22ste Jaargang WOENSDAG 17 DECEMBER 1930 No. 6774 f DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND UIT DE OMGEVING Ot ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 pet kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2 60 pei kwartaal Franco pet post f2.95 pet kwartaal Het Geïllustreerd" Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent pei kwartaal, bij vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent. met Geïllustreerd Zomlacshlad 9 oent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit drie bladen Groot in Geloof en in weten schap De oud-hoogleeraar in de wijsbegeerte, „de pionier der Thomistische Wijsbegeerte in ons vaderland", dr. J. Th. Beyssns, is gisieren te Utrecht, gehuldigd. Een huldiging van zulk een rnensch is goed, omdat zij voor anderen een prikkel is tot navolging, zij 't dan ook in de verte tot navolging in stoeren arbeid „ge dreven door plichtsbesef en gedragen door kinierlijk vertrouwen op God", zooals dr. v. Noort het gisteren bij de huldiging uit drukte. Beysens met zijn onaangevochten groote wetenschappelijke prestaties, de kracht- mensch in den arbeid, óók een man van „k i n d e r 1 ij k vertrouwen op God"! Die het voorrecht hebben gehad, hem meer van nabij te kennen, verklaren 't ons, hoe zij gesticht werden, als zij den geleer de zijn studie-vertrek zagen verlaten, den arbeid onderbrekend, om stil en devoot het rozenhoedje te gaan bidden In het korte woord, dat de gehuldigde gisteren zelf sprak, richtte hij zich ook tot de tegenwoordige collega s-professoren, en uitte daarbij dezen wensch: „Mogen zij, ges' erkt door de kracht van ons H. Geloof, zooveel presteeren, dat ge toond worde, dat wij, Roomschen, groot kunnen zijn in het H. Geloof. (Want dat blijft bovenaan!) Maar ook groot kunnen zijn in alle mogelijke takken van weten schap!" De vervulling van dezen wensch betee- kent een onberekenbaar-rijke zegen voor gansch de samenleving! Een heerlijke apologie: groot in Geloof èn in weten schap Maar een machtige apologie ligt óók hierin, als iedere Katholiek in zijn le vensstaat groot is in Geloof èn in p.ichts- besef, in het vervullen van de plichten, waartoe h ij of z ij geroepen is, hoe eenvou dig deze ook mogen zijn! FRANKRIJK. DE TOESTAND VAN POINCARé. Een lichte verbetering. Professor Mario heeft gistermiddag, na Poincaré onderzocht te hebben, verk.aard, dat de toestand aanmerkelijk verbeterd is en deze meer dan bevredigend is. Ook alle andere peisoonlijkheden, die een bezoek brachten aan Poincarés huis in de rue Marbeau, maakten melding van een lichte verbetering. Barthou zeide, dat er geen sprake is van verlamming of uraemie en dat de alarmeerende berichten daarom trent tegengesproken moeten worden. Ge neraal Gouraud vond den toestand zoo be vredigend mogelijk. Dr. Boidin bezocht den patiënt wederom. Om 6.30 werd het volgende communiqué gepubliceerd: Tegen den avond werd even eens een lichte verbetering geconstateerd. De temperatuur is 37.4, de polsslag 70, re gelmatig. w.g. dr. Broidin. „Paris-Midi" meldt omtrent het verloop van de ziekte, dat Poincaré einde vorige week nog de rede had opgesie'.d, die hij bij de opening van het instituut voor Ger- maansche cultuur wilde houden. Zaterdag werd plotseling de huisdokter ontboden, die vaststelde, dat de oud-president zeer zwak was, niet meer kon 'oopen en uiterst moeilijk sprak. Volgens dit blad zou Poincaré last hebben van de nieren en zou de bloeddruk gestegen zijn. Het ver moeden werd geuit, dat een aderIje in de hersens was gesprongen. De patiënt werd naar bed gebracht en hem werd een dieet voorgeschreven. Naar „Paris Midi" verder meldt, zouden wel verlammingsverschijn selen zijn geconstateerd en moesten twee medici ontboden worden voor een nader consult. Eehalve de doctoren wordt nie mand tct- den zieke toegelaten. De Engelsche gezant heeft namens den koning ten huize van Poincaré inlichtin gen omtrent diens gezondheid ingewon nen. Verscheiden Kamerfracties hebben betuigingen van sympathie met Poincaré aangenomen. SPANJE. DE OPSTAND IN SPANJE. Hoe het groote plan der revolutionairen mislukte. Majoor Franco en generaal Lano, de commandant van het vliegteriein te Ma drid, die na de beschieting met- tien an dere officieren in vier vliegtuigen waren gevlucht, zijn zooals gemeld, Maandagmid dag te Lissabon geland, waar zij door de politie aangehouden en voorloopig geïnter neerd zijn in de militaire gevangenis Mafra. Aangezien hun slechts een politiek mis drijf ten lasle kan worden ge'egd, zal er van uitlevering wel geen sprake zijn. Omtrent de gebeurtenissen te Madrid zijn thans nadere berichten ontvangen. Daaruit blijkt, dat gisterenmorgen om half elf een conferentie bij minister-president Berenguer plaafs had, waaraan verschei dene generaals deelnamen. Nog tijdens de conferentie begaf gene raal Balmes, de commandant der Spaan- sehe luchtstrijdkrachten, zich naar het tweede vliegteriein van Madrid, dat van Getafe. en liet twee eskaders uitrukken om het vliegterrein van Quatro Vient-os (De vier winden) te bom bardeeren. Van dit vliegte.iein hadden ongeveer 500 man, niet 5000, zooals aanvankelijk werd gemeld, zich bij de beweging aange sloten. De vliegtuigen, die gisteren biljetten boven Madrid uitwierpen, waren van dit vliegterrein afkomstig Het schijnt, dat de opstandelingen wer kelijk van plan zijn geweest, de kazernes te isombardecren, want de iegeerincstroe- pen vonden, toen zij het terrein bezet had den, een aantal vliegtuigen met een lading bommen aan boord gereed staan. Om 12 uur werd in den ministerraad, die nog steeds vergaderde, bericht ont vangen, dat de opstand onderdrukt was. Drie kwartier later trokken afdeelïngen infanterie door de stad en werd overal be kend gemaakt, dat de staat van be'e1? af gekondigd was. De voorlezing van dit be sluit der reyeering werd door de bevol king met gejuich begreet. Om 2 uur begaf c'e leider de conserva tieven. graaf Bergal'al zich naar het mi nisterie van binnenlandsche zaken en bood de regeering den onvoorwaardelijken steun van zijn partij aan. Na afloop van den ministerraad ver klaarde Berenguer aan de journalisten, dat het incident gesloten was. In de provincie is het op verscheidene plaatsen tct onlusten gekomen, doch de re geering blijkt den toestand overal te be- heerschen. Te Cadix kwam het bij de aankomst van troepen uit Marokko tot botsingen tus- schen de politie en arbeiders, waarbij een aantal dooden en gewonden vielen. Het juiste aantal is nog niet bekend. Te San Sebastian werden twee politie agenten gedood. Bij een aanval op de kazerne van San tander werden twee boeren gedood. De be weging droeg een communistisch karakter. De grens wordt scherp bewaakt en op alle reizigers wordt nauwkeurige contrcle geoefend. De regesring wil klaarblijkelijk den opstandelingen zooveel moge'ijk be'et- ten, de wijk naar het buitenland te nemen. Over Pau komen de treinen uit Spanje aan, doch op andere lijnen is het verkeer gestaakt. Bij den opstand te Jaea zijn in het ge heel 11 personen om het leven gekomen, met inbegrip van de twee kapiteins, die terecht gesteld zijn. In een interview me' Havas verklaarde generaal Dellano dat kanitein Galan de gebeurtenissen was vooruitte!oopen en de revolutie heeft deen stranden. De revolutionaire operaties werden drie daien te vroeg ondernomen. Het deel der revolutie was de instelling der republiek en het vervangen van de mi'itairen aan het bewind door burgers. Majoor Franco, wien met betrekking tot zijn jongste vlucht uit de gevangenis te Madrid werd gevraagd waar hii zich had opgehouden, deelde me:'e dat hij in een dorn bii Madrid was geb'even. Het Spaansche gezantschap te Londen spreekt naar aanleiding van de gebeurte nissen in Snanje het vermoeden uit, dat de onstande'ingen met buitenlandsch geld zijn gesteund. De herkomst van dit geld is gemakke lijk te raden. De houding der Spaansche republikei nen, aldus zegt de meJedeeling verder, is niet al'e-an onvaderlands'ievend, doch ook kortzichtig geweest. De horizon van de meeste leiders gaat niet verder dan de Pyreneeën en de meeste leiders weten ook niets van hetgeen er buiten Spanje om gaat. ROEMENIE COMPLOT TEGEN KONING CAROL? Aantal terroristen gearresteerd. Te Galatz is een aantal Russische en Roemeensche terroristen gearresteerd, die bekend hebben, dat zij eer complot hadden gesmeed om het koninklijk paleis en het parlement in de lucht te la'.en vliegen. De gearresteerden zijn naar Boekarest over gebracht. CHINA DE BANDIETEN-TERREUR IN KIANGSI. 130.000 rr.oorden in éón j'aar. Naar de Chiaeesche bladen becijferen, zijn in de provincie Kiangsi in den loop van dit jaar door roovers en communisten niet minder dan 130.C00 personen om het leven gebracht, terwijl voor een waarde van 1C0 millioen dollar werd verwoest. De Nanking-regeering besteedt het grootste deel van haar tijd aan pogingen tot het verdrijven der communis,ische rooversbenden. AMERIKA BOLIVARS EEUWFEEST. Heden is het 100 jaar geleden, d-t Si mon BoÜvar, de bevrijder van Zuid-Ameri ka, stierf. Hij was in Venezuela geboren en werd reeds vroeg, vooral door zijn reizen in Europa en in Noord Amerika met vrijheids idee len bezield. Na zijn temgkeer in Zuid- Amerika werd hij de o-ganisator van den vrijheidsoorlog in het Noorden van Zuid-Amerika. Na den oorlog van 13 jaar, gedurende welken cnceveer 2C0 gevechten geleverd werden, gelukte het hem, de reoublieken Venezuela, Columbia, Ecuador. Peru en Bolivia, evenals de tegenwoordige repu bliek Panama definitief van de Spaansche hee-schnppij los te maken. Het doel van Bolivar was eigenlijk een bond van Zuid-Amerikaansche staten te vormen. Dit doel heeft hij echter niet kun nen bereiken. Na den bevrijdingsoorlog werd hii dicta tor in de republiek Gpper Peru, die naar hem^ Bolivia werd genoemd. Later werd hij president van de républiek Columbia, die bijna het geheele Noord-Westelijke gebied van Zuid-Amerika omvatte. Er ontstond bter een sterke onpositie tegen Bolivar, die dientengevolge aftrad ien kort daaron, op 47-jarken leeftijd, overleed. De honderdste verjaring van zijn sterfdag zal thans door alle Zuid Amerika nnsèhe Et-.ten worden ge vierd. Cok verschilelnde buitsnlandsche sta ten laten zich daarbij vertegenwoordi gen. TWEEDE KAMER DEFENSIEBEGRO OTING. Aan de orde was'.gisteren de Defensie- becrooting. De heer Mar chant (V. D.) betoogde, dat de volksvertegenwoordiging ook de beslissing moet hebben over mobilisatie Wanneer het volk zibh parlementair niet kan uiten, zal het naar onwettige midde len grijpen. De recee-ing draagt daarvoor de verantwoordelijkheid. De regeering kondigt nu weer vele maatregelen aan, die millioenen zullen kosten. Met dit alles zullen wij nog tot niets in staat zijn. Er is maar één uitweg: een veiligheidswacht, .die ons een zekere bescherming geeft tegen revolutie en wan orde. Da-artoe ziin wij:in staat. (Ts er nu zoo'n groot verschil trsschen een „veiligheidswacht" en ons leger? Red.) De heer van Rappard sprak zijn waardeering uit voor het beleid van den minister. De heer Ter Laan (S. D.) critiseerde de houding van den -minister tegenover de gewapende korpsen buiten het leger. Deze korpsen dienen om het volk te onderdruk ken. Zij zijn gerichttegen het volk. Wat moeten b.v. de politie;roepen, waarvoor in vredestijd geen werk is, in oorlogstijd uitvoeren? Er zijn huiten het leger 47.C00 man gewapende troenen. Die moeten op treden tegen het volk. De minister stookt daarmee de revolu'-ie. Ten slotte komt de heer Ter Laan op tegen het verbod voor militairen in uniform om hmdteekeningen te verzamelen voor het petitionnement. Spr. dient een motie in waarin de Ka mer als haar oordeel uil spreekt, dat mili tairen dezelfde grondwettige rechten heb ben als andere burgers en dat het dus aan militairen vrij moet staan in 't openbaar handteekeningen te verzamelen voor een petitionnement aan de Regeering of aan Sta ten-Generaal. De heer Duymaer v. Twist (A.-R.) betoogde, dat deze minister onder moei lijke omstandigheden is opgetreden, omdat er op allerlei gebied achterstand was. Op de vitale legerbelangen is, naar spr. meent, meer dan toelaatbaar, bezuinigd. De heer Schaepman (R.-K.) betoog de, dat ons leger, hoewel een veiligheids- leger, volkomen in staat is, oorlogsonheilen van ors land af te wenden. De heer v. Zadel h. off (S. D) diende na een kort betoog een motie in, de regeev ring uitnoodigende de vervaardiging van oorlogstuig door particulieren te verbie den. De heer v. d. Bilt (R.-K.) komt het voor, dat men vertrouwen kan stellen in dezen minister. Hij wijst er op, dat het grootere bedrag, dat aangevraagd wordt, riet in hoofdza-ak bestaat uit zuiver mili taire uitgaven. De heer Ti-lanus (Chr. H.) drong aan op de spoedige indiening van het wetsont werp betreffende de rechtsposi.ie der mili tairen. De heer De Visser (C. P.) wil natuur lijk het leger afgeschaft zien in tsgen- stel'ing met wat in Rusland gebeurt! De heer Al bar da kwam nog even op voor het recht van de volksvertegenwoor diger inzake mobilisatie, waarbij hij Blaa^s raakte met den heer Slotemaker de Bruine (Chr. H.). De vergadering \wordt geschorst tol *8 avonds. DE SPOORWEGTARIEVEN. In de avondvergadering was „Waterstaat" aan de orde. Het voornaamste van de bespreLingen was wel: de spoorwegtarieven, in ver band met de crisis in land- en tuinbouw. De Kamer-overzichlschrijver van het „Vaderland" vat de gevoerde discussies samen en wij laten dezer heer aan het woord. „Bij de afdeeling Spoor- en Tramwegen kwamen nu de klachten los. In de eerste plaats werd aangedrongen op verlaging der tarieven voor tuinbouwproducten, om den export daarvan mogelijk te maken. Duitschland en Italië doen al het moge lijke, om het tuinbouwbedrijf te bescher men. Er bestaat voor den Nederlandschen tuigbouw geen ander middel dan verla gen der vrachtprijzen, verklaarde de heer Loerakker (R.-K.), terwijl de heer Krijger (Chr. H) op de instelling van een commissie aandrong, die de moge lijkheid van tariefverlaging zou onderzoe ken. Ir. Bongaerts (R.-K.) wees er op, dat het spoorwegbedrijf in 1930 geen winst oplevert, en dat in do toekomst be- drijfstekorlen zelfs niet ziin uitgesloten. Toch moeten de tarieven verlaagd wor den. Naast de landbouwtarieven zullen ook de grenstarieven, b v. in Limburg, moeten worden herzien. Ook het vervoer op groo- tsn afstand moet goedkoopcr worden. Ver laging van tarieven kan leiden tot meer vervoer, gelijk vroeger b'j een reductie van het kolenvervoer is gebleken. Wenschelijk is z.i. de ir.s'elling van een spoorwegcom missie, die niet belanghebbend is en den minister omtrent het. algemeene economi sche belang kan adviseeren. Cok de heer Bakker (Chr. H.) meent, dat tariefsver laging bij export van tuinbouwproducten aan de Snoorwegen niets behoeft te kos ten. In elk geval is hulp aan den land- en tuinbouw noodig. De heer L o v i n k (Chr. H.) constateerde, dat er in het verweer schrift van de Spoorwegen fouten voorko men: de cijfers van het Csr.trcal Bureau voor Veilingen zi.in juist. Zoowel in Duitsch land als in België zijn de vrachten aan zienlijk lager. De tuinbouw wordt niet al leen van de Duitsche markt verdrongen, maar van Duitsche zijde bestoof t. De to- rievën zijn te hoog, zoowel op zichzelf als in vergelijking met de tarieven in andere landen. Verlaging is noodzakelijk. Tot zoover over de spoorwegtarieven, die ook nog door verschillende andere afgevaardigden zijn besnroken. Het zal voor den minister moeilijk zijn, aan den algemeen-en aandrang tot tariefsverlaging weerstand te bieden. Naast de spoorwegtarieven zijn nog ver schillende andere onderwerpen ter sprake gekomen. Wij noemen de verbetering der spoorwegovergangen te Leiden en Amster dam, door den heer Ketelaar behandeld; het vervoer van blinden en hun geleiders voor 1 maal half tarief (wensch ran mej. Meijer)". De minister is gisteren niet meer aan het woord gekomen betreffende het be langrijke vraagstuk der spoorwegtarieven. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De toestand van Poincaré lichtelijk ver- beierd. Hoe het revolutie-plan in Spanje mis lukte. BINNENLAND. Do begreoting van Defensie en de be- groolir.g van Waterstaat in de Tweode Ka- rror. (lsle blad). Vergadering van c!e Prov. Staten van Zuid-Holland. (2de blad). Vorgadoring van hot R. K. Werklieden verbond (2de blad). Hu'diging van mgr. prof. dr. J. Th. Beij- sens (1ste blad). De daders van don effectendiefstal bij Wilton ta Voorburg bieden de gestolen waar aan de bestolene te kcop aan. (Gem. Berichten, 2de blad). Een speelhol in Don Haag ontruimd. (Gem. Berichten, 2de blad. LISSE. Personalia. Mej. M. I. van Heining te Eer.nebrcek is beroemd tot: onderwijzeres aan dé R. K. Meisjesschool van de par. „£t. Agatha,". Wcrk'oerhoid. Bij den plaatselijken correspondent der Arbeidsbemiddeling en Werkloosheidsverzekering staan ruina 160 werkzoekenden ingeschreven. WOUBRUGGE. Bijz. Vrijvv. Landstorm. Gisteravond herdacht, de afd. Woubrugce van den Bijz. Vrijw. Landstorm haar 5-jarig be staan in de zaal van Hctel Gul._emc.nJ. i)o burgemeester, als eere-vcorzitter, het ope ningswoord sprekende, heette in het bij zonder de militaire, gewestelijke en ge meentelijke autoriteiten welkom. Spreker meent dat het te betreuren is dat in heb jaar 1CS0 instituten als B. V. L. en Eurger- wacht nog bestaan moeten, doch, nu zij nccclig zijn als noodzakelijk cor.ectief op het begeeren van een gedeelte van ons volk, mag het eerste lustrum op gepaste en waardige wijze herdacht worden. Staan de zong de vergadering daarop de eerste twee coupletten van het Wilhelmus. Bij verhindering van den heer Krijger, sprak daarop de secretaris der Gewestelijke Commissie zijn voldoening uit over een avond als dene. Spreker wees cp het ont staan en verleden van den B. V. L., ver heugde zich in het heden, nu hij cle hcc en dr. Lcth en van Reer.en als leden der Plaatselijke Commissie instal'ee.en kon, om daarna in een dcor applaus onder streepte peroratie een bük in de toekomst te s.aan. De eere-voorzitter bco-d daarop in een enthousiaste rede namens een on bekenden sohenks.er een nieuw vaandel aan, hetgeen cle plaatselijk leider, de heer de Gcec.e, met een toepasselijk woord aanvaardde. Majoor Pbaff meent dat do onbekende schenkster niet onbekend mag blijven en huldigt mevr. Boddens HHo-sang daarom voor het door haar vervaardigd kunstwerk. De corpseommandant, majoor Boctz, bood daarop zijne gelukwenschen met dit eerste lustrum aan. terwijl hij als oorpscommandant tevens hulde brengen wil aan de schenkster van het vaandel. Zich tot de leden wendende, spoort hij hen aan tct onverzwakte trouw aan het wet.ig gezag. De heer van der Veer uit Bodegraven biedt eveneens zi»n ge1-'- schen aan en huldigt in het bijzonder den plaatselijk Jeider, den heer de u^e_e. det een tableau nader de bedoeling van het instituut heeft toegelicht, werd aan de leden een herinneriDgsfnedaille door den Burgemeester uitgereikt. Hiermede was cle herdenkingsplechtigheid beëindigd en bleef men nog eenigen tijd in huishoudelij ke vergadering bijeen, waaraan cle heer Brunt op de van hem bekende wijze mede werking verleende. Rattonglf gegeten. Het zoontje van den heer v. G. wist in een onbewaakt oogenblik een stukje brood, besmeerd met rodent, machtig te worden en at het op. Onmiddellijk ingeroepen geneeskundige hulp voorkwam erger. Het kind maakt het wel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1