SPORT
DINSDAG 27 JANUARI 1931
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 8
SCHERMEN
KON. ONDEROFFICIEREN SCHERMBOND.
Het Wapenfeest.
Ter gelegenheid van het dertig-jarig bestaan
van den Kon. Onderofficieren Schermbond
(K.O.O.S.), is deze week te Den Haag een wa
penfeest georganiseerd, waaraan, in verband
niet dit jubileum, verschillende feestelijkheden
zijn verbonden.
Het wapenfeest werd gisteren begonnen met
een intocht van de deelnemers aan de ver
schillende wedstrijden in de residentie.
Tegen twaalf uur verzamelden zich de reeds
aanwezige onderofficieren aan het Staatsspoor
station, vanwaar de marsch door de stad een
aanvang zou nemen.
Er waren ongeveer 400 deelnemers, waar
onder ook eenige buitenlandsche onderofficie
ren.
De Koninklijke Militaire Kapel, onder lei
ding van kapelmeester Bandel, was eveneens
-•p het Stationsplein present en stelde zich aan
het hoofd van den stoet op. Achter het mu
ziekkorps kwam de vaandelwacht van de hu
zaren, vervolgens het bestuur van K.O.O.S., de
eere-burgers-commissie en enkele buitenland
sche schermers en daarachter de verschillende
afdeelingen in colonnes met vieren.
Onder de opwekkende tonen van de muziek
trok de stoet van het Stationsplein, onder
groote belangstelling van het publiek, over de
Heerengracht naar het Plein, maar voorbij het
Departement van Defensie werd gedefileerd.
Op het bordes van dit Departementsgebouw
bevonden zich de secretaris-generaal, mr. Wolt-
man, die tijdens de buitenlandsche reis van mi
nister Deckers, deze aan het Departement ver
vangt; de luitenant-kolonel baron van Voorst
tot Voorst en de landmacht-adiudant van den
Minister, de kapitein van Weel.
Over den Stafweg, het Buitenhof, den Kneu
terdijk en Heulstraat, werd na het défilé naar
het Koninklijk Paleis aan het Koordeinde ge
marcheerd.
H.M. de Koningin met Prinses Juliana had
den voor een der vensters van het Paleis plaats
genomen om vandaar het voorbijtrekken van
den stoet gade te slaan. De Koninklijke Mili
taire Kapel stelde zich ter zijde van het stand
beeld op. terwijl de voorzitter van de jubilee-
rende vereeniging, de heer P. J. Berkeman, op
het voorplein van het Paleis had plaats geno
men.
Na het défilé, dat slechts korten tijd in be
slag nam. vervolgde de stoet zijn weg door de
Parkstraat naar het Lange Voorhout, waar
voorbij de bureaux van den generalen staf
in het voormalig Departement van Marine ge
marcheerd werd.
De commandant van het veldleger, luitenant-
generaad Insinger, met zijn adjudant, kwam
eenige oogenblikken naar buiten toen de on
derofficieren-stoet langs trok.
Vervolgens werd gemarcheerd naar het pa
leis van de Koningin-Moeder. Ook hier stelde
de Kon. Mil. Kapel zich ter zijde op en bege
leidde door vroolijke marschmuziek het défilé,
dat door de Koningin-Moeder van uit een der
vertrekken in haar paleis werd gadegeslagen.
Langs den Denneweg begaf de stoet zich ten
slotte naar den Dierentuin, waar de officieele
opening van de feestelijkheden door den bonds
voorzitter plaats had.
De wedstrijden.
Nadat dit geschied was, vingen de personeele
wedstrijden op degen aan in afd. II. Van de
240 inschrijvers verschenen op de negen loo-
pers 196 deelnemers, die onderverdeeld wer
den in 38 poules van vijf en één van zes man,
Uit ieder poule gingen twee schermers over
naar de volgende ronde, welke gevormd werd
door twee poules van vier en 16 van vijf deel
nemers. Ook hier gingen uit elke poule twee
man over naar de kwart beslissing. Deze werd
weer gevormd door drie poules van zes en twee
van zeven, uit elke poule waarvan vier scher
mers overgingen naar den halven eindstrijd,
welke dus uit 20 schermers bestond. Deze 20
deelnemers werden ondergebracht in twee pou
les, uit elke poule waarvan de beide nos. één
karaoten om den len en 2en prijs, de nos. twee
om den 3en en 4en prijs, enz. enz. Zoowel in de
voorronden als in den eindstrijd werd steeds
om één treffer getrokken.
Nadat van half zes tot zeven uur was gepau
zeerd werden de wedstrijden 's avonds voort
gezet.
In poule 1 eindigden vijf schermers elk met
zes gewonnen partijen, waarna barage-partijen
verschermd werden om de rangorde uit te
maken. In poule 2 waren zes schermers, die
een gelijk aantal winstpartijen hadden.
Tegelijkertijd werd aangevangen met den
korpswedstrijd op degen, waarvoor 32 corps-
sen, elk van drie man. op de '.oopers uitkwamen
Hiertoe werd eenige oogenblikken mede van
de rotonde gebruik gemaakt, waar nog eenige
loopers werden neergelegd. Deze 32 korpsen
werden onderverdeld in vier poules van acht
uit elk waarvan twee korpsen dadelijk over
gingen naar de finale. Ook hier werd steeds
om één touché geschermd.
Personeel degen
Het resultaat der personeele wedstrijden op
degen was als volgt: 1. J. de Voogd, wacht
meester 11 half reg. huzaren; 2. D. Bulder, ser
geant 20 R. I.; 3. L. P. Roest, sergeant-vlieger
L. V. A.; 4. Mas Somitro, sergeant 16 R. I.; 5.
Nak, wachtmeester wielrijders; 6. D. Peters,
wachtmeester rijschool Amersfoort; 7. H. Veld
huis, sergeant 7 R. I.; 8. J. Kardolus, dona
teur; 9 J. J. Witte, sergeant-maj. adm.; 10. T.
Buursma, sergeant 9 R. I.; 11. M. van Rijswijk,
serg.-maj. instr. 20 R. I.; 12. W. L. T. Rosier,
wachtmeesterK. M. A.; 13. J. Burgel, dona
teur; 14. R. Taekema, wachtmeester 5 R. V. A.;
15. W. C. W. van Houten, wachtmeester rij
school Amersfoort; 16. J. Buwalda, sergeant
vlieger L V. A.; 17. Bergsteyn, sergeant-maj.
adm. regt. wielrijders; 18. M. A. de Bree, sergt.
K. L. A-; 19. J. Roerdinkholder, sergt. genie;
20. L. C. Philipsen, sergt.-maj. instr. 1 R. I.
Tijdens de wedstrijden verscheen de Zwit-
sersche delegatie, bestaande uit de adjudant-
onderofficieren Ernst Möckli en Ernst Weiss-
haupt en sergt.-maj. G. Meyer.
De korpswedstrijden.
Tegen de aanvankelijke verwachting in wa
ren de korpwedstrijden nog tijdig geëindigd
en om half twaalf waren, dank zij vlot en uit
muntend werken, de uitslagen bekend.
Toen de finale verschermd werd, verschenen
de Deensche deelnemers, die aan de talrijke
aanwezigen werden voorgesteld. Het waren de
sergeants der genie-troepen E. L. Glud, N. F.
Lund en H. J. H. Petersen.
De uitslagen zijn: 1. Rijschool Amersfoort,
de heeren J. J. Peters, A. Kuiper en S. van
Dijk, met 13 gew. partijen; 2. 18e reg. inf.
Amersfoort met 12 gew. partijen; 3. Ie reg.
veldartillerie met 11 gew. partijen; 4. na bar
rage 5e reg. inf. met 10 gew. part.; 5. 2e half
reg. huzaren met 10 gew. part.; 6. na barrage
20ste reg. inf. met 9 gew. part., 7. genie-troe
pen met 9 gew. part.; 8. S.R.O.I. uit Kampen
met 8 gew. part.
Voor vandaag is hst programma: Korpswed
strijd op floret, personeele wedstrijd sabel afd.
I. personeele wedstrijd sabel hoofdafd. A, en
personeele wedstrijd sabel afd. II.
Leidsche Politie-Sportvereeniging.
Morgen zal de le equipe van de L. P. S. V.
een wedstrijd op sabel trekken tegen de le
equipe van „Excelsior" uit Delft. Aanvang 8
uur, des avonds in de zaal van het Politie
bureau te Leiden.
WATERPOLO
s. V. H.—L. Z. C. 3—2.
In de overdekte Bad- en Zweminrich
ting de Regentes te Den Haag, werd gis
terenavond een wedstrijd gespeeld voor de
eerste klasse van de wintercompetitie van
den Haagsclien Zwembond. L. Z. C. kreeg
haar tweede nederlaag te boeken, wat
verwondering baarde, omdat S. V. H. het
zwakke zusje m deze competitie is. Evep
10 uur floot scheidsrechter Loeven de
zeventallen in het water en direct weid
een felle strijd ingezet. De Leidenaars ra
men door Buys de leiding (01), waarop
Koning gelijk maakte. Met dezen stand
kwam de pauze. Weer was het L. Z. C.
dat in de tweede helft de leiding nam,
doch even onberispelijk werd voor S. V.
H. gescoord, zoodat de ploegen andermaal
gelijk stonden. De strijd om de leiding -was
fel en eenige malen gingen de spelers zich
aan ongeoorloofd spel te buiten. De span
ning werd gebroken, toen Barends voor S.
V. H. het winnende punt plaatste en aan
de kampioenskansen van de Leidenaars
een einde maakte.
Z. I. A. N. kan door deze nederlaag zich
als kampioen beschouwen.
WINTERSPORT
DE EUROPEESCHE KAMPIOENSCHAP
PEN SCH00NRIJDEN.
Schafer wederom kampioen.
Zaterdag en Zondag werden te Weenen
de Eui-opeeche kampioenschappen schoon-
rijden voor heeren gehouden. In totaal na
men zes rijders deel, waaronder de tegen
woordige wereldkampioen Karl Schafer, die
ondanks het 'feit dat hij pas sedert kort ge
nezen was van een griep, met grooten pun
ten voorsprong won.
'Eteeds bij de verplichts figuren had hij
een puntenvoorspronig van 30 op zijn naas
ten tegenstander. Deze voorsprong behield
hij ook den tweeden dag, boen de andere
figuren werden uitgevoerd. De to-taaluitslag
werd als volgt:
1. Karl Schafer (Oostenrijk), plaatsnum
mer 3, totaal aantal punten 409,12. 2.
Bayer (Duitschland) plaatsnummer 10, to
taal aantal punten 371,40. 3. Dr. Distier
(Oostenrijk) plaatsnummer 15. Totaal aan
tal punten 357,62.4. Vada>3 (Hongarije) 328,58
punten. 5. Hartmaun (Oostenrijk) 321,36
punten.
Do Weensche wedstrijden op de schaats.
De uitslagen van den tweeden dag van
de te Weenen gehouden wedstrijden op de
schaats luiden als volgt:
5000 Meter: 1. Blomqvist, Finland, tijd
8 min. 57.7 sec. 2. Thunberg (Finland) 8
min. 58.8 sec. 3. Tungbluth (Weenen) tijd 9
min. 5.1 sec.
3000 Meter: 1. Thunberg. 2. Riedl (Wee
nen). 3. Moser (Weenen).
BILJARTEN
LEIDSCHE BILJARTBOND.
De competitie.
De uitslag van den wedstrijd L. U. T.
O. IKI. Rustoord II voor de 2e kl. L. B.
B. luidt:
car. brt. h.s. gem.
L. Turk (Kl.R.) 125 32 16 3.90
N.N. res. (Luto) 90 31 12 2.90
J. Opdam
B. Schouten
84 44 10 1.90
125 45 11 2.76
H. S. P. Vrijburg 125 37 16 3.37
H. Niekerk 109 37 13 2.94
Th. Sohrama 125 42 18 2.97
L. van Keeken 99 41 14 2.41
Kl. Rustoord 2 en Luto 0 punten.
De uitslag van den wedstrijd T. O. G.
I't Groene Laken I voor de 2e klasse
L. B. B. luidt:
J. Bruinincks ('t Gr.L.) 125 16 36 7.S1
J. Bouman (T.O.G.) 82 15 16 5.46
J. Pauw
C. Paauw
P. Meijers
J. Fuks
96 38 10 2.5:
125 38 16 3.21
102 60 16 1.70
125 60 10 2.08
H. Barendse 93 51 8 1.82
Kl. Tol 125 51 12 2.45
T. O. G. 2 en 't Gr. Laken'0 punten.
De uitslag van den wedstrijd A. D. O. I
Kr.o.t voor de 2e kl, L. B. B. luidt:
J. Westerbeke (Kr.o.t.)
R. A. A. Bijleveld
(Aè D. O.).
D. G. v. d. Voort
A. van Rijsdam
75 20 16 3.75
125 21 32 5.95
9 19 2 0.47
125 20 57 6.25
H. P. van Amsterdam 91 36 14 2.52
L. Slootjes 125 36 17 3.48
G. v. d. Berg 123 50 11 2.46
C. Randeraat 125 51 13 2.45
A. D. O. 2 en Kr.o.t. 0 punten.
De uitslag van den wedstrijd S. D. O.
IIIde Kroon II voor de 4e kl. L. B. B.
luidt:
N.N. (de Kr.) 75 33 15 2.57
N.N. (SD.O.) 51 32 6 1.59
72 41 7 1.75
75 41 7 1.82
C. v. d. Wiel
C. Altorf
C. de Haas
N.N.
75 39 9 1.92
57 38 5 1.50
C. van Rijs 75 27 14 2.77
J. Nieuwen burg 59 26 8 2.26
de Kroon 2 en S. D. O. 0 punten.
Landvliegtuig op zee gedaald.
Op zee, nabij Felixtown, heeft een En-
gelsche militaire vlieger heden een inte
ressante proef genomen om met behulp
van mefc lucht gevulde zakken een land-
vliegtuig, dat op het water moet dalen, te
redden. De machine was aan de vleuge's
voorzien van „zwemzakken", die door den
piloot van zijn cockpit uit het samenge
perste lucht werden gevuld. De proefne
ming verliep aanvankelijk zeer twijfel
achtig. De machine verdween volkomen
ondei water, doch verscheen, dank zij
den luchtzakken, spoedig weer aan de
oppervlakte. De bestuurder kon, door
weekt van het zeewater, uit zijn toestel
worden bevrijd.
LETTEREN EN KUNST
Jos. Alberdingk Thijm, uitvinder van „het
rijwiel".
In een „Tijdspiegel" hebben wij eenige
aandacht gewijd aan de etymologie van het
woord „fiets". Dit. had e«en aanleiding. Er
was n.l. over den oorsprong van dit woord
een artikel gepubliceerd in de rubriek „Den
Bonten Winckel" van het „Alg. Hbld-"
Wij verkiaarden, onze voorkeur le geven
aan het sierlijker, maar minder handige
(of moeten we in dit verband niet zeggen:
(„mondige") woord „rijwiel". Het dcet ons
genoegen, te kunnen melden, dat dit woord
werd gevormd door niemand minder dan de
oude Thijm.
Ziehier de waarachtige geschiedenis van
de woorden „fiets" en „rijwiel", zooals dae
werd toegezonden aan 't „Alg. Hbld." door
den hee-r P. J. F rederiks, con.senator der
bibliotheek van den A.N.W.B. Toeristen
bond voor Nederland:
Het woord „fiets" is niet herkomstig van
den wagenmaker Viets, te Wageningen, die
dit in 1880 pertinent ontkende (zee „De
Kampioen" 1901, blz. 26 recto) en dateert
niet van 1889, doch van 1870.
Het woord „fiets" is niets anders dan
een onomatopee, een klanknabootsing, in
1870 bedacht door Piet C. L. Neelmeijer, die
destijds extern was op het zeer bekende In
stituut van Kinsbergen te Apeldoorn van
den heer B. J. von Pritzelwitz van der Horst
te Apeldoorn. Die kostschool werd in 1873
verp'Laatst naar Brammen en Piet om
'vele dingen een soort beroemdheid bij zijn
medeieeriinigen bezocht met een half do
zijn „kosters" uit Brammen de Hoogere Bur
gerschool te Zutphen. Met hun houten Bur
gerrijwielen kwamen ze eiken dag naar
stad en bijna dagelijks werden ze 's och
tends op den wal bij de IJselbrug opge
wacht door een aantal H.B.S.'ers, die uit
den aard der zaak geen rijwiel destijds
slechts de kar voor rijkeluis-zoontjes be
zaten en nooit genoeg konden krijgen van
het kijken naar de mooie, roode karretjes.
Een enkelen keer mochten we ze zelfs vast
houden als de peddelaars, na den vrij lan
gen rit over den Kanonsdijk, er de voorkeur
aan gaven, althans op de IJselbrug te wan
delen.
In den jaargang 1891 van „De Kampioen"
is heel veel geschreven over het woord
„fiets" en op b'adizijde 233 deelde de heer
Van der Horst zeer omstandig mede, dat
Piet in 1870 het woord bedacht. Indien ik
het mij wél herinner kwam Neelmeijer tot
dit nieuwe woord door het geluid, dat zijn
kar maakte op de Geldersche grintwegen.
Wel zeer opmerkelijk is, dat reeds in
1871 het woord óók bekend was te Leeu
warden („De Kampioen" 1886, btz. 67): op
merkelijk, omdat er destijds niet zulke groo
te tochten konden worden gemaakt.
Het woord „fiets" is in de Nederla.ndsohe
letterkunde het eerst gebruikt in 1889 cn
wel door prof. dr. Nicolaas Beets (Hilde-
brand) in diens „Nieuwe verscheidenheden
op letterkundig gebied," tweede stuk, in
een opstel, getiteld: „Pcezië in woorden",
en voor den eersten keer opgenomen in den
vierden druk der Woordemnlijst van De
Vries en te Winkel, van 1893.
De benaming „rijwiel" hebben we te Jan
ken aan prof. dr. Matthias de Vries en
prof. dr. Josephus Alberdingk Thijm, die
in 1884, op verzoek van den Bondsvoorat
ter, den heer Bergsma, een Nederlandsehen
naa'm bedachten voor „velocipede".
„Tijd".
INGEZONDEN STUKKEN
Voor de werkloozen.
Mijnheer de Redacteur.
Vergun mij eenige regels in uw blad.
Met genoegen zullen de lezeis hebben
kennis genomen van het streven van deo
R. K. Volksbond omtrent de uitkeering aan
de R. K. werkloozen. Zoo'n uitkeering na
zou wekelijks moeten gebeuren, wat ook
mogelijk is!
Misschien, mijnheer de redacteur, wil
uw blad wel zoo goed zijn, hiervoor een
steunactie te beginnen. Het actief bestuur
van den Volksbond zal wel voor het ove
rige zorgen. Ik durf wedden, mijnheer de
redacteur, dat succes verzekerd is. Ieder
een, rijk en minderbedeeld, zal gaarne wat
offeren, om zoo'n uitkeering wekelijks in
meerdere of mindere mate te doen ge
schieden.
Prachtiger zou 't natuurlijk zijn, wan
neer er een algemeene actie zou kunnen
begonnen worden, omvattend alle werk
loozen van Leiden.
Dit nu is niet mogelijk, gehoord het
standpunt in den Gemeenteraad door de
S.D.A.P. ingenomen.
Mijnheer de redacteur, ik geef maar een
voorbeeld, misschien zijn er andere moge
lijkheden om zoo'n uitkeering wekelijks te
doen geschieden, maar het is onze plicht,
om het streven van den R. K. Volksbond
te steunen en de betrokkenen te hei pen.
U, mijnheer de redacteur, bij voorbaat
dankent voor de plaatsing,
Uw abonné,
E.
Ook wij zijn er van doordrongen, dat de
werkloozen effectief moeten worden ge
holpen. En op een wijze welke zoo
k i e s c h m o g e 1 ij k is. Maar beter dan
alleen een inzameling van gelden voor dit
doel in de krant schijnt ons de oprichting
van een Katholiek Comité, zooals eiders
reeds is opgericht. Wij wille;: hier den
wensc-h 'uitspreken, dat zulk een Comité
spoedig ook hier ter stede een feif zal zijn
geworden. Red.
Uit de Landbouwwereld
WAT ELKE MAAND TE DOEN GEEFT.
1e helft Febr.
(Nadruk verboden).
We beginnen ditmaal met iets te zeggen
over de broeierij: In de broeierij, dat is
in de bakken, begint nu al werk te komen
iemand, die in 't bezit is van ramen en
bakken, zal, als het weer het toelaat, nu
aan 't aanleggen kunnen beginnen. Hier
voor grave men de bakken uit en vuile
ze weder met versc-h blad bijv. eikel blad,
dat het meest aan te bevelen is, omdat
dit het eerst tot brteien overgaat en dus
het warmst is. Vervolgens brenge men rui-
gen paardenmest op het blad, waardoor
het een met het ander goed warm zal wor
den. Wanneer, nu de bakken beginnen ie
dampen, is het goed den damp e-r wat uic
te laten trekken door de ramen wat open
te zetten. Hierna doet men ongeveer een
voet aarde op den bak, waarna men zal
kunnen overgaan tot het beplanten met
groenten, zooals bloemkool, worteien, hoo
rnen, salade, die op deze manier vervroegd
kunnen worden. Wanneer het weer het
niét verhindert, kan men thans wel al wor
telen zaaien. Hiervoor kieze men een warm
plaatsje in den tuin bijv. voor een schutting
of muur. Na vooraf den grond goed ge
mest en gespit te hebben, wordt de grond
gelijk gemaakt met greep, of hark, zoodat
er ge-en kluiten of kuilen aanwezig zijn, en
wordt het zaad uitgezaaid. Hierna greept
of harkt men het zaad eventjes in, om de
zen tijd nog niet zoo diep, waarna de grond
weer gelijk geharkt en met de platte schop
een weinig vastgeplakt wordt. Tusschen de
wortelen kunnen zeer goed vroege broei-
radijs en slap!antjes gezaaid worden, maar
men moet er deze toch niet te lang in la
ten staan, want anders bederft het esne
met het andere. De wortels op 3 a 4 c.M.
van elkaar uitdunnen. Om tegen dezen tijd
te zaaien, zijn de vroege Denvik-wortelen
zeer aan te bevelen; het is een fijn soort
en goed van smaak. Wie vroeg kan tui
nieren, begint zoo zoetjes aan zijn hof bij
gedeelten om te spitten. Ook goed spitten
is een zekere kunst. Elk arbeider geeft ai
spoedig voor te kunnen spitten. Nu ja,
elkeen kan ook wel spitten, dat wil zeg
gen: den grond omgooien. Maar het on
derscheid is soms groot of men het den een
of den ander laat doen. Voor dit werk
mag men, indien men het zelf niet verricht,
wel degeiijk een ervaren werkman nemen
iemand-, die het meer heeft gedaan en het
met oordeel doet, want veel zal het er op
aankomen, en men zal het goed aan de
vrucht of groenten kunnen zien of er goed
of slecht- gespit is. Zoo kan bijv. een arbei
der, die het spitten heeft aangenomen, zija
werkgever veel schade berokkenen, door
b.v. met de spade of schop maar groote sme
ken te nemen, waardoor de grond van on
deren niet goed losgemaakt wordt, en dan
is, zooals altijd, het een naar het ander,
want dan wordt de mest soms ook niet
goed uitgelegd, zoodat op de eene plaats
veel en op de andere weinig mest komt. Een
ieder zie toe, en lette vooral op deze op
merkingen: 't Is het eerste werk op het
land maar ook het voornaimste. Wan
neer het om dezen tijd niet vriest, kan er
al veel aan de aspergebedden gedaan wor
den; men kan dan beginnen met den grond
gedeeltelijk van de bedden af te doen en
deze in de paden te werken, zoodat er on
geveer een goede handbreed grond op de
aspergeplant blijft. Hierdoor verkrijgt men
geulen op de aspergebe Iden, die men vuit
met verdunden koemest (men geeft ze niet
gauw te veel); zoo laat men ze eenige da
gen liggen waarna men er den grond weer
op doet-. Verdunde mest is altijd oij de
asperge zeer aan te bevelen, omdat deze
goed in den grond trekt, waardoor dè wor
tels meer voedsel krijgen. Stijve mest in
de aspergebedden te spitten, zooals ook nog
door velen wordt gedaan, heeft dit tegen,
dat die mest te veel en te lang boven de
planten ligt, en daar hebben ze betrekke
lijk weinig aan. Van vele planten kan
men nu reeds beginnen te s'.ekken, b.v. de
soorten welke men op de perken wil gebrui
ken zooals Coleus verschaffeli, Hehothroop,
Altermanthera, Mesembreanthernum, Ira-
cine, Aoherantus en nog zooveel andere
soorten. Is men in 't bezit van een kas en
daarin een krib waar de pijpen onderdoor-
loopen, zoodat de grond daarop verwarmd
kan worden, dan moet er geheel nieuwe
grond in gebracht worden; het beste is
goed zuiver gewasschen rivier- of zeezand.
Hierin steekt men de stekken, en ze zullen,
als de grond goed warm is, na eenige da
gen reeds wortel beginnen te maken. De
warmte moet altijd ongeveer 70 gr. Fahr.
zijn; hebben de stekken wortel, dan kan -t
iets minder. Is men niet in 't bezit van een
kas dan kan men ze jok in een bak stek
ken, na deze vooraf door ruigen paarden
mest verwarmd te hebben; in den bak
steekt men ze in Maart.
STOOMVAARTBERICHTEN
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
ENGGANO vertr. 24 Jan. van Batavia
naar Amsterdam.
POELAU LAUT arr. 25 Jan. van Am
sterdam te Hamburg.
PRINS DER NEDERLANDEN (thuisr.)
vertr. 25 Jan. van Pore Said.
KON. H0LL. LL0YD
DELFLAND (uitr.) pass. 26 Jan. Oues-
sant.
EEMLAND arr. 26 Jan. van Hamburg
te Amsterdam.
FLANDRIA (thuisr.) vertr. 25 Jan. van
Las Palmas.
GOTHA arr. 26 Jan. van Bremen te
Amsterdam.
ORANIA (uitr.) vertr. 25 Jan. van Vigo
en 25 Jan. nam. 11 uur van Leixoes.
SALLAND (uitr.) pass. 25 Jan. Fernan
do Noronha.
HOLLAND—AFRIK A-LI JN.
BILL1TON (thuisr.) vertr. 23 Jan. van
Mombassa.
GIEKERK vertr. 23 Jan. van Mozambi
que naar Mikandani.
JAGERSFONTEIN arr. 25 Jan. van
Amsterdam te Eeira.
KLIPFONTEIN» vertr. 26 Jan. van
Kaapstad naar Algoabaai.
NIEUWKERK vertr. 25 Jan. van Dur
ban naar East London.
RIETFONTEIN arr. 26 Jan. van Ham
burg te Antwerpen.
RiJPERKERK arr. 26 Jan. van Rotter
dam te Bremen.
SPRINGFONTEIN (thuisr.) wordt 27
Jan. te Genua verwacht.
HOLLAND-AMER IK A-LIJN.
AAGÏEKERK (uitr.) arr. 26 Jan. te
Karachi.
BLCMMERSDIJK arr. 26 Jan. van
Beaumont te Rotterdam.
DAMSTERDIJK, Rotterdam v. d. Paci
fick. vertr. 23 Jan. van Cristobal.
DRECH1DIJK, Pacifick. naar Rotter
dam, vertr. 24 Jan. van Los Angeles.
EEMDIJK arr. 25 Jan. van Hamburg te
Bremen.
NEBRASKA(Pacifick. naar Rotterdam
arr. 23 Jan. te Liverpool.
POISO arr. 25 Jan. van Portland (O.)
te Hamburg.
HOLLAND-O OST-AZIE-LIJN.
OUDERKERK (thuisr.) vertr. 25 Jan.
van Suez.
RIOUW (uitr.) vertr. 25 Jan. van Pe-
nang.
ZOSMA (uitr.) vertr. 24 Jan. van Genua.
HOLLAND BR ITSCH-I ND IE-L UN.
BOVENKERK (thuisr.) pass. 24 Jan.
Perim.
HOOGKERK (uitr.) vertr. 25 Jan. van
Suez.
KOUDEKERK arr. 25 Jan. van Bremen
te Hamburg.
SCHIEKERK arr. 25 Jan. van Calcutta,
1. v. Antwerpen te Rotterdam.
HOLLAND—AU STR A LIE-LIJN.
ARENDSKERK (thuisr.) arr. 25 Jan. te
Suez.
ROTTERDAMSCHE LL0YD.
INDRAPOERA (thuisr.) pass. 24 Jan.
Perim.
INSULINDE (uitr.) pass. 24 Jan. Oues-
sant.
INSULINDE (uitr.) pass. 25 Jan. Fi-
nisterre.
KEDOE (uitr.) arr. 26 Jan. te Sabang.
KOTA AGOENG (thuisr.) vertr. 24 Jan.
van Port Said.
KOTA PINANG arr. 26 Jan. van Ham
burg te Rotterdam.
KOTA TJANDI (uitr.) pass. 24 Jan.
Point de Galle.
MENADO (uitr.) pass. 25 Jan. Vlissin-
gen van Antwtrpen.
SITOEBONDO (uitr.) arr. 25 Jan. te
SOEKABOEMI arr. 26 Jan. van Ham
burg te Rotterdam.
TAPANOELI (uitr.) arr. 26 Jan. te
Genua.
1—ZUID-AMERIKA LIJN.
ALCYONE (thuisr.) vertr. 24 Jan. van
Montevideo.
ALPHERAT vertr. 24 Jan. van Hamburg
naar Rotterdam.
STOOMVAART-MIJ. OCEAAN.*
AENEAS, Japan-Rotterdam, pass. 25
Jan. Gibraltar.
AGAMEMNON arr. 25 Jan. van Japan
1. v. Amsterdam te Londen.
DOLIUS arr. 26 Jan. van Hamburg te
Rotterdam.
EURYLOCHUS, Rott.-Japan, vertr. 23
Jan. van P. Swettenham.
EURYBATES arr. 24 Jan. van Batavia
1. v. Londen te Hamburg.
PROMETHEUS arr. 24 Jan. van Japan
1. v. Amsterdam te Hamburg.
EMZETC0 LIJN
JONGE ANTHONY, Gandia naar Ham
burg, pass. 25 Jan. Gibraltar.
