22ste Jaargang
VRIJDAG 17 OCTOBER 1930
No. 6722
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
V
3)e £cidócli^0ou^cMTt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
DUITSCHLAND
UIT DEN RIJKSDAG.
Programrede van den rijkskanselier.
In de rijksdagzitting van gisteren heeft
de rijkskanselier dr. Brüning zijn aange
kondigde programrede gehouden.
Hij begon met te wijzen op de econo
mische crisis, waarvan de ergste gevolgen
door het regeeringsprogram verholpen moe
ten worden. Voorwaarde hiertoe is, dat de
noodverordening van den rijkspresident
van Juli gehandhaafd blijft.
Vervolgens behandelde de rijkskanse
lier het tekort op de loopende begrooting
en den achteruitgang in de opbrengst van
de belastingen. Het tekort voor het loo
pende jaar zal 600 millioen mark bedragen.
Ter dekking van dit tekort is een beroep
op de geldmarkt gedaan. De Duitsche geld
markt was tot aan de verkiezingen ruim,
doch sedert is daarin een verandering inge
treden. Het buitenland heeft na de verkie
zingen zijn te goed teruggetrokken en ook
vele Duitschers, wien het aan goede
staatsgezindhei'd ontbreekt-, hebben hun
geld in buitenlandsche papieren belegd.
Zonder deze ontwikkeling zou de Duit
sche'geldmarkt waarschijnlijk zelf in staat
zijn geweest de noodige middelen voor de
leening ter beschikking te stellen. Thans
was de' i»egeering gedwongen zich tot het
buitenland te wenden, waar de leening
tegen bevredigende voorwaarden kon wor
den verklagen op voorwaarde, dat het slui
ten én cfk ^flossing van de leening wette
lijk zouden worden vastgelegd.
De regeering doet daarom een beroep
op den rijksdag om in het Duitsche leven
en in de regeering hetzelfde vertrouwen te
stellen als het buitenland en de desbe
treffende wet goed te keuren.
Het- hervormingsprogram van de regee
ring is 30 September gepubliceerd en be
vat de begrooting voor 1931, die geheel in
evenwicht is.
Met nadruk verklaarde de rijkskanselier,
dat de politiek der regeering niet gericht
is op een voortdurende vermindering van
de loonen en de salarissen. Zij wil integen
deel onder alle omstandigheden den le
vensstandaard, die thans onhoudbaar is
geworden, behouden. Dit kan slechts ge
schieden, als een zekere elasticiteit in de
salarissen en loonen tot stand komt, die
thans in Duitschland voor 75 pet. deels
.door de wet, deels door tariefsovereenkom
sten vastgelegd zijn.
Alle klassen van het Duitsche volk móe
ten offers brengen. De ambtenaren met
hun beproefde trouw hun krachten ter be
schikking van de regeering stellen. Onge
rechtvaardigde aanspraken van de ambte
naren zullen door de regeering afgewezen
worden.
Vervolgens besprak de kanselier den
toestand van den landbouw en de verschil
lende matregelen, welke ten behoeve van
den landbouw zijn getroffen. De ontbinding
van den rijksdag heeft de uitvoering van
het Oostprogramma verhinderd, doch de
regeering heeft door haar maatregelen zoo
veel mogelijk daarin voorzien.
Sedert de internationale deskundigen
het rapport voor de schadevergoeding
hebben vastgesteld, is de economische toe
stand van Duitschland van maand tot
maand slechter geworden, en heeft de
werkloosheid een te voren nooit bereikten
omvang bereikt. De uitvoering van het
plan voor_ de schadevergoeding mag nooit
er toe leiden, dat het Duitsche volk be
roofd zal worden van zijn grondslagen om
te leven.
Alle landen, die aan den wederopbouw
van Europa willen medewerken, kunnen
de oogen niet sluiten voor de jongste ge
beurtenissen in Duitschland. Sedert jaren
is de nood in breede kringen gestegen en
het jonge geslacht ziet vol onzekerheid
zijn toekomst tegemoet.
De regeeringsverklaring werd door de
regeeringspartijen met luiden bijval be
groet. De communisten en nationaal-soeia-
listen hadden voortdurend geïnterrum
peerd en soms zelfs veel lawaai gemaakt-,
zoodat president Loebe enkele malen af
gevaardigden tot de orde moest roepen.
SOCIALISTISCH PLAN TEGEN DE
CRISIS IN DUITSCHLAND.
Veertig-urige werkweek voorgesteld.
De sociaal-democratische Rijksdagfractie
heeft volgens de „Vorwarts" een uitge
breid plan opgesteld tot bestrijding van de
economische crisis en beperking der werk
loosheid. Voorgesteld wordt de invoering
van de 40-urige werkweek met- verplichte
uitbreiding van het personeel, de vrije in
voer van bevroren vleesch, bestrijding van
de kapitaal vlucht enz.
FRANKRIJK.
DE ONTVOERING VAN GENERAAL
KOETJEPOFF.
Succesvolle nasporingen van een Russisch
journalist.
Een bericht van de K.W.P. bevestigt de
geruchten, volgens welke de geschiedenis
van de geheimzinnige verdwijning van ge
neraal Koetjepoff eindelijk tot klaarheid
is gebracht, dank bij de onvermoeide na-
sproingen van den Russischen journalist,
Wladimir Boutrzeff. (Reeds vóór den oor
log heeft deze Boutrzeff een ander „myste
ry'' tot oplossing gebracht en daarbij den
beruchten oplichter, den Jood Aseff, ont
maskerd.
Eenige maanden geleden heeft mr. Bourt
zeff in een Russisch blad, dat te Parijs
verschijnt (la Cause Commune) een arti
kel geschreven over Koetjepoff, waarin hij
de namen noemde van diegenen, die den
generaal hebben ontvoerd.
Dit bericht weid slechts onder voorbe
houd door genoemd blad opgenomen, om
dat men de bron, waaraan de gegevens om
trent deze formeele beschuldiging waren
ontleend, niet voldoende betrouwbaar
achtte.
Thans is mr. Bourtzeff teruggekeerd van
een reis naar Berlijn en hij brengt <van die
reis, behalve bevestiging van genoemd be
richt, zeer opzienbarende mededeelingen
over de affaire mee.
„De zaak Koetjepoff", zoo schrijft hij,
„is thans tot klaarheid gebracht. Wij ben
nen de juiste omstandigheden, waaronder
de ontvoering plaats had en ook de na
men van de daders en aanstichters van
deze misdaad.
Mr. Bourtzeff heeft al zijn gegevens ge
baseerd op mededeelingen, hem verstrekt
door André Fikner, die raadsman was bij
de ambassade der sovjets in Berlijn en den
laatsten tijd aan het hoofd stond van de
tschjeka-orgariisatie in Europa.
Deze Fikner heeft zelf deelgenomen aan
de ontvoering van Koetjepoff: men had
een heele expeditie uitgerust waarvan de
leiding berustte bij Goldenstein, Guelfout,
Kellert en Janovitch.
Wat generaal Koetjepoff zelf aangaat,
hij is daags na. de ontvoering tengevolge
van bij en door die ontvoering bekomen
letsel overleden.
Fikner is de eenige, die aan de klauwen
van de tschjeka is ontsnapt: de andere me
deplichtigen aan de ontvoering van Koetje
poff werden te Moskou gefusilleerd.
Wij behoeven hier niet aan toe te voegen
dat Fikner op het oogenblik op de zwarte
lijst staat van de verraders der sovjets.
Een B.T.A.-telegram uit Parijs meldt
verder, dat de Russische journalist Bourt
zeff, in verband met hooger vermelde ont
hullingen over de ontvoering van generaal
Kietjepoff, gisterenmiddag door den Fran-
schen rechter-commissaris is gehoord
ITALIË
EEN NIEUWE KOERS IN ZUID-TIROL?
Wij lezen in de „Neue Freie Presse":
Uit Bozen wordt gewag gemaakt van een
ommekeer in de behandeling van de Duit
schers in Zuid-Tirol door de Italiaansche
overheid. Men meent dit verblijdende feit
te moeten danken aan de onderhandelin
gen, die dr. Schober indertijd met Musso
lini te Rome gevoerd heeft. Inzake he4
Duitsche particuliere onderwijs moet een
tegemoetkoming van de Italiaansche over
heid te wachten zijn.
Zondag is te Merano een volksdrachten-
feest gehouden, dat eveneens een vooruit
gang beteekende op de nationale maatre
gelen, die tot dusver golden. Tienduizend
Zuid-Tirolers met 56 muziekkorpsen en
vaandels namen deel aan het feest, waarbij
ook het meedragen van de oude wapens uit
den tijd van Andreas Hofer geoorloofd
was. Het biljet, dat tot deelneming aan 't
feest opwekte, toonde voor het eerst de
annexatie van Zuid-Tirol weer den rooden
Tiroler adelaar.
RUSLAND
DE ARBEIDSDWANG BIJ DE
SOVJETS.
Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft
het volkscommissariaat voor arbeid een
order uitgevaardigd, waarbij ingevolge de
verordening voor de werkloozenondersteu-
ning gedecreteerd wordt, dat alle werkloo-
zen in Rusland onmiddellijk in de verschil
lende bedrijven aan het werk gesteld moe
ten worden.
Verder heeft het volkscommissariaat zich
uitgesproken voor een verdergaand verbin
den der arbeiders aan de fabrieken en in
overweging genomen, om ten einde het
vijfjarig plan te kunnen doorvoeren, den
arbeiders alle recht tot opzegging van hun
dienst te ontzeggen.
De leider dor communisten in het Do-
TE AMSTERDAM werd Woendag weder het verkeer geteld voor
de groote verkeerstelling. De tellers in actie op de Munt
netzgebied is uit de communistische partij
gestooten, aangezien hij onmiddellijke we
derinvoering der werkloozenondersteuning
verlangd had.
BRAZILIË
DE REVOLUTIE IN BRAZILIË.
Nog steeds overwinningen wederzijds.
De berichten uit Brazilië blijven nog
steeds tegenstrijdig. Terwijl de opstande
lingen nieuwe successen melden, vooral ten
Zuiden van Rio de Janeiro, wordt van re-
geeringszijde vedklaard, dat de federale
troepen overwinningen ten Noorden van
Rio hebben behaald.
Ook duiken opnieuw geruchten op, dat
de tegenwoordige staatspresident Washing
ton Luiz, wiens ambtstijd de volgende
maand afloopt, vroeger zal aftreden, inr
dien de toestand niet spoedig verbetert,
teneinde verder bloedvergieten te voorko
men.
Naar uit Rivera (Uruguay) wordt gemeld
heeft de voorhoede der opstandelingen, vol
gens een door hen uitgegeven officieel
communiqué, gisterenavond een 1000 man
sterke afdeeling regeeringstroepen op on
geveer 300 kilometer van Sao Paolo versla
gen.
Uit Porto Alegre wordt bericht, dat het
revolutionnaire commando aan de grens
van de staten Sao Paolo en Parana zulk
een groot leger concentreert als nog nooit
in Zuid-Amerika het geval is geweest.
ZOETERWOUDE.
De Heer M. TH. KOMPIER, die morgen
zijn 25-jarig jubileum als wethouder
herdenkt.
TWEEDE KAMER.
De Zuiderzee-steunwet.
Een langdurig debat heeft zioh bij den
aanvang der vergadering ontsponnen over
het wetsontwerp tot wijziging en verhoo
ging van het zesde hoofdstuk der rijksbe-
grooting voor 1930, waarbij voor enkele
rijksuniversiteiten en de Technische Hoo-
geschool een suppletoire begrooting van
371.000 was ingediend. De late indiening
werd van verschillende zijden betreurd. Het
wetsontwerp werd ten slotte z. h. s. goed
gekeurd.
Daarna is de Zuiderzee-steunwet verder
behandeld.
Minister Reijmer is gisteren met een
nota van wijziging gekomen, die een groote
meevaller was en het dadelijk vrijwel tot
zekerheid maakte, dat de vrede zonder
veel moeite zou kunnen worden geteekend.
De Minister bracht wijzigingen in het
ontwerp aan van groote beteekenis en
getuigende van groote tegemoetkomend
heid en geneigdheid tot samenwerking en
gemeen overleg.
Vooreerst werd opgenomen de instelling
van plaatselijke commissies, welke de Ge
nerale Commissie hebben te adviseeren.
Verder werd do minimum-rente voor
credieten van 4 op 3 pet. verlaagd.
Voorts de leeftijd, waarop bij onmoge
lijkheid van het vinden van een nieuw be
staan een lijfrente kan worden toegekend,
verlaagd van 65 tot 60 jaar.
En dan wat wel het voornaamste
was werd bepaald dat bij de toeken
ning van tegemoetkomingen, uit het Zui-
clerzeefonds ook rekening moet worden ge
houden met de waardevermindering van
bedrijfsmiddelen.
En dan bracht de Minister ten slotte nog
een wijziging aan waardoor duidelijk uit
komt, dat spaarpenningen of inkomsten
uit arbeid tot zekere grenzen (het maxi
mum van het buiten beschouwing blijven
de gedeelte wordt door de Kroon vastge
steld) buiten beschouwing blijven bij de
bepaling der uitkeering.
Bij de discussies scheen de Kamer nog
niet geheel en al tevreden, doch de minis
ter had weinig zin om nog verder te gaan.
De beraadslagingen werden geschorst tot
heden; de partijen hadden den tijd, om
zich te bedenken.
Prof. mr. J. Simon van der Aa.
Op verzoek is eervol ontslagen als hoog
leeraar aan de Rijksuniversiteit te Gro
ningen, mr. J. Simon van der Aa, secreta
ris-generaal van het Permanent Bureu van
de Internationale Commissie voor straf
recht en gevangeniswezen te Bern.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Programrede van den Duitschen Rijks
kanselier.
De ontvoering van generaal Koetjepoff
tot klaarheid gebracht?
Luchtrace naar Australië. (Luchtvaart).
BINNENLAND.
De vermoedelijke daders van den roof
overval te Albergen gearresteerd. (Geni.
Berichten, 3de blad).
De arrestatie der bankbiljetvervalschers
to Renkum (Gem. Ber., 3de blad).
Verschillende gevallen van dipnteritis
mot doodelijken afloop. (Gem. Ber, 3de
blad).
Het Y maakte gisteravond een n:euw
Ned. record 4 x 200 M. vrije slag. (Sport,
2le blad).
NAAR DE MISSIE.
Op 13 November a.s. zullen de eerw. Zus
ters Maria Josine en Maria Flaviana, bei
den werkzaam in het St. Elisabeths-Zic-
kenhuis aan de Hooigracht alhier, naar de
Missie op Java vertrekken.
ZR. MARIA JOSINE.
De eerw. Zuster Maria Josine (in de we
reld mej. Catharina Rutgrink) wérd den
23stcn Augustus 1892 te Lis se geboren
en den 25sten December 1919 In het Moe
derhuis der Zusters Franciscanessen, Hen
drikstraat te Breda, geprofest.
Zij is reeds 10 jaar in het St. Elisabeths-
Ziekenhuis alhier werkzaam in de verple
ging.
Foto Slegtenhorst
ZR. MARIA FLAVIANA.
De cervv. Zuster Maria Flaviana (in de
wereld mej. Johanna Maria, Leyten) werd
27 Maart 1891 te Dongen geboren en 17
September 1923 te Breda geprofest.
Zij was gedurende 7 jaar hier ter stede
werkzaam eerst in het St. Elisabeths-Zie-
enhuis en daarna 3 1/2 jaar als wijkzuster
van de Wijkverpleging aan do Oostdwars-
gracht.
Beide Zusters vertrekken naar Modan,
alwaar zij in het St. Elisabeths-Ziekenhuis
zullen werkzaam zijn. Zij vertrokken 13
November uit Breda naar Genua, vanwaar
zij op 14 November per „Christiaan Huy-
gens" de reis naar Ned.-Indic zullen aan
vaarden.
