Z2ste Jaargang
ZATERDAG 13 DECEMBER 193t-
No. 6771
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
J. P. VAN BERGE HENECQUWEN
BINNENLAND
UIT DE RIJNSTREEK
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 cent per week f2.50 pei kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2 60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnes ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent. me»
Geïllustreerd Zondagsblad 1 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. IX II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van bet tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vïj^ bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Een tekort
Ver-oppervlakking van het geestes-leven
is een gevolg méér van niet-denken, dan
van niet-weten.
Zij, die misschien wel heel wat weten,
maar deze kennis hebben vergaard xn hun
hersenen, als in een provisie-kast, om er
wanneer 't te pas komt van te profiteeren,
en niet nadenken over wat ze weten, en
die vooral ook niet nadenken over
zichzelf, geen gecontroleerde zelfken
nis bezitten dezulken laten het leven,
helaas, vervloeien aan de oppervlakte....
Zij zijn, al behooren ze tot de beschaaf
de en zelfs tot de hoog-beschaafde kringen,
meer uiterlijk dan innerlijk beschaafd.
In de „Tijd" heeft mgr. H. J. M. Taskin,
naar aanleiding van het verschijnen van
een voor velen gevaarlijken roman on
der katholieke vlag, gewezen op de zede
lijke plichten van een romanschrijver te
genover zijn lezers. Naar aanleiding van
deze beschouwing, die tevens een critiek_
was, is door een inzender een, min of meer
verdedigend, artikel geschreven in hetzelf
de blad. Bij dit artikel plaatst mgr. Taskin
een naschrift, en op een paar opmerkingen
d&arin gemaakt willen wij hier even de
aandacht vestigen. Hij spreekt daarin over
„ontzaggelijke begripsverwarring en onkun
de", „omtrent de meest elementaire kennis
van wat eigenlijk wetenschap, kunst, waar
heid en zedelijkheid zijn" en vervolgt dan:
„Dit tekort is, helaas, een vrij algemeen
verschijnsel bij velen, die zich mengen in,
of een leidende houding meenen te mogen
aannemen bij de intellectueels en cultu-
reele beweging onzer dagen. Dit tekort
wordt veroorzaakt doordat de meesten van
hen geen of te weinig studie maken van de
wijsbegeerte. Zonder scholing, zonder gron
dige zelfstudie, het hoofd vol troebele, al-
les-behalve-scherp omlijnde, onjuiste'en va
ge ideeën, schrijven en re^eneeien ze er
maar op los, de meest ingewikkelde vraag
stukken van kennis, wetenschap, staatkun
de of godsdienst met een handomdraai op
lossende".
Een scherp oordeel over „een vrij alge
meen verschijnsel bij velen", gegeven van
zoo bevoegde zijdel
Maar niemand zal ontkennen, dat 't goed en
noodig is, klaar en onomwonden te wijzen
op den plicht van allen (óók de „jonge
ren"!), die zich geroepen achten tot voor
lichting en leiding; over het zeer ger
vaarlijke tekort, waaraan deze kunnen
lijden, tot schade en nadeel van velen!
DUITSCHLAND
MIJNRAMP-DEBAT IN DEN RIJKSDAG
Een veiligheidswet geëischt.
De Rijksdag is gisterochtend reeds om
10 uur begonnen met zijn laatste zitting
voor het Kerstreces. Het voornaamste
punt op de agenda vormden de voorstel
len in zake de mijnramp te Alsdorf.
Rijksminister van Arbeid, dr. Steger-
wald, deelde mede, dat zoowel de Rijks-
regeering als de Pruisische regeering den
nabestaanden der slachtoffers snel hulp
hadden verleend. Bovendien zijn er van
particuliere zijde vele giften gekomen, die
reeds de 1 y2 millioen mark overschreden
hebben.
Husemann (soc.) bracht in herinnering,
dat de groote rampen van het jaar 1930
meer dan 500 slacht, ffers hebben geëischt.
Hierbij komen nog de dagelijksohe onge
lukken, ten gevolge waarvan in 1929 dage
lijks meer dan vier mijnwerkers den dood
vonden. Husemann besloot met de mede-
de el ing, dat de sociaal-democratische frac
tie de spoedige indiening van een Rijks
mijnwet zal voorstellen, waarin aan de
controleurs der schachten meer rechten
zullen worden gegeven.
Dr. Ley (nat. soc.) noemt als een van de
oorzaken der catastrophe te Alsdorf de te
groote inspanning der mijnwerkers. Het is
in deze mijn voorgekomen, dat de red
dingsbrigades niet uit geschoolde mijnwer
kers, maar uit ongeschoolde landarbeiders
bestonden, die bij het reddingswerk zijn
omgekomen, omdat zij geen geschoolde lei
ders hadden. Sprekende over het Riin-
Akenkanaal merkte deze afgevaardigde
op, dat door afstand te doen van dit ka
naal het geheel Wormbekken aan de Ne
derlanders wordt prijsgegeven. Als de com
munist Sattler interrumpeert, voegt dr.
Ley hem toe: Mijnheer Sattler, u hebt nooit
gewerkt, maar u zat 3J-4 jaar in de gevan
genis wegens diefstal. (Oerverdoovend la
waai bij de communisten).
Rot.hr, de leider van den Pruisische»
mijnveiligheidsdienst, verklaart, dat alle
onderzoekingen, welke tot dusver zijn ver
richt, nog geer stap nader tot de oorzaak
van de ramp hebben geveerd.
De voorstellen met betrekking tot de
mijnramp werden alle aangenomen. Daar
na ging de rijksdag op reces.
FRANKRIJK.
STEEG ACCEPTEERT.
Een anti-clericaal ontwerp-kablnet.
De heer Steeg, heeft gisteravond den
president der republiek meegedeeld, dat
hij «-de opdracht tot vorming van een kabi
net aanvaardt.
De samenstelling van het kabinet, die
Steeg op het oogenblik met zijn aanstaan
de medewerkers bespreekt, ziet er aldus
uit:
Minister-president en onderwijs: Steeg;
buibenlandsche zaken: Briand; Justitie:
Chéron; begrooting: Germain-Martin; han
del: Flandin; arbeid: Laval; koloniën:
Piétri; oorlog: Barthou; financiën: Cad-
laux; luchtvaart: Painlevé; openbare wei-
ken: Daladier; P. T. T.: Chautemps; land
bouw: Cueille; marine: Daniélou; natio
nale economie: Louoheur.
Het heftig anti-clericale karakter van
dit ministerie springt in het oog, ondanks
de aanwezigheid van Chéron, constateert
de „Msb.M.
Als het ministerie aldus tot stand mocht
komen en er geen verdere ruzie over de
verdeeling der portefeuilles uitbreekt, dan
is het toch twijfelachtig of er in de kamer
een meerderheid voor gevonden zal wor
den.
Evenwel hoopt natuurlijk Steeg, dat het
op komst zijn van de feestdagen en het
Kerstreces de kamer er toe zal brenge.i,
den strijd eerst bij den kamerterugkeer
in Januari uit te vechten.
SPANJE.
EEN OPSTAND IN NOORD-SPANJE.
Het garnizoen van de stad Jaca in verzet
gekomen.
Het garnizoen van Jaca, een grensstad
midden in de Pyreneeën, is in opstand ge-
komèn. De revolutionnaire beweging staat
waarschijnlijk onder leiding van den voor-
maligen kapitein Galen, die in 1926 uit het
leger werd verbannen, in verband met een
poging om te Barcelona een bomaanslag
op koning Alfonso te plegen. De regeering
heeft troepen vanuit Saragosso naar Je
plaats van den opstand gedirigeerd. De
opstandelingen hebben alle telefonische en
telegrafische verbindingen doorgesneden.
Een aanstonds ingestelde censuur heeft alle
verbindingen met de buitenwereld van
halfvijf tot zeven uur gisteravond, met uit
zondering van de verbinding via Gibral
tar, verbroken. De luchtvaartautoriteiten
hebben aan de militaire vliegers te Ma
drid gelast zich in gereedheid te houden.
Gok uit Huesca zijn troepto onder be.
vel van generaal Dolla naar Jaca onderweg,
Uemeld wordt, dat de opstandige solda
ten met de hulp van burgers een aantal
officieren van bet garnizoen te Jaca in het
fort hebben opgesloten. Volgens een onbe
vestigd gerucht zou ook de stad Lerida
aan de opstandige beweging deelnemen.
Het wordt mogelijk geacht, dat de mui-
teren te Jaca het begin is van de reeds
geruimen tijd aangekondigde revolution
naire beweging.
Men neemt aan, dat ook majoor Franco
een der leiders van den opstand is. Het
garnizoen te Jaca toch bestaat uit twee
bataljons artillerie en een regiment infan
terie, het Galicia-regnnent genaamd, en
men herinnert eraan, dat Franco tot dit
regiment behoorde, alvorens hij vlieger
werd. Voorts wordt het van veel beteekenis
geacht, dat de echtgenoote van Franco
Donderdag in de buurt van Jaca is gesig
naleerd. Gisteren was zij echter weer te
Madrid teruggekeerd.
Na afloop van een kabinetszitting gis
teravond om acht uur. bevestigde de mi
nister van Binnenlandsche Zaken, Mat os,
Voor weinig geld een best ToesfpKn 'n goede
SJLK méïtf
dat is iets wat U zoekt. Nu dat tlindt U bij ons.
DE NIEUWSTE PHILIrSJONTVANGERS voor
f 023f-. (y
Grootste Omzet jiier in Leiden.
Steeds de Eerste met het Nieuwste
Electro - Radio - Sanitair
AALMARKT 12. PHILIPS SERVICE
het bericht van den opstand. Hij verklaar
de tevens, dat Jaca geheel geïsoleerd is.
Hij heeft aan alle avondbladen verzocht
geen melding te maken van den opstand,
aan welk verzoek door alle bladen werd
gehoor gegeven. Niettemin is het nieuws in
geheel Madrid bekend geworden.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft gisteravond halftien de vertegen
woordigers der pers ontvangen en hun me
degedeeld, dat de regeering over voldoen
de macht beschikt om den opstand te on
derdrukken. De koning is gistermorgen
van een jachtpartij in Estramadura terug
gekeerd.
De toestand te Madrid is normaal, dcch
er heerscht een toenemend gevoel van span-
ning. De censuur is weer ingesteld.
RUSLAND
BEZUINIGING BIJ DE SOVJETS.
Anders dreigt gevaar voor het
vijfjarenplan.
Naar via Kowno uit Moskou wordt ge
meld, beeft de voor/; van den opper
sten economischen raad der sovjet-unie
een oproep gepubliceerd, waarin hij wijst
op den moeilijken financieelen toestand,
die het noodig maakt, dat het economische
program voor het vierde jaar van Tiet vijf
jarenplan zoo veel mogelijk uit eigen mid
delen wordt gefinancieerd en beneden de
vastgestelde uitgavengrens blijft.
De induslrieele ondernemingen moeten
zich zooveel mogelijk toeleggen op verbete
ring der kwaliteit.
De spaargelden dienen beschikbaar te
worden gesteld voor den wederopbouw.
De vevwaarioozing van de uitvoering
van sommige punten van het economisch
program en de opzettelijke tegenwerking
en sabotage der regeerings- en partijbeslui-
ten hebben dezen oproep noodig gemaakt.
Nog te veel bedrijven verhoogen hun uit
gaven zonder vooraf na te gaan, of deze
door inkomsten worden gedekt.
Hieraan moet een einde komen, omdat
de toestand, die thans niet dreigend is,
anders een zoodanige wending zou kunnen
nemen, dat de uitvoering van het vijfja
renplan er ernstig door in gevaar zou kun
nen komen.
Een ander bericht uit Moskou meldt, dat
de raad van volkscommissarissen der al-
Russische sovjet-republieken heeft besloten
om een bijzonderen raad te stichten voor
de voedselvoorziening van het volk.
Dit nieuwe instituut heeft tot taak, in
richtingen en fabrieken in gereedheid te
brengen, om gaarkeukens voor de voedsel-
verschaffing onder te brengen, want tot
nog toe is daar veel te weinig aandacht
aan besteed, zoodat er groot gebrek
heerscht.
Ryskuloff is benoemd tot voorzitter van
dezen nieuwen raad: tot nog toe was Rys
kuloff vice-voorzitter van den raad van
volkscommissarissen.
De nieuwe raad voor voedselvoorziening
bestaat uit honderd leden, die door de ver
schillende vakvereenigingen, publiekrech
telijke organisatie en door de pers wor
den afgevaardigd.
AMERIKA
REVOLUTIONNAIRE BEWEGING
IN VENEZUELA?
Onbevestigde berichten uit Cucuta aan
de Venezuelaansche grens zeggen, dat er
een wijdverspreide gewapende opstandige
beweging op handen is tegen de Venezue
laansche regeering, welke, naar beweerd
wordt, twaalfduizend man heeft gemobili
seerd. Tevens wordt gemeld, dat militaire
vliegtuigen voortdurend langs de grens
vliegen. Men gelooft, dat de revolution
naire generaal Juan Pablo Penalosa, die
korten tijd geleden naar Srlazar in Colum
bia uitweek weer Venezuela is binnenge
komen.
TWEEDE KAMER
VERHOOGING
GEDISTILLEERD-ACCIJNS.
Gisteren heeft de Kamer zich hoofdza
kelijk bezig genouclen met het wetsont
werp inzake verliooging geuistiheerd-
accijns.
De spiekers, die zich tegen het ontwerp
verkiaarueu, waren de neeren Korten-
horst (it.rv.), Schouten (A.K.), Boon
(V.B.), Uud (V.D.), v. Vu ure n (R.K.).
De voorgestelde verjiooging zal vier uiil-
lioen opbieugen naar gescaat worut. Maar
daaraan twijrelden de bestrijaers, die ver
wachten verrrunueting van georuik en
toename van den siuokkelhan-el. Veraer
wezen zij op de bednjisontwikkeling, welke
de zich teikens wrjzigende accrjns-belas-
Ung veroorzaakt.
De heer 'l'eulings (R.K.) kan deze
bezwaren nret deeleu. Vermindering van
drankmrsbruik verwacht hij niet; maar,
indien dit wel zou zijn, dan zou het een
icreéele bate moeten worden genuemd. De
prijs zal wel niet worden veinoogd, gezien
de geringneid van de acijns-vernooging,
die meer een teonoisoh-fiscale maatregel
is, dan een beiastiug-veaioogrng. De frau.ie
in vruegeren omvang krijgen wij door dit
ontwerp niet terug.
Gok de heeren v. d. Tempel (S.D.),
Rutgers van Rozenburg (Chr. H.)
en K e r s t e ns (id.G.P.) verdedigen het
ontwerp, dat nog door den heer De Vis
ser (G.P.) worat bestieden.
De Minister van Financiën, de
heer De Geer, verdedigt vervolgens het
ontwerp.
De financieele noodzakelijkheid schijnt
waarlijk nog niet te worden ingezien. SSpr.
heelt in de overschotten van vorige jaren
nooit een nationale ramp gevonden, maar
zij zouden het worden, als zij bedwelmend
op ons zouden werken. Met de overschotten
is schuld afgelost, zoodat deze van drie
milliard is gedaald tot 2500 millioen. Daar
door is de rentelast eenigszins verminderd.
Maar toch leven we op de grens van 0113
inkomen, ja, is een tekort geraamd van
9 millioen. Daarbij komt de daling van de
inkomsten door de crisis. Spr. laat in 't
midden of deze mag worden gedekt uit
voorschotten, maar liet gaat thans om cie
overbrugging van hot tekort van 9 mil
lioen voor 1931, waarbij niet gerekend is
met de daling der middelen.
Dit is niet een tijdelijk malaiseverschiju-
sel maar een definitieve verstoring van het
financieel evenwicht.
Acht iemand het denkbaar, dat na het
herstel van den normalen toestand het
accres van de middelen zal uitgaan bo
ven het accres der uitgaven? Ons bij het
tekort neer te leggen, omdat er wel ver
betering zal komen, en een oogenblik te
wachten, acht spr. groote struisvogelpoli
tiek. Er zal straks nog een bijzonder ac
cres der uitgaven zijn wegens de uitgaven
in de sociale voorzieningen en de leenin
gen voor de Zuiderzeewerken enz. Het te
kort is dus niet tijdelijk doch duurzaam
en eischt dus duurzame voorziening.
Spr. kan zich dus niet neerleggen bij
het denkbeeld van den heer Schouten om
een beslissing tot het najaar uit te stellen.
Spr. ontkent op grond van verschillende
uitspraken dat de voorgestelde verhooging
zal leiden tot opleving der fraude.
Zult ge de 4 mililoen wel ontvangen?
vroeg men. Verminderde ontvangst kan
echter alleen een gevolg zijn van herleving
van den smokkelhandel of van verminderd
verbruik. Het is niet aannemelijk, dat het
verbruik uniform zou blijven bij een ver
laging van 300 tot 180, doch plotseling
zou dalen bij een verhooging ot 200. Bi-
vendien zou dan in dit ontwerp een niet
voorzien voordeel op ander gebied liggen.
Voor vermeerdering van den smokkelhan
del behoeft men echter niet bang te zijn.
Overigens is er alle kans, dat noch de
borrelprijs zal stijgen, noch de glazen klei
ner zullen worden.
Spr. zegt ten slotte dat dit ontwerp een
onderdeel vormt van de Rijksbegrooting
voor 1931 en dat bij het opmaken daarvan
op deze inkomsten i3 gerekend.
Zal de Kamer onder deze omstandighe
den weigeren, haar medewerking te verlee-
nen aan deze bescheiden versterking der
middelen? Wie zich geroepen gevoelt, tot
sociale voorzieningen mede te werken, kan
toch de middelen daartoe niet weigeren?
Spr. spreekt daarom den wensch uit, dat
de leden, die hun stem aan het ontwerp
wilden onthouden, alsnog hun stem daar
aan zullen geven, en dat hij met opge
wektheid zijn taak zal kunnen blijven ver
vullen.
De heer Boon (Lib.) zegt, dat wat het
zwaarst is voor hem het zwaarst muet we
gen. Waar spr. prijs stelt op aanblijven
van den minister, zal spr. en zijn fractie
zijn stem aan dit ontwerp niet onthouden.
De heer Schouten (A.R.) zegt, dat
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De heer Steeg aanvaardt de opdracht
tot vorming van een Fransch ministerie.
Een opstand in Ncord Spanje.
Kinkhoest-epidemie op de Salom.o-eilan-
den. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
Vorhooging ge^.stilleerd accijns aange-
norr.on. (iste blad)..
hij op dit oogenblik geen crisis aan Finan
ciën wil bevorderen en daarom vóór het
ontwerp zal stemmen, hoewel hij het fi
nancieel onnoodig en schadelijk voor het
bedrijfsleven acht.
Het wetsontwerp wordt aangenomen met
57 tegen 33 stemmen.
Tegen: de sociaal-democraten, de vrijz.
democraten, de communisten en de heeren
Moller, Van Vuuren en Kortenhorst (R.K.).
Hierna wordt na nog enkele korte be-
spiekingen de begrooting van Justitie zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Schenking voor de gemeente.
Naar aanleiding van een brief van den
burgemeester van Arnhem, houdende ver
zoek aan den raad om een bedrag van 600,
zijnde 5 pCt. van zijn salaris over 1930, als
schenking voor de gemeente te aanvaar
den, stellen B. en W. dezer gemeente voor,
dit bedrag als schenking te aanvaarden.
Intern, rijbewijzen.
De internationale rijbewijzen zullen van
model veranderen en er zul en inplaats
van één document door de bevoegde vei-
eenigingen twee documenten afgegeven
worden, één voor den automobiel en één
voor den bestuurder. Détai's hieromtrent
zullen, wanneer de voorbereidende maat
regelen zijn afge'.oopen, nog bekend ge
maakt worden. Wel kan nu gezegd wor
den, dat het mbdel internationaal rijbe-
wens, dat tot nu tce afgegeven is door
bijna alle anden, waaronder ook Duicsch-
land, nog tot 24 October 1931 erkend zal
blijven, zoodat de automobilisten geen last
aan de grens zullen ondervinden en de
omwisseling van het oud model tegen het
nieuw-model internationale rijbewijs ge'ei-
delijk zal kunnen geschieden.
Wat de triptieken en de carnets de pas
sages en douanes betreft, hierin is geen
enkele wijziging gekomen en deze docu
menten moeten dus nog op dezelfde wijze
gebruikt worden.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Mishandeling. Gisteren werd H. H.
door de Haagsche politierechter wegens
mishandeling van L. H. alhier, veroordeeld
tot 25 boete subs. 25 dagen hechtenis.
Tentoonstelling „De Gevleugelde Vrien
den". In de zaal van het hotel P. Gros-
sat aan de Vijverstraat nabij het station
werd gisteren door de Postduivenvereen.
„De Gevleugelde Vrienden" haar 7e natio
nale tentoonstelling geopend. Als steeds
bestaat voor deze tentoonstelling weer veel
belangstelling. Het aantal inzendingen be
draagt 210, vooral van buiten kwamen die
jaar ook weer vele inzendingen van de
zeer bekende fokkers. De concurrent'e
blijkt ook op het postduivengebied steeds
meer en meer toe te nemen, terwijl de be
kende fokkers uit alle oorden des lands
elkaar steeds meer en meer blijken te
gaan bekampen. De jury was in het alge
meen zeer voldaan over het gehalte der
vogels, waaronder zich zeer zeldzame
exemplaren bevinden. Begrijpelijkerwijs
hadden dc keurmeesters, de heeren P. J.
v. Daalen, Haarlem en T'h. J. Werter, Lei
den, wederom geen makkelijke taak,
waarvan zij zich echter weer serius heb
ben gekweten. Het bestuur der tentoon
stelling evenals vele medewerkers hebben
natuurlijk ook weer een enorme massa
werk gehad aan de tallooze voorbereidin
gen voor het organiseeren eener dergelij
ke tentoonstelling, doch de tentoonstelling
zelve ziet er weer best verzorgd uit, ter
wijl de verschillende stands in de betrek
kelijk kleine zaal goed overzichtiglijk zijn
geëxposeerd. De dierenliefhebbers kunnen
dan ook ongetwijfeld bij zooveel verscha
lende soorten weer racht genieten, het
beste wat wij echter kunnen doen, is een
ieder aanraden vooral zelf een kijkje te
gaan nemen. Als steeds bestond reeds de
eerste avond veel belangstelling. Even als
het vorige jaar is wederom een verloting
aan deze tentoonstelling verbonden.
Gevonden voorwerpen. Een rijwielbe
lastingplaatie ,een bankbiljet, een rozen
krans met zilver kruis, een belastingplaatje,
een zilveren beursje.
