ZZste Jaargang
ZATERDAG 6 DECEMBER 193ft
No. 6765
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
e£cidAelie6ou/Ycml'
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
f2.50 pei kwartaal
f 2 60 pei kwartaal
f 2.95 per kwartaal
Voor Leiden 19 cent per week
Bij onze Agenten 20 cent per week
Franco per post
Het (iei'llusi reerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 ©ent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief borekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
V Beginselen beleven!
In een gelukwensch aan de R K. Werkgevers-
vereen. schreef de Aartsbisschop onlangs:
Zich Roomsch-Katholiek organiseeren
beteekende en bedoelde inzien, dat men
in zijn bedrijfsleven en in den handel, in
de verhouding tot anderen, met wie men
dat bedrijf en dien handel dreef, moest
gaan afleggen liberale stelsels en syste
men en zich moest ontworstelen aan libe
rale praktijken, die men als ongemerkt
had opgedaan in de oude school, praktij
ken. die niet met de leer der Katholieke
Kerk strookten, door wie ze ten duide
lijkste waren veroordeeld.
De V r ij h e i d is over deze uitlating van den
Aartsbisschop zeer ontstemd geworden.. Een
maatschappelijk of economisch 'iberalisme, dat
zich aan ongeoorloofde practijken zou schuldig
maken, is het liberaal orgaan onbekend!
Dat men kalm blijve! En dan bedenke:
Ten eerste, dat de Aartsbisschop niet
personen veroordeelde, maar zich richtte tegen
een stelsel.
Vervolgens, dat bedoeld stelsel het eco
nomisch liberalisme practijken rechtvaardigt
of toelaat, waarvan het voor een ieder, ook
voor iederen liberaal, zonneklaar kan zijn. dat
deze ongeoorloofd zijn voor den Katholiek!
En ten derde, dat er steeds aanhangers zijn
van ieder stelsel, die daarvan atwijken, naar
alle richtingen van wie men kan zeggen,
óf dat ze slechter óf dat ze beter zijn, dan hun
stelsel, dan hun godsdienstige of sociale begin
selen.
Als men deze overwegingen legt naast de
uitspraak van den Aartsbisschop een uit
spraak, zooals er door kerkelijke autoriteiten
en door anderen honderden zijn gegeven
dan zal men die uitspraak volkomen kun
nen onderschrijven.
't Kan ook niet anders, dan dat levens
beginselen leidenden en bepalenden in
vloed vaak kunnen en vaak zullen en
dikwijls ook moéten uitoefenen op iemands
„handel, in de verhouding tot anderen, met
wie men den handel" drijft.
Een Katholiek kan en mag in den handel
niet opzij schuiven zijn beginselen, die dat
is toch duidelijk! hem in vele omstandig
heden een bepaalde gedragslijn zullen voor-
schrijven een gedragslijn, waaromtrent
een ander zonder godsdienstige beginselen zich
dikwijls vrij zal achten.
Beginselen beleven omvat het pogen om deze
in alles en ten volle te beleven. Beginselen be
leven sluit uit, dat men doet, alsof deze niet
bestaan, wanneer dat b.v. in den handel voor-
deelig zou zijnl
DUITSCHLAND
DE NOODVERORDENING
Brüning grijpt in.
Rijskanselier Brüning heeft gisteren tijdens
de voortzetting der debatten in den rijksdag
over de handhaving der noodverordening in
gegrepen. Hij antwoordde op de door de ver
schillende sprekers opgeworpen moeilijkheden
en stelde vast, dat over het algemeen in het
land de bereidwilligheid is gebleken om vrij
willig mee te werken aan de plannen van de
Rijksregeering. Dat geldt ook voor de actie tot
prijsdaling (levendig geroep bij de communis
ten). Het is echter noodig, dat de prijsdaling
zoo spoedig mogelijk wordt doorgezet tot het
punt, hetwelk de Rijksregeering zich ten doel
heeft gesteld.
Mocht deze actie nog verschillende weken
vertraagd worden, dan zou het economische
gevaar ontstaan, dat de koopers zich sterk
terughielden. De regeering zal zelf openlijk
verklaren, wanneer zij gelooft, haar doel bij
de prijsdaling bereikt te hebben. Voor het
oogenblik is dit tijdstip nog niet aangebroken.
De textielgroothandel kan een verdere prijs
daling niet doorvoeren. (Onrust bij de commu
nisten).
De Nationaal Socialisten plegen voortdurend
interrupties tezamen met de Communisten,
doch de Rijkskanselier weet me* groote scherp
te en slagvaardigheid te antwoorden, zulks
ender bijval van de andere partijen. Zoo zegt
hij tot de Communisten, die hem verwijten niet
aan de arbeiders te denken: Wanneer ik u
wilde antwoorden, dan zou ik moeten wijzen
op de toestanden in een ander land, waar de
toestand van de arbeidende klasse veel eiger
is dan bij ons. (Gelach bij de meerderheid, ge
roep bij de sociaal-democraten: Ga'gen wor
den in Rusland gebouwd! Lawaai bij de
communisten; afgevaardigde Stöcker roept: Er
zijn in Duitschland vier mililoen werkloozen).
De Rijksregeering moet de partijen waarschu
wen, om te gelooven, dat dadelijk nog veel
aan de bepalingen van de noodverordening kan
worden veranderd.-Van te voren zijn alle wen-
schen overwogen, en de regeering is bereid om,
wanneer de arbeid der saneering voltooid is,
en het crediet en de financiën in behouden
banen zijn, langs den normalen weg rekening
te houden met de wenschen der partijen.
Ik moet waarschuwen, daar in den loop der
debatten de partijen zich verliezen in details
en dat daardoor een stemming onhtaat, die
niet alleen in dit Huis, maar ook in de wereld
de bedenkelijkste gevolgen moet hebben.
Dan volgt het ernstige beroep op het ver
antwoordelijkheidsgevoel van den Rijksdag, om
de noodverodeningen te aanvaarden, zooals ze
werden ingediend. Dit woord liet niet na een
diepen indruk te maken: de rede vormde d-.n
ook het onderwerp van de gesprekken in de
wandelgangen.
Men hoopt vandaag ir, den loop van den dag
de besprekingen over de noodverordening te
kunnen beëindigen.
ENGELAND
MIJNSTAKING IN SCHOTLAND
EINDIGT MAANDAG
De conferentie der gedelegeerden van de
Schotsche mijnwerkers heeft met algemeene
stemmen besloten a.s. Maandag het werk te
hervatten.
SPANJE.
REVOLUTIE-GEVAAR IN SPANJE?
Een onderhoud met Berenguer.
Webb Miller, een vertegenwoordiger van de
„United Press", heeft te Madrid den Spaan-
schen premier en minister van Oorlog, gene
raal Berenguer, geinterviewd. Terwijl hij even
antichambreerde, merkte de journalist duizen
den brieven en telegrammen op, welke door
Berenguer in verband met den mislukten aan
slag op zijn leven zijn ontvangen.
Met ongewone openhartigheid besprak Be
renguer de geruchten, welke den laatsten tijd
telkens weer zijn gelanceerd en in de café's te
Madrid het onderwerp der besprekingen ver
men, dat de oppositie, met inbegrip van de
socialisten, republikeinen en communisten, z»ch
krachtig voorbereiden tot een poging om een
revolutie teweeg te brengen, zoo mogelijk nog
vóór Maart. „Zij kunnen probeeren de verkie
zingen te voorkomen", zeide Berenguer, „maar
zij zullen daarin niet slagen. De socialisten, re
publikeinen, communisten en anarchisten zijn
het eens, zoolang zij over plannen praten, maar
wanneer het op handelen aankomt, kunnen
zij nooit tot overeenstemming geraken. Hun
plannen zijn steeds tot mislukking gedoemd,
daar hun belangen te ver uiteenloopen. Ik ge
loof niet, dat zij zich kunnen 'vereenigen in zoo
danige mate, dat dit moeite zou veroorzaken.
Is de tijd voor daden aangebroken, dan zullen
hun onderlinge geschillen die daden beletten.
Wij zijn volkomen zeker van de volledige
loyaliteit van het leger", voegde Berenguer er
aan toe. „en zijn in staat, aan alle moeilijkhe
den, welke zich eventueel mochten voordoen,
het hoofd te bieden".
Op de vraag, welke methoden naar zijn mee
ning de oppositie zou kiezen om te trachten,
de verkiezingen te voorkomen of onlusten te
weeg te brengen, antwoordde de premier, dat
zij misschien stakingen zal afkondigen en volks
oploopen zal uitlokken. Hij zeLe uiteen, dat
de jongste stakingen grootendeels moeten wor
den toegeschreven aan de economische situatie
in Spanje, welke overigens dezelfde is als in
andere landen.
Met betrekking tot de ontsnapping van den
bekenden vlieger Mello Franco uit de gevange-
nis verklaarde Berenguer, dat hij zich daarvan
niet veel aantrok. „Wanneer hij zich niet spoe
dig weer aanmeldt", aldus de premier, „zal
hij als deserteur uit het leger worden be
schouwd. Het zal hem dus geraden zijn, spoe
dig terug te keeren".
RUSLAND
DOODSTRAF IN HET RAMSINPROCES
GEëlSCHT.
Krylenko, de openbare' aanklager in het pro
ces tegen prof, Ramsin en andere leden der
z.g. industriepartij, heeft fusilleering van aMe
acht van sabotage beschuldigde personen ge-
eischt. In de gerechtszaal werd bij het uitspre
ken van dezen eisch een wild gejuich aange
heven.
NEGENTIG NIEUWE VLIEGTUIGEN VOOR
HET SOVJET-LEGER.
Als gevolg van de bolsjewistische campagne
voor versterking van het roode leger, welker
noodzaak de Sovjet-leiders motiveeren met de
ingebeelde interventieplannen der West-Euro-
peesche mogendheden men lijdt te Moskcu
aan een soort vervolgingswaanzin hebben
de inzamelingen onder de arbeiders in de Rus-
siche steden tot resultaat gehad, dat een aan
tal nieuwe vliegtuigen voor het roode leger
konden worden aangeschaft. In totaal zijn de
zer dagen een negentigtal machines met de
r.codiga manifestaties afin het Sovjet-leger
overgedragen^ De stad Moskou zoo meldt de
„Prawda", heeft 21 vliegtuigen geschonken,
Leningrad 10 en andere groote Russische ste
den elk zes a tien.
BRITSCH-1ND1E
ERNSTIGE TROEBELEN TE BOMBAY
229 Personen gekwetst.
Naar aanleiding van het einde der zevende
maand van Gandhi's gevangenschap is te Bom
bay, in weerwil van het verbod der politie een
betooging georganiseerd. In verband hiermede
kwam bet in den loop van den avond tot ern
stige ongeregeldheden, waarbij 229 personen
gekwetst werden en in het ziekenhuis verbon
den moesten worden. Van dit aantal moesten
er 123 tot verdere verpleging achterblijven;
vijftien hunner verkeeren in emstigen toestand.
AANVAL VAN AFRIDI'S OP EEN
BRITSCH DETACHEMENT.
Uit Pesjawar wordt gemeld: De Afridi's heb-
bën een hevig geweervuur geopend op een deta
chement dat naar zijn kamp terugkeerde, na
geposteerd te zi;n geweest bij een afdeehng
soldaten, die bezig is met den aanleg van een
weg bij de noordwest-grens. Een Engelsch ka
pitein werd gedood en een soldaat gewond Een
bataljon Britsch-Indië.jcït de Afridi's met
zware verliezen verdreven.
CHINA
TSJANG KAI-SJEK TREKT OP TEGEN
DE BANDIETEN.
Tsjang Kai-Sjek is aan boord van een ka
nonneerboot de Jangtsekiang opgevaren, om
persoonlijk de krijgsverrichtingen der regee-
ringstroepen tegen de bandieten en communis
tische afdeelingen te leiden, die gedurende ver
scheiden weken verwoestingen aanrichten in de
provincies Hoepeh, Hoenan, en Kiangsi. Tsjang
zal niets nalaten, om het land te bevrijden van
die voortdurende bedreiging.
De minister van Buitenlandsche Zaken,
Wang, heeft medegedeeld, dat het antwoord
van China betreffende de ex territorialiteit
aan de regeering van Engeland en van Ame
rika is overhandigd.
TWEEDE KAMER
DE LANDBOUW.
De te norren maatregelen.
Steun aan aardappelrr.eel-indus-
trie en aan suikerbietencultuur.
In de voortgezette zitting der Tweede
Kamer is gistermiddag aan de orde ge
komen de voortzetting van de beraadsla
ging over de afd. land'bouw van hoofdstuk
VI der Rijksbegrooting.
De heer Kersten (S. G. P.) waar
schuwt tegen het ste'.len van te veel
eischen aan de regeering inzake de land-
bouw-crisis.
Toch moet de regeering niet lijdelijk
toezien. Daartoe is de nood te hoog geste
gen, speciaal in den Zeeuwschen graan
bouw. Allereerste eisch is, dat de over
heid den landbouw ontheffe van alle hem
opgelegde lasten, van de sociale lasten cn
van het betalen van grondlastsen.
De heer W ij n k o o p (C. P. H.) acht de
crisis in de eerste plaats een gevolg van
overproductie
Spr. dient een motie in, waarin een we
ke ijksche steunuitkeering wordt gevraagd
aan kleine boeren en tuinders met een in
komen beneden 1500, waardoor bun dit
inkemen wordt gegarandeerd; voorts zoo
danige maatregelen, dat faillissement en
executie onmoge'ijk wordt en eindelijk
desverlangd rentelooze voorschotten aan
de kleine, niet kapitaalkrachtige boeren en
tuinders.
De motie, slechts ondersteund door de
heeren De Visser (C. P. H.), Braat (P. B.)
en Florig Vos (M. P.) maakt geen inder-
werp van beraadslaging uit.
De heer Van Voorst tot Voorst
(R. K.) zegt, dat in het buitenland fal van
maatregelen genomen zijn om den prijs
der landbouwproducten op peil te houden.
Hier is op dit gebied nog niets gedaan.
Dat heeft moedeloosheid en ongerustheid
in landboiiwkringen gewekt. De commissie-
Lovink heeft hard gewerkt, 'maar de le-
geering is te passief naar spr. nader uit
eenzet. Indien de regeering steun verleent,
zullen de werknemers in de bietenteelt op
de tegenwoordige voorwaarden kunnen
blijven werken.
Spr. behandelt vervolgens de dumping-
maatregeen van het buitenland. Het Ne-
derlandsche volk heeft aanspraak op be
scherming tegen deze abnormale en meer-
lijke concurrentie van het buiten'and. Ken
anti-dumping-wetgeving op korten termijn
is politiek mogelijk. De regeering dient
daartoe voorsiellen bij de Kamer in te
dienen. Voorts is een onderhandelingsba-
rief noodig, om van het buitenland ;on-
cessies los te krijgen. De regeering breide
verder den buiteniandschen voorlichtings
dienst uit, om nieuwe afzetgebieden *e
vinden. Men neme een voorbeeld aan De
nemarken.
De minister neme het initialief. Eindelijk
bepleit spr. wette ijke regeling van het
lagere land- en iuinhouwonderwijs.
De Minister van Binnenlandsehe Zaken
en Landbouw, de heer Ruys de Beo-
re n b r o u c k, behandeld allereerst ver
schillende detailpunten om daarna de eri-
sisvraagStrkken in onderling verband te
bespreken.
Publicatie rapport Lovir.k.
Tegen publicatie der rapporten van de
commissie-Lovink bestaat geen bezwaar,
wel tegen te vroege publicatie. Als een'ige
maatregel van de zijde der regeering
komt, waarborgt de behandeling voldoen
de openbaarheid. Heeft de Crisiscommissie
haar werk voleindigd, dan zal een over
zicht worden vergund aan iedereen
Voor spr. is alle aanleiding aanwezig,
de doeltreffendheid van de controle op den
export van aardappelen naar Ned.-Indië
nader te onderzoeken. Er worden pogin
gen gedaan om het uitgevoerde aartlappél-
pootgoed te verbeteren. Mochten deze
niet slagen, dan zal het dwingende appa
raat der wet in werking worden gesteld.
Do aandacht van de Landbouwcrisiscom
missie ia gevestigd op den invoer van
Dcensch vleesch en den uitvoer van paar
den.
Do heer Ebels vroeg de aandacht voor
de landarbeiders die in den tijd van top-
prijzen een plaatsje hebben gekregen
krachtens de Landarbeiderswet en die nu
de annuïteit niet kunnen betalen. Deze
moeilijke kwestie behoort ter beslissing niet
alleen aan den minister van landbouw.
Spr. kan geen enkele toezegging doen.
Naar de te hooge keurloonen bij uit-
voer van vee en aardappelen zal een nader
onderzoek worden ingesteld. Ook zal een
systematisch onderzoek naar den afzet
van aardappelen worden bevorderd. Wat
de zangvogels betreft wordt gezocht naar
een oplossing, welke de wenschen der vo
gelbeschermers wel zal bevredigen. In-
tusschen zal de uiterste linkervleugel, die
geen enkelen vogel in een kooi gedoogt,
wel niet geheel bevredigt zijn. Spr. kan de
verzekering geven, dat de. regeering tracht
ten spoedigste naar een oplossing te ko
men. Inzonderheid zal daarbij aan den
massa^uitvoer aandacht worden geschon
ken.
De heer Lockefeer wees op den critie-
ken toestand in Zeeland Het is spr. bekend
dat den laatsten tijd de opzegging van hy
potheken een omvang heeft aangenomen
eenigermate boven het normale. Spr.'s
aandacht is daaraan gewijd.
Wat den Rijkssteun reeds over 1931 voor
het wetenschappelijk instituut voor de
Aaismeersche kweekers betreft, door den
heer Lovink gevraagd, spr. wil daarover
eens nadenken. In elk geval zal bij de
voorbereiding voor de begrooting van 1932
daarmee rekening worden gehouden. Spr.
zal de gevraagde ingrijpenoe wijziging in
do onderwijsregeling grondig doen onder
zoeken.
De regeering erkent, dat sommige tak
ken in den landbouw in groote malaise ver
keeren. De toestand in de gemengde bedrij
ven is op het oogenblik nog vrij gunstig.
Maar ook de andere takken van volks
welvaart verkeeren in cri'.ieken toestand.
Dat wordt in landbouwkringen wel eens
uit het oog verloren. De regeering moet
andere takken van de volkswelvaart niet
uitschakelen, waar zij den landbouw wil
helpen.
Bovendien kost hét overwinnen van
moeilijkheden bij de voorbereiding van hulp
aan den landbouw tijd. Een wetsontwerp
moet nog een heelen weg doorloopen, na
dat het het departement heeft verlaten.
Men heeft aangedrongen op een systeem
van maatregelen. Men wijst op het urgen
tieprogram der drie landbouworganisaties.
Moest over al die punten tusschen de de
partementen overleg worden gepleegd, dan
zou in 1931 het complex van maatregelen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De debatten in den Duitschen rijksdag
omtrent de noodverordening.
Dreigt er revolutie-gevaar in Spanje.
Eon doodelijke tr.ist in de omgeving van
Luik. Circa 40 sterfgevallen. (Buitenland
sche Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
De landbouwcrisis in de Tweede Kamer
besproken. Toezeggingen van den Mi
nister. (lste blad).
HOOGMADE.
JUBILEUM J. JANSEN.
Morgen hoopt de lieer J. Jansen, thans
directeur, den dag te herdenken, waarop
hij vcor veertig jaren lid werd vanhet
Zangkoor.
Móge hij nog vele jaren ter eere Gods,
zijn beste krachten wijden aan den zang
in Gods huis. Dit is de hartewenscli van
alle leden van het R. K. Zangkoor te
Hoogmade.
nog niet gereed zijn. Het groote voordeel
der commissie-Lovink is, dat zij wetsont
werpen samenstelt, telkens een afzonder
lijk voorstel indient en dan wacht, totdat
een nieuw complex gereed is.
Leniging nood aardappelmeel-
producfie.
De volgende week zal de Kamer een
wetsontwerp tot leniging van den nood bij
de aardappelmeelproductie in het noorden
des lands bereiken.
Eenigen tijd van overleg was noodig om
te bereiken, dat de oude crediteuren niet
in nadeelige positie zouden komen tegen
over den Staat als nieuwe crediteur. De
heer Van Rappard was onbillijk tegenover
de regeering, toen hij opmerkte, dat het
Suikerwetje niets heeft uitgewerkt. Sinds
dien is de wereldprij8 immers nog meer ge
daald. Het economische Suikerrapport van
de commissie-Lovink is thans in onderzoek.
Steun suikerbietenteelt
Aan de ontworpen motie van den heer
Van den Heuvel heeft spr. geen behoefle.
Zonder motie zal de voorbereiding dezer
aangelegenheid geen dag langer duren.
Spr. twijfelt echter of het mogelijk zal
zijn vóór Kerstmis een wetsontwerp in te
dienenmaar de regeering is bereid, de
suikerbietenteelt met een wettelijken maat
regel te helpen.
Verlaging spoorwegtarieven.
Wat de verlaging der spoorwegtarieven
betreft, de technische kant der kwestie
hort thuis bij de Waterstaatsbegrooting.
Het zoeken naar afzetgebied wordt aller
minst uit het oog verloren. De wensch om
den landbouw tijdelijk te ontheffen van de
sociale lasten lijkt heel billijk. Maar daar
aan zit: en ernstige consequenties vast en
de regeering heeft tegen dat denkbeeld
ernstig bezwaren.
