22ste Jaargang
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1931
No. 6822
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnés ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeclingen wordt
het dubbele van bet tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
DUITSCHLAND
HUISZOEKINGEN BIJ DE NAZIS.
Oud-kapitein von Maltitz gearresteerd.
Gisteren heeft de politie verscheidene huis
zoekingen verricht bij nationaal-sócialisten.
Als gevolg daarvan is op verzoek van de
Duitsche politie te Innsbruck in Oostenrijk
de Pruisische oud-kapitein von Maltitz ge
arresteerd.
De „Neue Freie Presse" meldt dien aan
gaande het volgende:
Eenigen tijd geleden kreeg de justitie te
Innsbruck van de Berlijnische politie bericht,
dat von Maltitz er van verdacht werd, de na-
tionaal-somialisten Kollatz, Becker en Hausch-
ke, die ervan verdacht werden, op Oudejaars
avond te Berlijn twee leden van den Reich-
banner gedood te hebben, geholpen te hebben.
De oud-kapitein werd toen aan een verhoor
onderworpen. Hij gaf toe, dat eind Januari
een zekeren Becker bij hem was gekomen en
hem om werk had gevraagd. Hij had hem
daaraan niet kunnen helpen. Waarheen Bec
ker was gegaan, wist hij niet te zeggen, Ook
wist hij niet dat Becker zich aan een misdaad
had schuldig gemaakt.
DE RIJKSDAG NA PASCHEN OP
VACANTIE TOT DEN HERFST?
Op grond van de besprekingen, welke de
rijkskanselier gisteren met de leiders van ver
schillende partijen had, verwacht men, dat de
rijksdag na Paschen tot den herfst met vacan-
tie zal gaan. De president zal echter, zoo noo-
dig voor belangrijke aangelegenheden den
rijksdag weder bijeen kunnen roepen.
In dien tusschentijd zal de regeering dan de
verschillende belangrijke wetsontwerpen, als
dat betreffende de verzekering tegen de werk
loosheid, de mijnwerkersverzekering en ver
schillende andere wetsontwerpen, welke ver
band houden met de hervorming van de finan
ciën, gereed kunnen maken.
ENGELAND
DE TEXTIELSTAKING IN ENGELAND
Maandag hervatting van den arbeid.
Op een te Manchester gehouden conferen
tie is besloten, de uitsluiting in de textiel
industrie van Lancashire te beëindigen, zoodat
300.000 wevers Maandag a.s. den arbeid zul
len hervatten.
De ontslagen zullen worden ingetrokken en
de pogingen met nieuwe arbeidsraethoden zul
len niet worden voortgezet
Het conflict was ontstaan door het verzet
der arbeiders tegen de methoden van rationa
liseering, welke de werkgevers wilden invoeren
In een memorandum ter motiveering van
hun besluit wijzen de werkgevers op de be
langrijke katoententoonstelling, welke Maan
dag te Londen begint, alsook op de waar
schuwende woorden van Snowden over 's lands
ernstige economische crisis.
Beide feiten waren hun een aansporing, om
een bewijs van goeden wil te geven.
VOORSTELLEN DER BRITSCHE
WERKGEVERS.
Loonsverlaging in de staatsbedrijven.
De Britsche federatie van werkgeversbonden,
welker leden in totaal ruim 7 millioen arbei
ders in dienst hebben, heeft een aantal voor
stellen gepubliceerd ten einde te komen tot een
algemeene verbetering van den economischen
toestand door middel van bezuiniging. De
werkgevers eischen een verlaging der werk-
loozenuitkeering van 33 y3 pet., geen nieuwe
belasting voor de industrie zoolang het aantal
werkloozen in een bedrijf niet minder is dan
5 pet. van het totaal aantal te werkgestelde
arbeiders, vermindering van loonen en sala
rissen in de stedelijke en staatsbedrijven en
tenslotte vaststelling van een maximum grens
voor de sociale lasten.
Uitvoerig bespreekt de pers het probleem
van de verlaging der loonen. Een aantal vak-
vereenigingsleiders deelt mede, dat zij zich
tot het uiterste tegen een dergelijken maat
regel zullen verzetten.
De „Daily Tehegraph" verklaart zich even
eens tegen loonsverlaging. Het blad zegt, dat
veel grootere aandacht geschonken moet wor
den aan het vraagstuk van de herziening der
oorlogsschulden. Voorts wordt het idee ge
opperd den binnenlandschen schuldendienst,
die thans een bedrag van ruim 350 millioen
pond sterling per jaar kost, te verminderen
door het nemen van maatregelen, waardoor
dan desnoods alleen de houders van schuld
bewijzen eenigszins gedupeerd zouden kunnen
worden. Hiertegenover kunnen deze personen
als compensatie beschouwen, dat zij van de
wederinvoering van den gouden standaard en
van de daling der prifeen de grootste voordee-
len hebben gehad.
BRITSCH-INDIE
BOTSING IN BR. INDIE.
2 Dooden, 77 gewonden.
Bij een botsing te Benares tusschen Muzel
mannen en Hindoes, naar aanleiding van een
moord op een handelaar in buitenlandsche
textielgoederen, zijn twee menschen gedood en
zeven en zeventig gewond.
Gewapende politie patrouilleert door de
stad, waar het zeer woelig blijft en hier en
daar nog kleinere botsingen plaats vinden.
GANDHI HANDHAAFT ZIJN OUDE
EfSCHEN.
„Thans geen vredeskans".
In een onderhoud met een specialen corres
pondent van de „News Chronicle" heeft
Gandhi zich over den stand der Britsch-Indi
sche onderhandelingen uitgelaten op een wijze,
die niet optimistisch kan stemmen ten op
zichte van een spoedig resultaat
„De rede van MacDonald", aldus Gandhi,
„geeft mij geen aanleiding de ongehoorzaam
heidsbeweging te staken. Ik wensch het wezen
der onafhankelijkheid, en dan mogen de En-
gelschen den schijn houden. De voorstellen
der Ronde-Tafel geven mij echter dit wezen
niet. Ik had gewild, dat men ons volkomen
zelfbestuur zou hebben toegekend, zondet
eenigen waarborg. Waarborgen beteekenen, dat
wij nog altijd worden beschouwd als niet in
staat, onszelf te regeeren. Het Britsche leger
b.'v. is volkomen overbodig. Het is eenvoudig
een bezettingsleger. Ik zou willen, dat alle
Britsche regimenten morgen vertrokken. Er
bestaat geen grensgevaar.
Geen enkel land begeert Indië. Laten de
Afridi's maar een paar grensplaatsen plunde
ren. Als zij ons aanvallen, zal ik hen weer
staan met hetzelfde ongehoorzaamheidswapen,
waarmee ik de Britsche invasie weersta. Mis
schien zou er een soort Indisch leger moeten
zijn, al voel ik daar persoonlijk niets voor. Om
het modern te oefenen zpuden wij den raad
van deskundigen kunnen inroepen. Waar
schijnlijk zouden wij Engelschen officieren ver
zoeken ons daarbij te helpen, maar als zij wei
gerden zouden wij de medewerking vragen
van Fransche of Duitsche of Japansche of
andere officieren".
WAT DE R. K. VOLKSBOND VOOR ZIJN WERKLOOZEN DOET EN.... zal
blijven doen, indien u uw steun in geld of natura zult blijven geven. Alwéér een
uitdeeling van brood, vleesch, vet, koffie, thee, enz., welke artikelen wederom in
een reusachtige hoeveelheid zijn bijeenge bracht en aan de R. K. werkloozen
uitgedeeld.
„Waarom", zoo vroeg de Indische leider
verder, „moeten er financieele waarborgen
zijn? De Indiërs zijn van nature deskundig op
financieel gebied. Wij moeten de financiën
volkomen controleeren. Indië is maar een arm
land. Het kan zich b.v. de luxe van drie resi
denties voor een vice-koning niet veroorloven.
En half ons staatsinkoraen wordt uitgegeven
voor het leger. Als wij de voorbehouden op
dit punt aanvaarden, dan zal slechts 20 pet.
van het nationale inkomen door onszelf wor
den beheerd".
Na critiek te hebben geoefend op het op
treden der politie en op de „stugge houding
van den onderkoning", betoogde Gandhi nog,
dat de geschillen tusschen Hindoes en Moham
medanen geen belemmering behoeven te zijn
voor het zelfbestuur, aangezien „deze geschil
len zijn aangestookt door de Engelschen en
vanzelf zullen ophouden als beide groepen
moeten samenwerken voor den opbouw van
het land". En hij besloot: „De burgerlijke on
gehoorzaamheid moet voortduren. Ik zie uit
naar elke vredeskans. Als ik een kans zag, zou
ik die ijlings aangrijpen. Maar voorshands zie
ik er geen".
Naar nog uit Allahabad wordt bericht, heeft
de Congrescommissie beraadslaagd over een
voorstel van Gandhi, waarin wordt uiteenge
zet, op welke voorwaarden men bereid is, een
einde te maken aan de burgerlijke ongehoor
zaamheid. Naar verluidt, omvatten deze voor
waarden de afkondiging van een algemeene
amnestie aan politieke gevangenen en de vrij
heid om de winkels, waar sterke drank en
buitenlandsche weefsels worden verkocht, te
posten.
TWEEDE KAMER
HET WERKLOOSHEIDSDEBAT.
Gistermiddag heeft de Tweede Kamer
de behandeling voortgezet van de interpel
laties van de heer De Visser en Van den
Tempel inzake de crisis in het bedrijfsle
ven en de werkloosheid.
Een reeks van vragen.
De heer v. d. Tempel (S D.) kón met
de toezegging van den minister zonder
meer geen genoegen nemen en diende de
volgende moties in:
Ie. De Kamer, van oordeel, dat allo
werkloozenkassen, die het verzoek daar
toe doen, gemachtigd behooren te warden
om den uilkeeringsduur met zes weken te
verlengen, noodi°t de regeering uit, de
door haar getroffen regeling voor verlen
ging van den uitkeeringsduur dei* werkloo
zenkassen in dezen zin te herzien en gaat
over tot de orde van den dag.
2e. De Kamer, gelet op den ernst van
de crisis, welke het bedrijfsleven teistert
en den grooten omvang der werkloosheid,
noodigt de regeering uit, de regeling om
trent bijdragen in de kosten van de onder
steuning van werklooze arbeiders door go-
meenten, vervat in de circulaire van 7 Ja
nuari 1931, o.m. aldus te herzien:
a. Dat aan de gemeentelijke steunrege
lingen niet het karakter van bedeeling
wordt opgedrongen;
b. dat de steunregelingen betrekking
kunnen hebben op alle werklooze arbei
ders, dus niet beperkt behoeven te wor
den tot nader te noemen bedrijven
c. dat steun kan worden verleend op
normalen voet en niet slechts bij wijze
van uitzondering aan vrouwen, aan perso
nen, die na 31 Januari 1931 zijn gehuwd,
aan arbeiders, die den leeftijd van zestig
jaren overschreden hebben, aan kostgan
gers en aan meer leden van één gezin.
d. Dat aan de gemeenten vrijheid wordt
gelaten een mildere regeling toe te pas
sen, zoowel t.a.v. den aftrek van inkom
sten van gezinsleden (art. 7), als van het
maximumpercentage, dat de uitkeering
mag uitmaken van het loon en dat de per
centages, genoemd in art. 8, to resp. 70 en
60 pet. worden verhoogd.
e. Dat aan alle gemeenten ten minste
vijftig procent der gedane uitkeeringen
zal worden vergoed, en gaat over tot de
orde van den dag.
De heer Snoeck Henkemans (C.H.)
zegt, dat indien commige gemeenbesturen
in hun taak tekort schieten, dat de ge
meenteraden de besturen aan hun plicht
dienen te herinneren. Echter zullen vele
gemeenten niet zelfstandig allen steun
kunnen bekostigen. Het Rijk is inmiddels
bereid, bij te springen.
Spr.'s hoofdbezwaar tegen deze circulai
re is, dat daarin te veel een schabloue ge
steld wordt en te weinig rekening is ge
houden met plaatselijke verschillen.
Spr. wenscht de regcering twee vragen
te stellen.
1. Welke maatstaf wordt aangelegd om
te constateeren, dat in een bepaald be
drijf crisiswerkloosheid heerscht 1
2. Welke personen of colleges dienen
de regeering daarbij van advies!
Jnmenging in het bedrijfsleven moet met
de grootste voorzichtigheid ^flehieden.
Een boom groeit het best in vrijheid mits
hij wortelt in goeden grond.
Ten slotte wijst spr. er op, dat, hoewel
allerwege malaise heerscht, loonen en sa
larissen zich bij voortduring in stijgende
lijn bewegen.
De heer Smeenk (A.-R.) wijst er te
genover de S.D. en de communisten op, dat
het door hen zoo gevreesde kapitalisme
gedurende honderd jaren een stijgende be
volking in welvaart heeft doen toenemen.
Ten aanzien van werkverruiming is er
wel nog iets meer te doen. Een percen
tage van drie is voor de werkloosheid een
normaal percentage. Is er in een bedrijf
een werkloozenpercentage van tien, dan
mag men zeker spreken van crisiswerk
loosheid. Tegen den indirecten dwang bij
werkverschaffing zal spr. geen bezwaar
maken, mits maar gehandeld wordt met in
achtneming van de bijzondere omstandig
heden van den werklooze. Dat de heer De
Visser daartegen bezwaar maakte, ver
wonderde spr. ten zeerste, daar in Rus
land dwangarbeid aan de orde van den dag
is en men er toestanden aantreft, die doen
denken aan Dantes Hel.
Ten aanzien van de steunregeling heeft
de Minister op verschillende punten ver
duidelijking gegeven en misverstand opge
helderd. Een gelijk percentage voor alle
gemeenten zou spr. niet willen; er moet
rekening worden gehouden met de draag
kracht der gemeenten.
Een roep om werk
verruiming.
De heer Joekes (V. D.) wijst er op,
dat de Minister in uitzicht heeft gesteld,
exportcredieten te willen verleenen.
Over de werkverruiming deelde de Mi
nister mede, dat de Minister van Water
staat nog geen bepaalde plannen had.
Waarom niet? Is hij zóó in beslag geno
men door de radio-zendtijddistribulie Met
het wegenplan is de regeering ten achter.
Een versnelde uitvoering van de werken
die hiermee verband houden, is zeer ge-
wenscht.
Spr. betreurt dat de heer v. d. Tempel
zoo weinig heeft gezegd over verkorting
van den arbeidsdag om de crisis te bestrij.
den Doch spr. acht dit middel weinig ge
schikt als middel ter bestrijding van de
crisis. Bij de Posierijen is de arbeidstijd
verlengd. Hier zou het wellicht aanbeve
ling verdienen de normale proporties weer
in te voeren waardoor meer menschen
kunnen worden te werk gesteld. Ook
dringt spr. aan op overleg met de onder
nemers om te komen tot een bijslag op de
loonen ter bestrijding van de werkloos
heid en op een wettelijke regeling van de
werkloosheidsverzekering.
Steunt onze eigen industrie!
De heer Bongaerts (R.-K.) meent,
dat de debatten tot nu toe niet veel hel
derheid hebben gebracht. De werkver
schaffing zou feitelijk aanvulling moeten
zijn, doch zij is thans hoofdzaak en dat
bevredigt spr. niet. Het gaat bij spr. niet
ora meer sommisiseser zijn er reeds meer
dan genoeg. Het vroeger bestaan hebben
de economische evenwicht is verbroken.
Hoe meer werkloosheid, hoe grooter de da
ling van de algemeene koopkracht. De
werkverschaffing helpt slechts ten deele:
10.000 van de 200.000 werkloozen 1 De hulp
moet komen van de particuliere bedrij
ven. Die moeten een prikkel krijgen, meer
menschen in dienst te nemen. Om dit te
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De uitsluiting in de textielindustrie van
Lancashire opgeheven.
Gandhi handhaaft zijn vrede-eischen.
BINNENLAND.
De Vakraad van den R. K. Midden
standsbond spreekt waardeering uit voor
bedrijfsraden-ontwerp. (Binncnl. 3de blad).
De besprekingen over de werkloosheid
in de Tweede Kamer. (Binnenl. 1ste blad).
Schip in nood op den Dollart. (Gem.
Ber. 3de blad).
LEIDEN.
Hoe de Leidsche Hout tot stand is ge
komen. (2de blad).
kunnen doen, zouden zij een toeslag van
den Staat moeten hebben voor de loonen.
Op die manier zouden zij gemakkelijker
kunnen exploiteeren. Een klein percentage
van het loon zal hen reeds in staat stellen,
gemakkelijker te concurreeren met het bui
tenland.
Daarnaast zal de Regeering er op uit
moeten zijn, te bevorderen dat onze eigen
industrie in staat wordt gesteld tot het le
veren van hetgeen hier noodig is, ook al
kan het buitenland die zaken iels goed-
kooper leveren.
De regeering kan niet alles
doen.
De heer Hermans (R.K.) merkt op,
dat de heer Van den Tempel als middelen
ter leniging van de crisis heeft genoemd:
behoud en uitbreiding van de bestaande
werkgelegenheid. Daarna komt de werkver
schaffing, vervolgens de self-help, waarvoofr-
de georganiseerde arbeiders zelf groote bij
dragen hebben opgebracht, en ten slotte
werkloozenonderste uning.
Door de maatregelen van het buitenland
worden daar de markten voor onze pro
ducten gesloten, zoodat wij hier wel ge
dwongen zullen worden tot het nemen van
tege n-ma a t regelen
Een goede spoorwegpolitiek is ten zeer
ste gewens-oht ook ten aanzien van de ta
rieven. Bevordering van woningbouw op
groote schaal moet geschieden, terwijil de
eigen industrie moet worden bevoordeeld,
waar nog zoo herhaaldelijk orders in het
buitenland worden geplaatst. Aanleg van
wegen ook van spoorwegen is zeer
gewensoht. Maar bij de spoorwegen worden
thans werken stopgezet, zooals de aanleg
va-n de lijn SohaersbergenKerk ra-de. waar
door honderd arbeiders werkloos werden.
Werkverschaffing kan nuttig zijn, maar
ver van huis werkt zij dikwijls ontwrich
tend op de huisgezinnen. Daarom is werk
verschaffing door de gemeenten te verkie
zen boven die door het Rijk, waarbij het
Rij'k loyaal moet steunen.
Spr. waardeert hetgeen door de Regee
ring reeds is gedaan. Zij kan echter niet
alles doen. Zij wordt gesteund door de vak
verenigingen, wier goede voorbeeld moet
worden gevolgd door anderen, met name
door de werkgevers.
OOK MOREELEN STEUN KRIJGEN DE R. K. WERKLOOZEN in het ontspan
ningslokaal. dat in het gebouw van den R. K. Volksbond voor hen is ingericht.
Hier kunnen zij lezen en zich ontspannen, waarbij hen tevens koffie, thee en
indien u daarvoor zorgen wilt ook een rookertje wordt verschaft.
