2)e Qeidbohz (Bou/fcomt
Z2ste Jaargang
DINSDAG 6 JANUARI 1931
No. 6788
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE OMGEVING
ZONDAGSBLAD
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2 60 pei kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
VOLKENBOND
DE EUROPA UNIE.
Memorandum gepubliceerd.
Het Volkenbondssecretariaat publiceer
de gisteren een memorandum over de tech
nische volkenbondswerkzaamheden, dat
op verzoek van Briand aan de Europee-
6che studiecommissie onderworpen zal wor
den.
Het memorandum behandelt zoowel de
werkzaamheden, die in het verleden reeds
tot resultaten hebben geleid, als onder
werpen, die thans nog door de volken
bondsorganen bestudeerd worden, doch uit
sluitend voor zoover zij van Europeesch
belang zijn.
Het overzicht is beperkt tot de werk
zaamheden van de economische, financiee-
le, verkeers- en hygiënische afdeeling van
het secretariaat.
Begrijpelijkerwijze wordt sterke nadruk
gelegd op de inwerkingtreding van de han
delsconventie en de tarief-onderhandelin
gen tusschen Engeland en Nederland eener-
zijds en de protectionnistische staten an
derzijds, die voor Europa van bijzonder be
lang zijn.
De heer Colijn zal als voorzitter van de
oeconomische conferentie gedurende de
zitting van de Europeesche studiecommis
sie aanwezig zijn.
Verder wordt er in het memorandum de
aandacht gevestigd op het belang voor
Europa, van de inwerking treding der con
ventie van in- en uitvoerverboden en -be
perkingen evenals op de—organisatie Tan
het landbouwcrediet, waarop, zooals be
kend, de Oost-Europeesche staten aandrin
gen.
Het memorandum geeft een opsomming
van de kwesties op verkeersgebied (zooals
een internationaal radiophonisch statuut,
nauwere samenwerking van internationale
regelen voor het verkeer op de wegen) en
op hygiënisch gebied (uitwisseling van in
lichtingen voor de bestrijding van epide-
miën, zooals griep, voor de bestrijding van
kanker, malaria en kindersterfte) die in
aanmerking komen bij de organisatie van
een nauwere Europeesche samenwerking.
DUITSCHLAND
STAKING IN HET ROERGEBIED.
Aanvallen op werkwilligen en politie.
Sedert eenige dagen is in het Roerge
bied een wilde staking uil gebroken, welke
wordt aangestookt door de communisten.
De oorzaak is een loonconflictde werkge
vers willen verlaging der loonen met 8 pet.
on de mijnwerkers meenen dit niet te kun
nen dragen. Het gevolg hiervan is geweest,
dat de werkgevers het besluit genomen
hebben, de mijnwerkers tegen 15 Januari
op te zeggen.
Tegenover deze uitsluiting hebben de
communisten de mijnwerkers opgezet om
over te gaan tot een wilde staking. Zon
dagnacht is het tot verschillende bloedige
botsingen gekomen, o.m. in de stad Men-
gede bij Dortmund. Toen de werkwillige
mijnwerkers van de nachtploeg der Hansè-
mann-mijn zich aan het werk wilden bege
ven, werden zij door communisten uit een
hinderlaag beschoten. Van twee jongelie
den, die hun zestigjarigen vader op zijn
weg naar de mijn wilden beschermen, werd
er een door een revolverschot gedoodde
tweede werd zwaar gewond. Voorts werden
twee andere werkwilligen zoo ernstig ge
kwetst, dat zij naar het ziekenhuis moesten
worden overgebracht.
Ook te Lintfort bij Dusseldorp in het
Moerser mijngebied had Zaterdagavond een
treffen plaats. Hier ging het tusschen poli
tie en stakers. Ongeveer 2000 man deden
een poging, 't politiebureau te bestormen,
hetgeen evenwel mislukte, daar de politie
den aanval kon afweren.
Voorts is Zaterdagavond laat op een po
litiepatrouille te Neukirchen gevuurd. De
daders zijn nog niet gevonden.
Gisternacht heeft de politie het commu
nistisch partij-bureau te Bochum omsin-
geld en 102 communisten aangehouden. De
reden van dezen stap was een door de po
litie ontvangen bericht, dat de communis
ten voornemens waren hedenochtend aan
de mijnen terroristisch op te treden tegen
de werkwilligen.
Onder de aangehoudenen zijn verschei
dene raddraaiers en ok een Rijksdaglid.
Intusschen is de toestand in het district
REUZENSTUWDAM zijn aangevangen. Se
dert den bouw van het Panamakanaal is dit werk het grootste ter wereld. In 1935 zal de
DE WERKZAAMHEDEN AAN DEN HOOVE
len bouw van het Panamakanaal is dit werk tiet grootste ter wereio. n
eerste electriciteit verkregen worden. Hoe de Hoover-stuwdam er uit zal zien.
Recklinghausen dusdanig verbeterd, dat de
staking als mislukt kan worden beschouwd.
In dit district, waar in 54 mijnen 91.000 ar
beiders werken, is bijna overal den arbeid
hervat. In Bür heeft de staking eveneens
aan kracht verloren. In de mijn Westenholt
wordt van de 1155. mijnwerkers door 420 ge
staakt, voor de mijn Scholven zijn deze cij
fers resp. 1053 en 410. In de overige mij
nen is overal het werk hervat. Te Glad-
beek wordt met uitzondering van de mijn
Zweckel overal gewerkt. Ook te Bottrop
is overal het werk weer in vollen gang.
Slechts 65 man ontbraken hedenochtend.
Te Gelsenbirchen heeft de politie uitge
breide voorzorgsmaatregelen genomen en
ook daar is de staking als mislukt te be
schouwen. Te Recklingshausen werden 6 en
te Bur vier personen gearresteerd. Te Wes
terholz vielen stakers gisterochtend een
werkwillige aan, die zwaar gewond werd.
Ook hier werden eenige personen gearres
teerd.
FRANKRIJK.
DE ROUW OM JOFFRE.
Het stoffelijk overschot van maarschalk
Joffre is gistermorgen te 7 uur, nadat een
korte rouwceremonie in het sterfhuis had
plaats gehad, overgebracht naar de kapel
van de Ecole Militaire om daar te wor
den opgebaard.
De maarschalk ligt in volle uniform op
een eenvoudig veldbed.
Vier officieren, die elk uur worden afge
lost, houden doodenwacht.
Om 9 uur gistermorgen werd de kapel
geopend voor de talrijke bezoekers, die
den doode een laatsten groet wenschen te
brengen.
Groot Brittannië zal zich op luisterrijke
wijze laten vertegenwoordigen bij de ter
aardebestelling van den Franschen veldheer
maarschalk Joffre. De regeering zal verte
genwoordigd worden door den Britschen
amjjasssadeur, lord Tyrell, terwijl het Brit-
sche leger vertegenwoordigd wordt door de
veldmaarschalken des konings, lord Allen-
by en sir George Mile.
De koninklijke Britsche marine wordt
vertegenwoordiad door den vloot-admiraal
lord Wesler Wemsys en vice-admiraal
Dreyl en de koninklijke luchtmacht door
den marine-luchtmaarschalk lord Tren-
chard, den commandant-luchtmaarschalk,
John Salmond, en den vice-luchtmaarschalk
sir Robert Brookepohm.
Vooris zullen in den stoet meeloopen
drie officieren en vijftig manschappen van
de Brigade of Guards; alsmede de kapel
van de Brigade of Guards en een detache
ment soldaten van de koninklijke lucht
macht.
ENGELAND
Mohammed Ali overleden.
Een vooraanstaand vertegenwoordiger
van de Mohammedanen in Britsch Tndië
Mohammed Ali, die deelnam aan de Ron
de-Tafel-Conferentie, is gisteren ten ge
volge van hartverlamming overleden.
HONGARIJE.
COMMUNISTISCH COMPLOT IN
HONGARIJE.
Verscheidene arrestaties.
De politie is er in geslaagd, een nieuw
communistisch complot te ontdekken.
De leider hiervan is de vroegere hoofd
redacteur van het indertijd tijdens de dic
tatuur van het proletariaat in Hongarije
verschenen officieuze blad „Vöros Ujs&g"
(De roode courant), Joseph Revai, een in-
tiem£ vriend van Béla Kun, die na den val
van hét bolsjewisme in Hongarije naar Sov
jet-Rusland gevlucht was.
Eenige weken geleden was hij uit Sovjet-
Rusland naar Hongarije teruggekeerd, om
een nieuw communistisch complot te sme
den.
Bij zijn verhoor bekende hij, dat hij reeds
driemaal onder een schuilnaam in Honga
rije geweest was.
Verder werden nog twee jonge mannen
gearresteerd, die na den val van het bolsje
wisme. in Hongarije als kinderen met hun
ouders naar Busland waren vertrokken,
waar zij later in dienst van de Gepeoe tra
den. Ook zij waren thans naar Hongarije
teruggekeerd, om een bolsjewistische be
weging te organiseeren.
Ten slotte arresteerde de politie nog
zestien personen, die reeds leden waren van
de beweging van Revai
In de woning van de gearresteerde per
sonen werden groote hoeveelheden druk
werk en ook groote bedragen aan geld ge
vonden.
ZUID-AFRIKA
DE ANGOLA-BOEREN WEER TERUG?
Zij zijn te dom.
Twee jaar geleden trokken een tweedui
zend Holla-ndsoh-Afrikaansche boeren uit
Angola naar Zuid-West-Afrika. Zij hadden,
naar zij zeiden, meer dan genoeg van de
behandeling, welke zij van de Portugeezen
hadden ondervonden, genoeg van de min
achting en rechteloosheid, die sinds bijna
vijftig jaar hun deel waren in deze Portu-
geesche kolonie. En toen de regeeringen
van Zuid-Afrika en Zuid-West-Afrika, door
medelijden ontroerd, haar hulp aanboden,
namen zij gretig aan, pakten hun armoedig
boeltje bij elkaar, trokken de Cunene over
en lieten zich gewillig naar Gobabis, aan
de grens der Kalahari, leiden, blij, weer in
den schoot van hun eigen volk te zijn op
genomen.
Deze Hollandsoh-Afrikaansche boeren
waren geen boeren in den eigenlijken zin
des woords. In Angola bewoonden zij 's
winters de gezonde, vruchtbare hoogvlak
ten, waar zij zonder veel moeite in hun
eigen uiterst geringe levensbehoeften kon
den voorzien, 's Zomers trokken zij naar
het lage veld, waar zij voor de Portugee-
sche handelaars met hun ossewagens trans
portdiensten verrichttn, op jacht gingen
en biltong voor den winter maakten. Als
gevolg hiervan waren zij niet geschikt voor
directe handenarbeid noch voor eenig be
roep, waarbij komt, dat de meesten hunner
volkomen analphabeten zijn.
Nadat reeds langen tijd geruchten de
ronde hadden gedaan over wantoestanden
in de nieuwe vestiging te Gobabis (welke
geruchten van officzeele zijde werden te
gengesproken), is thans eindelijk aan het
licht gekomen, dat deze geruchten volko
men juist zijn. De regeeringen hebben zich
uitsluitend door haar piëteitsgevoel laten
leiden- en nauwelijks aandacht geschon
ken aan de materieele voorwaarden voor
een behoorlijke kolonisatie. Armoede en ge
brek heerschen thans onder de kolonisten,
zij blijken hoegenaamd geen begrip te heb
ben van het wezen eener kolonisatie, hun
tfee sterft, hun plantingen leveren niets op
en hongersnood dreigt. En reeds komt de
oude trekgeest weer op, de meesten heb
ben te kennen gegeven, dat als hun de ge
legenheid wordt gegeven, zij morgen aan
den dag weer naar het nog kort geleden
door hen zoo verguisde en beschimpte An
gola zullen teruekeeren. Heeft Zuid-Afrika
een fater begaan, toen het besloot de An-
golaboeren voor het Afrikanerdom te red
den, zoo vraagt men zich thans af.
RUSLAND
HET VIJF JAREN-PLAN.
Naar Tass uit Moskou meldt heeft de
voorzitter van het Centraal Uitvoerend Co
mité, Molotow, Zondag het plan voor 1931
bekend gemaakt.
Volgens hem is in 1930 het plan voer de
graanlevering en de katoenindustrie ge
lukt, doch in andere takken van industrie
heeft dit te wenschen overgelaten.
De raad van Volkscommisarissen hecht
hieraan een groote beteekenis en verlangt
dat in 1931 het plan wel zal slagen.
Omtrent de conferenties te Genève zeide
Molotow, dat door de kapitalistische lan
den de onderhandelingen inzake de ontwa
pening zijn mislukt. Terwijl zij te Genève
onderhandelden over ontwapening ver
meerderden zij hun bewapening.
Sovjet-Rusland vecht voor den vrede,
daar het dezen noodig heeft voor de vol
voering van zijn plannen: de verbetering
van de wereld economie en de uitvoering
van het vijfjaarplan binnen vier jaar.
WARMOND.
GEMEENTERAAD.
Heden hield, zooals reeds gemeld, de Raad
dezer Gemeente een vergadering onder
Voorzitterschap van den heer Alb. Ouds
hoorn, Wethouder Loco-Burgemeester, Se
cretaris de heer H. L. v. Delft. Bericht van
verhindering was binnengekomen van den
heer C. Wilbrink en C. van Schie.
Nadat de bijeenkomst door den Voorzit
ter op de gebruikelijke wijze was geopend
zeide spreker, dat hij genoodzaakt was
deze vergadering te leiden, wijl de Burge
meester nog ongesteld was. Het is steeds
de gewoonte aldus spreker, dat in de eer
ste vergadering van het nieuwe jaar een
resume gegeven wordt hetgeen het afge-
loopen jaar in de Gemeente heeft plaats
gevonden, doch hij wenschte voor dit maal
van dit gebruik af te stapen en dit over
te laten aan den Burgemeester om zulks te
doen in de eerstkomende door hem te pre-
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
nerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Wilde staking in het Roergebied.
Communistisch complot in Hongarije
ontdekt.
BINNENLAND.
Verlenging der bestaande overeenkomst
in de kledingindustrie. (2de blad).
Het 6e retourvliegtuig uit Indiè' wordt
heden op Schiphol verwacht. (Laatste Be
richten.)
De nieuwjaarsrede van den voorzitter
van de Kamer van Koophandel. (2de blad).
sideeren vergadering. Spreker kon echter
niet nalaten namens het Ooilege van B. en
W. de Raadsleden en hunnen gezinnen een
gelukkig nieuwjaar toe te wenschen.
De oorzaak aldus spreker, dat B. en W.
deze spoedeischende vergadering hebben
uitgeschreven is gelegen in het feit dat ons
College besloten heeft het werk inzake de
algeheele vernieuwing der Dorpsstraat, welk
werk zooals bekend bij publieke aanbeste
ding heeft nlasts gevonden, niet te gunnen
doch den Raad te adviseeren over te gaan
tot onderhandsche aanbesteding. Voor ge
noemde inschrijving aldus spreker wazen
binnengekomen een veertiental inschrijvin
gen, terwijl een minuut over half twaalf
nog een vijftiende inschrijving binnen
kwam. Waar om h?lf twaalf de inschrijving
gesloten was, werd deze laatste niet meer
behandeld doch ter zijde gelegd. Al spoedig
kwam ons College ter oore dat door de in-
schrijvei-s ^een opzalje" had plaats ge>-
vonden en een zeer belangrijk bedrag op
het werk was gelegd aan welke opzet alle
inschrijvers hadden de-' --er Het is
ons College bekend dat zulks dikwijls ge
beurt, maar waar wij hier de bewijzen in
handen hadden, meenden wij dat- zu'ks ten
eenenmale niet getolereerd kc worden, de
wetenschap hebbende dat een bc,omrrijk
bedrag op het werk was gelegd. Toen is
door ons ook het laatste en te laat inge
leverde biljet nagegaan en bleek dat deze
inschrijving beduidend lager was dan de
laatste inschrijver der ingeschrev .nen.
Waar de informaties van deze firma al
leszins gunstig zijn, stellen B. en W. voor
het werk aan deze firma te gunnen welke
heeft ingeschreven voor den prijs van
f 4187.
De heer Bakker vroeg naar de oorzaak' van
het te laat komen dezer firma, waarop, de
Voorzitter mededeelde, dat deze ersonen
door de inschrijvers om begrijpelijke .den
waren opgehouden.
De heer Onderwater vroeg of wij door
deze wijze van handelen niet in str'hl kwa
men met te dezer zake eventueel bestaan
de wettelijke bepalingen waarop de Voor
zitter mededeelde dat B. en W. hieromtrent
rechtskundig advies hadden inwew :nen en
dit advies hun handelwijze volkomen dek
te.
De heer '«naar e
inschrijvingsbedragen der Warmondsche
aannemers die hadden ingeschreven, waar
op de Voorzitter mededeelde dat deze be
dragen enorm hooger waren dan het be
drag van den laagsten inschrijver. Deze
komen echter evenmin in aanmerking, daar
ook zij aan den opzet hadden dee^enomen.
De heer Bakker informeerde verder of
het niet mogelijk was het werk in eigen
beheer uit te voeren, hetgeen door den
Voorzitter sterk werd ontraden, mede ge
zien het feit dat zulks veel duurder zou
zijn.
Verder deelde de Voorziter mede dat
hij een uurtje na de aanbesteding door een
der inschrijvers wera opgebeM die hem
mededeelde in tegenwoordigheid van den
Burgemeester, dat hij op zijn inschrijving
terug wilde komen en het werk wel voor
f 1000.minder wilde doen.
Ook Wethouder Zwetsloot zeide een der
gelijk aanbod te hebben ontvangen.
Op voorstel des Voorzitters bes'oofc de
Raad met algemeene stemmen het werk on
derhands te gunnen aan de firma SchouU
te Rotterdam voor den prijs van f 41 *7.—
Wijl de gebruikelijke rondvraag niets op
leverde werd de bijeenkomst gesloten.