22ste Jaargang
MAANDAG 10 NOVEMBER 1930
No. 6742
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE OMGEVING
2>e Zeidóohz (Bou/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOLKENBOND
ONTWAPENINGSDEBATTEN.
Duitsch voorstel inzake jaarlichtingen
verworpen.
De voorbereidende commissie voor de ont
wapeningsconferentie heeft Zaterdagochtend
behandeld het Duitsche voorstel, dat in de
ontwapeningsconventie zal worden vastgelegd:
een maximum cijfer van de jaarlijksche lich
ting van ieder land.
Dit voorstel werd bestreden door de gede
legeerden van Frankrijk, België, Italië en Ja
pan, waarbij vooral Massigli (Fr.) erop wees,
dat het denkbeeld onaannemelijk was voor
die landen, die den algemeenen militairen
dienstplicht hebben ingevoerd en er prijs op
stellen het beginsel van de gelijkheid van hun
staatsburgers te handhaven.
Frankrijk en andere landen zouden niet
kunnen goedvinden, dat een gedeelte van hun
burgers van den militairen dienst wordt vrij
gesteld, terwijl een ander gedeelte onder de
wapenen moet komen.
Professor Rutgers antwoordde op dit argu
ment dat dit heel ongelukkig voor de toe
komst der ontwapeningsgedachte is, daar men
dan met een beroep op de gelijkheid van alle
burgers steeds grooter leger in stand zal moe
ten houden met de daaraan verbonden reus
achtige hoeveelheden oorlogsmateriaal.
Ook de sovjet-gedelegeerde Litwinoff en de
gedelegerd van China ondersteunden met prof
Rutgers het Duitsche denkbeeld, dat echter bij
de stemming verworpen werd met 12 tegen 6
stemmen.
De zes voorstanders waren China, Duitsch-
land, Nederland, Noorwegen, Sovjet-
Rusland en Zweden.
Verschillende gedelegeerden hebben zich
van stemmnig onthouden, onder wie lord Ce
cil, die in beginsel een voorstander van het
Duitsche voorstel was, doch zich niet ervoor
heeft uitgesproken, omdat het aannemen van
het Duitsche voorstel met zich zou hebben
medegebracht, dat verschillende landen, zooals
Frankrijk, de onlwapeningsconventie voor on
aannemelijk zouden verklaren.
Tengevolge van deze stemming zullen de
landen de volkomen vrijheid blijven behouden
ten aanzien van hun jaarlijksche lichting.
BELGIE
MINISTER LIPPENS OVER DE NIEUWE
SPOORWEGEN.
De Belgische minister van verkeerswezen,
Lippens, heeft, in verband met de in de Ne-
derlandsche pers verschenen berichten om
trent den aanleg van spoorwegen in Noord-
België met strategische doeleinden, o.a. ver
klaard:
Volgens de plannen der regeering zal een
nieuw stafion worden gebouwd ter opvanging
van al het verkeer van de dokken van Ant
werpen en ter vervanging van de stations
Austruweel en Zurenborg.
Van Austruweel af zal er geen enkele ver
andering in den spoorweg Antwerpen-Esschen
worden aangebracht en zal het tegenwoordige
dubbelspoor blijven bestaan.
De bouw van twee nieuwe sporen tusschen
Mechelen en Antwerpen geschiedt overeen
komstig een plan van vóór den oorlog en heeft
geen strategisch doel.
Ook at de rangeersporen te Hoven en
Berchem betreft, ontkende de minister, dat
deze strategische beteekenis zouden hebben.
Voorts zeide hij, dat er geen sprake is van
verdubbeling der lijn TurnhoutBaarle-Nas-
sau.
Wat de Belgische defensiemaatregelen be
treft, wees de minister er nog op, dat deze
niet 2 milliard eischen, zooals beweerd is,
maar niet meer dan 300 millioen
Zij zijn bestemd voor herstel der tijdens
den oorlog verwoeste vestingwerken in het
Maasdal. Er is geen Fransche interventie bij
gemoeid.
Het militair verdrag met Frankrijk is, voor
wat het geval van een niet-uitgelokten Duit-
schen aanval aangaat, terug te brengen tot het
verdrag van Locarno.
DUITSCHLAND
EEN BLOEDIGE POLITIEKE BOTSING.
Zaterdag hebben te Brandenburg vechtpar
tijen plaats gehad tusschen leden van de
Rijksbanier Zwart-Rood-Goud en nationaal-
socialisten, die in een koffiehuis een vergade
ring hielden.
De leden der plaatselijke groep van de
Rijksbanier trachtten aan deze vergadering
deel te nemen, doch bij hun binnentreden
ontstond spoedig een hevige vechtpartij. Het
geheele meubilair van het café werd vernield
en aan beide zijden vielen er zwaargewonden.
De gendarmerie was niet bij machte hande
lend op te treden en het overval-commando
arriveerde niet, aangezien dit elders was ont
boden.
ITALIË
ANTI-FASCISTISCHE SAMENZWERING
ONTDEKT.
Een dramatische, doch mislukte ontsnapping.
Stefani meldt, dat een paar dagen voor de
viering van den achtsten verjaardag van den
marsch naar Rome, in een aantal Noord-Ita-
liaansche plaatsen bij elkaar een twintigtal
menschen aangehouden zijn. Zij worden be
klaagd van het smeden, -in vereeniging met
Parijsche anti-fascisten, van een misdadigen
aanslag op het regime. Zij zullen voor de
buitengewone rechtbank tot bescherming van
den staat terecht staan. Het onderzoek duurt
nog voort.
Voorts verneemt de Times uit Milaan, dat
Belotti, oud-conservatief minister, die onlangs
daar gearresteerd is, door de provinciale com
missie bij wijze van administrafieven maatre
gel-, naar de eilanden verbannen is. Belotti zou
in een particulieren brief ongunstig over het
fascisme hebben geschreven. Voorts is prof.
Ernesto Rossi, hoogleeraar in de staathuis
houdkunde, aangehouden. Naar de Corriere
della Sera meldt, had prof. Rossi, bij zijn
overbrenging van Bergamo naar Rome, een
oogenblik kans gezien aan de aandacht van
zijn bewaker te ontsnappen en was hij even
voor Viareggio uit den trein gesprongen, die
daar in volle vaart was. De hoogleeraar bleef
ongedeerd en heeft den heelen nacht rondge
zworven, in de hoop aan zijn belagers te ont
komen. Den volgenden ochtend is hij echter
weer opgepakt.
Of deze beide arrestaties ook tot de door
Stefani bedoelde behooren, is onbekend. Het
heeft er wel den schijn van.
POLEN
STUDENTEN-BETOOGING TE WARSCHAU
Tegen „het dreigend Duitsche gevaar".
De studenten van Warschau organiseerden
Zaterdagmiddag op het plein der universiteit
een groote tegen Duitschland gerichte betoo-
giag
De rector hield een rede, waarin hij over
„het dreigende Duitsche gevaar" sprak en
allen verzocht, zich op nationalen grondslag
aaneen te scharen.
Studenten voerden het woord en eischten
bovcot van Duitsche artikelen en Duitsche
til men.
In optocht trokken de studenten daarop,
anti-Duitsche liederen zingend, naar een cine
ma, waar juist een Duitsche film gegeven
werd. De politie was echter op haar qui vive
en hield de manifestanten in bedwang.
Een poging der studenten om naar het
Duitsche gezantschap op te rukken werd door
de politie eveneens verhinderd.
Nadat de betoogers nog een tijdje „weg
met Duitschland" geroepen hadden werd op
bevel van den rector de manifestatie geëindigd
RUSLAND
300 RUSSISCHE BOEREN NEER
GESABELD.
Volgens een bericht van een te Warschau
verschijnend blad zijn in het Wilnagebied 2
Russische boeren aangekomen, die behoorden
tot een groep van 300 boeren, welke zich tegen
de invoering van het collectief bedrijf hadden
verzet en manschappen van de tegen hen uit
gezonden strafexpeditie hadden gedood.
Naar de twee meedeelden, hebben de 300
boeren getracht naar Polen uit te wijken, doch
op hun vlucht zijn zij door een afdeeling van
de Gepoe achterhaald, die allen neergesabeld
heeft.
Slechts de 2 thans in het Wilnagebied aan-
gekomenen zijn in het leven gebleven.
RYKOV UIT HET POLITIEK BUREAU.
Naar uit Moskou gemeld wordt, is Rykov,
de voorzitter van den Raad van Volkscommis
sarissen uit het politiek bureau der Commu
nistische Partij getreden. Dit geschiedt inge
volge den nadrukkelijken wensch van Rykov
zelf, die verklaart onder de tegenwoordige
omstandigheden niet meer in het Polit. Bureau
te kunnen blijven. Zijn plaats in het Polit. Bu
reau wordt nu ingenomen door den leider de
Gepeoe Menschinschki.
R.K. STATENKIESKRING
„LEIDEN"
Zaterdagmiddag om half drie vergaderde
in de Burchtzaal van hotel „De Burcht" de
R.K. Statenkieskring Leiden.
De bijeenkomst werd geopend door den
voorzitter, den heer H. Bader, die na den
chr. groet herinnerde aan de komende ver
kiezingen voor Prov. Staten en Gemeente
raden.
Vermoedelijk zullen wij, aldus de voorz., in
de Staten nn 3 zetels krijgen, wat dan echter
slechts een verschuiving van een Goudschen
zetel zal beteekenen. Spr. herdenkt dan de
heer H. J. M. Balvers, die gedurende 14 jaar
lid was van de Prov. Staten en 25 jaar lid
van den gemeenteraad van Hilegom. De voorz.
herdacht de heer Balvers als een stoeren wer
ker voor de roomsche zaak, die daarvoor veel
heeft opgeofferd. Spr. hoopt, dat hij het loon
voor zijn werken reeds zal hebben ontvangen
en besluit met de bede, dat hij ruste in vrede.
Deze woorden werden door allen staande
aangehoord.
Hierna leest de secretaris, de heer G. Bul
ten, de notulen, welke onder dank worden
goedgekeurd.
De voorz, wenscht dan den heer Mr. E. Bol-
sius geluk met zijn benoeming tot lid der
Prov. Staten als opvolger van den heer H. J.
M. Balvers. Spr. hoopt, dat mr. Bolsius, met
wien nu Leiden zelf weer een afgevaardigde
heeft gekregen, veel in deze functie zal kun
nen arbeiden.
De rekening en verantwoording van den
penningmeester toont aan een batig saldo van
282.29.
Voor de verkiezing der Prov. Staten stelt
het bestuur voor uit te komen met 6 candida-
ten, wier namen moeten worden ingediend
voor of op 22 December. Vervolgens dat de
stemmingen zullen worden gehouden op 11 en
25 Januari en 8 Februari en de processen-
verbaal en andere stukken zullen worden in
geleverd op 13 en 27 s^nuari en 10 Februari
uiterlijk, des middags 12 uur, waarna des
avonds om 6 uur van denzelfden dag de uit
slag van de stemming zal worden vastgesteld.
De heer van der Eerden (Lisse) stelt voor
om het uur van inlevering te stellen op des
avonds 6 uur. Hierop wordt door het bestuur
voorgesteld de tijd van inlevering te stellen
op gemelde data tot 4 uur des middags ten
huize van den secretaris en van 56 uur bij
den secretaris in den Burcht, waar de uitslag
zal worden opgemaakt. De heer Langeveld
(Lisse) meent dat het beter is eenmaal in
plaats van driemaal te stemmen, wat echter
het reglement niet toelaat. De heer Heems
kerk (Leiden) vraagt eenige inlichtingen om
trent de a.s. verkiezingen voor de Prov. Sta
ten in verband met de meening van den voor
zitter betreffende de kansen, welke inlichtin
gen hem geworden.
Hierna ontstaan weer besprekingen omtrent
de quaestie waar het drukwerk moet worden
vervaardigd. Besloten wordt de oplossing dezer
quaestie aan den secretaris over te laten.
Het gewijzigde voorstel van het bestuur
wordt hierna aangenomen.
De heer J. Stadhouder (Zoeterwoude) be-
critiseert de houding van een Statenlid .in
zake de stemming over de drooglegging der
Reeuwijksche en Sluipwijksche Plassen en
vraagt daarvan een verklaring. Hierop ant
woordt mr, E. Bolsius, die den juisten stand
van het voorstel in de Prov. Staten uiteen
zette. Het ging er volgens spr, alleen om ,of de
Provincie alleen de kosten der droogmaking
zou moeten betalen en het ging niet over al
of niet droogmaking. Door den voorz, werd
hierover nog een breedere uiteenzetting gege
ven, waaruit bleek dat er nergens subsidie kan
worden verkregen. Daar er bovendien nog
door het departement van defensie een belang
rijk bedrag werd geëischt, durfde niemand het
aan deze verantwoording op de provincie te
leggen.
De heer van der Eerden (Lisse) vraagt hoe
de Statenfractie staat tegenover het verzoek
van het Groene Kruis om een subsidie voor
den schoolartsendienst. Door den voorz. wordt
hierop geantwoord met een korte uiteenzet
ting, waarna, na eenige discussie, door den
heer G. Bulten (Voorhout) hierover het
woord wordt gevoerd, Spr. wil eerst de
quaestie zuiver stellen, door te zeggen, dat
het geen quaestie van onderwijs is, maar een
taak van volksgeozndheid. Hieraan zijn zeer
vele moeilijkheden verbonden en ook de Bis
schop heeft ervoor gewaarschuwd. Spr. acht
deze quaestie tenslotte echter nog niet rijp
genoeg om hier te worden behandeld. Door
den heer Paardeokooper (Oegstgeest
worden eveneens moeilijkheden ter dezer zake
naar voren gebracht, Spr. meent ook dat het
genomen besluit niet gelukkig is. Bij de dis
cussie komt tenslotte naar voren, dat de ge
heele Prov. Schoolartsendienst een quaestie
is van het Groene Kruis, die zich hier heeft
voorgespannen en een propagandist in haar
dienst heeft. De heer van Leeuwen (Wasse
naar) brengt bovendien de moeilijkheden
naar voren, die door deze actie van het Groe
ne Kruis voor de Katholieken kunnen ont
staan. Spr. meent ook, dat de woorden van
den Bisschop deze zaak voor ons hebben uit
gemaakt.
Bij de rondvraag zegt de heer Alkemade in
een volgende vergadering te willen bespreken de
quaestie of er wederom voor de verkiezing
sprekers zullen worden uitgenoodigd.
Hierna volgde sluiting op de gebruikelijke
wijze.
HILLEGOM.
Brand.
Gisteravond te ongeveer 10 uur ontstond
brand in de bloembollenschuur der firma
Kabei en Co. aan de Ambachtstraat., door
tot nog toe onbekende oorzaak. De brand
weer was spoedig ter plaatse, doch kon
niet verhinderen, dat de steenen schuur
met aangebouwde houten schuren geheel
uitbrandde. Het. met de schuren aange
bouwde woonhuis bekwam veel water
schade doch kon behouden blijven. Te
half een kon de brandweer inrukken.
De schade aan de gebouwen beloopt
ongeveer 10.000.
De schade aan inventaris kon nog niet
worden opgemaakt.
Volksbond. Hedenavond geeft de
nieuwe tooneelclub van den R. K. Volks
bond een eerste uitvooring in hotel „Flora".
De jonge tooneelclub, die reeds verleden
jaar op schitterende wijze hei feest van
„Eensgezindheid" opluisterde, zal nu voor
het voetlicht komen met „De Familie van
Ingen", een mooi sociaal stuk, geschreven
door Foks. Wij twijfelen niet, of Roomsen
Hillegom zal zich zeker voor deze eerste
uitvoering niet onbetuigl laten en door
een bezoek zijn belangstelling willen too-
nen; men zal er geen spijt van hebben.
Eerste Hulp bij ongelukken. Er blijkt
wel veel animo voor de vereeniging „Eer
ste Hulp bij Ongelukken". Zij telt reeds
meer dan 50 leden en er worden thans
2 cursussen gegeven, elk van 25 deelne
mers: de eene leidt dr. Ten Hoopen, de
andere dr. Versluys.
Bloembollen naar Amerika. Door den
heer J. Keur, lid der firma C. Keur Jzn.,
alhier, zijn aan de stad New York 250.000
bloembollen geschonken Dit is zeker een
vorstelijk geschenk, hetgeen niet zal nala
ten den roem onzer bloembollen in Ameri-
ka-'s grootste stad en ver daarbuiten te
verbreiden.
Begraafplaats. De algemeene be
graafplaats zal voortaan des Zondagsmid
dags van 24 uur voor het publiek zijn
opengesteld. De bezoekers van den doo-
denakker zullen dezen maatregel zeker
toejuichen.
„Vondel". Deze tooneelvereeniging
hield haar eerste uitvoering in dit seizoen
in hotel Sistermans. De zaal was tjokvol.
Voor dezen avond was als hoofdschotel
gekozen: „Gebroeders Kalkoen", een blij
spel dat uitnemend vertolkt werd. Vervol
gens Neel en Teun terug van het Hille-
gomsch Feestterrein, welk stuk een pro
pagandistisch karakter had en uitnemend
insloeg. Ten slotte weer iets origineels:
„Hou me vast" waarin de Hillegomsche
toestanden en gebeurtenissen van den laat-
sten tijd werden bezongen en waarin o.m.
een schitterend, geestig berijmde critiek
op den Gemeente-architect tot uiting
kwam. De uitvoering is weder een groot
succes voor de vereeniging geweest.
Parkeerverbod. Aan het huis van
den heer R. J. v. d. Meer en nabij het
Postkantoor zijn borden geplaatst waarop
bet parkeerverbod in de Hoofdstraat ver
meld wordt. De zakenmenschen zijn met
dezen maatregel allerminst ingenomen:
het beteekent schade in hun zaken. Het
komt ons voor, dat het verkeer daar ook
op andere wijze geregeld zou kunnen wor
den.
Geboren: z. van A. Duyndamvan
der Westen'z. van A. M. WebsterPet
d. van J. M. C. van den BoschPieter-
sen z. van L. A. KreeftDurieux z.
van C. D. Noppenvan Rijswijk z. van
C. A. Sempvan Haestregt z. van S.
M. VerhoevenWarmerdam.
Ondertrouwd: L. Vliet Vlieland
en D. M. Bakker P. M. Lippens en J.
O. Warmerdam W. G. J. Bergman en
A. A. van der Hulst.
Gehuwd: J. Posthuma en M. Mailand
H. G. Duwel en A. M. Lemmers.
Overleden: G. A. Philippi vr. 4
maanden.
OEGSTGEEST.
Personalia. Mej. G. H. Fransen, al
hier, slaagde voor het examen Machine-
schrijven, afgenomen door de Ver. van
Dir. van Pontscholen.
VEUR.
Geboren: Bertha d. van J. Brouwer
en A. C. de Bruin. Petrus Johannes Wil
helmus z. van J. P. van Rooijen en E. M. v.
Rijn.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De ontwapeningsdebatten te Genève.
Meer dan 100 slachtoffers van de ty
phoon in Achter-lndië. (Buitenl. Berich
ten, 3e blad).
BINNENLAND.
De Do X weer vertrokken. (Laatste Be
richten).
Het tweede postvliegtuig uit Indië op
Schiphol teruggekeerd. (Luch+vaart, 2de
blad).
Vergadering van den Staten-Kieskring
Leiden. (1ste blad).
Architect A. Staal tengevolge van een
auto-ongeluk om het leven gekomen. (Gem.
Ber., 3de blad).
Valsche munters te Amsterdam aange
houden. (Gem. Ber., 3de blad).
Verschillende inbraken. (Gem. Ber., 3de
blad).
LEIDEN.
Nadere bijzonderheden omtrent het tra
gisch ongeluk aan de Lichtfabrieken (1ste
blad).
De plannen voor een nieuw station in
een vergevorderd stadium? (1ste blad).
LISSE.
Mandolineclub „Sancta Lucia". Op
waardige wijze is het le lustrum der man
dolineclub „Sancta Lucia" ingezet met een
algem. H. Communie voor cle leden onder
de H. Mis van kwart voor 8. Na afloop
verzamelden allen zich aan een gemeen
schappelijk ontbijt in het Patronaat.
Moeilijke jaren heeft deze club door
staan, doch met veel energie en beleid
doch ook door onderlinge saamhoorieheid,
heeft deze vereeniging getoond, zelf het
hoofd boven waier te houden. Wij hopen
dat deze club onder voorzitterschap van
den heer Randsdorp en directeur Jutjens
veel mag bijdragen tot gezelligheid van
de St. Josephgezellenvereeniging.
Des avonds had de feestuitvoering
plaats. De zaal was flink bezet, toen de
voorzitter deze bijeenkomst opende met
een woord van welkom tot de aanwezigen.
De voorz. liet hetgeen al die jaren heeft
plaats gehad in deze vereeniging de revue
passeeren. Spr. hoopte, dat in de toekomst
de vereeniging nog meer moge groeien en
bloeien. Als bewijs van waardeering schonk
de voorz. den directeur een bouquet bloe
men.
Hierna werd het woord verleend ••aa
den Mandolineclub, welke een achttal num
mers ten gehoore bracht, allen met succes,
hetgeen het daverend applaus van ieder
nummer bewees.
De pastoor, president der St. Joseph-
gezellenver., bracht een woord van dank
aan den directeur voor zijn kranig werk.
Hierna werd door de dames mandoline
speelsters een revue op zang gegeven, wat
zeer in den smaak viel. De voorzitter
bracht ook dank daarvoor, het was ook
waarlijk een verrassing, daar het bestuur
er niets van af wist. Vervolgens traden
voor het voetlicht de heeren He'man en
Laman, transfoniatie-dueltisten. Deze hee
ren hadden gezorgd voor een zeer leuk
programma en lieten somtijdis de zaal van
het lachen daveren.
Met een woord van dank aan allen werd
deze feestviering gesloten.
Opdracht. B. en W. hebben het bou
wen van twee woonarizen met schuurtjes
opgedragen aan de firma S. Strijk te Rijp-
wetering voor de som van 7790.
Roodvonk. In de week van 2 tot en
met 8 November 1930 is binnen deze ge
meente 1 geval van roodvonk geconsta
teerd.
Geboren: Barend z. van M. Griek-
spoor en J. de Jong Quirinus Andreas
z. van V. Verwer en J. v. d. Laan Mar-
tinus Petrus z, van P G. v. d. Laan en
J. M. v. Schooten.
Ondertrouwd: C. W. Spreeuw en
,J. Oost veen H. M Tielen en F. A. M.
v. Haaster K. Horsman en G. J. v
Keimpena C. Blom en J. T. Balkenende
G J. v. d. Voort en L. v. d. Aart.
Gehuwd: G. v. Een wijk en J. Streng
J. F. Hulsbosch en Ch. W. Verhaar.
VOORHOUT.
Bouwvergunningen. B. en W. dezer
gemeente hebben vergunning verleend tot
het bouwen van: lo. aan den heer P. IJs-
selmuiden een werkplaats langs de Hoofd
straat; 2o. aan de N.V. Pereboom en Co.
te Sassenheim tot het bouwen van een
woonhuis aan de Torenlaan.
