22ste Jaargang
DINSDAG 2 DECEMBER 1930
No. 6761
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
UIT DE RIJNSTREEK
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per postt f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'B ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
PLANNEN VOOR DE GROOTE
CONFERENTIE.
In 1932 te Weenen?
In vooraanstaande volkenbondskringen
verluidt, dat op het oogenblik overwogen
wordt, de groote internationale ontwape
ningsconferentie in 1932 te Weenen bijeen
te roepen. In zijn komende Januari-zitting
zou de raad van den volkenbond beslui-
ten, om de conferentie te doen aanvangen
op 1 Februari 1932. i
Volgens de tot dusver besproken plan- 1
nen zou het de bedoeling zijn, de conferen-
tie in tweeën te houden, n.l. een zitting
in Februari, waarin besloten wordt, de
conferentie eenige maanden te verdagen
en een tweede zitting in den herfst van
1932.
De jaarlijksche September-assemblée zou
dan voor 1932 moeten vervallen of van zeer
korten duur zijn, aangezien bijna alle eer
ste ministers van buitenlandsche zaken ter
ontwapeningsconferentie aanwezig zouden
moeben zijn.
Men voorziet, dat de wereld-ontwape-
nings-conferentie de grootste tot nog toe
door den volkenbond gehouden internatio
nale conferentie zal worden aangezien oiVge-
veer 60 staten met delegaties van allicht
50 bot 60 personen eraan zullen deelne-
men.
Met het oog op deze menschen-menigte j
schijnt algemeen de meening te bestaan,
dat het houden van deze conferentie te
Genève, met het oog op de daai bes hik-
bare ruimte niet mogelijk zal zijn.
De hoofdsteden der overige Europee-
sche groote mogendheden komen uit poli
tieke overwegingen niet in aanmerking
als oonferentiesteden. Zoo zou de keus op
Weenen zijn gevallen, dat bovendien in den
Hofburg voldoende ruimte voor dergelijke
omvangrijke bijeenkomsten biedt.
bracht, als grondwetwijzigende bepalingen
zijn uitgesloten.
Het derde belangrijke deel der noodver
ordening omvat maatregelen rot onder
steuning van den noodlijdenden landbouw.
In dit deel zijn tot veiligstelling der bin-
nenlandsche productie zekere tolwijzigin-
gen voorzien, verder zijn belangrijke be
palingen in de wet op het brood, bijv. be
treffende den bijmengingsdwang en de
voorschriften van de aan den Rijksdag
reeds voorgelegde handelsklassenwet op
genomen.
Naar wij vernemen, zal de rijksregeering
van den rijksdag eischen, dat de noodver
ordening voor Zaterdag wordt afgedaan.
De rijkskanselier zal Woensdag een groote
verklaring afleggen, waarin deze eiscb on
getwijfeld zal vervat zijn.
VOLKENBOND
COLIJN'S AFTREDEN ALS PRESIDENT
DER ECON. CONFERENTIE.
Oordeel der Berlijnsche pers.
Omtrent het aftreden van oud-minister
Colijn als voorzitter van de economische
conferentie van den Volkenbond zegt de
„Berliner Börsen Curier", dat ;t magere
resultaat der conferenties, waarover ook
de Duitsche gedelegeerden zich hebben
beklaagd, niet feller kon worden gevonnist
dan door het aftreden van Colijn Het „Ber
liner Tageblatt" zegt, dat de beslissing
van Colijn buitengewoon te betreuren is,
daar hij als leider der conferenties bijzon
dere bekwaamheid aan den dag beeft ge
legd. «Tol."
DUITSCHLAND
DE NIEUWE NOODVERORDENING.
Door Rijkspresident Hindenburg
geteekend.
De Rijkspresident heeft de iiem door de
Rijksregeering voorgelegde noodverorde
ning tot saneering van de staathuishouding
en de financiën op grond van art. 43 van
de rijksgrondwet in de late avonduren on-
dertcekend, en tot afkondiging in het
staatsblad doorgezonden.
De noodverordening bestaat in hoofd
zaak uit drie deelen.
Allereerst bevat zij, op grond van de in-
tussehen opgedane ervaringen en waarde
volle politieke aansporingen, zekere wijzi
gingen in de noodverordening van 26 Juli
j.l. bijzonder inzake de ziekteverzekering,
de werkloozenverzekering en de gemeente-
financiën.
De bijdrage van vijftig pfennig voor de
Ziekteverzekering wordt aan de afgevoer
de en de vijf laagste klassen der werkloo-
zen kwijtgescholden. Voorts zal het on-
dersteuningsrecht der jeugdige werkloo-
zen, die tot het ouderlijk gezin behooren,
worden uitgebreid. Tot nu toe waren kin
deren uitgesloten, thans zal de grens bij
16 jaar getrokken worden. Naar schatting
zal dat vijf millioen M. meer kosten.
Bovendien zal belasting op het drank-
verbruik vervallen en in de gemeenten,
waar zij reeds is ingevoerd, zal zij niet
langer dan tot 1 April 1932 gelden. Het bier
wordt in elk geval uitgezonderd, omdat
dit reeds zwaar belast is.
Verder bevat de nieuwe noodverorde
ning het economische en financioele plan
der rijksregeering, in den vorm waarin de
rijksraad dit goedgekeurd heeft. Alleen in
zooverre zijn zekere veranderingen aange
ENGELAND
STAKING IN SCHOTLAND DUURT
VOORT.
Onderhandelingen te Glasgow tot nu toe
zonder resultaat.
Tegen alle verwachtingen in zijn de
Schotsche mijneigenaars en mijnwerkers
gisteravond uiteengegaan zónder dat een
regeling tot stand is gekomen Heden wor
den de onderhandelingen in Glasgow
voortgezet, doch inmiddels duurt de sta
king in Schotland voort.
Ongeveer 18 procent van de 92.000 mijn
werkers aldaar zijn gisteren aan het werk
gebleven.
De steenkolenhandelaren te Glasgow
hebben onmiddellijk de situatie benut om
de prijzen voor huisbrand te verhoogen. Iri
Zuid-Wales hebben eenige duizenden mijn
werkers, onder invloed van de communis
ten, besloten, te weigeren zich neer te leg
gen bij de beslissing van de districtsfede
ratie, die Zaterdag de voorloopige rege
ling aanvaardde.
RUSLAND
HET VERZET DER BOEREN.
Geweervuur over de grens.
Betrouwbare inlichtingen uit het Sov
jet-gebied, grenzend aan Estland en Let
land, melden aan de „Times", dat de boe
ren aldaar groote hoeveelheden vlas en
andere producten vernietigen, liever dan
deze uit te leveren aan de Sovjet-autoritei
ten. De guerilla tusschen de boeren en de
soldaten, die door de Sovjetamblenaren be
last zijn met het inzamelen van de land
bouwproducten, strekt zich uit over een
aanzienlijk gebied van Cstrof als centrum.
Voor zoover thans geconstateerd kan wor
den bereiken slechts zeer weinig vluchte
lingen het gebied van Letland en Estland.
Het is moeilijk, zich een duidelijk beeld te
vormen van den ernst der onlusten, dio
zich blijkbaar naar het binnenland ver
plaatsen. Gedurende den geheelen dag
wordt geweervuur gehoord.
DE GERUCHTEN OVER STALIN.
„Le Journal" bevat een artikel over de
jongste gebeurtenissen te Moskou. Het
blad noemt den naam van zijn zegsman
niet, doch verklaart, dat deze door zijn
positie in staat is geweest de gebeurtenis
sen te Moskou te volgen.
De geruchten over een grooten opstand
tegen Stalin zijn valsch. De groote massa
der boeren is nog niet in beweging geko
men, doch, daarentegen is het in de toon
aangevende kringen tot een ernstige crisis
gekomen.
Het vijfjarenplan is mislukt en dit heeft
de positie van Stalin verzwakt. Verschei
dene ambtenaren en leidende personen van
de Gépeoe en van den raad van volkscom
missarissen, benevens vele ambtenaren
in de provincie, vorderen een zekere vrij
heid voor hervormingen gedeeltelijk zelfs
voor de invoering van een zuiver parlemen
tair stelsel.
Het voornemen moet bestaan, om op een
begin December te Moskou te houden con
gres het ontslag van Stalin te eisc.hen.
Stalin heeft echter lucht van de zaak
gekregen en daarom Ry kof f gedwongen te
verdwijnen. Talrijke ledên van de opposi
tie zijn gearresteerd, en zullen terecht ge
steld worden.
Daarentegen heeft de volkscommissaris
van het leger Woroschiloff zich tegenover
Stalin gehandhaafd. Hij heeft op de drei
gende ontevredenheid in het roode leger en
de talrijke plaatselijke opstanden in de
provincie gewezen.
Ten slotte heeft hij met zijn aftreden
en met een opmarsch van het roode leger
tegen Moskou gedreigd.
CHINA.
CHINA'S PERSVRIJHEID WORDT
ZEER BEPERKT.
Tal van publicaties verboden.
Naar uit Nanking wordt gemeld, zullen
in China nieuwe perswetten woiden afge
kondigd, welke de persvrijheid op verschei
den punten aanmerkelijk zullen beperken.
O-a. verbieden de nieuwe-wetten aanvallen
op de Kwomintang en op de beginselen van
Seen Jat-sen. Verder zijn alle publicaties
verboden, welke de openbare veiligheid en
de goede zeden in gevaar kunnen bren
gen. De Chineesche minister van Biunen-
landsche Zaken krijgt het recht, ook bui
tenlandsche bladen in beslag te laten ne
men, die inbreuk maken op deze voorschrif
ten. Voorts zullen alle bladen, die onjuiste
berichten publiceeren, in beslag worden
genomen.
R.-K. KAMER-CENTRALE LEIDEN.
Aan de besturen der aangesloten plaat
selijke R.-K. Kiesvereenigingen is door het
bestuur van bovenstaande Centrale de vol
gende circulaire gezonden:
„Door tusschenkomst van ons secreta
riaat te Gouda (Karnemelksloot 58) is te
gen betaling van 40 cent per exemplaar een
brochure, groot 87 bladzijden, verkrijgbaar
getiteld „Het beleid der gemeente met be
trekking tot belastingen, bedrijven en so
ciale voorzieningen, mede in verband met
de belangen der groote gezinnen" (inleidin
gen door mr. G. C. J. D. Kropman en T.
Keestra), voorafgegaan door een „Korte
beschouwing over de nieuwe wet op de fi-
nancieele verhouding tusschen het Rijk en
de Gemeenten" door .\rof. mr. dr. J. J. van
der Grinten.
De aanschaffing van deze brochure lijkt
ons niet alleen van belang voor de be
stuursleden (en leden) uwer vereeniging,
doch ook zeer gewenscht voor R.-K. Ge
meenteraadsleden.
Bestellingen worden ingewacht tot en
met 15 December as., waarbij wij er Uwe
aandacht op vestigen, dat gelijktijdig post-
wissel moet worden ingezonden voor het
verschuldigde bedrag. Na 15 December kan
niet meer via ons secretariaat worden be
steld.
Ingevolge de dezerzijds gedane toezeg
ging herinneren wij U Br aan, dat de secre
tarissen der R.-K. Kiesvereenigingen vrien
delijk worden verzocht, om, vanaf 1 Jan.
a.s. verhuizen van R.-K. kiezers en kie
zeressen naar een gemeente die gelegen is
binnen den Kamerkring Leiden, op te ge
ven aan ons secretariaat te Gouda (Karne
melksloot 58), alwaar men dan voor door
zending van die kennisgeving aan de be
treffende kiesvereeniging zal zorgen.
Het nut van een dergelijke kennisgeving
behoeven wij u niet te schetsen; u begrijpt
dat ten volle. En dat dit nut niet weinig
wordt verhoogd indien men daarbij tevens
eventueel eenige inlichtingen geeft, die
waard zijn geweten te worden in de nieu
we plaats van vestiging, behoeft evenmin
Gaarne zullen wij deze nieuwe taak aan
vaarden Dat men er dan ook een dankbaar
gebruik van make.
Ten slotte herinneren we u aan het,
door de huidige kieswet mogelijk gemaak
te, stemmen bij volmacht, waarvoor 31
December als uiterste termijn geldt. De
wijze waarop u in uwe gemeente de aan
dacht van de R.-K. kiezers en kiezeressen
hierop wilt vestigen, laten wij gaarne aan
u over."
DOOR HAGELSLAG GEDUPEERDE
N.-HOLL. TUINDERS.
Geen steun van de provincie,
doch 92.000 van andere zijde.
Naar aanleiding van de verzoeken van
B. en W. van Harenkarspel, Schagen en
St Maarten van het regelingscomité te
Harenkarspel en de comité's tot beharti
ging van de belangen van land- en tuinbou
wers in de Streek en in Kennemerland, die
ten gevolge van regen en hagelslag in Juni
van dit jaar belangrijke schade hadden ge
leden aan land- tuinbouwgewassen, om vau
provinciewege steun te verleenen deelen
Ged. Staten mede, dat hun reeds in het
begin van Juli bleek, dat het Nationaal
Steuncomité Stormramp 1927 bereid was,
een gedeelte van het in 1927 overgehouden
batig saldo ter beschikking te stellen ter
vergoeding van de schade aan land- en
tuinbouw in Noord-Holland toegebracht.
De totalen van de vergoedingen zijn
dezer dagen aan de beide comité's ad hoe
overgemaakt ter verdeeling onder de be
langhebbenden, met aftrek van het bedrag
dat door het comaité voor het Noorden der
provincie reeds uit particuliere bijdragen
was bijeengebracht. De overgemaakte be
dragen beliepen resp 47.333 en 44.591.
Aangezien op deze wijze de benadeelden
e«n alleszins redelijke vergoeding voor de
geleden schade hebben ontvangen, be
staat er naar 't oordeel van Ged. Staten
voor het beschikbaar stellen van een bij
drage uit de provinciale kas voor dit doel
géén reden.
NOODLIJDENDE TUINDERS.
Naar het „Hbld." meldt zal waarschijn
lijk nog deze maand in de Prov. Staten van
Zuid-Holland een onderwerp in behande
ling komen, waarin wordt tegemoet geko
men aan een door de tuinders van Ter
Aar-Nieuwveen gedaan verzoek om ga
rantie voor te verleenen credieten.
TEGEN HET MAALGEBOD.
Wij ontvingen nog een adres aan de
Tweede Kamer tegen het ontwerp-Tarwe
wet van den Ned. Bakkersbond. Eén der
argumenten is, dat de stijging van den
broodprijs slechts zóó weinig zal bedragen
1/2 cent per brood van 800 gram dat
de bakkers deze niet in rekening kunnen
brengen, zoodat zij 't zijn, die vóorloopig
den steun aan de tarweverbouwers zullen
betalen.
Verder publiceert het tijdschrift der Ned.
Mij. voor Nijv. en Handel een artikel v£n
den heer Jan Schil thuis tegen het ont
werp (benadeeling meelimporteurs, biscuit
fabrieken, pluimveehouders, eierenexpo'rt,
broodconsument, scheepvartlijnen en ver
voerbedrijven, kostbaar wegens ambtelijk
toezicht, enz.).
Voorts bevat het blad een artikel van
den secretaris, mr. Biereus de Haan, die
de voorkeur geeft aan credieten tegen ma
tige of geen rente, desnoods subsidies of
kwijtschelding of opschorting van belas
tingschuld.
Een wetenschappelijk onderzoek bij
Paul Diebel.
Voor een besloten kring van genoodigde
geneesheeren heeft Diebel in Den Haag
gedemonstreerd. Hij wist uit een talkklier
tje b'-oed te persen, maar het bloed weenen
lukte heelemaal niet. Een na een met den
gladden kant van een reageerbuisje op het
linker bovenbeen getrokken dwarsstreep,
die rood begon te schijnen, werd psycho
geen geacht. Het door de geneesheeren
verlangde bewijs van bloed zweeten op
twee plaatsen bracht Diebel in de war en
het bleek een te zware eisch. Zijn oogen
werden hyper a-emisch bevonden.
Geen goedkoope rijwielplaatjes.
In de Mem. van Antwoord nopens de
begrooting van financiën merkt de minis
ter op, dat tegen het denkbeeld, rij wie be-
lastingmerken na een zeker tijdstip in het
belastingjaar tegen verminderden prijs
verkrijgbaar te stellen, of het belastingjaar
in twee tijdperken te verdeelen en voor
elk dier tijdperken belastingmerken tegen
het halve tarief beschikbaar te stellen, be
zwaar bestaat, omdat toeneming van ont
duiking het gevo-lg hiervan zou zijn.
Deze door velen gewenschte regeling zal
er dus niet komen
Te Arnhem is overleden, 83 jaar oud,
mr. E. G. C. Scheidius, kantonrechter
te Arnhem. De overledene zou op 9 Decem
ber juist veertig jaar het ambt van kan
tonrechter hebben vervuld. Hij was een
geziene figuur, die zich in tal van belang
rijke functies op het gebied van armen
zorg en weldadigheid bewoog.
Na een kortstondige ongesteldheid is
overleden burgemeester A. M. A. Wolters,
burgemeester van Heesch.
Aan architect Kropholler is opgedra
gen het maken van een raadhuis te W a a 1-
w ij k.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Diefstal. Door J. M. werd bij de poli
tie aangifte gedaan van de vermissing van
een pakje van zijn rijwiel dat hij voor het
café van den heer B. in de Hooftstraat had
neergezet. Het pakje bevatte pas gekochte
kleed'ngstukk en.
Aanvaring. Gisteren had op den Rijn
nabij s Molenaars een aanvaring plaats
tussc.keu en vlet van den schipper L. K.
en een oasseerende vlet van de Haagsche
zand-exploitatie-Mij. Eerstgenoemd vaar
tuig werd zoodanig beschadigd., dat hel
dreig le te zinken. De vlat werd diieci
naar de scheepswerk van Jen heer K. ge
sleept ooi ter reparatie te worden gesteld.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het verluidt, dat er plannen bestaan
voor een groote ontwapeningsconferentie
in 1932 te Weenen.
De mijnwerkersstaking in Schotland.
De nieuwe noodverordening door pre
sident Hindenburg geteekend.
BINNENLAND.
Een familiedrama te Groningen. Echt
paar doodgevonden. (Gem. Ber. 2de blad).
Een liefdesdrama te Rijsbergen. Dubbele
moordaanslag en zelfmoord. (Gem. Berich
ten, 2de blad).
LEIDEN.
Hier tor stede is overleden prof. dr. H.
T. de Graaf. (1ste blad).
ZEVENHOVEN.
Geboren: Martina Maria, d. van A.
H. le Groot en K. Pietorre.
Gohuwa: B. C. de Groot en M O.
Fredenks. C. W. Koelenian en .1 C.
Vink.
ZOETERWOUOE.
Hoofd der school. Voor de vervulling
van de vacante betrekking van hoofd dei-
openbare lagere school alhier, ingaande I
Februari 1931, hebben zich 12 sollicitanten
aangemeld.
Diphterie. Ook in deze gemeente is
thans een geval van diphterie waargeno
men, n.l. bij een 8-jarig kind aan.den Hooge
Rijndijk.
Arbeidsbeurs. Gedurende de afgeloo-
pen maand werden bij het correspondent
schap der arbeidsbemiddeling 41 personen
ingeschreven waarvan er door bemidde
ling van den correspondent 19 geplaatst
konden worden. Op liet einde dor maand
stonden nog 22 werkzoekenden ingeschre
ven.
De Noordbuurtsche weg. Dezer (la
gen is men begonnen met het verbeteren
van den Noordbuurtschen weg. Het pa ar
denpad wordt thans weggewerkt, terwijl
eene verharding van keislag wordt aan
gebracht, waarover weer een dikke laag
grind wordt gebracht.
Het rooilijnplan H. R. Naar we ver
nemen is een groot aantal bezwaren inge
bracht door verschillende eigenaren van
gronden langs den Rijksstraatweg, tegen
het door den Raad vastgestelde ontwerp-
rooilijnenplan aan den Hoogen Rijndijk.
BODEGRAVEN.
St. Elizabeth. In het patronaat wer
den de kleedingstukken tentoongesteld, die
door do St. Elizabethvereeniging in de
loop van het jaar voor de armen zijn ver
vaardigd. Er was een groote verscheiden
heid onder- en bovenkleeren voor jongens
en meisjes. Keurige jurkjes, manteltjes,
schortjes en sporthemden, bonevens wollen
en katoenen onderkleeren. Van de gelegen
heid tot bezichtigen werd een ruim ge-'
bruik gemaakt. Voor menig huismoeder,
wier kinderen op kleedingstukken worden
verrast, en dit getal wordt steeds groo-
ter, werd ons meegedeeld, is deze vereeni
ging oen ware steun en hulp. Zooals wel
te begrijpen, is hiermede de kas aan den
bodem en nu moet voor de Nieuwjaar nog
gezorgd worden voor ouden van dagen. De
dames Kelfkens, v. Niekerk en Hoeks, die
de leiding hebben van deze vereeniging,
zijn gaarne bereid hun bemiddeling te ver
leenen aan diegenen, die in dezen rijd van
groote werkloosheid, hun minderbedeelde
medemcnschen willen steunen en bijstaau.
Zij kunnen dan overtuigd ziju, dat hun ga
ven goed besteed worden.
Gymnastiek-vereen. Naar wij verne
men zal fle R. K. Gymnastiek vereeniging
haar eerste uitvoering geven op 2en Kerst
dag.
Overmaas IIBodegraven II 31.
Ook deze ontmoeting eindigde natuur
lijk met een nederlaag der Bodegraven-
reserves, doch dat het met 5 invallers uit
komende rood-zwarte team de nederlaag
tot slechts 31 wist te beperken, nadat tot
in de laatste minuut de thuisclub het niet
verder dan 21 wist te brengen, pleit voor
het spel van het Bodegraven-elftal en geeft
weer moed voor de toekomst, Van 't Hoog
scoorde het eenige doelpunt van Bodegra
ven, terwijl pas in de laatste minuut een
derde doelpunt van de thuisclub de over
winning tot een feit maakte.
