Begrooting der gemeente Leiden
DINSDAG 20 JANUARI 1931
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 9
Twee sprekers in de middag-zitting en zes in de
avond-vergadering. Het vraagstuk der werkloos
heid beheerscht de debatten. Steeds verder
gaande overheidsbemoeiing bepleit. De partij
politiek in de actie der sociaal-democraten.
Financieele aspecten.
De heer van Eek (S. D. A. P.) zet zijn
rede als volgt voort:
Wel heeft de nieuwe wet ecnigc verlich
ting gebracht doch aan den anderen kant
moeten nieuwe lasten op de bevolking
worden gelegd en het groote nadeel is het
financieele onvermogen van de gemeente
om de nooden der bevolking te lenigen. De
S.D.A.P. zal gedwongen zijn tot op zekere
hoogte met dit onvermogen rekening te
houden. Tot op zekere hoogte: want men
kan ook de reserves aanspreken als het
gaat om de begrooting sluitend te maken.
Spr. handhaaft in dit verband zijn bezwa
ren tegen de groote winsten van de licht
fabrieken. De bevolking profiteert niet van
de vooruitgang der techniek. Toch zal
spr. dit jaar geen voorstel doen om de ta
rieven te verlagen, hoewel hij zich prin
cipieel niet kan vereenigen met de tactiek
om te drijven op de winsten uit de bedrij
ven. Spr. erkent het gevaar van kapitaals-
vlucht, doch gelooft dat de angst voor het
gevaar grooter is dan het gevaar zelf. Lei
den is geen aantrekkelijke woonstad voor
menschen met groote inkomens; de ge
meente behoeft door lage bbelastingen zich
geen moeite te doen om hen te trekken.
Wel kan de gemeente alles doen, om de
menschen met matige inkomens te trek
ken. Spr. wenscht het besluit tot invoe
ring van de straatbelasting te niet te doen.
Deze belasting is een schadelijke belasting
en levert weinig op. In de plaats daarvan
stelt spr. nogmaals voor: verhooging van
het aantal opcenten op de vermogensbelas
ting van 15 op 50een z.i. zoo billijk moge
lijke belasting, als zijnde een heffing uit
het arbeidlooze inkomen. Verder wenscht
spr. de zakelijke belasting op het bedrijf
weder in te voeren, niet omdat hij er eeD
bewonderaar van is, maar omdat zij ten
minste niet drukt op de kleinste inkomens,
zooals de straatbelasting. Ook beveelt spr.
aan een belasting op de bouwterreinen. Al
deze belastingen zijn beter dan te drijven
op de bedrijfswinsten. Men moet deze- za
ken niet van den kleinen kant bezien. Wie
een ramp wenscht te voorkomen, zal met
forsche maatregelen moeten zorgen voor
betere economische verhoudingen.
Levensmiddelenvoorziening.
Thans komt spr. op het terrein van de
gemeentelijke levensmiddelen voorziening.
Ook hier heeft de gemeente een taak, óm
cle prijzen te regelen en onnaodige prijs
opdrijving of onnoodige duurte tegen te
gaan. In Amsterdam hebben de A. R. en de
Katholieken medegewerkt tot de instel
ling van een levensmiddelenbedrijf. Waar
om kan dat hier niet Bij de overneming
van de aandeelen van de L. Duinwater-
Mij. hebben B. en W. zeer verstandige op
merkingen gemaakt. De middenstand ver
zet zich tegen de toenemende overheidsbe
moeiing dat is onverstandig, hoewel be
grijpelijk. Het is beter voor don midden
stand om met de overheid samen te wer
ken dan een hopeloos verzet te bieden. Spr.'
haalt een rapport aan, waaruit blijken zou,
hoe voordeelig de prijzen in Amsterdam
zijn, mits rekening houdende met Amster-
damsche toestanden. Speciaal de vleesch-
prijzen zijn lager dan in Leiden, alleen de
brandstoffenprijzen zijn in Leiden lager
dan in Amsterdam.
Dan komt spr. op de invoering van me
dezeggingschap voor het gemeenteperso-
neel. De eisch tot medezeggenschap is een
Natuurlijke eisch en spr. raadt de gemeente
aan zich niet te verzetten tegen de natuur
lijke ontwikkeling der tijdsomstandigheden.
Hoe die medezeggenschap nader geregeld
moet worden is een werk van later zorg;
het voornaamste is, dat de raad zich in
principe er voor verklaart. De socialistisch©
bedrijven hebben het principe van mede
zeggenschap in practjjk gebracht, hetgeen
spr. nader uiteenzet. Ook in andere steden
is reeds medezeggenschap ingevoerd.
Daarna komt spr. tot de toepassing van
de Zondagswet. Nergens wordt deze ver
ouderde wet in z'n geheel toegepast. De
groote meerderheid van Leiden zou zich
met een mildere toepassing kunnen vereeni-
gen, doch de Katholieken verzetten zich in
Leiden hiertegen. Spr. verdedigt nogmaals
zijn voorstellen: le om op Zondgamiddag
optochten met muziek te mogen houden en
2e. oponbare vermakelijkheden op dien
middag toe te staan. Spr. waarschuwt te
gen onverdraagzaamheid, want dat geeft
aan de thans nog in minderheid zijnde
volksgroep een vrijbrief om ook onver
draagzaam tc zijn, als zij eenmaal meer
derheid is geworden.
Komende tot de wenschelijlcheid van ge
biedsuitbreiding van de gemeente zegt spr.
dat wat economisch één geheel is ook po
litiek een geheel moet zijn. Vandaar be-
pleit spr. annexatie, van een groot deel
van Oegstgeest. Of Leiden er financieel
mee vooruit zal gaan betwijfelt spr. doch hij
ondersteunt namens zijn fractie de pogin
gen van B. en W. in dit opzicht.
Spr. is er van overtuigd, dat ook nu
weer de voorstellen der S. D. A. P. verwor
pen zullen worden, doch spr. is er des
niettemin ook van overtuigd, dat de socia
listische beginselen den waren weg wijzen
naar maatschappelijke welvaart en daarom
zal spr.'s partij, met blijmoedigheid verder
gaan om alle moeilijkheden ten spijt de
proletarische massa op te voeren geestelijk
zoowel als stoffelijk.
DE HEER MANDER S OVER DE
WERKLOOSHEID.
De heer Manders (R.-K.) begint, met
B. en W. te danken voor hetgeen zij ge
daan hebben in het belang der werkloos
heid. Spr. zal zich voornamelijk met de
taak der gemeente ten opzichte van de
werkloosheid bezig houden.
Ieder mensch heeft van natuurswege
recht op levensonderhoud waaronder te
verstaan is behoorlijke voeding naar den
geest en naar het lichaam, behoorlijke
kleeding, en behoorlijke huisvesting.
Wanneer het den mensch onmogelijk
wordt, zich een behoorlijk bestaan te ver
schaffen, dan rust op de Overheid de
plicht om doortastende, algemeene maat-
regelen^ te nemen om zooveel in haar ver
mogen is, verbetering in deze toestanden te
brengen.
Voedsel, kleeding, brandstoffen, woning
ruimte of wel de grondstoffen, hiervoor be-
noodigd, alsook de arbeidskrachten om
deze grondstoffen voor behoorlijk voedsel,
behoorlijke kleeding en behoorlijke huisves
ting te verwerken zijn er meer dan vol
doende, er is zelfs overproductie zoodat
werkloosheid ontstaat met al haar ellende
naar geest en lichaam.
Vernietiging van voedselvoorraden, stop
zetting van de industrie om den overvloed
in kleeding en andere producten, welke de
mensch van noode heeft, te verminderen,
ja zelfs om schaarschte hierin te bevorde
ren, teneinde de prijzen zoogenaam op peil
te brengen en te houden, terwijl velen in
nooddruft leven en 'n groot tekort aan die
voortbrengselen hebben, zijn ten hemel
schreiende, wraakroepende zonden. Toch is
er een groot verschil tusschen vernietiging
der voortbrengselen en een stopzetting van
den arbeid om niet tot overproductie te
geraken. Het laatste is redelijk, het eerste
af te keuren.
!s overproductie een ziekte?
Door velen wordt de overvloed van
voortbrengselen opgevat als een ziekte. „De
maatschappij is ziek, zij moet uitzieken",
zegt men. En hoe minder men hiertegen
doet, hoe eer die ziekte voorbij zal zijn,
veronderstelt men dan. Homoeopathische
geneesheeren, maar die toch hun diagnose
zeer zeker verkeerd gesteld hebbenDe
maatschappij is in dien toestand niet ziek,
maar kern gezond, een overvloed van ge
zondheid heeft ze zelfs. Want het is. juist
de door-én-door gezonde toestand van. de
maatschappij cn hare ledematen, het; ge
bruik maken door den mensch van üe ta
lenten, hem door God gegeven, welke de
techniek zoodanig heeft opgevoerd, dat
geen behoefte meer is aan den arbeidsduur,
waaraan hij tot nu toe gewoon was, om vol
komen in het levensonderhoud van het ge-
heele menschdom te voorzien.
Er zijn verkeerde invloeden van buiten af,
welke op de maatschappij inwerken, en
mogelijk ook inwendige, welke de maat
schappij en hare ledematen ziek zouden
maken, en die invloeden, die oorzaken moe
ten en kunnen worden afgeleid of wegge
nomen, althans gedeeltelijk.
Het is over het algemeen en in de eer
ste plaats een verkeerde hebzucht. Het is
niet voldoende, dat de arbeider levenson
derhoud heeft, zoolang zijn arbeid vereiseht
wordt. Het is een eisch van recht en
rechtvaardigheid, dat ook in tijden van
werkloosheid hem de vruchten, de winsten
van den vroeger verrichten arbeid mede
deelachtig worden.
Men spreekt van „Efficiency", een geluid
dat vanuit Amerika tot ons kwam. Doch
het is niet het algemeen belang, dat hier
op den voorgrond treedt, het is de concur
rentie, de zucht naar grooter omzet, groo
ter verdienste. Hoe noodlottig dit stelsel
werkt, hoe het het gestel van den arbeider,
zijn levenslust ondermijnt, getuigen de fa^
brieken, de werkplaatsen.
Verandering moet hier komen, doch van
de particulieren is dat niet te verwachten.
Slechts één mogelijkheid blijft er: de over
heid moet ook hier ingrijpen.
Hoe moet de overheid nu ingrijpen?
Door werkverschaffing? Goed, maar dit kan
dns slechts een middel zijn om de ledig-
loópeude arbeiders bezig te houden, daar
het improductief werk betreft.
Door werkverruiming Werkverruiming
voor Leiden kan bijv. gevonden worden
door aanleg vau nuttige werken als
sportvelden en plantsoenen of beter van
meer noodzakelijke werken, als aanleg van
veemarkt, havens, industrieterreinen enz.,
en als tijdelijke werkverruiming ook door
vervroegde uitvoering van reeds voorgeno
men werken.
Regularisatie van den arbeid?
Door werkversohuiving
Gezien de omstandigheid verder, dat
werkoloosheid zelden in den zomer dreigt,
ware bij dit punt ook tc overwegen, of,
èene „werkverplaatsing" geen heilbren
gend middel kan zijn. Wellicht zijn er
vele werken, welke door de overheid en
ook door particulieren ondernomen wor
den, die even goed in den winter als in
den zomer kunnen uitgevoerd worden.
Ook het zoeken van een goed afzetge
bied voor dc voortbrengselen kan iets hel
pen. Doch de werkloosheid is een wereld
verschijnsel en dit'middel kan niet door
iedere overheid worden toegepast.
Door sociale maatregelen?
Reeds voor een groot deel wórdt door
allerlei sociale maatregelen in de behoef
ten van den ^rbeyder, waarvoor hij hulp
noodig heeft, voorzien. Doch uitbreiding
van deze sociale zorgen ware onder de
oogen te zien.
Door sleunverleening aan werkloozen?
Een der ergste fouten van de steunver
leening is wel, dat de arbeidsschuwheid
wordt in de hand gewerkt.
Maar staat er niet iets veel ergers voor
den eerlijken werkman tégenover nl. de
noodzakelijkheid om om steun te vragen?
Het te-veel aan arbeidskrachten, zoo zou
men bij oen oppervlakkige beschouwing
genegen zijn te meenen, wórdt door die
steunverleening echter niet verminderd of
weggenomen. Toch is dit verkeerd gezien,
want men bereikt ermee dat het geld gaat
rollen.
Over de steunverleening in anderen
vorm dan geld, kan hier thans niet uitge
weid worden. De heer v. Eek heeft zich
uitgesproken tegen het comité van werk-
loozensteun, doch ten onrechte. De werk-
looze is geholpen als hem een behoorlijk
bestaan wordt verschaft (Wethouder Splin
ter: Allicht!) Waarom kan in Haarlem
zoo'n comité wel worden opgericht?
Ook de bevordering van het. verkrijgen
van eigen woning voor den arbeider kan
een zeer groot belang genoemd worden.
Door verkorting van den arbeidstijd?
Een beperking van den arbeidstijd, een
beperking tot niet langer dan voor het
voortbrengen en verwerken van de voor
een behoorlijk levensonderhoud vereischte
voortbrengselen noodig is, kan een mid
del zijn, om de werkloosheid te bestrij-
den.
De vervolmaking van de techniek
zal steeds een korteren arbeidsdag ver-
eischen om in dc wereld-behoefte te kun
nen voorzien. Nog meer dan eens zal hier,
wanneer de techniek vooruit blijft
schrijden, een overproductie ontstaan, een
overpx-oductie, die tot malaise in alle lan-
del- en industrie, op scheepvaartgebied, in
den landbouw en waar dan ook voert.
Beperking van tien arbeidstijd.
Hoe moet de arbeidstijd beperkt wor
den? Het eenvoudigst is de 8-urige arbeids
dag naar gelang der behoeften tot een 7-
xirigen of zelfs nog korteren arbeidsdag
terug te brengen.
Hier zal ook de bijzondere steun, de bij
zondere bescherming der overheid, der Re
geering en de samenwerking met andere
landen noodig zijn.
De gezamenlijke arbeidstijd kan ook
op andere wijze ingeperkt worden, nl. door
meer vrije dagen, het verleenen van eenige
weken vacantie per jaar ook in de vrije
bedrijven. Ook kan iii; beperkt worden
door een korteren arbeidstijd alleen voor
sommige bedrijven toe te passen, en wel op
de eerste plaats voor die bedrijven, welke
nu een te langen arbeidstijd hebben bijv.
voor den landbouw.
Ook kan beperking van den gezaanen-
lijken arbeidstijd voor sommige bedrijven
plaats hebben door inkrimping van het
aantal arbeiders in diö- bedrijven, en het
overcompleet aan arbeiders te werk le
stellen in ondernemingen van Overheids
wege, hetgeen dan neerkomt op. hetgeen
onder werkverruiming besproken is. Doch
niet alleen deze, maar alle te nemen maat
regelen zullen ineenvloeien en in verband
met elkaar bezien 'moeten worden.
Spr. bestrijdt vervolgens het voorstel-v.
Eek om de zakelijke belasting op het be
drijf opnieuw in te voeren, welke belas
ting hij niet sympathiek vindt. Zij wordt
weer verhaalt op de arbeiders. Bespre
kende punt 6 van de agenda, welke tege
lijk met de begrooting wordt behandeld,
zegt spr. dat deze kwestie van de voor
tuintjes aan den Zoeterwoudschen Singel
(de zaak-v. d. Bosch) niet in den haak is.
Men moet den grond of aankoopen of ont
eigenen, doch afstaan van den grond niet
als voorwaarde stellen bij een eventueele
bouwvergunning.
B. en W. willen thans oyerwegen of zij
voortaan een andere gedragslijn zullen
kunnen volgen; spr. vraagt, dit spoedig te
doen.
Vervolgens bespreekt spr. de loonen van
het gemeentepersoneel en vindt ze wel
wat laag. Hij dringt aan op bespoediging
van de werkzaamheden van de commissie
ad hoe.
Spr. brengt dank aan B. en W. voor
hun ha I'd e werken wat betreft stadsverbe-
tei'ing.
De heer v. Eek heeft de tarieven van
gas- en electriciteit willen verlagen, doch
spr. ziet in deze tarieven een niet onbil-
lijken vorm van belastingheffing. Nergens
zit zoo'n progressie in.
REDE VAN DEN HEER V. STRALEN.
Werkloosheid und kein Ende.
De heer v. Stralen (S. D. A. P.) merkt
op, dat reeds veel gezegd is over hei ern
stige vraagstuk der werkloosheid. Er is
werkloosheid en wel in zeer érnstige mate;
en de gemeente heeft hier een taak te ver
vullen, mede door het achterwege blijven
van de rijksregeering. Van katholieke zij
de meent men, dat dé philantropie helpen
kan en organiseert men een muziekavond
om te collecteeren. Dat is een openbare
bedelarij, hetwelk niets andex's opgebracht
heeft dan 900.
De heer Wilmer: Gisteren is door
ons op één dag eon som van 700.
opgehaald. Wat doet u
De heer v. Stralen Allen moeten
bijdragen, door middel van gemeentegeld.
Wordt de ernst van den toestand voldoen
de ingezien Spr. meent, dat dit in dezen
kring wel wordt ongezien. Dc heer Man
dors heeft zoo juist een belangrijke rede
gehouden, hetwelk hij eerder verwacht
had van den leider van de fractie, doch
z. i. zijn er toch niet voldoende maatre
gelen genomen. Ondanks herhaalde aan
drang op werkverruiming zijn wij niet
veel verder gekomen. B. en W. sommen
verscheidene openbare werken op, welke
tot stand zijn gekomen, doch dat is alles
noimaal werk, wat ook verricht zou zijn
geworden, als er geen werkloosheid was
geweest. Dat zijn geen buitengewone maat
regelen. Werken, zooals de veemarkt en
de demping van het Levendaal worden
geen object van werkverruiming geacht
doch men had kunnen zorgen, dat zij wel
object van werkverruiming waren ge
weest.
Het is thans half zes. De zitting wordt
veidaagd tot 's avonds.
AVONDZITTING.
Er wordt nog niet genoeg
gedaan.
Do lieer v. Stralen vervolgt zijn rede
met de bespreking van het vraagstuk der
werkverruiming. Verleden jaar werd reeds
over de demping van de Lange gracht ge
sproken als oen' zaak, welke spoodig haar
beslag zou krijgen..Maar nu, een jaar later,
zijn we nog niets verder. Hetzelfde wat be
treft den aanleg van sport- cn speelvelden
bij dc Lcidsche Hout. Dat steeds maar uit
stellen wekt den indruk dat er niet met
de noodige ernst wordt gewerkt.
Aan den woningbouw is ook zoo goed als
niets meer gedaan. Thans zijn er gelukkig
groote plannen, maar het was spr. liever
geweest, wanneer B. en W. eerder diligent
waren geweest. Spr. heeft meermalen aan
gedrongen op de opruiming van krotten.
Deze moeten verwangen worden door nieu
we woningen. Gelukkig bestaan er ook
plannen, welke spr.'s goedkeuring hebben,
zooals de werken van de L. Duinwater Mij.
onder Katwijk, waarbij pl.m. 31) werkloozen
te werk gestold zullen kunnen worden. Spr.
dringt verder aan op een spoediger vei-lee-
nen van bouwvergunning. Spr. wijst ook
op het voorbeeld van A'dam, dat een premie
verleent voor het doen opknappen van wo
ningen.
Komende tot de kwestie va ndc onder
steuning constateert spr., dat alle socialis
tische voorstellen tot vcrbetei'ing van de
steimx-egeling door B. en W. zijn afgewe
zen. Toch zijn buitengewone maatregelen
thans noodzakelijk, cn maatregelen, welke
niet van blijvenden aard behoeven te zijn.
Verhooging van don steun is noodig. De
middenstand is daar dikwijls zoo op tegen,
maar vergeet, dat iedere gulden steun indi
rect aan don middenstand ten goede komt.
De steunregeling is thans zóó, clat geen
steun wordt verleend voor kinderen boven
de 11 jaar. Verdienen die kinderen, dan
wordt hun loon grootendeels van dc steun
afgetrokken; worden zij echter werkloos,
dan krijgen zij geen steun. Dat is een ver
keerde toestand. Inzake zijn voorstel be
treffende de huurtoeslag zegt spr., dat de
tegenwoordige regeling zeer geringe betee-
kenis heeft. B. en W. verzetten zich tegen
spr.'s voorstel, cloéh niet op voldoende gron
den. Spr. heeft eveneens voorgesteld om
dié steunnorm van 13.50 te brengen op
15.Wie kan nu van 13.50 rondkomen.
De toeslag voor kinderen behoort eveneens
van 1.25 tot 1.50 per kind verhoogd to
worden. Erkend wordt, dat er ccn prikkel
gelegen is in de bepaling, clat' do onder
steuning na 20 weken zal ophóuden, dopli.
in deze tijden -is zpo'n- prikkel overbodig
en spr. stelt dan ook voor deze .bepaling
tijdelijk buiten werking te stellen. Spr. ver
dedigt dan zijn voorstel om een toeslag te
verleenen op dc kasuitkeering, als deze min
der bedraagt dan dc gemeentel ij ice Rteun-
uitkcering. Ook van R. K. cn Chri-i. zijde
is daarop aangedrongen cn in andere plas
sen bestaat zoo iets reeds lang. B. en W.
weigeren echter, omdat het de stópzetting
van elke werkloosheidsvoorziening zou be-
teokonen. Spr. noemt, dat onzin. De kasuit-
keeringen kunnen niet worden verhoog. 1.
Verder behoort do wachttijdregeling tijde
lijk buiten werking to worden gesteld.
Actie onder dwang?
In dit jaar is er meer dan anders actie
gevoerd tot verbetering van de steunrege
ling. Spr.'s fractie onderschrijft die actie
ten volle. Dat wij daaraan uiting hebben
gegeven in openbare vergaderingen en de
monstraties vindt zijn oorzaak in de hou
ding der Christelijke organisaties.
Wethouder Goslinga: Dc angst voor
Knuttel
De heer v. Stralen: Neen, dc onwil
van de Christelijke organisaties dwingen
ons daartoe.
Dc heer W i 1 b r i n k: Ik zou me dooi
zulke slappelingen niet laten dwingen.
De heer v. Stralen: Door openbare
demonstraties hebben wij aandrang willen
uitoefenen, doch dc Christel, organisaties
wilden niet. Ook op de Katholieke raads
fractie is door de Katholieke werkloozen
aandrang uitgeoefend., doch deze werkloo
zen zijn zonder resultaat naar huis ge
stuurd. Dc Katholieke Bouwarbeidcrsbund
dreigde met stopzetting der uitkcering als
de Katholieke bouwvakarbeiders zich aan-
slolen bij onze demonstratie. De burgemees
ter heeft een demonstratie om een petitie
in de raadszaal aan te bieden geweigerd.
Volgens spr. zonder ecnigen grond. Spr.
hoopt, dat deze debatten nog iets goeds
voor de werkloozen zullen opleveren, doch
hij is pessimistisch. Dc verantwoordelijk
heid rust dan op do rechterzijde, die niets
anders doei dan het houden van bedelpui-
tijen.
HET KATROLIEKE STANDPUNT
UITEENGEZET.
Iedere poging tot oplossing
van de crisis, verdient de aan-
dacht.
De heel- Wilmer (R.K.) begrijpt, dut
hei vraagstuk der werkloosheid dc debat
ten beheerscht. Wat betreft dc voorstellen
Manders zegt spr., dat iedere poging om
het werkloosheidsvraagstuk tot een oplos
sing te brengen, de aandacht verdient Spr
is dan ook voor een spoedige in handen
stelling van B. cn W. om praeadvies. Be
halve hcfr zesde VoorsteR adressen aan dc
regeering), waartegenover spr. afwijzend
staat.
Dc manier, waarop de SJD.A.P. haar
actie togen de werkloosheid voert, bejam
mert spr., omdat zij deze actie voert als
propaganda voor haar partij. Vandaar dal
spr.de houding van den burgemeester goed
keurt. Deze zaken moeten zonder politieke
hartstochten gevoerd woiden. De S.D.A.P.
heeft waarschijnlijk aan de Christ, organi
saties steun gevraagd voor haar eigen voor
stellen. Dat. is geen overleg.
Wat is dc taak der gemeento tot bestrij
ding der werkloosheid? Spr. kan het col
lege van B. en W. riiet in gebreke stellen,
doch is er niet van overtuigd, dat alles
gedaan is wat gedaan kan worden. Ieder
denkbeeld, wat aan de hand gedaan wordt,
moet overwogen worden. Wat dc onder
steuning betreft, merkt. spr. op, dat do uil-
keeringen laag zijn. Maar wij staan voor
het moeilijke vraagstuk, dat een eventuccie
verhooging geschiedt over de gehecle linie
en dat men dus rekening moet houden m"c
oventueele ongcwenschte maatschappelijke
verhoudingen. In andere gemeenten gaat
men ook niet verder en nog wel onder sanc
tie van dc S.D.A.P. Wanneer straks» bij de
verkiezingen de S.D.A.P. de schuld van
I de lage uitkeeringen zal leggen op de rech
terzijde, dan noemt spr. dat niet eerlijk en
kiezersbedrog, wanneer cr niet aan wordt
toegevoegd, dat elders de S.D.A.P. aan her,
laag houden der uitkeeringen medewerkt.
Tenslotte wijst spr. op dc verplichting
der particulieren, die individueel moeten
aanvullen wat aan de overheidssteun nood-
j zakelijkorwijzc ontbreekt. Dc particuliere
I hulp is niet onmachtig cn aanvaarding van
die particuliere hulp is niet vernederend
voor de werkloozen. Wat de R. K. Volks
bond bijv. heeft gedaan zij het op be
scheiden schaal is zeker niet vernede
rend. De S.D.A.P. is demonsti'aties gaan
houden, omdat of misschien alleen „na
dat" door do communisten daarmee be
gonnen iv. Wie doen meer voor dc werk
loozen? Zij die spreken cn demonstrccren
of die daadwerkelijk steun verleenen? Spr.
brengt hulde aan den R. K. Volksbond, die
gisteren 700 heeft opgehaald om dat uit. ie
Jeelen aan zijn werkloozen. Door de S.D.A.
P. zijn velo voorstellen ingediend, welke
grootendeels neerkomen op vroeger reeds
gedane voorstellen. Zoo heeft de heer v.
Eek opnieuw medezeggenschap van het ge-
meentepersoneel voorgesteld, doch hoe hij
dat wil, dat heeft hij niet aangetoond. Er
is des to minder aanleiding om thans een
besluit te nemen, omdat spoedig een prae
advies is verwachten. Verder heeft de heer
v. Eek weer een gemeentelijk levensmid
delenbedrijf voorgesteld. Wij hebben op dit
punt geen dogma's zooals de S.D.A.P. Maar
de feiten moeten uitwijzen, dat gemeente
lijk beheer werkelijk beter is en dat wordt
telkens verzuimd. Wat de heer v. Eek
heeft medegedeeld van A'dam is niet be
paald overtuigend.
De motie van den heer v. Eek inzake cle
Zondagswet komt ook ieder jaar. Deze
kwestie is louter een zaak van omstandig
heden. De ovei-hcid moet een sfeer schep
pen, opdat iecler, die wil, den Zondag kar.
heiligen. Hoever de overheid daarbij, gaan
moet, hangt vaak'af-van plaatselijke om-
afyndighedeh.
De belastingvooi's tellen van den heer
v. Eek hebben evengoed bezwaren als de
bestaande straatbelasting. Dat is lood om
oud-ijzer.
Wat beoogt cle S.D.A.P. met
haar actie?
De lieer v. Eek/hóeft oen politiek beloog
gehouden. Het is dc S.D.A.L1. niet, uitslui
tend to doen om iels tc bereiken, maar
daarbij beoogt zij ook propagadna voor haar
l partijbelang. De -S.D.A.P. doet financieel
cn economisch onmogelijke voorstellen,
i doch zij doet dit omdat zij politiek voor-
deel opleveren. In eigen partij zelfs is da"
den heer v. Eek verweten. Dat is een poli-
liok, welke tot verkeerde resultaten mooi
leiden. Wij spreken niet zoo lang als de
1 S.D.A.P. cn dal: i» ook niet noodig. want
j onze politiek blijkt uit onze daden, uit on-
i ze voorstellen, waaraan de S.D.A.P. vaak
ad ha csic betuig!Daaiuut blijkt, dat onze
politiek ook in de oogen der S.D.A.P. nog
zoo slecht niet is.
IIET A.R. STANDPUNT.
Er is nog iets hoogers dan
materieele steun.
De hoer v. E s (A.R.) zegt, evenals don
heer v. Eek, dat deed, to spreken namens
een groot dool der burgerij, wanneer lbj
B. cn W. dank brengt voor hetgeen zij
doen. Met de financiën is het in Leiden
gelukkig in orde; de tarieven voor gas cn
electriciteit- zijn niet hoog; zelfs is tot be
lastingverlaging kunnen worden overge-
gaan. Jammer is dat een nieuwe belasting
moest worden ingevoerd. Wat de werkloos
heid betreft, zegt spr., dat geen werkloozo
vergeefs bij liet. college van B. en W. aan
klopt. Wie evenwel het hardste schreeuw.,
lijdt daaroiu nog niet. hel grootste gebrek
Dc S.D.A.P. is niet tevreden, doch /<j ver
geet teveel, dat de crisis een internatio
naal verschijnsel is. Haar voorstellen wor
den niet altijd gunstig ontvangen, doch d n
komt, omdat deze voorstellen zijn ingoge-
ven door liet socialistische stelsel. Het. ka
pitalisme is zoo oud als do wereld, doch
de werkeloosheid., zooals wij die thans ken
nen, is van de laatste jaren. Er zijn meer
factoren aan te wijzen, dan het kapitalisme
De S.D.A.P. wil haar meaning aan anderen
opdringen. Dat was ook het geval met dc,
kwestie der samenwerking met do Chris-
ielijke organisaties. Deze hebben zich ge
lukkig niet willen laten spannen voor hc
socialistische karretje. De lieer v. Eek heefi
gewaarschuwd tegen de wanhoop der werk
loozen, die zou kunnen leiden tot revolu
tie; gelukkig zijn er nog anderen, die zieii
niet tot wanhoop zullen laten leiden, omdat
zij nog iets* hoogers hebben, omdat zij hun
hoop stollen op God.
