22ste Jaargang
MAANDAG 20 OCTOBER 1930
No. 6724
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
Sfe £eicbelxe (Soufta/rrt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 ceat per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Bij een benoeming
Zooals den lezer bekend, is binnenkort
te verwachten de hoogleeraarsbenoeming
in de psychiatrie aan de Universiteit te
Leiden van dr. E. Carp.
Dr. Carp is Katholiek en deze benoe
ming kan daarom blijkbaar in de liberale
pers niet zonder critisch commentaar wor
den voorbijgegaan.
In het „Vad." is er al een en ander over
gezegd en wij laten hier deze beschouwing
in haar geheel volgen:
De tweede hoogleeraarsbenoeming, die
ik wil bespreken, draagt een geheel ander
karakter.
Het gaat daar om de vervanging van
prof. G. Jelgersma, den bekenden adept
van Freud, die wegens het bereiken van
den zeventigjarigen leeftijd moet aftreden.
De „Maasbode" bracht het eerst het be
richt, dat de Katholieke arts dr. E. A. D.
E. Carp te Leiden zou benoemd worden.
Dit zal waarschijnlijk wel juist zijn.
Maar nu is er een zeer pikantezijde
aan deze benoeming.
Het is bij ingewijden bekend, dat van
Utrecht uit door den vroegeren hoogleeraar
in de psychiatrie aan de Vrije Universiteit
te Amsterdam, sterk geijverd is voor een
anderen candidaat, een zeer bekwaam jong
arts, wien kort geleden nog een gouden me
daille werd toegekend, die, naar het schijnt,
minder Freudiaansche neigingen heeft.
En nu is het pikante niet alleen dit,
dat, als 't bericht juist is, onze minister
van Onderwijs, tegen den drang van partij
genoot-en in, iemand zal benoemen, die
niet alleen Katholiek is, maar bovendien
een richting aanhangt, die in de kringen
van 's ministers vrienden wordt veraf
schuwd, doch ook dat het Katholicisme van
een medicus, die Freudiaan of misschien
neo-Freudiaan is, naar voren wordt ge
bracht
Ik 'vindt 't zeer gewoon, dat een Katho
liek, ook te Leiden, als hoogleeraar wordt
benoemd, mits bij dit wordt „par droit de
conquête" en niet „par droit de naissance"
en in die benoeming weer niet wordt ge
zien een triomf van het Katholicisme. Maar
ik vraag me af, hoe de Katholieken plezier
zullen kunnen hebben in een benoeming
van een aanhanger van Freud! En toch
hebben zij 't nu reeds, bij voorbaat.
Het zal toch niet blijken, dat na eenigen
tijd Freud in Leiden niet meer in eere is?
Hoe zou prof. Jelgersma dit vinden?
Maar te verwonderd staat men, gedach
tig aan het: „Paris vaut bien une messe",
tegenover niets meer.
Tot zoover het „Vad.".
Wij hebben even geaarzeld, om dit sto
kend en insinueerend geschrijf op te nemen.
Maar wij willen het toch niet verzwijgen,
omdat het zoo scherp typeert de geestes
gesteldheid van hem, die het samenstelde
vrelke geestesgesteldheid, helaas, bij
meerderen kleingeestige lieden kan worden
geconstateerd.
Er wordt een Katholiek benoemd: en
men tracht deze benoeming langs allerlei
wegen te benaderen om er steenen naar
te gooien.
Nu b.v. zou dr. Carp een aanhanger zijn
van de theorie van Freud, welke theorie
in Katholieke evenmin als in Protestant-
sche kringen navolgers trekt. Wij nemen
dit feit niet zoo maar op gezag van het
„Vad." aan. Maar.... als 't zoo zou zijn,
welk bezwaar zou daar tegen dan kunnen
worden gemaakt in een liberaal
blad Een juichtoon daarover in die
kringen zou eerder verklaarbaar zijn!
In dat geschrijf hindert ons weer dezelf
de geveinsde breedheid van opvatting,
als zoo vaak bij benoemingen van liberale
zijde wordt tentoongespreid. Een Katholiek
mag even goed als een ander worden be
noemd, waarom niet? maar „par droit
de conquête", en niet „par droit de nais
sance" d.w.z. zoo ongeveer: omdat hij daar
voor bekwaam is en niet omdat hij Katho
DE BLINDEN VAN GRAVE op hun tourno Een photo gemaakt
blinden, frater-directeur en twee andere fraters zijn in het
het St. Ant honiuspatronaat te Leiden. Behalve de
gezelschap comité-leden en enkele belangstellenden.
Foto Slegtenhorst
liek is. En wanneer dan voor een bepaalde
benoeming een bepaalde Katholiek naar
voren komt, dan weet men het vaak na
allerlei kronkelingen zoo voor te stellen,
dat zulks geschiedt niet vanwege diens be
kwaamheid, maar omdat hij Katholiek is,
en de objectieve waarde der benoeming
wordt aldus neergehaald! Als men het niet
ronduit zeggen kan, bij gemis aan zelfs
een schijn van bewijs, dan wordt er geïn
sinueerd.
Deze opmerkingen wilde we nog 'ns ma
ken naar aanleiding van het bovenstaande
geschrijf in een liberaal blad waarop wij
niet verder ingaan welk geschrijf onge
twijfeld ook vele liberalen met ons
zullen afkeuren.
In het drukkersbedrijf
Er dreigt een staking in het drukkersbe
drijf.
Zoo de partijen niet deze week nog tot
elkaar worden gebracht, dan is de volgen
de week Maandag deze staking over heel
het land uitgebroken.
Wij spraken Zaterdag reeds den wensch
uit, dat zulks alsnog moge worden voor
komen.
En voor de werkgevers èn voor de
werknemers heeft een arbeidsconflict tij
dens den duur ervan nadeelige gevol
gen.
Als het werk stil ligt, dan wordt er niet
verdiend en dan treedt in de plaats van
het loon een lagere uitkeering.
Maar bij dit arbeidsconflict moeten in
het bijzonder worden gevreesd nadeelige
gevolgen daarna. En wij bedoelen hier
niet allereerst de kans, dat de onderlinge
verhouding zal zijn geschaad geworden,
zooals dat een gevolg van iedere sta
king kan zijn. Wij denken hier speciaal
aan het, in het drukkersbedrijf bestaande
collectieve arbeidscontract een voor het
bedrijf en in 't bijzonder voor de werkne
mers zoo waardevol goeddat
bij een staking o.i. ernstig gevaar bedreigt.
Moge om dat alles een staking in het
drukkersbedrijf alsnog* worde voorkomen
door in wijs beleid gevoerd overleg!
FEESTGESCHENKEN
Heden viert frater Aurelius, di
recteur van het blinden-instituut
te Grave, die nu met zijn blinden
te Leiden verblijft, zijn naamdag.
Eventjes een hart'lijk woordje,
Aan dien grooten blindenvriend,
Dat heeft hij in al die jaren
Dubbel wel en dwars verdiend.
Eventjes een hartlij woordje,
Als een kaartje met p.f.
Op den feestelijken naamdag
Van dien grooten blindenchef.
Eventjes een hart'lijk woordje
Namens onze burgerij,
Frater, liefde voor Uw blinden
Overal, dat wenschen wij.
Even een opwekkend woordje
Tot de burgers dezer stad,
Het is heden frater's naamfeest!
Brave burgers, wist U dat?
'k Heb het Zaterdag geschreven,
't Stond te lezen in de krant,
Leidenaars gebruik eens even,
'k Vraag het vriend'lijk, uw verstand.
'k Weet het, een leficitatie
Stuurt U graag en heel oprecht,
Maar wij wachten op de daad en
Niet op wat er wordt gezegd.
't Is wel aardig zoo'n gelukwensch,
Wel natuurlijk is dat zoo,
Maar, ik zal het U maar zeggen,
Hij heeft liever een cadeau.
Een cadeautje voor zijn blinden,
Koek, sigaren of wat fruit,
Want dat spaart dien naamfeestvierder
Alweer gauw wat centen uit.
En't is heel gemakk'lijk geven
Als U het adres maar weet,
Ergens in de Hazewindsteeg
Staan ze ter ontvangst gereed.
Als U dit goed hebt begrepen,
Wed ik, dat op dit festijn,
't Patronaat voop de geschenken,
Nog wel eens te klein kan zijn.
TROUBADOUR.
DUITSCHLAND
UIT DEN RIJKSDAG
Een meerderheid
Brüning.
Bij de Zaterdag gehouden beslissende stem
mingen in den Rijksdag heeft het kabinet-Brü-
ning de overhand gehouden.
De motie van het Centrum, de Duitsche volks
partij, de Beiersche volkspartij, de staatspartij
en de volks-nationale rijksvereeniging luiden
de: „De Rijksdag neemt nota van de verkla
ring der rijksregeering en gaat over tot de
orde van den dag, zonder rekening te houden
met de ingediende voorstellen en moties van
wantrouwen, ook die tegen de afzonderlijke
ministers", werd met 318 tegen 236 stemmen
en een blanco aangenomen, nadat met 310 te
gen 235 stemmen was besloten aan die motie
den voorrang te verleenen.
De schulden-delgingswet werd met 325 te
gen 237 stemmen goedgekeurd en de verwij
zing van de noodverordeningen naar de Rijks
dagcommissie met 339 tegen 220 stemmen.
Een korte samenvatting van het resultaat der
debatten komt hierop neer:
lo. Het kabinet heeft van den Rijksdag toe
stemming verkregen tot opneming van het cre-
diet, dat noodzakelijk is om de moeilik-heden
van den winter te overwinnen.
2o. De belasting-noodverordeningen, waarte
gen in het bijzonder de sociaal-democraten
een felle verkiezingscampagne hadden gevoerd,
blijven van kracht.
3o. De dertien moties van wantrouwen zijn
onschadelijk gemaakt.
4o. De regeering verkrijgt, doordat de Rijks
dag tot 3 December op recès gaat, gelegenheid
om het financieele program verder uit te wer
ken.
Geconcludeerd kan worden, dat de eerste
zitting van den Rijksdag een verloop heeft ge
had, die na het bekend worden der verkie
zingsresultaten nauwelijks verwacht kon wor
den.
POLITIEKE KLOPPARTIJEN
Vrijdagavond kwam het tijdens een vergade
ring van nationaal-socialisten in een hotel in
de wijk Rünzheim te Karlsruhe tot een heftige
kloppartij, waarbij bierglazen, flesschen en
stoelen als wapens gebruikt werden.
De politie ontruimde de zaal en de straten
in de naaste omgeving, die alle met commu
nisten bezet waren.
Toen de politie ingreep, werd zij met uit
roepen als „bloedhonden" enz. ontvangen. De
menigte verzette zich met alle macht.
Bij deze kloppartij werden twee personen
ernstig en vier licht gewond.
Op denzelfden avond kwam 't op de „Liep-
nitzer Chaussee" in Bernau eveneens tot een
heftige kloppartij, waarbij 27 a 30 schoten ge
lost werden en acht personen gewond werden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een meerderheid in den rijksdag voor de
regeerings-Brüning.
De burgeroorlog in China zou geëindigd
zijn.
Kingsford Smith wint den lucht-race naar
Australië. (Luchtv., 2e blad).
BINNENLAND.
(2de blad, pag. 8.).
Gouden feest van de Vrije Universiteit
te Amsterdam (1ste blad).
De a.s. vergadering van den Partijraad
van de R. K. Staatspartij (2de blad).
Wederom tal van doodelijke verkeerson
gelukken (Gem. Ber., 3de blad).
Te St. Michielsgestel werd het lijk van
een 23-jarigen jongeman gevonden. (Gem.
Ber., 3de blad).
Noodlottige afloop van den twist te Ber
gen op Zoom. (Gem. Ber., 3de blad).
Een misdadigersbende ontdekt. (Gem.
Ber. 3e blad).
ITALIË
HET HUWELIJK VAN KONING BORIS
Pauselijke toestemming voor de plechtigheid
in de basiliek.
Omtrent de huwelijksplechtigheid van prin
ses Giovanna met koning Boris wordt nog ge
meld, dat het vorstelijk huwelijk zal worden
voltrokken aan het Maria-altaar van de be
nedenkerk der St. Franciscusbasiliek.
In de nabijheid van dit altaar bevindt zich
het graf van Maria van Savoye, dochter van
Carlo Emanuele I, die in 1594 geboren werd
en in 1656 te Rome stierf.
Deze prinses was lid van de derde orde van
St. Franciscus. Zij droeg hel kleed der derde
orde en leidde een zeer streng leven. Haar
geestelijke leidsman was de H. Joseph da Cu
pertino, eveneens een Franciscaan.
Om in de pauselijke basiliek te Assisië te
kunnen trouwen, moest de toestemming ge
vraagd worden van den H. Vader, daar deze
basiliek rechtstreeks onder jurisdictie staat
van Z. H. den Paus,
Het verzoek, om de huwelijksplechtigheid
hier te doen plaats vinden, werd bij den H.
Vader ingediend door de Paters Conventueelen,
aan wier zorgen de basiliek met het graf van
St. Franciscus is toevertrouwd.
In de groote bovenzaal van het oude histo
rische stadhuis van Assisië, zal het bruilofts
maal worden gehouden, 's Avonds zullen alle
„palazzi der stad en alle oude gebouwen door
20.000 fakkels verlicht worden.
Het Bulgaarsche koningspaar zal over zee
naar het vaderland terugkeeren en den vijfden
November te Varna aankomen.
ROEMENIE
DE OPVOEDING VAN DEN KROONPRINS
Scheiding van zijn moeder?
Een N. T. A. bericht maakt melding van ge
ruchten over plannen van koning Carol om
den kroonprins te scheiden van zijn moeder
(zooals men weet blijkt een verzoening tus-
schen de ouders van den kleinen Mihai niet
mogelijk) en hem naar school te zenden.
PERZIE
Nadirs kroning gaat niet door.
Men verneemt, dat de kroning van den Af-
gaanschen koning Nadir Sjah niet zal plaats
hebben. Uit Ghazni in Herat komen berichten
over een wijdvertakte revolutie.
CHINA
.BURGEROORLOG IN CHINA GEëINDIGD
Communiqué van Nanking.
De Chineesche nationalistische regeering pu
bliceert een communiqué, waarin verklaard
wordt, dat de burgeroorlog in China geëindigd
is De regeering staat thans voor de oplossing
van vijf groote vraagstukken, n.l. de opheffing
der ex-territorialiteitsrechten, de strijd tegen
het communisme, de instelling van een normaal
belastingsysteem, het vestigen van e»n nieuw
bestuur en het nemen van maatregelen tot be
vordering van landbouw en industrie.
