22ste Jaargang
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1930
No. 6750
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
KERKNIEUWS
LUCHTVAART
3)e £cicbolie 6ou/ïa/nt
DE ABONNEMEN1SPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2 60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'6 ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
j)it nummer bestaat uit twee bladen
VOLKENBOND
DE ECONOMISCHE CONFERENTIE
TE GENEVE.
Het voorstel van Nederland.
De uiting van teleurstelling van dr. Ne-
derbragt gistermorgen op de economische
volkenbondsconferentie over de verklaring
der Fransche en Duitsche delegaties met
betrekking tot het Nederlandsche voorstel
tot onderhandelingen om tot tariefverla
ging te komen, heeft gistermiddag aanlei
ding gegeven tot meer geruststellende ver
klaringen, zoowel van Duitsche als van
Fransche zijde.
De Fransche gedelegeerde verzekerde
aan dr. Nederbragt de sympathie van
Frankrijk voor Nederland en den wensch
van Frankrijk, de handelsbetrekkingen met
Nederland niet te verzwakken.
De Fransche uitvoeren naar Nederland
zijn vrijwel even groot als de Nederland
sche uitvoeren naar Frankrijk en beide
landen hebben belang erbij, dat deze toe
stand zoo blijven zal.
De Fransche gedelegeerde verzekerde,
dat Frankrijk bereid is, met Nederland in
gedachtenwisseling te treden over bijzon
dere Nederlandsche wenschen tot tarief
herziening.
De Duitsche gedelegeerde verklaarde,
dat hij gistermorgen niet in het bijzoader
over Nederland had gesproken, omdat or
op het oogenblik Nederlandsch-Duitseue
onderhandelingen aan den gang zijn in een
vriendschappelijken geest en het hem niet
wenschelijk toescheen, deze in het open
baar voor de conferentie te brengen.
Het sprak echter vanzelf, dat Duitsch-
land het betreuren zou, als Nederland zijn
vrijhandelstelsel zou opgeven, gelijk hij dit
gisterochtend ten opzichte van Engeland
had verklaard.
Na sluiting van de algemcene discussies,
waarbij Zweden en Denemarken nog het
Nederlandsck standpunt hadden verdedigd
besloot de conferentie, op voorstel van
voorzitter Colijn, zoowel de Nederlandsche
als de Engelsche voorstellen in een klei
nere commissie verder te behandelen.
SPANJE.
ONRUST OVER HET GEHEELE LAND.
Verscherping van den toestand.
Uit het gekeele land komen vrij onrust
barende berichten omtrent den toestand.
V. D. meldt uit Madrid, dat de algemeeno
staking voor onbepaalden tijd is afgekon
digd, d.w.z. totdat de regeering de anar-
chistisch-communistische syndicaten offi
cieel zal erkennen.
Ook in Valencia, Granada en Bilbao,
waar 'de syndicalisten de arbeidersmassa's
beheerschen, is de algemeene staking uit-
In Valladolid hebben de arbeiders zich
met die in genoemde steden solidair ver
klaard en zijn eveneens in staking gegaan.
Ook de arbeiders der spoorwegwerk-
plaatsen hebben het werk neergelegd.
Men vreest, dat ook het personeel der
Spaansche spoorwegmaatschappijen, die
voor het grootste gedeelte particuliere on
dernemingen zijn, in staking zal g.ian,
waardoor het verkeer in Spanje volkomen
zou worden ontwricht.
Bloedige botsingen te Barcelona.
Te Barcelona hebben de stakers ernstige
onlusten veroorzaakt. In vele wijken van
de stad is het tot straatgevechten geko
men, waarbij van vuurwapenen gebruik
werd gemaakt.
Voor het standbeeld van Columbus en
op het universiteitsplein waren de opstoot
jes het hevigst. Op dit plein werden de
meeste personen gewond en o.a. ook een
lid van de civiele garde, die van zijn paard
viel, toen dit door een schot werd gedood.
Het totaal aantal dooden bedraagt vijf,
dat der gewonden 40; van de 250 arrestan
ten zijn er 80 naar de gevangenis overgo-
bracht, terwijl de anderen zijn vrijgelaten.
Toen het bekend werd, dat de burge
meester en de koofd-commissaris van po
litie den nacht in het stadhuis wilden door
brengen, verzamelden zich een groep van
300 jongelieden voor het gebouw, die „leve
Rusland" riepen en revolutionnaire liede
ren zongen.
Later op den dag begon de toestand
weer eenigszins normaal te worden. De ban
ken en eenige winkels werden geopend, de
café's werden druk bezocht. Er rijden ech
ter slechts weinig trams en autobussen,
De burgermeesters, wethouders en secretarissen van omliggende gemeenten brachten gisteren
een bezoek aan Noordwijkerhout, ter bezichtiging van het nieuwe Raadhuis.
Foto Slegtenhorst
alle onder bescherming van leden der ci
viele garde. De vrije vakvereenigingen heb
ben een manifest gepubliceerd-, waarin zij
mededeelen bereid te zijn het werk te her
vatten, mits de regeling afdoende waai-
borgen geeft voor de veiligheid der arbei
ders.
Madrid is rustig.
Uit Madrid wordt gemeld, dat het on
derwijs aan de universiteit en andere in
richtingen van onderwijs, dat gestaakt was
in verband met de wanordelijkheden van
Vrijdag j.l. gister overal op normale wijze
is hervat. In de stad is het volkomen rus
tig. In de bouwbedrijven is het werk nog
niet hervat. De vakvereeningsleiders had
den opdracht gegeven het werk te hervat
ten, doch door een klein gedeelte der
bouwvakarbeiders, dat behoorde tot het
Syndicato Unico, werd geweigerd hieraan
gevolg te geven. De stakers zijn echter
gaan posten bij de huizen, waar nog werd
gewerkt en zijn er in vele gevallen nog in
geslaagd de werkwilligen tot staking te
bewegen. De politie heeft veertig personen
In Alicante wordt thans geen enkel blad
gepubliceerd, terwijl het werk in de ha
ven is stilgelegd. Studenten en arbeiders
trekken door de straten en dwingen de
winkels tot sluiting over te gaan. De gou
verneur van de stad meldt echter, dat de
toestand niet ernstig te noemen is.
In Sevilla zijn gisteren de studenten
vier-en-twintig uur in staking gegaan als
sympathiebetuiging met de staking te Ma
drid. Zij trokken in optocht naar de villa
van den gouverneur om hem een protest
voor te leggen. De politie voerde een char
ge uit en dreef de betoogers uiteen.
FINLAND
EEN SUCCES DER LAPPO.
De wet tot bescherming van de republiek
in werking getreden.
De wet tot bescherming der republiek
in Finland is thans aangenomen en in wer
king getreden, hetgeen een groot succes
voor de Lappo-beweging beteekent.
De regeering krijgt nu nieuwe bevoegd
heden en volmachten, om de communisten
te bestrijden. De Lappo-beweging heeft
niet alleen het initiatief genomen tot in
diening van dit wetsvoorstel, maar zij heeft
ook alle mogelijke moeite gedaan, om het
aannemen van dit wetsvoorstel te verzeke
ren.
Herhaaldelijk hadden trouwens de lei
ders der Lappo te kennen gegeven, dat,
wanneer deze wet niet werd aangenomen,
zulks zeer verstrekkende gevolgen zou
kunnen hebben, daar zij (de Lappoërs) dan
genoodzaakt zouden geweest zijn „naar
andere dan parlementaire strijdmiddelen
uit te zien".
Enkele dagen vóór de zitting van het
parlement, waarin de. beslissing zou val
len, was het nog niet zeker, of de wet er
wel door zou komen. De sociaal-democra
ten hadden het in hand om de wet
te doen verwerpen, «-a-meer ook maar óén
stem van de burgerlijke partijen zou ver
loren gaan. Maar de vereischte meerder
heid van twee-derde, die in dat geval niet
aanwezig geweest zou zijn, is thans be
haald dank zij de absolute eenstemmigheid
der burgerlijke groepen.
Intusschen, al is de aanvaarding der wet,
inderdaad een succes der Lappo, de drei
gementen dezer lieden hebben hiertoe wei
nig bijgedragen. De burgerlijke partijen
waren zelf overtuigd, dat de regeering over
meer macht en bevoegdheden moest be
schikken, om de communisten te kunnen
bestrijden. In Finland weet zelf de linker
zijde der burgerlijke partijen heel goed,
dat de buurtschap der sovjets een zeer
ernstig gevaar oplevert: en dat heeft bij
hen den doorslag gegeven om dit wetsvoor
stel te steunen.
In dit verband is het ook interessant, te
vernemen, dat de onlangs ontvoerde oud
president Stahl'oerg, ofschoon hij op po'i-
tiek terrein lijnrecht staat tegenover de
Lappo, toch krachtig gepleit heeft voor
aanneming van het wetsontwerp tot be
scherming van de republiek.
ARABIE
EX-KONING HOESSEIN OVERLEDEN.
Koning Hoessein van Hedsjas is gister
in den ouderdom van 77 jaar op Cyprus
overleden.
In den wereldoorlog koos hij de zijde
van de Entente en proclameerde in 191G
de onafhankelijkheid van Hedsjas.
In 1917 liet hij zich uitroepen tot koning
HOESSEIN.
van Arabië. Zijn zoofts zijn koningen van
Irak en Transjordanië geworden.
In 1924 werd hij tot abdicatie gedwon
gen en woonde sedert op Cyprus.
Zijn bestaan daar was niet schitteren.!.
Zijn schuldeischers hebben het hem vaak
zeer lastig gemaakt.
CHINA.
BANDIETEN AAN DEN JANGTSE.
Amerikaansche kanonneerboot beschoten.
Naar het Amerikaansche departement
van buitenlandsche zaken bekend maakt,
werd Maandag een Amerikaansche kanon
neerboot op den Jangtse, tot tweemaal toe
door bandieten beschoten. Het schip beant
woordde echter het vuur en dreef de roo-
vers op de vlucht. Aan boord werd nie
mand gewond. Of in het andere kamp doo
den of gewonden zijn gevallen, is niet be
kend.
TWEEDE KAMER
STA ATSBEG ROOTING.
De salarissen. S. D. A. P.
en mobilisatie. Buitenland
sche Zaken.
Bij de replieken op de algemeene beschou
wingen is gisteren o.a. dr. Nolens (R.K.)
aan het woord gekomen.
Men was in spanning wat de leider der
katholieke fractie zou verklaren omtrent de
salariskwestie.
Dr. Nolens zeide voorloopig tevreden te
zullen zijn met een vermindering van pen
sioensbijdragen, waartoe de minister het eerst
wil overgaan. Hij gaf toe, dat inderdaad het
oogenblik thans niet zoo buitengewoon ge
schikt is. Maar hij wilde toch ook, dat de
regeering zou bedenken, dat zij hier staat als
werkgever tegenover werknemer en dat zij
niet met de salaris-verbetering zal wachten
totdat er van malaise niets meer valt te be
speuren!
Voor de motie-van den Tempel zal Dr.
Nolens niet stemmen, niet alleen omdat hij aan
moties geen waarde hecht, maar ook, omdat
zij geen betrekking heeft op de buiten het Be
zoldigingsbesluit vallende pensioenbijdragen.
De regeering kan dus gerust zijn; indien zij nu
een bevredigende toezegging doet inzake de
pensioenbijdragen, dan is Dr. Nolens althans
gedeeltelijk tevreden gesteld, en is er althans
éénig vooruitzicht geopend voor ambtenaren
en onderwijzers.
Een ander belangrijk moment was de re
pliek van -den heer Al bar da (S.D.), die
moest antwoorden op de pertinente vraag
van den minister-president inzake het stand
punt der S. D. A. P. bij mobilisatie.
Wij weten het nu. Op de S. D. A. P. is, op
z'n zachtst gezegd in geen geval te rekenen
op medewerking inzake mobilisatiemaatrege
len. De vraag of daartegen maatregelen moe
ten worden genomen en, zoo ja, welke, wordt
er urgent door
De heer Lingbeek (Herv. Staatspartij)
heeft een motie ingediend om, in over
eenstemming met de voorstellen van de pacifi
catie-Bos, die de wet van '20 voorbereidde,
hun geld anderen onderwijzers (essen) geluk-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De onrust in Spanje. Bloedige botsingen
te Barcelona.
Ex-koning Hoessein overleden.
Malaise ook in Ned.-lndië. (Ned. Oost-
Indië 2e blad).
BINNENLAND.
Invoor van Nederlandsch fokvee in
Frankrijk voorloopig niet meer toegestaan.
(2de blad).
Duitsch meisje te Bleijerheide door haar
brooder vermoord. (Gem. Berichten, 2de
blad).
Verduisteringen bij de Handels- en
Landbouwbank te 's-Gravenhage. (Geni..
Berichten, 2de blad).
Ingenieur op de Ammoniakfabriek der
Staatsmijn „Maurits" door een machine ge
grepen en gedood. (Gem. Beriohten, 2de
blad).
LEIDEN.
Het eervol ontslag aan prof. mr. A. J.
B!ok als hoogleeraar te Leiden; diens op
volger? (1ste blad).
kig te maken. Dit voorstel, vroeger ook van
katholieke zijde verdedigd, maar o.a. fel be
streden door Lohman, zal wel geen kans van
slagen hebben. Velen zullen het als onrecht
vaardig voelen in de overtuiging, dat het
□iemand aangaat, wat staatsdienaren met het
hun toekomende salaris doen.
De minister-president komt heden weer
aan het woord.
In de avondzitting is Buitelandsche Zaken
verder behandeld. Er was reeds één zitting
aan dit hoofdstuk gewijd, zooals men weet.
Eenige belangrijk nieuws is er o.i. niet naar
voren gebracht, waarom wij voor heden, mede
met het oog op de plaatsruimte, met deze
korte mededeeling mogen volstaan.
Curiositeitshalve zij meegedeeld, dat de
Lingbeek ook in deze vergadering weer
aan zijn vrees voor Rome uiting gaf, door er
op te wijzen, dat men bij de erkenning van den
Paus als Staatshoofd moet oppassen hem niet
te erkennen als hoofd der Katholieke Kerk
want, in deze laatste functie, is de Paus niet
meer dan een protestantsche geestelijke. Al
dus ds. Lingbeek!
PATER BONIFACIUC GUIJT. f
Te Urmond is in het klooster aldaar, op
76-jarigen leeftijd overleden de Zeereerw.
Pater Bonifacius van de orde den Paters
Conventueelen, aldus de „Nwe Koerier".
Pater Bon. Guijt was ruim 49 jaar pries
ter en zou volgend jaar September zijn
gouden priesterfeest hebben gevierd.
Na zijn priesterwijding is Pater Guijt
eerst 4 jaren in Urmond geweest, daarna,
21 jaar in Brussel, 2 jaar in Loretto (Ita
lië), waar hij de Hollandsche, Fransche ©n
Italiaansche biechtvader was. Daarna ging
hij als aalmoezenier naar de mijnstreek.
Hier was Z.Eerw. werkzaam te Spekhol-
zerheide en Hoensbroek, waar hij op hoo-
gen leeftijd nog werkte.
TWEE MIL. VLIEGMACHINES TE
BANDOENG NEERGESTORT.
Onderofficier gedood.
Aneta seint uit Bandoeng: Een Curtiss-
jager, bestuurd door den eerste-luitenant
der infanterie, gedetacheerd bij de Lucht-
vaartafdeeling, T. J. W. F. M. Supheert, is
tijdens een vlucht neergestort. Het toestel
werd beschadigd. Luitenant Supheert bleef
ongedeerd. Een tweede Curtiss-toestel, het
welk boven het gevallen vliegtuig cirkelde,
raakte, zeer laag vliegend, met een vleu
gel den grond. Het toestel groef zich in de
modder. De bestuurder van het tweede
vliegtuig, de adjudant-onderofficer Schmetz
werd hierbij gedood.
DE VLUCHT VAN DEN HEER
VAN TIJEN.
Het Persbureau Vaz Dias meldt uit Ran
goon, d.d. 18 November:
De heer Van Tijen, de export-manaiger
van de firma van Houten, die een zaken-
vlucht naar Nederlandsch-Indië maakt en
gisteren alhier is aangekomen, wordt te
Rangoon opgehouden. De oorzaak van de
vertraging in de voortzetting van de vlucht
is een defeot aan den carburator van zijn
machine.
