22ste Jaargang DINSDAG 10 FEBRUARI 1931 No. 6818 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND 3)e SéicbeHe (Bou/fccmt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeolingen wordt het dubbele van het tanef berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen VAN HET VATICAAN PROF. FERR INI'S DEUGD GEHULDIGD. Gansrijke plechtigheid ten Vaticane. Zondagmorgen had in de Sala Ducala ten Vaticane in tegenwoordigheid de-s Pau sen de voorlezing plaats van het decreet over de beoefening der deugden, door prof. Contardo Ferrini, gestorven in 1902, in le ven docent aan de universiteit te Pavia. Het was een buitengewoon schitterende plechtigheid, wijl daarbij tegenwoordig waren alle professoren der Kath. Univer siteit te Milaan met den rector-magnificus, Pater Gemelli aan het hoofd. De professoren waren in hun feesttoga verschenen, terwijl ook verscheidene hon derden studenten uit alle diocesen, waar prof. Ferrini werkzaam was geweest, zoo- als Milaan, Modena en Pavia, opgekomen waren. Verder was er een pelgrimsgroep uit Mi laan, van verwanten van Ferrini en van den Paus. Voorts werden opgemerkt vele vertegen woordigers van het bij den H. Stoel geac crediteerde diplomatencorps, een bijzonder groot aantal kerkelijke waardigheidsbe- kleeders en talrijke met bijzondere toe gangsbewijzen voorziene personen. De Paus verscheen, begeleid door zijn hofstoet, in de Sala Ducale en werd door de studenten die met talrijke vaandels aanwezig waren met gejuich begroet, waar aan geen einde scheen te komen. Nadat de H. Vader op den troon had plaat-s genomen, las de secretaris van de H. Congregatie der Riten, mgr. Garini, het decreet voor, waarop Pater rector Gemelli een huldigingstoespraak tot den Paus voorlas. In deze toespraak huldigde hij den H. Vader als den bevorderaar van alle we tenschap en inzonderheid als steun der Kath. universiteit. De Paus antwoordde met een lange rede, waarin hij allereerst de deugden van prof. Ferrini besprak, welke door diens groote bescheidenheid in het verborgene bloei den, en pas goed aan het licht kwamen door het inleiden van het Zaligverklarings proces. De Paus schetste in welsprekende woor den, hoe het den universiteiten, zoolang zij met de Kerk in verbinding stonden, nooit aan groote heiligen ontbrak, zooals Tho mas van Aquine, Bonaventura, Franciscus van Sa-les, Ignatius, Alfonsus van Liguon. Maar ook later, toen, helaas, de eenheid verloren ging, zijn er altijd weer heilig- levende professoren voorgekomen, zooals Alexander Volta, Toniolo en Ferrini, die op bijzondere wijze een voorbeeld betee- kenen, juist voor dezen tijd van vernieti ging der geestelijke waarden. Aan groote gevareil, ook voor de Katho lieke geleerden, ontbreekt het niet. Maar deze prof. Ferrini is een voorbeeld van het zich onthouden van het kwade, evenals van de beoefening van alle christelijke deugden. Hij werkte steeds en wijdde zich aan den moeilijksten webenscha-ppelijken arbeid vooral bij het ontcijferen van antieke La- tijnsche, Grieksche en Syrische teksten. Hij onderrichtte de academische jeugd op onvermoeide wijze en vereenigde zijn werkzaamheid als leeraar met een voort durend gebed. De Paus gewaagde dan van zijn persoon lijke herinneringen aan Ferrini en rele veerde, hoe hij eens aan hetzelfde altaar met hem bad. Ferrini was een voortreffelijk redenaar, een uitstekend gëleerde en rein en onbe vlekt als een engel, hetgeen reeds uit zijn helderen blik te lezen viel. De Paus dankte God, dat zulk een voor beeld voor onzen tijd juist van een univer siteit kwam. Dit was niet alleen een glans rijk iets voor Italië en de heele Katholieke Kerk, maar voor de geheele menschheid. Daarna gaf de H. Vader den aanwezigen den apostolischen zegen. DE PAUS NAAR DE ST. MARIA MAGGIORE? Bij gelegenheid van Ephese's eeuwfeest. De „Prager Presse" weet te melden, dat de H. Vader bij gelegenheid van de vie ring van Ephese's eeuwfeest, in Mei a.s., voor de tweede maal het Vaticaansch grondgebied zal verlaten. Den eersten keer geschiedde zulks, zoo als men weet, op 20 December 1929, toen de H. Vader 's ochtends vroeg, in een ge sloten auto naar de St. Jan van Lateranen reed, om in de basiliek, waar Hij Zijn eer ste H. Mis las, nu, ter gelegenheid van Zijn gouden priesterjubilé, opnieuw de H. Of ferande op te dragen. In Mei a.s., bij gelegenheid van de vie ring van het eeuwfeest van Ephese's oecu menisch concilie, waar plechtig Maria's Goddelijk moederschap geproclameerd werd, zou de H. Vader zich naar de Santa Maria Maggiore begeven, om er het H. Misoffer op te dragen. Wij laten intusschen dit bericht, waar van we tot dusverre geenerlei bevestiging ontvingen, voor rekening van bovenge noemd Praagsch orgaan. BELGIE BELGIE'S FORTENBOUW. Geen halveering van het crediet. De Brusselsehe correspondent van do „Msb." meldt: Het officieuse persagentschap Bolg-a zond Vrijdag een bericht van den volgen den inhoud: „In de zitting der speciale kamercom missie, belast met het onderzoek der bui tengewone begrooting werd heden mede- deeling gedaan van een communiqué van den minister van financiën, meldende dat bet crediet van 300 millioen francs bestemd voor de vestingwerken, tot 150 millioen is gereduceerd. De overige 150 millioen zullen worden besteed aan openbare werken, waarmede werkloozen zullen worden belast. Het totaal der buitengewone begrooting, welke nog andere veranderingen onder ging, zal niet worden gewijzigd. De commissie betuigde in beginsel haar instemming met deze wijzigingen". Tot zoover dit bericht, dat hier aanvau- kelijk nogal sensatie maakte, doch spoe dig daarna als een sisser afliep, omdat men er dadelijk achter was, dat van een halvee ring van het eerste crediet van 300 mil lioen francs voor fortenbouw geen sprake was, daar de 150 millioen, welke men thans niet opedscht, dit jaar voor de uitvoering der werken kon gemist worden, doch vol gend jaar weer zou opgeëischt worden. Het was dus maar een uitstel en heele- maal geen halveering. Groot was echter de verwondering, toen hetzelfde officieuze agentschap Belga en kele uren na zijn eerste bericht, een tegen spraak van den minister van financien in de wereld zond, luidende: „In strijd met sommige berichten in de pers, heeft de minister van financiën geen mededeeling aan de financieele commissie van de kamer gedaan over gebeurlijke wij zigingen die aan de buitengewone bcgroo- ting zouden toegebracht worden". Thans worden d,eze officieele démenti's van de zijde der regeering zelfs de Belgi sche pers te machtig. Onder het hoofdje: „Een uiterst zonder linge logenstraffing", schrijft de R. K. Standaard" „Wij houden er aan, in tegenstrijd met hoogersiaande bericht, krachtdadig te be vestigen dat verschillende leden der regee ring Donderdag en Vrijdag hebben mee gedeeld wat ook werd gezegd door den heer Houtart in de financieele commissie der Kamer, n.l. dat slechts 150 millioen en niet 300 millioen franc-s zullen worden gebruikt voor militaire uitgaven, van de buitenge wone begrooting. Wij kunnen er aan toe voegen, dat de andere 150 millioen voor groote openbare werken ter bestrijding der werkloosheid, zouden worden aangewend. „Wij vragen", aldus de „Stand.": onder welke omstandigheden wordt de minister van financiën nu verplicht zichzelf tegen te spreken? Wat is er gebeurd, dat giste ren de minister Aran landsverdediging het met 150 millioen moest doen en nu vandaag weer 300 millioen behoudt voor de militaire werken van dit jaar? Dit alles zal in ieder geval aan Vlaamsche zijde nogmaals een aanleiding zijn om met de strengste aan dacht de inzichten inzake militaire werken na te gaan". Anderzijds schrijft de R. K. „Métropole" uit Antwerpen: „Een démenti is een mooi ding en de openbare lichamen blijven nooit in gebreke, er dankbaar gebruik van te maken. Het is eohter niet aan te nemen, dat alle journalisten, die het eerste be richt hadden vernomen, van Lotje getikt zijn. Het zal echter niet lang duren, of wij zullen weten waarom het geweer zoo dik wijls van schouder wordt verwisseld". Ook andere bladen spreken hun veront waardiging uit over het systeem van of ficieele leugens, dat men er hier op na houdt, en dat wij eenige weken geleden op frappante wijze aan de kaak hebben ge steld, aan de hand van het fameuse demen ti van land verdediging, dat via Buiten- landsche Zaken doorhet ministerie van spoorwegen over den fortenbouw en de daarmede in verband staande credieten werd gegeven. Dit -alles wijst er eens te meer op, dat men uiterst voorzichtig moet zijn, zoowel met de mededeelingen der Bel gische regeering, als met haar démenti. Jaspar aan de beterende hand. Minister Jaspar, die sedert een dag of veertien ziek lag aan een kwaadaardige griep, is thans zoover hersteld, dat hij bij zich aan huis een zitting van den minister raad heeft bijgewoond. Binnen enkele dagen zal hij zich naar Zwitserland begeven voor velledig herstel. BULGARIJE POLITIEKE MOORD TE SOFIA. Macedonische leider neergeschoten. Goejoerkof, een bekend lid van de Mace donische vrijheidsbeweging, is Zondag het slachtoffer van een moordaanslag gewor den. Twee mannen losten meer dan twin tig revolverschoten op Goejoerkof, die on middellijk een lijk was. De daders meldden zich kort daarop bij de politie. Goejoerkof is een der intieme vrienden geweest van de Macedonischen leider Iwan Michailof. Zijn dood beteekent een zwaren slag voor de Macedonische vrijheidsbewe ging. AMERIKA AMERIKA'S NIEUWE MARINE- BEGROOTING. Circa 36 millioen dollar lager. De begrootings-commissie heeft thans bij het Huis van Afgevaardigden het ont werp der marine begrooting voor het aan staande fiscale jaar ingediend. Het nieu we ontwerp voorziet in credieten tot een totaal van 344.342.000 dollar, hetgeen ver geleken bij de vlootuitgaven in het thans loopende begrootingsjaar een vermindering met 36.310.000 dollar beteekent. Zooals hieruit blijkt, heeft de commissie tot ingrij pende bezuinigingen Tiesloten. 0.a. zullen drie kruisers op grond der vlootovereen- komst van Londen, benevens nog een vier de kruiser buiten dienst worden gesteld. Voorts wordt het vlootpersoneel van 84.700 tot 79.700 man verminderd. De ontwerp-begrooting voorziet voor den bouw van 10.000 tons kruisers slechts in uitgaven tot een bedrag van 28.550.000 dol lar tegen 49.965.000 dollar in het loopende jaar. Ten behoeve van de civiele luchtvaart wordt 31.140.000 d-ollar toegestaan, hetgeen 1.180.000 dollar minder is dan in het loo pende begrootingsjaar. Daarentegen zal Iet zich over een periode van vijf jaar uit strekkende plan voor de constructie van 1000 vliegtuigen het volgend jaar worden voltooid. EERLIJKHEID GEWENSCHT. Debatteeren bij verschil van opinie kan nuttig zijn. Au choc des opinions jaillit la va-rité: Uit een botsing van meeningen 'komt de waarheid naar voren. Maar eerste eisch, niet alleen van fat soen, maar ook van eerlijkheid, daarbij is, dat de meening van den tegenstander niet per se moet worden misverstaan. En hieraan bezondigt zich Het Volk, als het schrijft: „De baron Van Wijnbergen heeft de re geering gevraagd of de nadere overweging van de bij de behandeling der jongste jusli- tiebegrooting zoowel schriftelijk als mon deling gehouden gedachtenwisseling over strafbaarstelling van godslastering, be schouwd in verband met het sindsdien voorgevallene, reeds tot een bepaalde con clusie heeft geleid? Men kan zich den gang van zaken dui delijk voor oogen stellen. De baron, een hartstochtelijk coalitievoorstander, had behoefte aan een nieuw bindmiddel voor de bij gebreke van dien uiteengevallen coa litie. Hij lokte daartoe actie voor een wets artikel tegen godslastering uit. Schreef er over in de pers, redevoerde er over in de Kamer. Niemand had van godslastering veel bemerkt. «Was geen punt van aandacht. Maar de baron had coalitielijm noodig. Dus liet hij na het begrootingspraatje de „Tri bune" nasnuffelen en een „actie" op touw zetten. De adressen-machine werd in be weging gebracht. En de minister van on derwijs salueerde onderdanig en begon de leeszalen alva-st te bestoken. De noodige dosis verontwaardiging in de rechtsche pers zal niet ontbreken. Dat hoort er bij. Zoo wordt in Nederland rechtsche politiek gemaakt. Doel: stevig verankerd sociaal coa-litie-conservatisme". Men kent de kwestie. „De Tribune" publiceerde een meer dan schandelijk, in erge mate godslasterend artikel, waardoor het overgroote deel van ons volk zich wel diep gegriefd moest voelen. Zóó godslasterend, dat de verontwaar diging in de Christelijke en Katholieke Pers en niet alleen in bladen van die richting, want „De Vrijheid" was de eerste, die verontwaardigd antwoordde tot uiting kwam, reeds voordat Baron van Wijnbergen „coalitielijm" zou hebben noo dig gehad. Integendeel! Baron van Wijnbergen, een Katholiek in merg en been, uitte in de Kamer daarover zijn eerlijke en heilige verontwaardiging. Deze eerlijke overtuiging van een prin cipieel man, wordt nu door „Het Volk" verdraaid en als strijdmiddel gebruikt te gen een coalitie, die „Het Volk" met hand en tand bestrijdt. Is dit soms dè methode van „Het Volk" als het gaat ter bereiking van een gesteld doel, of ter bestrijding van een doel, dat door een tegenstander wordt gedacht ge steld te zijn? En zou dan voor „Het Volk" het doel de middelen heiligen? Zelfs als dat middel bestaat in een op zettelijk verkeerd voorstellen van eens an ders daad? De leuze, dat het doel de middelen zou heiligen, wordt den Katholieken nog wel eens een enkelen keer verweten, maar dit is toch heelemaal niet naar onzen smaak 1 En „Het Volk", dat anders „De Tribu ne" maar wit graag bestookt, neemt haar nu met haar godslasteringen in bescher ming. Als het maar tegen de coalitie gaatl Dan is blijkbaar alles geoorloofd! EEN ANDERE FOUT IN HET CADEAUX-STELSEL. Dat ook en vooral in dezen tijd van eco nomische ontwrichting de fabrikanten hun best doen om hun bedrijf te doen floreeren of minstens op peil te houden, is een ver heugend verschijnsel. Dat somtijds daarvoor wel eens middelen worden gebruikt, die economisch gespro ken het paard achter den wagen span nen of die in hun gevolgen meer of min der groot nadeel zijn voor menschen, die een vak of bedrijf uitoefenen wij noe men hier het oadeaux-stelsel kan te be treuren zijn. Maar in zich kunnen die mid delen dan nog niet slecht worden genoemd. Maar wèl is dit het geval en dan la ten wij een woord van protest hooren als die middelen aldus worden aangewend, dat zij in hun gevolgen zedelijk verkeerd of immoreel zijn. En dat is het geval met de bons, die rookers van een zeker merk tabak, in de pakjes worden aangeboden en waarop men, behalve onschuldige cadeaux, ook boeken ka-n verkrijgen, die op den Index staan of daarop gestaan hebben, boeken dus, die door de Kerk als gevaarlijk voor geloof of zeden verboden zijn of verboden geweest zijn. Bij bedoeld tabaksmerk worden boeken cadeau gegeven als werken van Victor Hu- go en Alexander Dumas en het gevaar is niet denkbeeldig, dat deze boeken, die al leen door volwassen ontwikkelden zonder gevaar kunnen worden gelezen, op deze wijze in verkeerde handen zullen komeu. De aanleiding tot dit stukje is een klacht te dien opzichte van een katholiek onder wijzer, die een der werken van Dumas, en niet een van diens beste, in handen zag van een zijner jongens, een boek, dat Va der door het rooken van dien tabak in zijn bezit had gekregen. Dat het belang van den middenstand met het geven van caudeaux door de fabrikan ten niet wordt gediend, is onze vaste over tuiging en zonder een welvarenden mid denstand is geen economische welvaart mogelijk. Maar dat het-stelsel bovendien nog op deze wijze wordt toegepast is erger, véél erger. Ca veant consul es 1 Dat de ouders waakzaam zijn! Locomotieven-order naar Duitschland. „Het Volk" meldt, dat bij insohrij<ving voor de levering van twaalf locomotieven ten behoeve van de Ned. Spoorwegen, Werkspoor 'n vrij belangrijk bedrag hooger was het blad hoorde 15 pet. dan een Duitsche combinatie. Veel is toen gedaan om althans zes machines hier te houden. Talrijke besprekingen ziin de afgeloopen week gehouden en het is bekend geworden, dat de regeering heel ver wilde gaan, ook de arbeiders en verder eveneens de Ned. Spoorwegen, die iets wilden doen. Toch is alles afgesprongen, omdat naar verluidt, de directie van Werkspoor onder geen be ding wilde, dat de regeering financieele medewerking verleende. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Prof. Ferrini gehuldigd ten Vaticane. De Amerikaansche marine-begrooting dit jaar 30 millioen dollar lager. De Pauselijke radio-toespraak. (Radio 2e blad). BINNENLAND. De stemming voor de verkiezing der Prov. Staten zal in Zuid-Holland plaats hebben op 22 April. (Binn., 1ste blad). De officieuse uitslag der stemming voor de candidatenlijst der Prov. Staten. (Binn., lste blad). Verklaring van het Doorluchtig Episco paat met betrekking tot de Kerkelijke Li turgie. (Kerkn., 2de blad). De oud-tooneelspeler Jan C. de Vos overleden. (Lett, en Kunst, 2de blad). DE LEIDSCHE GYMNASIUM-RECTOR EN DE LEERLING-CONGRESSEN. Een ambtsbroeder die het niet met hem eens is. Naar aanleiding van liet in ons blad ge publiceerde rondschrijven van den Rector van het Leidsche gymnasium aangaande gymnasiasten-congressen, schrijft d<r. M. Engere, rector van het gymnasium te Zwolle, het volgende: Wanneer men kinderen alleen werk laat verriohten, dan zal men in het algemeen kinderwerk tot stand zien komen. Wanneer de Rector van het Leidsch gymnasium des tijds niet een afwijzend standpunt had in genomen ten opzichte van het te Leiden te houden congres, maar de zaak in eigen band had genomen, dan zoude het laatste congres waarschijnlijk een hem meer tevre den stellend verloop hebben gehad. Ik spreek hier uit ervaring: het in het vori ge jaar te Zwolle gehouden congros, aan welks voorbereiding ik een werkzaam aan deel heb genomen en dat ik haast van be gin tot eind heb bijgewoond, had niet al leen een ordelijk verloop, zoodat er niet de minste wanklank is gehoord, maar deed ook nuttig voorbereidend werk en ik kan mijn Leidsche collega de meest absolute verzekering geven, dat noch de belangen van het Zwolsche gymnasium daaronder hebben geleden, noch de goede en eenvou dige geest, die er onder de ówolsche gym nasiasten heerscht, ook inaar aet minste is geschaad. Deze mededeeling moge dan meteen gelden als het protest van een be langstellend ooggetuige tegen de wijze, waarop in het rondschrijven over het te Zwolle gehouden congres wordt gesproken. In tegenstelling met mijn Leidsche col lega ben ik van meening, dat jaarlijksche bijeenkomsten van de oudere gymnasiasten van verschillende gymnasia, mits goed voor bereid en goed geleid, ecu hoogst nuttig effect kunnen hebben in de opvoeding van den aanstaanden student. Hot treden uit het eigen beperkte kringetje en het ge meenschappelijk aanvaarden van een taak, die buiten het gewone scuoolleven valt en ligt in de lijn van de eischen, die naast de eigenlijke studie aan studenten worden ge steld, zullen maken, dat de oud-eymna- siast beter voorbereid in de voor hem on bekende gemeensohap kooit en zoowel daar als later in de maatschappij gemakkelijker den strijd om het bestaan kan voeren. Dat de Nederlandsche Gymnasiasten Federatie nog op zoo weinig resultaat kau wijzen en dat zij bij het zoeken van haar weg inder daad herhaaldelijk is uitgegleden, vindt zijn oorzaak, naar mijn overtuiging, in het feit, dat zij tot nu ongeveer aan zich zen' was overgelaten. Daarom was het een ver blijdend verschijnsel, dat kort geleden de Inspecteur der Gymnasia, dr. 0. J. Vinke- steijn, de hoogleeraren Casimir, toen nog Rector van het Nederlansche Lyceum, C'ohen, oud-conrcctor aan dezelfde inrich ting, en Van der Leeuw, uitgaande van de beginselen, die boven slechts met een enkel woord konden worden aangeduid, zich be reid verklaarden met schrijver dezes zitting te nemen in een commissie van Advies voor de N. G. F. De congressen van gymnasiasten zullen waarschijnlijk onder den een of anderen vorm blijven plaats vinden. Aan ons, rec toren en leeraren der gymnasia en lycea, zal het liggen, of ze zullen ontaarden, dan wel zioh ontwikkelen in de lijn, welke de Commissie van Advies zich heeft voorge steld. Adres R.-K. Fabrieksarbeidershond. Het Hoofdbestuur van den R.-^. Fa brieksarbeidersbond heeft aoó met een schrijven tot deu Minister van Arbeid ge wend, in welk adres verzocht wordt de uit keeringsduur aan alle werklooze leden me 36 dagen te verlengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1