NIEUWJAARS-
ADVERTENTIËN
22ste Jaargang
ZATERDAG 27 DECEMBER 1930
No. 6781
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
X
3)e £cicbelve 6ou/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij roornitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2 60 per kwartaal
franco per poet f2.95 per kwartaal
flet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnó's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Een diepe klove
Het sociaal-democratisch dagblad het
„Volk" had ook een Kerstmis-artikel in
het nummer van j.l. Woensdag. Zooals van
zelf spreekt wordt daarin niet geschreven
over het. Christelijke Kerstfeest, maar
wordt er wat omheen gepraat.
Wij willen hier eenige uitlatingen citee-
ren:
Want wat ons in onze strevingen
scheidt van andere groepen in de sa
menleving, die ook wel bedacht zijn
op het tot stand brengen van maat
schappelijke verbeteringen, is niet, dat
onze eischen wat forscher van geluid
en ruimer van blik zijn. De klove ligt
elders en i3 een scheiding tusschen
twee wereldbeschouwingen: de kapi
talistische en de socialistische.
Aldus het „Volk'
Het zou duidelijker en juister zijn. en men
zou de w e r k e 1 ij k e klove dieper peilen,
als men dezen laat sten zin aldus la«:
„De klove ligt elders en is een schei
ding tusschen twee wereldbeschouwingen:
een" die de maatschappij wil opbouwen op
de beginselen van den Godsdienst en een
ander, welke daarbij die beginselen niet
erkent."
Op de eerste wereld-beschouwing moe
ten de Christelijke groepen zijn gebaseerd
de tweede hebben de niet-Christelijke par
tijen tot de hunne gemaakt.
En laat men nu toch niet meer allen,
die niet socialistisch zijn, aanduiden als
aanhangers van een „kapitalistische"' we
reldorde! Deze aanduiding is minstens
onduidelijk en onjuist; om het nu meest
voorkomend gebruik van dat -- groote!
woord moet zij zelfs als beslist o^n-
w.aar worden gekwalificeerd. Wij. Ka
tholieken, zijn geen voorst anders
van wat men tegenwoordig gewoonlijk be
doelt, als men spreekt over een „kapitalis
tische" wereldorde. integendeel!
En grof en bruut is het. wanneer het
..Volk" de Katholieken onder de aanhan
gers van het „kapitalisme" raneschikt in
een samenhang als in dezen zin, even ver
der in het. geciteerde artikel:
„Als het kapitalisme zijn Kerstfeest
viert, met zijn spanningen en tegen
stellingen, die loopen van de nachte
lijke kerkmis, met ruischenden orgel
zang en wierookgeur tot de doov en
door ontgeestelijkte danspret rondom
de Kerstboom in de kroeg."
Wij zullen hierbij niet veel commentaar
geven.
Er wordt een tegenstelling gemaakt tus
schen degenen, die de Nachtmis bijwonen
en tusschen „ontgeestelijkte danspret".
't Zou ook al te lasterlijk zijn, als 't anders
werd voorgesteld. Maar toch toch vallen
beide tegenstellingen volgens den schrij
ver in het „Volk" onder: „als het kapitalis
me zijn Kerstfeest viert"
Wordt er nog niet steeds van de zijde
der S. D. A. P. beweert, dat ook een Ka
tholiek socialist kan zijn!Men schat
dan toch blijkbaar het gevoel van eigen
waarde bij zulks 'n Katholiek niet heel erg
hoog
Helaas de klove tusschen de S. D. A.
P. en ons is diep, ligt in een scheiding
tusschen twee wereldbeschouwingen....
Onderlinge waardeering
Wij kunnen, wij móeten het goede in
„andersdenkenden" waardeeren.
Onderlinge waardeering van wat er ob
jectief goed is en van wat er goed
is aan e e r 1 ij k e, subjectieve, overtui
ging strekt een volk tot voordeel en tot
kracht.
Een mooi voorbeeld van deze onderlin
ge waardeering is gegeven bij de Stalpaert
herdenking te Delft.
In de „Oude Kerk", eigendom der Ned.
Herv. Gemeente, werd een krans gelegd
op het graf van den katholieken priester
Stalpaert van der Wielen. Deze plechtig
heid werd bijgewoond door Z. D. H. den
Bisschop van Haarlem, mgr. J. D. J. Aen-
genent. Het woord werd daarbij gevoerd
door een predikant der Remonstrantsche
Gemeente te Delft.
De eenheid in waardeering van het
goede in een mensch, in waardeering van
een groot man, kan bot leering strekken
aan hen, die niet tot zulk een hoogte
kunnen reiken!
VAN HET VATICAAN.
KERSTREDE VAN DEN
H. VADER
ENCYCLIEK OVER HET HUWELIJK
AANGEKONDIGD.
Op den vooravond van Kerstmis werd het
H. College der Kardinalen en 's Pausen geeste
lijke en wereldlijke hofstaat door den H. Vader
in Kerstaudiëntie ontvangen.
De nieuwe kardinaal-deken, Pignatelli di
Belmonte, hield hierbij een huldigingsrede
waarin hij een uitvoerig overzicht gaf van de
voornaamste gebeurtenissen op kerkelijk ge
bied, die in het afgeloopen jaar hebben plaats
gehad, zooals de uitvaardiging van 's Pausen
encyclieken over de christelijke opvoeding der
jeugd en Augustinus' eeuwfeest, de verschil
lende Eucharistische congressen en de zalig- en
heiligverklaringen van het afgeloopen jaar,
Zijne Heiligheid antwoordde hierop met een
rede, die meer dan een half uur duurde en die
hij voor de eerste maal bij een dergelijke gele
genheid van het papier aflas, waarmede Chris
tus' stedehouder blijkbaar te kennen wilde ge
ven, dat hij verlangt, dat van zijn zeer belang
wekkende rede, die wat haar karakter betreft
zeer veel geleek op een consistoriale rede,
geen woord verloren za! gaan.
De H. Vader behandelde daarin alle groote
problemen, die op de christenwereld, volken,
staten, gezin en gemeenschap van heden betrek
king hebben, o.a. de economische en financieele
crisis van vele volken en het vraagstuk der
werkloosheid, waarbij de H. Vader met beslist
heid als zijn verlangen te kennen gaf, dat, om
den treurigen toestand te lenigen, betere sociale
en charitatieve maatregelen zullen worden ge
nomen.
Verder gaf de H. Vader verschillende vin
gerwijzigingen met betrekking tot de vraag
stukken van het nationalisme, de samenleving
der verschillende volken en de noodzakelijk
heid, om in vrede met elkaar samen te werken.
uitsluitend
bij vooRurr-
betaling
VANAF HEDEN TOT EN
MET 28 DECEMBER AS., IS
DE GELEGENHEID OPENGE
STELD: AAN ONS BUREAU.
\BEZORGERS IN DE STAD, EN
f ONZE AGENTEN, OM IN
HEtsNUMMER VAN 31 DE-
CEMBÊR DEN GEBRUIKE-
LIJKEN NIEUWJAARSGROET
TE PLAATSEN. DE PRIJZEN
DEZER ADVERY^NTIEN ZIJN
I— 4 REGELS 0.50
5-8 A^.1—
9-12 1.50
13—16 2X
DE ADMINISTRATIE
Ok sprak hij in het kort over het gevaa
van nieuwe oorlogen.
Daarna keerde Zijne Heiligheid zich tegen de
anti-katholieke propaganda en proselieten
makerij, die in Italië en in Rome op steeds
grooter schaal gevoerd wordt en die met het
verdrag van Lateranen ui»t i,o overeenstemming
is te brengen.
Met bewogen stem herinnerde hij daarna aan
het schrikkelijk lijden en aan de verdrukkin
gen der christenen in Mexico, vooral echter in
Rusland, met name in Siberië.
De pauselijke rede bereikte echter haar
hoogtepunt, toen de H. Vader een encycliek
aankondigde over het christelijk huwelijk, die,
zooals Zijne Heiligheid nadrukkelijk verklaar
de, zeer opportuun is. Hij waarschuwde daar
bij tegen gemengde huwelijken en raakte tevens
de kwestie aan van het huwelijk van het Bul-
gaarsche koningspaar, dat hij als zoodanig en
ook van juridisch standpunt besprak, zooals
dat door de leidende Katholieke wereldpers
reeds geschiedde.
Tegen het huwelijk van den Bulgaarschen
koning had de H. Vader, naar hij zeide, geen
andere moeilijkheden gehad dan die, welke
aan gemengde huwelijken eigen zijn.
De dispensatie was ook hier gegeven, gelijk
I in andere gevallen van soortgelijken aard.
I De vereischte waarborgen aangaande de Ka-
1 tholieke opvoeding der kinderen waren door de
koninklijke personen zelf, niet door diploma-
ten gegeven.
Over deze gebeurtenis heeft men later een
wolk van valsche berichten versprend, berich
ten over transigeeren enz. en niet alleen pri
vate personen deden dit.
Men heeft gesproken van plechtige confes-
sioneele vieringen, met voorbedachten rade
voorbereid om aan het groote publiek allen
schijn te geven van het hernieuwen, of comple-
teeren van het huwelijk, dat reeds voltrok
ken was.
Dit geschiedde met het onvermijdelijke ge
volg, dat zeer velen misleid werden. Vooral de
eenvoudigen werden geschandaliseerd.
Alleen voor de eer van God en het heil der
zielen, gelijk zulks de plicht van onze apostoli
sche bediening eischt, maken Wij van deze
plechtige gelegenheid gebruik, om de waarheid
der feiten in het volle licht te laten schijnen.
De door den Paus aangekondigde nieuwe en
cycliek zal volgens den H. Vader handelen
over het christelijk huwelijk, met betrekking
tot de tegenwoordige toestanden, nooden en
ongeregeldheden der familie en samenleving.
BELGIE
ERNSTIGE INCIDENTEN TE GENT.
Botsing fasschen politie en Vlaamsche
demonstranten.
Dinsdagavond vond te Gent een groot»
demonstratie plaats ter huldiging van den
Vlaamschen leider proL Daels. Hierbij kwam
het tot ernstige incidenten tusschen Vlaamsche
studenten en hun politieke tegenstanders, waar
bij het meermalen tot handtastelijkheden kwam
De politie, die ingreep, kreeg het eveneens
zwaar te verantwoorden en een groot aantal
politieagenten werd gewond, terwijl ook vele
Vlamingen ernstige verwondingen, opliepen.
Verscheiden personen werden gearresteerd.
Een soldaat, die in uniform het militaire sa
luut aan de Vlaamsche kleuren had gebracht,
werd in arrest gesteld. Den geheele nacht bleef
het te Gent onrustig.
HET STOFFELIJK OVERSCHOT VAN
WIJLEN KARD. MERCIER.
as-ishettr-b.ln.Hetfhbtj yxmvtno-jcmfwyvbgkq
Zooals men zich herinneren zal, werd na het
overlijden van kardinaal Mercier, door de ker
kelijke autoriteiten van het aartsbisdom tot
ombouw besloten van de kapel van O. L. Vrouw
van den H. Rozenkrans in deSt. Rombouts-
kathedraal tot een „hulde-kapel", aan de na-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Kerstboodschap van Z. H. den Paus.
Geen toenadering tusschen Frankrijk en
Italië.
Het aantal slachtoffers der Merapi-
ramp tot 800 gestegen. (Ned. O.-Indië, 3de
blad).
Aardbeving in Argentinië. (B-uitenland-
sche Berichten, 3de blad).
BINNENLAND.
De a.s. volkstelling. (3de blad).
Een autobotsing veroorzaakte verwarring
in een bruiloftstoet. (Gem. Berichten, 3de
blad).
Hevige fabrieksbrand te Veenendaal.
Verschillende andere branden. (Gem. Be
richten, 3de blad).
Voorstellen van B. en W. inzake het
bewaarschool-onderwijs (3de blad).
OMGEVING.
Onteigening bij Cegstgeest (4de blad).
gedachtenis van den grooten kerkvoogd ge
wijd.
Met de geldel,j',:e ondersleuning van staat,
provincie en stad is deze kapel thans gereed
gekomen; eerlang zal de plechtige inwijding er
van plaats hebben.
In de kapel is een graf gebouwd, waarheen
reeds Maandag j.l., mei een stille, eenvoudige
plechtigheid, het stoffelijk overschot van kar
dinaal Mercier is overgebracht.
Dc overbreugst had plaats in tegenwoordig
heid van kardinaal van Roey, mgr. Legraive.
mgr. De Wachter, mgr. van Cauwenberg, ver
schillende andere geestelijke en were!Rijke
autoriteiten en vertegenwoordigers van de fa
milie van den overleden kerkvorst.
FRANKRIJK.
GEEN TOENADERING TOT ITALIË.
Met betrekking tot de vlootonderhandelingen
tusschen Italië en Frankrijk meldt de „Echo de
Paris", dat tot nu toe niet het geringste tast
bare resultaat is bereikt, dat wettigt tot de ver
onderstelling, dat een toenadering tusschei
beide partijen tot stand is gekomen.
Mocht men in Engeland beweren, dat de
reis van den Engelschen marine-deskundige
naar Rome en Parijs tot belangrijke resultaten
heeft geleid, dan kan verklaard worden, dat ter
officieele plaatse in Frankrijk men niet den
zelfden indruk heeft.
Er fs geen sprake van een vacantie in den
vioolbouw voor Frankrijk en Italië na 31 De
cember. Evenmin is er aan te deuken, dat Fran
krijk alleen tot het Londensche vioolverdrag
kan toetreden, als Italic niet hetzelfde doet.
RUSLAND
HET KERSTFEEST IN DE SOVJET UNIE.
Gedurende de Kerstdagen is te Moskou in de
verschillende bedrijven gewoon doorgewerkt.
Vele kerkgebouwen waren druk bezocht. De
autoriteiten hadden evenwel bezwaar gemaakt,
dat dc leden van de Staalsopera de kerkdien
sten met gezang zouden opluisteren.
VRIJDAG ver
trekt met het s.s.
,Oosta Rica" van
de K.N.S.M. een
afd. militaire po
litie n. Curasao.
De aohterblijven-
den "wuiven de
vertrekkenden
met de „Costa
Rica" toe
Amsterdam werd
op den tweeden
Kersbdag op een
flink pak Sneeuw
getracteerd, wei
dse de straten en
grachten met een
witten vacht be
dekte, en een
sprookje saoh tig
aanzien gaf. Een
kijkje op d© Prin
sengracht bij de
Brouwersgracht.
-
