Mevr. Roland-Holst over Rusland BUITENLAND lisle Jaargang WOENSDAG 10 DECEMBER 1930 No. 6768 3)e £eicbelve Gou/taml' DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2 60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'6 ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief borekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 .SLAVERNIJ EN DUIVELSCHE WREEDHEID" Het Communisme wordt door ons niet op de meest doeltreffende wijze bestreden door het tebestrijden. Niet allereerst negatief maar voorname lijk positief moet ons verweer zijn. Wij moeten beginnen met tegenover het Communisme te stellen de levenspractijk van onze eigen christelijke beginselen. Daarin moet d e kracht liggen van de be strijding van het Communisme. Maar: dit wil ook weer niet zeggen, dat door ons mag worden verzuimd, aan te toonen, dat het Communisme verderfelijk is verderfelijk in zijn beginselen en in de uit die beginselen ontstane practijken I Dit móet geschieden al was het alleen maar al3 tegengif voor de propaganda van het Genootschap Nieuw-Nederland, Russi sche filmen als „De Tribune" enz., die de heerlijkheden aanpreeken van het nieuwe geluk in het Eden aan den Wolga!' Wij willen hier overdrukken een relaas over de toestanden in Rusland, gegeven in het laatste nummer van „De Bevrijding" (een socialistisch maandblad) door mevr. Henr. Roland-Holst. Mevr. Roland-Holst, eertijds communiste, die Rusland heeft be zocht, om haar sympathieën voor het Com munisme te versterken, is. na haar waar nemingen van de feiten, met bittere teleur stelling teruggekeerd. Zij heeft daarvan al meermalen ontstellende mededeelingen ge daan. Wij geven hier het woord aan de ge noemd zeer begaafde en eerlijke schrijfster: „De vooruitzichten voor den winter zijn slecht. Ja, men heeft de rantsoenen iels verhoogd; het percentage der verhooging, b.v. voor vetten (97 pet.), maakt grooten indruk maar wat zegt het, zoo men de hoeveelheden niet kent, die werkelijk ver strekt zullen worden? Weinig en zeer slecht brood, gebrek aan vleesch, aan bo ter, aan groenten, gebrek aan kleeren, schoenen, ondergoed, zeep (dit alles is in den vrijen handel haast niet meer te krij gen). Gebrek aan brandstof. De coöperaties werken ellendigde openbare eetgelegen- heden zijn alleen in de zeer groote fabrie ken behoorlijk. 1) Geen wonder, dat het tempo van den arbeid in de laatste maaiv den verslapt is, de kwaliteit der produc tie (deze zeer wonde plek in het stelsel) niet verbeterde en de vermindering van den kostprijs belangrijk ten achter bleef bij de verwachtingen (7.1 pet. inplaats van 11,8 pet.). Geen wonder eveneens, dat in het laatste jaar steeds grootere aan tallen arbeiders de fabrieken, of de mijn waar zij werkten, verlieten (vooral in het Donetz-bekken), omdat zij het er niet meer konden houden, en een betere plaats trachten te vinden elders, of terugkeerden naar het dorp. En hiermee kom ik dan tot de politiek- geestelijke situatie der arbeidersklasse. Dat er van „sociale" of „revolutionnaire" democratie geen sprake meer is, al lang niet meer, dat weet iedereen nu wel. Alle verkiezingen voor de sovjets, fabriekso mité's enz. zijn openbaar. Wie niet »goed" stemt, wordt in de gaten gehouden. Alle candidaten worden door de communistische cellen gesteld (natuurlijk met de noodige trucs en aardigheidjes). Het geheel is een comedie. 2). Maar dit is nog het ergste niet. Het ergste is, dat de arbeiders op industrieel gebied steeds meer achteruit worden ge drongen. De vakbonden zijn steeds méér tot organen van de staatsmacht gemaakt. De discipline werd steeds strenger, het ge zag van den directeur werd steeds méér uitgebreid en vaster omschreven. Zeker, er wordt niet enkel met dwang gewerkt, maar óók met overreding en voor al met suggestie, en er zal ook nog wel vooral bij de jeugd iets over zijn van geestdrift en socialistisch geloof. Maar hoe veel En in hoever k&n onder de groote massa der ongeschoolden en slechbbetaal- den de suggestie nog inslaan, dat zij, afge jakkerd als ze worclen, ondervoed en dooi de bureaucratie gekoejeneerd tóch de „heerschende klasse in Rusland" zijn? Er is overal in de wereld loonslavernij. En er is overal een begin, een schemering van vrijheid. In Rusland zijn de vormen dier slavernij en dier vrijheid anders dan in de kapitalistische landen. Waar het zóó met de arbeiders staat, wat zou men daar voor goeds kunnen ver wachten ten opzichte van de andere klas sen Wie een gruwelijk relaas wil lezen over de wijze waarop verleden winter te gen de zoogenaamde 3) koelaki is onge- treden, kan dit vinden in het October- numm.er van „Ost Europa", het meest ob jectieve en betrouwbare van alle tijdschrif ten, die 't Westen over Rusland inlichten, en in het algemeen de sovjets eerder vriendschappelijk gezind zijn. Tienduizen den boeren werden met vrouw en kind in Januari, midden in den barren winter, naar de moerassen en wouden van Noord-Sibe- rië verbennen. Slechts een klein deel van hen heeft de verschrikkingen van het transport overleefd. En deze afschuwelijke wreedheid vindt zelfs geen verklaring of verontschuldiging in noodweer, zooals de terreur ten tijde van den burgeroorlog dit vond. Er was geen enkele noodzaak om de socialisatie van den landbouw in zulk een mateloos tempo te forceeren? En wat heeft men door deze waarlijk duivelsche wreedheid bereikt? Ja wat? Met verbazing, bijna met ontzetting ziet men in de cijfers van de 'nerfst-uitzaai-campagne, die in 't algemeen zéér teleurstellende resultaten gaf (op 20 September was slechts 56.2 pet. van het program uitgevoerddat het vermaat- schappelijkte bedrijf stérk ten achter ge bleven was bij het indididueele De niet- gesocialiseerde boeren hebben bijna vier maal zooveel land bezaaid als de gesociali seerde. Wat zal ik zeggen van de positie der Russische paria's, de „vroegere heerschen de klasse", de thans absoluut rechtloozen? Een besluit van 10 April '30 heeft hun toestand opnieuw ellendiger gemaakt. Zij kunnen te allen tijde uit hun woning ge zet worden, uit hun stad of dorp verdre ven. Zij krijgen geen recht op medische hulp en op rechtskundigen bijstand, hun kinderen worden uit de school verwijderd, zij mogen geen leden van coöperaties zijn. Kortomzij zijn vogelvrij en óók hun kin deren. De sovjets vervolgen waarlijk de zonde der vaderen aan het nageslacht, niet anders dart de God van het Oude Testa ment Denkt men zóó den tegenstand van de overblijfselen der bourgeoisie in Rus land te overwinnen? Men bestendigt dien integendeelmen wekt steeds nieuwen haat en wrok tegen zich op. Ten slotte: arrestaties, processen en te rechtstellingen volgen elkaar op. De schuld cl er 48 .contra-re volutionnairen", die 25 Sept. jl. door de G.P.Oe ter dood gebracht werden, werd van vele kanten in twijfel getrokken. Daarenboven zijn ook tiental len anderen uit wetenschappelijke kriu gen gearresteerd: historici, geneeskundi gen, menschen van algemeene vermaard heid. Waarvan zij eigenlijk beschuldigd worden, dat weet buiten Rusland geen mensch. Het complot van de z.g. „Indus trieel e partij" wenschen wij liever niet na der te beschouwen. Maar dat de terreur in de laatste maanden zeer verergerd is, daaraan is geen twijfel mogelijk. En thans gaat die terreur zich ook keeren tegen Tomsk, Rykow, Sirtsow en andere „recht- schen". De revolutie verteert haar eigen kinderen." 1) Deze twee laatste bijzonderheden werden mij medegedeeld door een vurigen Russischen communist, die te Moskou in de jeugdorganisatie werkt. 2) Daarenboven worden in den laat- sten tijd belangrijke politieke besluiten steeds vaker niet door den Raad der Volks commissarissen, maar door het Pol. bureau der K.P. genomen. 3) De koelak als sociale macht bestaat niet meer. Hij is een vijand, dien de re geering schept, omdat zij hem noodig heeft. VOLKENBOND ZITTING DER COMMISSIE-LOUDON GESLOTEN. Laatste aansporing van den voorzitter. De voorbereidende ontwapeningscom missie heeft gisteren de beraadslagingen over het rapport van haar werkzaamheden aan den Volkenbondsraad beëindigd. Het rapport heeft den vorm van eon uitvoerig commentaar op elk afzonderlijk artikel der ontwapeningsconventie en legt tegelijker tijd de reserves en de officieele verklarin gen der verschillende delegaties op elk ar tikel vast. Bij artikel E. a., betreffende de wijziging der ontwapeningsclausule van Versailles, wordt de principieele verkla ring van den Duitschen gedelegeerde op genomen, dat Duitschland naar aanleiding van dit artikel tegen de geheele ontwa peningsconventie zal stemmen voor zoo ver deze geen betrekking heeft op de ver dragen van Washington en Londen. Er wordt in geconstateerd, dat zelfs de vaag ste vorm van beperking en vermindering der bewapening te land niet in de conven tie is opgenomen. Over aeze artikelen vond bij de beraad slagingen over het rapport geen enkele discussie plaats. In den loop der bespre kingen kwam het echter tot een scherpe botsing tusschen de Poolsche en de Sovjet delegatie. Het rapport bevat namelijk een verwijzing naar de clausule uit de con ventie volgens welke de randstaten van Rusland, Litauen, Estland, Letland, Po len en Roemenië hun toetreding tot cle conventie afhankelijk maken van het toe treden van Sovjet-Rusland. De commissie wilde besluiten, dit artikel met het ocg op zijn zuiver politiek karakter niet op het ocgenblik te behandelen, maar te verwij zen naar de plenaire internationale ontwa peningsconferentie. Loenatsjarski protes teerde er heftig tegen, dat het algemeene rapport den tekst van deze bepal:ng be vatte en verlangde opneming van een clau sule, waarin geconstateerd wordt, .dat on der de huidige omstandigheden elke grond slag voor een dergelijke bepaling ont breekt. De vertegenwoordigers der Rand staten, speciaal van Polen en Ro inienië, eischten echter handhaving van het ar tikel, waartoe de comtnissie besloot, waar na het rapport werd aangenomen. Het aantal redevoeringen, dat aan de sluitingsrede van jhr. Loudon voorafging, overtrof de stoutste verwachtingen. - Lcenatsjarki herhaalde zijn verlangen, dat de naam van Sovjet-Rusland niet in het rapport aan den Raad zou worden ge noemd, aangezien zijn land den Volken bond niet erkent. Zijn voorstel werd ver worpen met twee stemmen, die van Sovjet- Rusland en Turkije, voor. Lord Cecil wees er nadrukkelijk op, dat de conventie niet definitief is en met regel matige tusschenpoozen gewijzigd kan wor clen. De conventie is een eerste stap. Het laatste woord is echter aan de volkeren. De wereld kan alleen ontwapend worden, als de naties hiertoe geneigd zijn. Gibson achtte het een goed voorteeken dat ondanks de meeningsverschilleu de vriendschap tusschen de verschillende groe pen nog even groot is. Stabiliteit in de be wapening wordt mogelijk gemaakt. Men moet echter de openbare meening niet ver keerd inlichten en vooral wijzen op de overwonnen moeilijkheden. De tekortkomin gen van de conventie moeben eerlijk on der het oog worden gezien. Bernstorff verklaarde nogmaals het ont werp niet te kunnen aannemen. Bij de ont wapeningsconferentie ligt thans de laatste mogelijkheid, cm het doel te bereiken. Hij deed ten slotte een beroep op de openbare meening. De Fransche gedelegeerde Mas-sigli be toogde, dat thans de taak der regeerin- gen is begonnen, terwijl de Italiaan de Ma- rinis de voornaamste hinderpaal zag in de wanverhouding tusschen de verschillende bewapeningen. In zijn sluitingsrede stelde jhr. Loudon de vraag, of cle thans aangenomen conven tie beantwoordt aan hetgeen de commissie tot stand- had zullen brengen. Voor diege nen, die begrepen hebben, dat de eerste stap, zelfs wanneer die onvolledig is, naar beperking en vermindering der bewapening van kapitaal belang is, luidt het antwoord bevestigend. Voor de eerste maal in de wereldgeschiedenis zijn de staten, dio zoo angstvallig hun souvereine rechten willen handhaven, bereid hun verdedigingsmaat regelen aan internationale regelen te on derwerpen. Jhr. Loudon wees er verder op, dat het werk der commissie voor arbitrage en veiligheid en vporal dé conventie voor financieelen bijstand zonder twijfel de pro gressieve bewapeningsvermindering zullen vergemakkelijken. Aan de regeeringen is het thans een spoedige bijeenroeping van de ontwapeningsconferentie mogelijk te maken. Jhr. Loudon deed een beroep op -de ver gadering niet te zeggen, dat de huidige om standigheden weinig gunstig zijn voor de beperking der bewapening. Het economisch belang van de staten eischt een vreedzame beslechting. De publieke opinie geeft zich er meer en meer rekenschap van, dat de oorlog een misdaad is. Speciale hulde bracht spr. aan den vice-voorzitter Politie, de rapporteurs en lord Cecil. Jhr. Loudon besloot met een laatsten wensch, n.l. dat de gedelegeerden hun re geeringen zullen overtuigen, dat de con ferentie zoo spoedig mogelijk bijeengeroe pen wordt. Een échec zou een catastrofe beteekenen. Lord Cecil bedankte hierop jhr. Loudon voor zijn leiding en weidde uit over de hof felijkheid, blijken van goedhartigheid en geduld, waarmede jhr. Loudon zich de per soonlijke sympathie van de geheele com missie had weten te veroveren. Politis sloot zich hierbij aan. Onder luid applaus werd daarop door jhr. Loudon de laatste zitting van de commissie tot voorbereiding der ontwapeningsconferentie gesloten. DUITSCHLAND FELLE DU ITSCHE PROTECTIE? Naar een algeir.eenen tarievenoorlog? Naar het „Berliner Tageblatt" mede deelt, heeft het rijkskabinet zich gisteren beziggehouden met nieuwe voorstellen van den minister van Landbouw Schiele op agrarisch-politiek gebied. Het kabinet heeft nog geen besluit genomen. Het ontwerp, dat minister Schiele heeft voorgelegd, is een samenvatting van alle protectionistische maatregelen, die tot nu toe ia den Rijksdag zijn gevorderd dooi de landvolkpartij, dc Duitsch-natipnalen en de nationaal-socialisten. De minister verlaagt, dat zoo spcedig mogelijk de over eenkomsten zullen worden opgeheven, waardoor in de bestaande handelsverdrag gen bepaalde invoerrechten voor landbouw producten worden vastgesteld. Do minister wil de invoerrechten ver- hoogon voor boter en alle overige zuivel producten, evenals voor vee, vleesch, hout en eon reeks van z.g. agrarische verede lingsproducten. De invoerrechten voor deze goederen zullen in de toekomst onbe grensd zijn en slechts voor korten termijn gelden, zoodat zij aangepast kunnen wor den aan de eiscben van den dag. Het „Berliner Tageblatt" merkt op, dat deze verhooging van invoerrechten gelijk staat met de opening van een tai'ievenoor- log met zoo goed als alle Europeeseke lan den. Het gevaar, dat de boycotactie in Ne derland zal herleven en zich dezen keer in veel scherper mate zal doen gevoelen, zoo meent het blad, ligt voor de hand. Inderdaad zouden de plannen van Schiele iederen geregelden uitvoerhandel van land bouwproducten naar Duitschland onmoge lijk maken. De te betalen invoerrechten zouden in direct verband gebracht worden met de marktprijzen der goederen, zooals die op een gegeven oogenblik zijn, zoodat iedere calculatie op losse schroeven zou komen te staan. Het is niet uitgesloten, dat de eischen, die de minister van Landbouw stelt, ten deel hebben, het kabinet te bewegen ten minste enkele nieuwe concessies te doen. In het bijzonder schijnt er den minister veel aan gelegen te zijn, nieuwe mogelijk heden voor den afzet van binnenlandsch vet en van hout te scheppen. Wat hiervan ook zij, men zal de nieuwe protectiemaatregelen, welke Schiele ver langt, voorloopig als een ernstig gevaar moeten blijven beschouwen, schrijft de Bev- lijnsche correspondent van de „Tel." Bij do tegenwoordige samenstelling van het Duitsche parlement kunnen de landbouw- kringen zoo goed als alles doorzetten wat zij verlangen. Voorloopig blijft minister Schiele de politiek volgen, het niet meer levenskrachtige grootgrondbezit, dat pro ducten voortbrengt waaraan geen behoefte bestaat, kunstmatig het bestaan mogelijk te maken. Dit nummer bestaat uit twee bladen VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De voorbereidende ontwapeningscommis sie heeft haar werkzaamheden beëindigd. Naar een tarievenoorlog met Duitsch land? De Chineesche strijdmacht tegen de roo- de bandieten zou in een hinderlaag gelokt en in de pan gehakt zijn. BINNENLAND. Auto-dieven te Hillegom en te Wasse naar. (Laatste Berichten). LEIDEN. Ambtsaanvaarding van prof. dr. E. Carp. FRANKRIJK. WEER TEXTI EL-STAK ING IN NOORD-FRANKRIJK. In Noord-Frankrijk dreigt wederom een staking in de textielindustrie uit te bre ken, daar de textielarbeidersbonden be sloten hebben met alle hun ter beschikking staande middelen zelfs met staking hun eischen door te zetten. SPANJE. ALGEMEENF. STAKING TE VALENCIA. Door de vakvereenigingen te Valencia is een algemeene staking voor den duur van acht en veertig uur geproclameerd, nadat men vergeefs had getracht in de staking der houtbewerkers een oplossing tot stand te brengen. De staking omvat ook alle ver- voermi 'delen. Reeds in de ochtenduren kwam het gis teren tot een bloedige botsing tusschen stakende arbeiders en politie agenten. Toen twee agenten een groep stakers som meerden om uiteen te gaan, werden door den secretaris van den metaalbewerkers- bond, Gomez, die zich onder de menigte bevond, drie revolverschoten op de beamb ten gelost, waardoor een der agenten doo- delijk getroffen ter aarde slortie. Zijn col lega schoot daarop den arbeidersleider neer. De zwaargewonde agent werd nog naar het ziekenhuis overgebracht, waar hij kort na aankomst overleed. Ook op andere punten der stad kwam het tot botsingen, waarbij o.a. twee tram wagens omver werden geworpen. Het uitroepen der algemeene staking heeft in de geheel 250.000 zielen tellende stad groote verrassing gebracht. RUSLAND NIEUW SABOTAGEPROCES IN RUSLAND? Arrpstatie van 80 personen? Volgens een bericht uit Chabarowsk zon de Gepoe ongeveer tachtig personen heb ben gearresteerd, die beschuldigd worden van het plegen van sabotage in de vis scherij-trust. Het proces tegen de saboteurs zou reeds in het begin van het volgende jaar te Cha barowsk aanvangen. ITALIË DE PRIJZEN MOETEN OMLAAG! Op last van de autoriteiten is het be kende koffiehuis „II Trovadore" te Vene tië voor den tijd van tien dagen gesloten, daar de eigenaar de prijzen niet wensch te te verlagen. Hij moest aan alle deuren en vensters een biljet aanbrengen, waarop vermeld staat: „Gesloten omdat de prijzen niet verlaagd werden". CHINA CHINEESCHE STRIJDMACHT VERNIETIGD. In een hinderlaag der rooden gevallen. Een 20.000 man sterke provinciale leger macht is tusschen de steden Kwansjoei en Hwangsjan in de provincie Hoepeh op 150 K.M. ten Noorden van Hankau in een hin derlaag gevallen en door een eveneens cir ca 20 000 man tellende legermacht Roode bandieten in de pan gehakt. Dit 13 het zwaarste verlies, dat de regeering sedert de opening van haar campagne tegen het bandietenwezen heeft geleden. Kort na het einde van den jongsten burgeroorlog verklaarde Tsjang Kai-sjek, dat de Nanking-regeering zoo noodig 300.000 man, 20 kanonneerbooten en 30 vliegmachines beschikbaar zou stollen, om de bandietenbenden in d« Bovon-Jnng? vallei te bestrijden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1