wegens opruiing. Mr Simon de Jong verd's verdediger, zeide dat hel requisitoir van den officier wel zéér kort was in vergelijking met de lange voor- loopige hechtenis Wat er precies op dien 6en Januari is gebeurd laat den officier koud. Op sommige oogenblikken in de recfilspraak komt het verlangen naar voren de wet zeer formeel toe te passen niettegenstaande het feit, dat de bovendrijvende groepen in de maatschappij probeeren het formalisme te ontkomen door üiooten vrijheid toe te kennen aan rechterlij ken macht en advocatuur. Wanneer men for- meel wil optreden, b.v. legen een vreemdeling, die een middag in Arnhem wil doorbrengen, en die voorzien is van de noodige papieren, dan herinnert men zich, dat een vreemdeling middelen van bestaan noodig heeft om in ons land te verblijven en zet men hem over de grens, niet omdat hij geen middelen van be staan heeft, maar om b.v. politieke redenen. Dit is de z.g. „détoulnement de pouvoir", zoo als die ook in dit geval weer naar voren komt Er was, volgens den officier een volksmenig te. er waren agenten en verd. zou hebben ge zegd „blijft staan formeel is dat opruien, doch de materieele orastandighedep worden vergeten. Deze werden uitvoerig door pl. naar voren gebracht, o.a. merkt mr. de Jong op, dat een toegestane of niet toegestane demon stratie geen verschil maakt. Een demonstratie waarbij de menschen aan zichzelf worden overgelaten, verloopt steeds ordelijk. Ofschoon de straf zeer hoog is, wilde pl. geen vrijspraak of clementie pleiten, doch slechts wijzen op de groote verantwoordelijkheid van de recht bank in deze kwestie- Dit proces zal een klei ne. doch belangrijke episode blijven in de pro cessen die geweest zijn en die nog zullen ko men in de arbeidersbeweging. Verd. zette tenslotte nog uitvoerig zijn po litiek standpunt uiteen. Uitspraak 5 Maart half twee. De brandkastdiefstal te Blokzijl. Gisteren hebben voor de Zwolsche recht bank terechtgestaan de 28-jarige rijwielher steller J. v, V. en de 42-jarige chauffeur G. v S, beiden te Rotterdam, verdacht in den nacht van 17 Januari de deur van de coop, zuivelfabriek De Volharding te Blokzijl te hebben opengebroken en daaruit de brandkast toen zij deze niet konden open krijgen, in een auto te hebben meegenomen. De gemeenteveld wachter Hoedemakers ging hen met een auto na en achterhaalde hen even voorbij Zwart sluis, daar de auto, waarin zij met de brand kast zijn gevlucht, een gebroken stuurwiel had gekregen. Het O. M. eischte tegen v. V., wiens eerste ernstig misdrijf dit was, drie jaar gevangenis straf en tegen v. S. die medeplichtig was aan een soortgelijke inbraak op 22 Juli 1927 te Zwolle, waarvoor hij drie jaar kreeg, zes jaar gevangenisstraf. Van S. was door zijn uitste kend gedrag in de gevangenis te Rotterdam voorwaardelijk in vrijheid gesteld. De doodslag te Hardegarijp. Het O. M. bij het gerechtshof te Leeuwarden heeft gisteren tegen P. H., 21 jaar, arbeidei te Bergum, wegens medeplichtigheid aan doodslag op den heer J. v d Veen te Harde garijp, vijf jaar gevangenisstraf geëischt. De rechtbank te Leeuwarden had hem veroordeeld lot tien jaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1