BINNENLAND
LETTEREN EN KUNST
DONDERDAG 30 OCTOBER 1930
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
DE REGEERING EN DE
LANDBOUW
Verschenen is de Memorie van Ant
woord over het eerste hoofdstuk der Rijks-
begrooting voor 1931, waaraan het volgen
de is ontleend, wat betreft steun aan den
landbouw.
De Regeering, op het gebied van land
en tuinbouw voorgelicht door de commis-
sie-Lovink, is sedert met de voorbereiding
dier plannen verder gevorderd. Reeds zijn
besprekingen gevoerd, die binnen zeer
korten tijd, naar verwacht mag worden,
zullen kunnen leiden tot steun, waar deze
van Regeeringswege mogelijk is en het
meest wordt behoefd. De Regeering meent
te mogen betwijfelen of de Troonrede wel
de plaats was om de richting aan te ge
ven, waarin de maatregelen tot verbete
ring van 'den toestand zich moeten bewe
gen.
De Regeering is allerminst blind voor
den nood, waarin de landbouw verkeert en
zijn dan ook verschillende maatregelen be
raamd. Daarbij is de voorlichting der
commissie-Lovink, die, gelijk bekend, veel
zijdig samengesteld is, van buitengewone
beteekenis.
Als gevolg van de voorstellen der com
missie, is reeds eenigen tijd een maatregel
in voorbereiding tot steun aan de aard-
appelnreelindustrie. Ware over de voor
waarden, daaraan verbonden, geen nader
overleg nooddg geweest, dan zou die steun
reeds zijn verleend. De Regeering vleit
zich echter, dat binnen zeer korten tijd de
zaak haar beslag zal krijgen.
In hoeverre dit laatste ook kan gezegd
worden van een z.g. maalgebod ten behoe
ve van inlandsch graan, valt thans nog
niet met zekerheid te voorspellen, al heeft
reeds sedert eenige weken een wetsont
werp het Departement van Binnenland-
sche Zaken en Landbouw verlaten.
Ten behoeve van de suikercultuur is
zeer onlangs een wettelijke maatregel tot
stand gekomen. Het mag wenschelijk hee-
ten, de gevolgen daarvan af te wachten, al
vorens nieuwe stappen te overwegen.
Plannen om opzegging van hypotheken,
waar deze volgens overeenkomstrech't ge
oorloofd is, te verbieden, zijn niet in over
weging.
Voor een pachtmoratorium, dat de ver
pachters niet weinig benadeelen en ver-
zou, schijnt de tijd stellig niet gekomen,
derstrekkende consequenties meebrengen
terwijl het verleenen van credieten aan de
boeren voor den aankoop van meststoffen
en zaaigoed een stap op een hellend vlak
zou beteekenen.
Met betrekking tot de door sommige le
den aanbevolen afschaffing van de grond
belasting en vrijstelling van Inkomstenbe
lasting, sluit de Regeering zich aan bij
hetgeen door andere leden daartegen werd
opgemerkt.
DE REGEERING EN DE RADIO.
Op radio-omroepgebied kan
nog veel worden verbetered,
indien.
In haar Mem. van Antwoord nopens
hoofdstuk I (Alg. Beschouwingen) der
Rijksbegrooting voor 1931 zegt de Regee
ring dat niet kan worden toegegeven, dat
uit de preventieve censuur op de radio-uit
zendingen gebleken zou zijn, dat de Re
geering en degenen, die zich ih dezen aan
haar zijde hebben geschaard, met betrek
king tot de verdeeling van den zendtijd
hebben misgetast. Die preventieve censuur
immers zou onder geen enkele zendtijdre
geling kunnen worden gemist. De Regee
ring is overtuigd, dat de toestand o p r a-
dio-omroep gebied nog veel
kan worden verbeterd, doch
zij is eveneens van oordeel, dat die verbe
tering slechts kan worden verkregen i n-
dien de groote omroeporga
nisaties bereid zijn op voet
van gelijkheid mede te wer-
k e n om tot een meer bevredigenden toe
stand te geraken.
TOETSING VAN STUDENTEN
OP HUN KARAKTER.
In het Voorloopig Verslag over de On
derwijsbegroting 1931 wordt de opmer-
king gemaakt, dat bij de universitaire I
examens candidaten alleen kunnen worden J
afgewezen wegens onvoldoende kennis.
maar niet wegens voor de maatschappij
gevaarlijke karaktereigenschappen. Ge-
vraagd werd, of het niet gewenscht is, bij 1
universitaire examens ook een toetsing
der candidaten op hun karakter mogelijk
te maken. Andere leden kwamen hiertegen
in verzet en wezen op hel moeilijke van
zoodanig onderzoek, waarbij misbruik en
willekeur kwalijk te voorkomen zouden
zijn.
Ja zoon onderzoek zou waarlijk heel
moeilijk zijn! Maai het geopperde denk
beeld is juist, theoretisch volkomen juist.
Inderdaad zou 't gewenscht zijn, indien
mogelijk, de karaktereigenschappen of
liever: de zedelijke waarde van een can-
didaat te toetsen, voordat hij gaat uit
oefenen, wat men noemt: een officium
n o b i 1 e, een edel beroep in de maat
schappij, dat kennis en kunde vraagt, maar
óók en volstrekt niet minder karakter en
persoonlijkheid.
Daarom is voor Universiteits-studenten
ook zoo dringend noodig een vorming van
hun persoonlijkheid
In leidende Katholieke kringen is dat
altijd begrepen geworden.
IR. L. A. Fruytier.
De hoofdinspecteur van den arbeid ir.
L. A. Fruytier is, met ingang van 1 De
cember a.s. werkzaam gesteld in het 1ste
district der arbeidsinspectie, ter stand
plaats Maastricht en aangewezen als
hoofd van den dienst der arbeidsinspectie
in dat district
DE INVOER VAN RUSSISCH GRAAN.
Anti-dumpingmaatregelen
gevraagd.
Het lid der Tweede Kamer, de heer
Fleskens heeft aan den Minister yan Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw de vol
gende vragen gesteld:
Is het den Minister bekend:
a. dat sedert eenigen tijd de invoer van
Russisch graan bovenmate is toegenomen
en geheel het karakter heeft aangenomen
van een dumping;
b. dat verscheidene landen, o.a. Frankrijk
en België, maatregelen hebben genomen,
om den invoer van Russisch graan te be
perken of te verhinderen;
c. dat volgens de bladen ,ten gevolge van
het invoerverbod in België, thans 22 sche
pen met Russisch graan onderweg zijn van
Antwerpen naar Holland?
Is de Minister niet van oordeel, dat de
ongebreidelde invoer van Russisch graan
dreigt te leiden tot een debacle voor de
Nederlandscjjie akkerbouwers, doordat hun
graan waardeloos en onverkoopbaar
wordt?
Is de Minister bereid, onverwijld maat
regelen te nemen, om dit direct dreigend
gevaar af te wenden, b.v. door maatregelen
te nemen, ten einde den invoer van Rus
sisch graan te beperken of onmogelijk te
maken?
Bestemming van de Russische
schepen nog onbekend.
Naar den Deutsch-Russische Lager- und
Transportgesellschaft „Derutra" ons me
dedeelt, heeft deze maatschappij tot op
heden aan de twintig schepen, die met
Russisch graan onderweg zijn ,nog geen
enkele mededeeling ontvangen, dat deze
schepen naar Rotterdam zullen opstoomen.
Het is lang nog niet uitgesloten, dat zij
Antwerpen zullen aandoen.
Gemeentesecretaris te Maastricht.
Door den gemeente-secretaris van Maas
tricht,den heer G. J. H. Pfaff, is met in
gang 'van 1 Januari 1931 eervol ontslag
gevraagd.
In de gemeenteraadsvergadering van
Dinsdagavond werden door burgemeester
mr. van Oppen en de heer-en Hagdorn, Pa
ris en Gemmekc hartelijke woorden van
waardeering tot den functionaris gericht.
HET VERBOD VAN VEE-INVOER
IN BELGIE.
Uit Esschen teruggezonden vee
volkomen gezond.
De heer C. Tenhaeff, te Leeuwarden,
inspecteur van den veeartsenijkundigen
dienst, schrijft ajan de „Leeuw. Crt.":
Den 15en October 1.1. werden hier ge
keurd, gezond bevonden en onder rijks
certificaat naar België verzonden 3 pinken
en 3 kalveren in een wagon N. S. no. 73780.
Op 20 October werd deze wagon met bo
vengenoemde dieren, onder zégel, hier e-
rugontvangen "uit Esschen, aldaar gewei
gerd wegens het voorkomen van mond- en
klauwzeer onder de dieren.
Na opening van den wagon bleek mij,
dat geen der aanwezige 3 pinken en 8 kal
veren bij beschouwing eenig verschijnsel
van mond- en klauwzeer vertoonde, en bij
het direct ingestelde verdere onderzoek
van mondholte enz. bleek mij, dat geen
dezer dieren lijdende was aan genoemde
ziekte of teekenen vertoonde daaraan te
hebben geleden.
De bovenbedoelde dieren zijn tot heden,
27 October, nog steeds absoluut gezond en
vertoonen geen enkel verschijnsel van
mond- en klauwzeer.
KERKELIJKE LEGATEN IN 1929.
In de Staatsbegroting voor 1931 von
den wij een volledige opgave van de le
gaten en schenkingen, weilke in 1929 aan
de kerken in Nederland zijn gedaan en
voor welke volgens artikel 1717 van net
B. W. machtiging van de overheid moet
worden verkregen.
De Ned. Herv. kerk ontving dat jaar; in
hel totaal 91 schenkingen tot een geza
menlijk bedrag van 354.915. Kerkelijke
instellingen van weldadigheid dezer kerk
ontvingen 107 schenkingen tot een bedrag
van 190.925, hetgeen met het eerste be
drag samen 545.840 uitmaakt.
De Geref. kerken kregen 69 schenkin
gen te samen groot 234.000, en kerke
lijke instellingen van weldadigheid dei-
gereformeerden, 32 schenkingen samen, be
dragende 37.297, zoodat hier in totaal
ontvangen werd 271.297.
De Chr. Geref. kerk ontving drie schen
kingen tot een gezamenlijk bedrag van
7300
De R. K. kerk kreeg 320 schenkingen
tol een gezamenlijk bedrag van 846.180,
en 225 schenkingen voor instellingen van
weldadigheid totaal bedragende 597 040,
tt-zamen alzoo bijna anderhalf millioen.
SP00RTARIEVEN VOOR TUINBOUW
PRODUCTEN.
Naar de „R. K. Boerenstand" meldt,
heeft de landbouwcrisiscommissie Lovink
een uitvoerigen brief gericht tot den mi
nister van binnenlandsche zaken en land
bouw, waarin gewaagd wordt van de nood
zakelijke verlaging van spoorvrachten voor
de tuinbouwproducten. De tuinders in ons
land moeten, aldus de commissie, voor
hun zendingen 60 tot 100 pet. meer vracht
betalen dan hun concurrenten in het bui
tenland.
DE NACHTTREINEN.
Uitbreiding van den Dienst.
Naar wij vernemen wordt met ingang
van 3 November de gelegenheid om met
de nachttreinen te reizen uitgebreid in
dien zin, dat de treinen voortaan niet al
leen naar het vastgestelde eindpunt ver
trekken, maar ook weer terug zullen rij
den, evenwel in eenigszins gewijzigden
vorm, waaraan nader per advertentie be
kendheid zal worden gegeven. Bovendien
worden nieuwe verbindingen Zwolle
Leeuwarden v.v. en AmersfoortHengelo
v.v. ingelascht. Teneinde het publiek zqo
veel mogelijk te gerieven, zal men overal
met vier-assig materiaal rijden. Omdat,
zooals wij reeds eerder schreven en op
gezag der Spoorwegdirectie nog eens her
halen, het verkeer bij nacht te gering is,
kan men onmogelijk oen grooter aantal
doorgaande verbindingen dan thans be
staan tot stand brengen. Overstappen blijft
dus geboden. Vervallen is voortaan do las
tige bepaling betreffende het van te voren
aanvragen der reisgelegenheid. Men dient
zich echter wel voor het sluiten der loket
ten van een plaatskaart te voorzien. Mist
men deze gelegenheid dan kan men, na
tevoren den conducteur te hebben gewaar
schuwd, in den trein een kaartje koopen
tegen betaling van een toeslag van 25 et.
voor de derde klasse. Ten behoeve van de
ste en tweede klasse. Ten behoeve van de
vertrekkende passagiers zal voorts aan de
stations een wachtkamer geopend blijven.
Ten slotte kunnen wij nog njededeelen
dat de treinen noch voor buurtverkeer noch
voor het bevrachten van bagage toeganke
lijk zijn. Een rijwiel daarentegen kan be
vracht worden tegen het tarief van f 1.25.
„Tel."
SPOOR- EN TRAMWEGEN.
Een nieuwe Inspecteur-Generaal benoemd.
Bij Koninklijk Besluit is met ingang van
1 Januari 1931 aan ir- J. J. Stieltjes op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als in
specteur-generaal der Spoor- en Tramwe
gen, met dankbetuiging voor de gewichtige
diensten gedurende een reeks van jaren
den lande bewezen.
Benoemd is tot inspecteur-generaal der
Spoor- en Tramwegen ir. M. B. van Marle
te Haarlem.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
Steeds minder gevallen van kinder
verlamming.
Aan den in Staatscrt. no. 210 opgeno
men staat van het aantal aangegeven ge
vallen van besmettelijke ziekten over do
week van 19 tot en met 25 October 1.1. is
het volgende ontleend:
Het aantal geconstateerde roodvonk-ge
vallen bedroeg 280, w.o. er 43 te Amster
dam, 38 te Rotterdam, 19 te-Haarlemmer
meer, 14 te 's-Gravenhage en 13 te Nijme
gen; het aantal gevallen van diphterie 199,
waarvan er 37 te Rotterdam, 18 te Arnhem,
13 te Amsterdam, 11 te Tilburg, 10 te Nij
megen, 7 te Leiden en te Heinekenszand:
het aantal gevallen van kinderverlamming
11, w. o. er 4 te Opsterland.
Door de entstofinrichtingen werd koe
pokstof afgeleverd te Amsterdam voor
1654, te Rotterdam voor 24 en te Gronin
gen voor 3 personen.
Encephalitis na inenting kwam niet
GEMEENTERAAD VAN HAARLEM.
De winkelsluiting.
De gemeenteraad van Haarlem heeft
gisteren een besluit genomen inzake de
winkelsluiting. Het overleg, dat hierom
trent door winkeliers en werknemers is
gepleegd, heeft gefaald en nu stond de
Raad voor de moeilijkheid een besluit te
neemn. Na eenige bespreking werd zonder
hoofdelijke stemming en na verklaring van
de S. D. A. P., dat zij ook gaarne aan
deze regeling wilde medewerken een motie
aangenomen, die door den heer mr. dr. Bij
voet (R. K.) namens de rechtsche fracties
was ingediend en waarin de raad op grond
o.m. van de overweging, dat het evenwel
geenszins uitgesloten is te achten, dat bij
nadere besprekingen tusschen werkgevers-
en werknemersorganisaties geleid door oen
neutraal en deskundig, door het College
van B. en W. aan te wijzen voorzitter als
nog. door hen in gemeenschappelijk over
leg een regeling zal kunnen getroffen wor
den, waarbij met inachtneming der groote
differentiatie, welke in het winkelbedrijf
bestaat, aan het personeel zooveel moge
lijk en voorzoover dit in het bedrijf doen
lijk is, een vrije middag wordt gewaar
borgd, besluit:
a. B. en W. tc verzoeken aan te wijzen
een buiten het winkelbedrijf staand, ter
zake kundig persoon, ten einde bij de be
doelde te houden besprekingen als voor
zitter te fungeeren;
b. B. en W. te verzoeken de commissie
voor de Strafverordeningen als bedoeld bij
art. 166 der gemeentewet uit te noodigen
te onderzoeken in hoeverre het mogelijk is
een verordening in het leven te roepen,
waarbij de winkelsluiting op Donderdag-
j middag verplichtend wordt gesteld, behou-
dens voor die winkelbedrijven, waarvan
de eigenaren, respectievelijk houders zijn
toegetreden tot het tusschen de organisa
ties af te sluiten collectief contract.
Van den heer Visser werd met 22 tegen
14 stemmen een amendement op deze motie
aangenomen, waarbij uitgesproken werd,
dat de vrije halve dag een vrije middag
dient te zijn.
W. M. Retera f
Gisterochtend is te Wassenaar overle
den in den ouderdom van 72 jaar de be
kende beeldhouwer W. M. Retera.
De heer Retera heeft zich jaren geleden
als beeldhouwer gevestigd in den Haag en
verwierf zich al spoedig e-enigo bekendheid
door het uitvoeren van verschillende wer
ken aan Rijksgebouwen. Ook werd hem
het beeldhouwwerk van de Ridderzaal op
gedragen.
Hij werd vervolgens benoemd tot hoofd
leeraar aan de Rijksschool voor Kunstnij
verheid te Amsterdam en vestigde zich in
verband met deze benoeming in de hoofd
stad. Toen hem werd opgedragen het
beeldhouwwerk van het Vredespaleis te
's-Gravenhage verzocht en verkreeg hij
eenigen tijd non-activiteit uit zijn Amstcr-
damsche functie en wijdde zich geheel
aan zijn nieuwe opdracht. Alle decoratieve
beeldhouwwerk aan het Vredespaleis is
door hem vervaardigd; evenals verschil
lende figuren van den voorgevel.
Later werd hij hoofdleeraar aan de
Rijksnormaalschool voor Teekenonderwij
zers te Amsterdam.
Zijn laatste werk was bij den bouw van
het Koloniaal Instituut te Amsterdam.
Alle beeldhouwwerk in de groote aula van
dit gebouw en aan den hoofdgevel (zijde
Muiderpoort) werden door hem vervaar
digd.
Dc laatste jaren woonde hij te Wasse
naar.
De begrafenis zal plaats hebben Za
terdag a.s. om 12 uur op de begraafplaats
Rhijnhof tc Oegstgecst.
EEN OUDE MIJNENVEGER. Door de leerlingen der Middelbare
Technische School en de Kweekschool voor Machinisten te
Amsterdam is een oude mijnenveger geheel hersteld en opge
knapt. Deze boot maakte Woensdag een proefvaart, welke door
vele autoriteiten op scheepvaartgebied werd medegemaakt
OP 2 NOVEMBER zal in Adis Abeba, de
hoofdstad van Abessinië, de kroning plaats
hebben van Ras Tafari, tot Keizer van
Ethiopië
