Hsctan brengen wij eens ornate sorteering
HAABC.STD. t*m6
Agenda
KERKNIEUWS
ACADEMIENIEUWS
VRIJDAG 24 OCTOBER 1930
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
TWEEDE KAMER
HET VL00TPLAN.
Het volk naar den afgrond!
Het gebruik van onwettige
middelen door de S. D. A. P.
In de middag-vergadering van gisteren
werden de debatten over het vlootplan ge
opend door den heer W ij n k o o p (C.P-),
die beweerde, dat Rusland het eenige land
is, dat werkelijk ontwapenen wil. De com
munisten zullen alle middelen, ook onwet
tige, aanwenden, om een oorlog te voorko
men. De regeering is bezig het volk naar
den afgrond te brengen.
De heer v. Zadel h off (S.D.A.P.) be
strijdt verder de noodzakelijkheid van den
voorgestelden scheepsbouw. Hij wijst op
de verklaringen der vier groote mogendhe
den, waaruit blijkt, dat zij het grondgebied
van Nederland in het. Oosten zullen eer
biedigen. Hier is een staat'van vertrouwen
gesteld, die van beteekenis is en sindsdien
is niets gebeurd, dat 't vertrouwen kan
hebben geschokt. Door de vloot uit te brei
den wordt 'n atmosfeer van wantrouwen
geschapen.
De heer Slotemake'r de Bruine
(C.H.) noemde het beroep op het oude
christendom, dat de heer v. d. Heide deed,
onzuiver, omdat het oude christendom zich
niet keerde tegen het leger als zoodanig,
maar tegen een staai, dus ook tegen het
leger van dien staat.
De heer J o e k e s (V.D.) zegt, dat dit
meer en meer opvoeren van onze bewape
ning de kans op conflicten vergroot. Voor
Moskou behoeft men ook geen oorlogs
vloot. Het gevaar van die zijde bepaalt
zich tot binnenlandsche ordeverstoringen.
De Minister van Defensie,
de heer Deckers, zegt, geen gelden voor
nieuwen aanbouw te hebben willen aanvra
gen zonder ook het plan over te leggen,
waarin de aangevraagde schepen zullen
passen. Dat over het plan zelf nu niet be
slist wordt, kan spr. niet duidelijker zeg
gen, dan hij het reeds in de stukken heeft
gezegd. De Kamer heeft alleen met een
formeel gebonden zijn te maken en dit is
zij zeer zeker niet. Ook de regeering
wenscht niet formeel gebonden te zijn aan
het plan. Zij wil eventueel rekening
kunnen houden met gewijzigde omstandig
heden.
Voorts ontkent de Minister, dat hier het
woord uitbreiding op zijn plaats zou zijn.
In dit plan kan geen sprake zijn van uit
breiding in den gewonen zin van het
woord. Het reserve-materiaal wordt im
mers niet bemand.
Óver het doel heeft spr. niet veel te zeg
gen. De regeering wil een reserve krijgen
van de zeegaande vloot in Indië. Met deze
reserve heeft spr. geen enkel speciaal land
op het oog gehad.
De Minister betreurt, dat de heer Albar-
da verzuimd heeft een afdoend en klaar
antwoord te geven op de duidelijke vragen
van den heer Tilanus. De heer Albarda
heeft in een vergadering gezegd, dat wan
neer de regeeringen een misdadigen oor
log ontketenen, de sociaal-democraten dien
oorlog zullen trachten te verhinderen met
alle toepasselijke, ook onwettige middelen.
Spr. wenscht nu te weten, of dat inderdaad
het principe is, volgens hetwelk de Ne-
derlandsche sociaal-democraten zullen han
delen. Spr. meent, dat hij recht heeft dit.
te weten en dat de heer Albarda verplicht
is, die inlichtingen te verschaffen.
De heer Albarda: Die zal ik u geven.
De Minister zet verder uiteen, dat
de regeeringen wel hebben beloofd onze
neutraliteit te zullen eerbiedigen, doch
dat diezelfde regeeringen kunnen verwach
ten, dat als er één is, die zich daaraan
niet houdt, wij ons daartegen te weer zul
len stellen. Daar komt bij de cultureele
taak, die wij in Indië hebben te vervullen.
Wij kunnen Indië niet loslaten en moeten
het daarom verdedigen.
Voor den 'cruiser wenscht spr. de volle
verantwoordelijkheid te dragen en hij ci
teert verschillende deskundigen, die den
bouw van een kruiser hebben toegejuicht
en dit schip deugdelijk vinden.
Den heer Schaepman antwoordt spr., dat
zonder de toestemming van den Minister
van Defensie in de vloot in Indië geen in
grijpende veranderingen kunnen worden
gebracht. Onder de huidige staatsregeling
is een rechtstreeksche verhouding tusschen
den gouverneur-generaal en den Minister
van Defensie niet mogelijk. De samenwer
king lijdt daaronder echter niet.
Het flottieljevaartuig voor Curasao moet
kunnen optreden tegen een gewapend koop
vaardijschip.
De vergadering werd nu geschorst tot
's avonds te S.15 uur.
De Radio-censuur. Hoe is dit
in andere landen geregeld.
Een tweetal moties.
In de avondvergadering kwam aan de
orde de interpellatie-Albarda over het toe
zicht op de radio-uitzendingen.
De heer Albarda (S.D.A.P.) becriti-
seerdè het optreden van de algemeen-pro
gramma-commissie en van de omroep-con-
trole-commissie, o.a. het verbieden van de
uitzending van het ontwapenings-congres
van S.D.A.P. en N.V.V. Spr. acht het
dwaas, dat iemand een redevoering, die
men wil houden, tevoren aan een controle
commissie moet toezenden. Trouwens dit
zou eveneens iemand als Mgr. Nolens kun
nen overkomen.
Ook de minister, wanneer hij voor de
radio een rede wil houden, staat daaraan
bloot en zelfs de Koningin zou er niet aan
ontkomen. En wanneer <lr. Schokking nog
eens een monument te Katwijk wil onthul
len en daarbij een radio-rede houden, dan
zal ook hij zijn rede tevoren hebben in te
zenden.
Preventieve censuur als nu wordt uitge
oefend, wordt zoo heeft de voorzitter van
de Chr. 'Radiovereeniging (de N.C.R.V.),
nir. v. d. Deure gezegd alleen in Rus
land of Italië op haar plaats geacht.
De preventieve censuur kan z.i. zonder
wetswijziging worden afgeschaft en. spre
Schotsche Wel, gewerk
te kleuren, per 90 gram
61 cent
'Breede graslinnen La
kens met geborduurde
stukken 2.25
Bijpassende geborduur
de Sloopen, groote maat
1.25
R.-K. MIDDENSTANDSBOND.
De studiedagen te Amersfoort.
15 en 16 October jl. is in het St Alphon-
sus-retraitehuis te Amersfoort gehouden de
eerste studiebijeenkomst van den Ned.
R.-K. Middenstandsbond.
Een studiebijeenkomst, die èn om het
groote aantal deelnemers, èn om de be
handelde onderwerpen, volkomen geslaagd
mag heeten.
Woensdag 15 October, des avonds om
acht uur werd, onder leiding van den voor
zitter van den Ned R.-K. Middenstands
bond, den heer C. J. G. Struycken, Den
Haag, een aanvang gemaakt met de behan
deling van het eerste onderwerp: Inkoop-
coöperatie voor den middenstand, welk
Coupons van onze Wit
te Reclame-flanel, 6 el
voor 1.44
Coupons Pyama Flanel
mooie dessins, 7 el
voor 1.24
Camisole Wol, fijne tin
ten, 100 grams knotten
65 cent
punt werd ingeleid door den heer Th. Kuy-
per, directeur der Coöp. Inkoopvereeni-
ging „St. Homobonus" te Rotterdam.
Besloten werd, dat door het bestuur, na
overleg met den inleider, nader zijn stand
punt zal worden gepubliceerd ten aan
zien van de verhouding tusschen inkoop
coöperatie en vak- en Centrale Midden
standsorganisatie, zoomede ten aanzien
van de taak door.het Nationaal Hanzebu-
reau te vervullen bij het stichten van in
koop-coöperaties.
Den tweeden dag werd behandeld het
punt: Economische samenwerking van den
middenstand ten aanzien van den verkoop
dat werd ingeleid door den heer J G. van
Neerven, acountant te Eindhoven.
I Ook over dit punt ontspon zich een ge-
I animeerd en vruchtbaar debat, waarbij de
I vergadering tot de conclusie kwam, dat de
j taak van het maken van bedrijfsstatistie-
ken, conjunctuur- en vergelijkende kosten-
I studiën in de huidige omstandigheden het
beste kan worden verricht door het Econo
misch Instituut voor den Middenstand, dat
volgend jaar in werking treedt.
Als derde en laatste onderwerp werden
behandeld de stellingen van pater G. Vrij-
moed O.F.M., over het kleinbedrijf in het
licht der katholieke sociologie.
Do voorzitter van den Ned .R-K. Mid
denstandsbond sprak hierna in een kort
slotwoord er zijn vreugde over uit, dat
deze eerste studie bijeenkomst zoo prachtig
geslaagd is.
DE HANZE.
Het vervolg verslag van de vergadering
van de Hanze in het Bisdom Haarlem moe
ten wij wegens plaatsgebrek tot morgen la
ten liggen.
VERGADEREN ZONDER BIJEEN TE
KOMEN.
Telefonisch overleg tusschen meer dan
2 personen in Nederland.
Tegemoetkomende aan een toenemende
behoefte in kringen van Handel, Industrie
en Bankwezen in Nederland, heeft de tech
nische dienst van de Rijkstelefoon het
vraagstuk van het zoogenaamd „telefonisch
vergaderen" onderzocht en tot verwezen
lijking gebracht. Men zal dus binnenkort
per draad kunnen deelnemen aan een ver
gadering, óf zelfs zonder te vergaderen,
tóch gezamenlijk een gelijktijdig overleg
kunnen plegen.
Een aantal proefgesprekken, deels amb
telijke, deels gemengde, heeft een zeer be
vredigend verloop gehad.
Met ingang van 1 November a.s. zal deze
dienst thans voor het publiek verkeer wor
den opengesteld.
Voor de vaststelling van een voorloopig
tarief voor deze gesprekken hetwelk nog
nader aan de practijk zal worden getoetst,
moest vooral rekening gehouden worden
met het voorbereidend overleg: het tot
stand brengen van de meervoudige interlo
cal e verbindingde controle op de geluids
overkomst, welke reeds vrij veel tijd ver-
eischen, terwijl intusschen de gebruikte lij
nen al dien tijd geblokkeerd blijven.
Voor de voorbereidiflgskosten,
onafhankelijk van d en duur
van het gesprek, wordt berekend:
2 gesprekseenheden van 3 minuten voor
eiken deelnemer.
Ter vergoeding voor de gesprekken:
Zooveel maal 50 cent als het aantal eenhe
den van 3 minuten, vermenigvuldigd met
het aantal deelnemers, bedraagt.
Waar de dienst op liet oogenblik is in
gericht op 36 personen, moet volgens
het geldend voorloopig-tarief worden be
taald:
Duur: 3 minuten 3 personen f4.50, 4 per
sonen f 6, 4 personen f 7.50, 6 pers. f 9.
6 minuten resp. f6, f8, f 10, f 12, 9 minu
ten resp. f 7.50, f 10, f 12.50, f -5, 12 minuten
resp. f 9f 12.f 15,18.enz. enz.
30 minuten resp. f 18, f24, f30, f36.
Deze kosten worden ingevorderd bij den
aanvrager van het telefonisch- overleg.
Als oen tra al verbindingspunt treedt het
telefoonantoor te Utrecht op; de Utrecht-
sche telefoniste zorgt dat de opgeroe-
penen gewaarschuwd worden zich op
een bepaalden tijd aan het toestel te be
vinden, daarna waarschuwt zij den aan
vrager, waarna de gesprekken kunnen
beginnen.
Telefonisch vergaderen geeft een belang
rijke besparing aan tijd en kosten voor de
gebruikers door de mogelijkheid:
a. van eenvoudige snel gemeenschappe
lijk overleg of vooroverleg met belangheb
benden in andere plaatsen;
b. om op geregelde tijden gezamen
lijke besprekingen te houden met filialen
in andere plaatsen
c. gelijktijdig een aantal personen in
verschillende plaatsen eenzelfde mededee-
ling of instructie te geven en zoo noodig
toe te lichten.
DE KINDERTOESLAG BIJ DE
SPOORWEGEN.
Als een deel van het loon te beschouwen.
De Centrale Raad van Beroep heeft bij
uitspraak van 20 Oct. 1930 in hoogste res
sort uitgemaakt, dat de kindertoeslag, wel
ke aan de ambtenaren bij de Nederland-
sche Spoorwegen wordt verleend, voor de
ker vraagt, dat dit zoo spoedig mogelijk
zal gebeuren.
Mocht intusschen de minister van oordeel
zijn, dat wetswijziging noodig is, dan ver
trouwt spr., dat deze wetswijziging ten
spoedigste zal worden voorgesteld.
De heer Albarda stelde ten slotte
verschillende vragen.
De Minister van Water
staat, de heer R eymer, verwees naar
de behandeling indertijd van het wetsont
werp. Een amendement-Suring is toen zon
der hoofdelijke stemming aangenomen,
waarbij werd vastgelegd, dat bij algemee-
nen maatregel bepalingen omtrent preven
tieve controle konden worden uitgevaar-
digo. Ook het wetsontwerp zelf is zonder
stemming aangenomen en noch in deze
noch in de Eerste Kamer is; eenig bezwaar
tegen die censuur gemaakt.
Na alles wat gebeurd is, staat wel vast,
dat het systeem van preventieve controle
wordt geëisckt.
Inderdaad ook heeft, volgens de Grond
wet, niemand voorafgaand verlof noodig
om via de drukpers zijn gedachten tot uit
drukking te brengen. Maar er is princi
pieel verschil tusschen drukpers en radio.
De radio .dringt tot ieders huiskamer
door en naar spreker meent heeft iedere
argelooze luisteraar er recht op, dat hij 1
daardoor niet in zijn gevoelens wordt ge
kwetst.
Staat bij de pers liet hoor en wederhoor
open, bij de radio is dit practisch onmoge
lijk. Het. is practisch onmogelijk, dat bij
de i*adio iedereen zijn beurt krijgt.
Ook bij telegram en zelfs per telefoon
heeft men spr. gevraagd waarom bepaal
de uitingen waren toegelaten.
Spr. kan niet toegeven, dat wij hier in
Nederland zoo'n mal figuur slaan; trou
wens de heer Albarda zal erkennen dat
in geen land ter wereld de omroepvereeni-
gingen zoo vrij zijn als hier te lande. In
geen land ter wereld hebben deze een
macht als in Nederland.
Spr. leest voor hoe deze zaak in België
is geregeld, waar de radio-censuur even
eens preventief wordt uigeoefend.
Ook in Duitschland bestaat preventieve
censuur, zonder beroep op de beslissingen
van de controle-commissie.
In Engeland zijn redevoeringen die po
litieke of godsdienstige geschillen behan
delen, voor de radio uitgesloten.
In Frankrijk kan eveneens voorafgaan
de inzage van redevoeringen worden ge-
eischt en ook in de andere Europeesche
landen bestaat preventieve controle, even
eens in Rusland, waar d; controle zeer
I scherp is.
I Spreker acht zich verplicht, naar voren
te brengen, dat de radio-controle in de wet
is neergelegd. Verschil is alleen mogelijk
over de wijze van toepassing. De controle
moet niet worden uitgeoefend door amb
tenaren, niet omdat spr. meent, dat zij
daartoe niet de noodige frischheid zouden
bezitten, maar omdat een vrij college
daarvoor meer is aangewezen. Vooropge
steld dient, dat de controle-commissie nog
slechts korten tijd bestaat en nog niet over
voldoende ervaring kan beschikken.
Een reeks van gevallen staat, ter be
schikking van spreker, waaruit blijkt hoe
in de verschillende kringen preventieve
censuur noodzakelijk wordt geacht. Spr.
blijft dan ook van meening, dat dit toe
zicht noodig is, om een behoorlijken toe
stand in den aether te behouden, hoewel
natuurlijk die controle doelmatig moet
worden toegepast. Hij is bereid de instel
ling van een beroepsinstantie verder te
overwegen en tot <le instelling daarvan
over te gaan.
De heer Albarda repliceerde en dien
de de volgende motie in: „De Kamer, van
oordeel, dat het gewenscht is, het preven
tieve toezipht op den radio-omroep af te
schaffen, gaat over tot de orde van den
dag".
De motie, welke door verschillende par-
tijgenooten van den heer Albarda mede is
onderteekend kwam onmiddellijk in behan
deling.
De heer Boon (Lib.) zal zijn stem aan
de motie-Albarda waarschijnlijk niet kun
nen geven, omdat hij de politiek op de
radio wil blijven laten gaan.
Spr. dient de volgende motie in: „De
Kamer, van oordeel, dat de radio-uitzen
ding van politieke en daarmee verband
houdende onderwerpen slechts in zeer be
perkte mate moet worden toegestaan, noo-
digt den minister uit, daartoe de noodige
voorbereidende mataregelen te treffen".
De motie, door partijgenooten van den
heer Boon mede-onderteekend, komt in
onmiddellijke behandeling.
De heer Teulings (R. K.) sluit zich
bij den minister aan en acht preventieve
censuur noodzakelijk.
Onjuist is hetgeen in de pers werd ge
meld, dat de commissies er een soort week-
dienst op na houden. Haar beslissingen
zijn niet geldig, wanneer zij niet door ten
minste drie leden zijn genomen.
De Voorzitter zegt, dat nog ver
schillende sprekers het woord willen voe
ren. Met het oog op het late uur, midder
nacht, stelt spr. voor, de behandeling dezer
interpellatie voort te zetten op hedenavond
te acht uur.
Hiertoe wordt besloten.
De voorzitter verdaagt de vergadering
tot hedenmiddag 1 uur.
Wij urengen een
uitgebreide sorteering
BONTKRAGEN
l_
Flanellen Heeren Over
hemden met boord en
dubbele manchetten,
mooie dessins 3.50
Zuiver Wolten gebreide
Heerenvesterj, vele
kleuren 5.40
Rose gebreide Dames
hemden, fijne afwerking
90 cent
LEIDEN.
Dinsdag, Donderdag, Zaterdag, Vincentius-
Bibliotheek, geopend 's avonds van
7.308.30 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 20 tot
en met Zondag 26 October a.s.
waargenomen door de apotheken: G. F.
Reijst, Steenstraat 35, Tel. 136 en A. J.
Donk, Doezastraat 31, Tel. 1313.
toepassing der Ongevallenwet als deel van
het loon moet worden beschouwd.
Deze uitspraak werd gegeven naar aan
leiding van een aantal beroepen, door de
Centrale Werkgevers Risic-obank ingesteld
tegen onderscheiden beslissingen van het
bestuur der Rijksverzekeringsbank, waar
bij het dagloon ter berekening van die on
gevallenrente was vastgesteld met inbe
grip van den genoten kindertoeslag. Vol
gens de Risicobank kan kindertoeslag niet
als loon worden beschouwd, omdat hij niet
is een uitkeering, welke de werkman als
vergoeding voor zijn arbeid ontvangt.
JJit het besluit volgt, dat de kindertoe
slag door een getroffene genoten, als een
deel van het hem toekomende loon moet
worden beschouwd.
VOORLICHTING VAN DE KLEI-
INDUSTRIE.
Reorganisatie van Rijksschool en proef
station te Gouda.
Voor een tiental jaren werd het oude
Doelenhuis van het Schuttersgilde te Gou
da ingericht tot Rijksschool voor de klei- en
aard e w erkindus tri eDaaraan werd tevens
verbonden een proefstation en voorlich
tingsdienst voor deze industrie.
Thans is besloten tot reorganisatie over
te gaan.
Het zwaartepunt is thans verlegd naar
het proefstation, waarin, ten bate van de
ste-enen- en pannen-fabricage, gedurende de
wintermaanden cursussen van 2 maal 4
maanden zullen worden gegeven.
Het ligt in de bedoeling in dorpen of
provinciesteden, waar of in wier omgeving
veel klein-bedrijven gevestigd zijn, ambu
lante cursussen te organise eren; voor werk
lieden en bazen Voorts worden pogingen
in Het werk gesteld op eenige fabrieken, die
daarvoor in aanmerking komen, tegen een
kleine vergoeding aan het personeel onder
richt te geven.
De nachttreinen.
Naar wij vernemen zullen, te beginnen
in den nacht van Maandag 2 op Dinsdag 3
November de nachtposttreinen reizigers
voor de 3 klassen vervoeren naar en van alle
stations waar de treinen stoppen, zonder
dat men in het bezit van een bijzondere
vergunnig behoeft te zijn. Met name voor
de verbinding naar en van Twente via De
venter beteeken t dit een groote verbete
ring. In de treinen zullen groote vierassigo
rijtuigen loopen.
Rector Kok bij Z. H. den Paus.
Men seint uit Rome d.d. 23 dezer aan de
„Msbd.": Zooals gemeld, werd. de zeereerw.
heer J. P. J. Kok, rector te Bloemendaal
door Z. H. den Paus in particuliere audiën
tie ontvangen. Rector Kok werd aan Z. H.
voorgesteld als de adv. v. d. Kath. Nederl.
leden telenden Katholieken Nederland-
Boeren- en Tuindersbond. Zeg aan
uw leden, zeide Z. II. tot rector Kok, dat ik
hun allen mijn zegen schenk, dat ik het
grootste belang stel in de economsiche cri
sis en dat ik vurig wrensch, dat ze de moei
lijkheden zullen overwinnen.
Te Rotterdam is overleden, 83 jaren
oud, de bekende en oudste Rotterdamsche
medicus dr. Hendrik K1 i n k e r t.
Na een kortstondige ongesteldheid is
te 's-Gravenhage in ruim 65-jarigen ouder
dom overleden mr. dr. H. W. van Sa n-
d i c k, oud-president van het. Hoog Mili
tair Gerechtshof.
Drievoudige diamanten kloosterfeest.
In het klooster der Zusters Francisca
nessen te Gemert, hebben de Zusters Eli
sabeth, Humiliana en Martina, onder veel
belangstelling haar diamanten klooster-
feest gevierd Zuster Elisabeth (mej. Bolsius
uit 's-Hertogenbosch) was gedurende en
kele jaren algemeen-overste der Francis
canessen in Nederland. De drie jubilaris
sen mogen zich nog in een goede gezond
heid verheugen.
LEIDEN. Geslaagd:
Econ. ca-nd. ex. Indologie de heer C. M.
Dieudonné (den Haag);
Arts-examen eerste gedeelte de heeren
A. J. Kettler (Den Haa.g), J. M. Heuff (Den
Haag), G. P. W. van Waasbergen (Den
Haag);
Candj examen rechtsgeleerdheid de da
mes E. M. F. Roëll (Leiden) en J. I. C.
Voor en (Den Haag);
Doet. examen wis- en natuurk. II met
hoofdvak sterrenkunde de heer A. de Sit
ter (L e i d e n);
Bevorderd
Tob arts de heeren A. Rypperda Wierds-
ma (den Haag), J. J. Voskuil (Leiden)
