21ste Jaargang
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1930
No. 6705
3)e Zeidóchz (Sou/fca/itt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week
Bij onze Agenten 20 cent per week
Franco per post
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
f 2.50 per kwartaal
f 2.60 per kwartaal
f 2.95 per kwartaal
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woordèn, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
BUITENLAND
VOLKENBOND
DE VOLKENBONDSVERGADERING
Verkiezing van rechters voor den Haag.
De Assemblée is gisteren begonnen met de
verkiezing der rechters voor het Permanent
Hof. Bij de eerste stemming hebben de vol
gende candidaten de absolute meerderheid
verkregen:
Prof. Van Eysinga (Nederland),
Adatsji (Japan), Altamira (Spanje), Anzilotti
(Italië), Bustamente (Cuba), Fromageot
(Frankrijk), Guerrero (Salvador), Rostowo-
rofski (Polen), Schucking (Duitscbland), sir
Cecil Hurst (Engeland), Wang Tsjoeing-Hoei
(China), Kellogg (Amerika), Rollin Jacque-
myns (België) en Negulescu (Roemenië). Om
trent den 15den zetel kon niet tot overeen
stemming komen. Na herhaalde stemmingen
werd tenslotte Urutia (Columbia) gekozen.
De nieuwe 15 rechters zijn thans voor een
periode van 9 jaar gekozen.
DUITSCHLAND
HITLER IN DE GETUIGENBANK
De derde dag van het Rijksweerproces te
Leipzig kreeg een bijzondere beteekenis, door
dat Hitier als getuige zou verschijnen. Reeds
om acht uur had zich een groote menigte
voor het gerechtsgebouw verzameld. Als de
drie verdachten arriveeren klinken de afkeu
rende kreten over het plein; er komen poli-
tie-versterkingen en men begint het plein te
ontruimen. Eenige minuten over negen ver
schijnt Hitler per auto met eenige van zijn
medewerkers, op geestdriftige wijze begroet.
De menigte tracht het politie-cordon te ver
breken, doch de politie slaagt er spoedig in
het plein weder te ontruimen. Aan de over
zijde van het plein heffen eenige toeschouwers
nationaal-socialistische liederen aan.
De rechtszaal is tot de laatste plaats bezet;
de aanwezigen worden aangemaand zich bij
de komst van Hitier te onthouden van alle
manifestaties, daar anders de zaal onverbid
delijk zal worden ontruimd. In de zaal hoort
men de geestdriftige begroeting, die het pu
bliek buiten aan Hitier geeft en die eindigt
in een driewerf „Heil". Als de leider der na-
tionaal-socialisten binnenkomt, heerscht er
diepe stilte, doch buiten blijft het rumoerig
en hoort men kreten als „Duitschland ont
waak".
Hitier wordt als getuige gehoord omtrent,
de vraag of de nationaal-socialistische partij
haar doeleinden uitsluitend langs legalen weg
nastreeft en geen gewelddadige omverwerping
der grondwet beoogt, dat de partij haar leden
en aanhangers niet oproept tot een dergelijke
omverwerping en dit ook in 1929 niet heeft
Hitier verklaart o.a. het volgende: Ik was
tot den herfst van 1918 als Duitsch soldaat
aan het Westfront en door dezen vierjarigen
dienst heb ik mijn vroeger staatsburgerschap
verloren. Bij de ineenstorting in 1918 lag ik
met een ernstige gasvergiftiging in een lazaret.
Volgens mijn politiek inzicht moest de cata
strofe komen en ik was er mij van bewust, dat
met de toenmalige politieke organisaties de
toestand niet kon worden verbeterd. Drie fac
toren sterkten mij in die overtuiging, n.l. het
afnemen der eigen volkskracht, het afaien van
deze kracht en het huldigen van vreemde in
vloeden in het algemeen, zooals die tot uiting
kwaen in de invoering der democratie en het
democratisch parlementaire systeem en ten
slotte de vergiftiging van het Duitsche volk
met pacifistische denkbeelden. Deze verschijn
selen zijn de oorzaak geweest van de Duitsche
ineenstorting en het sprak voor mij vanzelf,
dat ter overwinning der moeilijkheden een
jonge nieuwe beweging noodig was. De oude
waren niet in staat verbeteringen aan te bren
gen; er was dus een nieuwe partij noodig vol
gens de grondbeginselen van het fanatieke
„Deutschtum", een absolute leidersautoriteit
en een onverzettelijke strijdlust.
Van den eersten dag af was het doel der
Putsch-afdeelingen niet tegen den staat front
te maken, doch hem te beschermen tegen de
terreur van illegale machten. Zou het mogelijk
zijn, aldus Hitler, in een organisatie, welke
honderdduizenden menschen omvat, in het ge
heim andere doeleinden na te streven dan die,
welke in het openbaar worden bekend ge
maakt? Kan ik de stormafdeelingen bevelen,
dat zij geen wapens mogen hebben en toestaan
dat zij die in het geheim bezitten? Dat is uit
gesloten, en zou ook dwaasheid zijn. De natio
naal-socialistische beweging wordt door mij
geleid en mijn bevelen zijn geldig, doch boven
allen staat het principe, dat zij slechts mo
gen worden uitgevoerd als zij niet in strijd zijn
met de wet. Ieder kan mijn redevoeringen en
PROF. JHR MR. DR.
W. J. M. VAN EYSINGA
DE OPVOLGER VAN MR. LODER.
Onze Leidsche hoogleeraar in het Vol
kenrecht prof. jhr. mr. dr. W. J. M. van
Eysinga, is, zooals men onder het Buiten
land kan lezen benoemd tot rechter in het
Permanent Hof van Internationale Justi
tie te 's-Gravenhage.
Opnieuw heeft dus een Nederlander
een zetel in het Haagsche Hof verkregen.
Terwijl 9 jaar geleden mr. B. C. J. Loder
het vertrouwen der Volkenbondsvergade
ring en van den Volkenbondsraad genoot
en met groote meerderheid tot rechter in
het Haagsche Hof gekozen werd, is thans
deze zelfde^ onderscheiding ook te beurt
gevallen aan prof. van Eysinga, ongetwij
feld een reden tot verheugenis. Doch aan
den anderen kant kan men niet voorbij
zien, dat het voor de Nederlandsche regee
ring een groot verlies is den steun van
prof. van Eysinga als adviseur in volken
rechtelijke kwesties voortaan te moeten
missen. Ook voor de Volkenbondsvergade
ring is het heengaan van prof. van Eysin
ga een ernstig verlies.
Maar, hoeveel zwaarder verlies lijdt dan
de Leidsche Universiteit, nu door deze be
noeming prof. van Eysinga per 1 Januari
a.s. zijn hoogleeraarsambt aan deze Uni
versiteit zal neerleggen!
Jhr. Willem Jan Marie van Eysinga
werd den 31sten Januari 1878 te Noord-
wijkerhout geboren. Op 18-jarigen leeftijd
werd hij aan de Leidsche Universiteit in
geschreven als student in de faculteit der
rechtsgeleerdheid.
Na volbrachte studie promoveerde jhr.
van Eysinga den 2den Februari 1906 in de
rechts- en staatswetenschap, en wel in
laatstgenoemd vak op een proefschrift ge
titeld: „Proeve eener inleiding tot het
Nederlandsch Tractatenrécht."
Van 1902—1908 was jhr. mr. van Eysin
ga werkzaam aan het .Departement van
Buitenlandsche Zaken te Den Haag, de
laatste jaren als chef van de afdeeling „Po
litieke Zaken."
In 1908 werd jhr. mr. van Eysinga be
noemd tot hoogleeraar te Groningen, welk
ambt hij aanvaardde met een rede over:
„Leer en leven der Statenvervormingen".
Den 23sten October 1912 volgde zijn be
noeming tot hoogleeraar in het Volken
recht te Leiden. Bij zijn ambtsaanvaarding
hield de hoogleeraar toen een rede over:
„De studie van het internationale recht".
Van zijn hand zijn verschillende wer
ken bekend, als: Ontwikkeling en inhoud
der Nederlandsche tractaten sedert 1813
(:s-Gravenhage 1916); „Evolution du droit
fluvial intern, du Congrès de Vienne au
Traité de Versailles 18151919 (Leiden
1919)De Imperial Conference van 1926,
(A'dam 1927 med. der Kon. Acad. v. We
tenschappen afd. Letterkunde) en „Eenige
kanten van het internationaal statuut van
den wordenden Noord-Nedorlandschen
Staat", welke laatste rede jhr. van Eysin
ga hield bij de diësviering der Leidsche
Universiteit op 8 Februari van het vorig
jaar.
Prof. van Eysinga had voorts voor Ne
derland als gedelegeerde zitting in ver
schillende arbitrage-commissies, waarin
hij door zijn veelomvattende kennis en diep
inzicht een figuur van beteekenis was.
Na den oorlog was Hij een aangewezen
representant van Nederland in de diverse
Volkenbondsorganen; speciaal interesseer
de hij zich te Genève voor de Bondsfinan-
ciën en de vraagstukken van verkeer en
doorvoer. Ook presideerde hij de commis
sie voor de kalenderhervorming en de con
ferentie, die de Amerikaansche reserves op
het Hof-statuut behandelde. Hoe buiten
landsche regeering doordrongen waren
van zijn onpartijdigheid, bleek wel uit het
feitj dat hij in drie van de vier verzoenings
commissies werd benoemd, die krachtens
de verdragen van Locarno werden inge
steld.
BINNENLAND
instructies altijd controleeren. Tegenover alle
leiders heb ik verklaard, dat nooit een ge
heim bevel mag worden gegeven, tenzij het
gaat om dingen, die wij onzen politieken te
genstanders willen verbergen. Er mag echter
ook hier nooit een geheim bevel worden ge
geven, dat als het bekend wordt geen absolute
rechtvaardiging voor ons vormt. Ik ben ook
overtuigd, dat zulke bevelen nooit gegeven
TS JECHO-SLO W AKI JE
ANTI-DUITSCHE BETOOGINGEN TE
PRAAG DUREN VOORT.
De betoogingen te Praag die bij, de opvoe
ring van Duitsche klankfilms hebben plaats
gevonden, hebben den burgemeester van
Praag aanleiding gegeven, bij het ministerie
van Binnenlandsche Zaken om een algemeen
verbod van Duitsche sprekende films voor
Praag te verzoeken.
Ook gisteren werd in de straten van Praag
tegen de opvoering van Duitsche sprekende
films gedemonstreerd. Gisteravond vonden
stormachtige betoogingen plaats. De menigte,
aangevoerd door nationalisten verzamelde zich
onder luide kreten voor de bioscopen in kwes
tie, waar de ruiten werden ingegooid en an
dere schade werd aangericht. Ook bij het
Neue Deutsche Theater werden de ruiten in-
OOSTENRIJK.
HET KABINET-SCHOBER AFGETREDEN.
Collectief ontslag ingediend.
Na conferenties, die verscheidene dagen
hebben geduurd, is thans eindelijk de beslis
sing over het al- of niet-aanblijven van het
Oostenrijksche kabinet gevallen. De regeering
heeft namelijk gistermiddag besloten collec
tief af te treden. Bondskanselier Schober be
gaf zich onmiddellijk naar president Miklas,
ten einde dezen de ontslag-aanvrage van het
kabinet te overhandigep
De Bondspresident heeft de demissie van
het kabinet aanvaard en dit verzocht zich,
tot een nieuwe regeering zal zijn gevormd, met
de behartiging der loopende zaken te belasten.
De demissie van het kabinet werd door ex
tra-edities der bladen aan de bevolking be
kend gemaakt. Veel verrassing baarde het be
sluit na de dagenlange conferenties niet.
Algemeen is men van oordeel, dat vice-
kanselier Vaugoin, de leider der christelijk-
sociale partij, met de vorming eener nieuwe
regeering zal worden belast. Welk standpunt
de beide andere burgerjijke partijen, t.w. de
Landbund en de Groot-Duitschers, daartegen
over zouden innemen, is nog niet bekend.
Men veronderstelt echter, dat de kabinets
formatie op groote moeilijkheden zal stuiten.
RUSLAND
DE RUSSISCHE KERKVERVOLGING.
Weer een slachtoffer der Gepeoe in de
gevangenis overleden.
Naar de „Croix" van absoluut betrouwbare
bron verneemt, is den 8sten September in de
gevangenis van Smolensk de katholieke gees
telijke Chrysogonus Przëmocki, oud-deken
van Sloutsk en van Smolensk, en ex-hoog
leeraar aan het katholiek seminarie te. St.
Petersburg, overleden.
Drie jaar geleden werd deze priester, toen
maals pastoor te Roslavl, niet ver van Smo
lensk door de Gepeoe gearresteerd, omdat hij
een Katholiek een bewijs van goed gedrag had
uitgereikt, „een enorm vergrijp", decreteerde
de Gepeoe, „wijl de pastoors onder het so
vjet-regime geen recht hebben, de gedragingen
hunner parochianen te beoordeelen".
Voor deze „misdaad" werd de pastoor in de
gevangenis geworpen. De gevangenbewaarder
en de dokter waren van oordeel, dat voor de
zen geestelijke, die 67 jaar oud was, het
regime der gevangenis van Smolensk wel wat
te zwaar was, maar de Gepeoe was van een
andere meening.
De laatste levensjaren van den moedigen
priester waren een ware doodstrijd. Eindelijk,
begin September, maakte de dood aan zijn
lijden een einde.
DE FILM „MOEDERWEELDE".
Mgr. J. D. J. Aengenent zal niet aanwezig
zijn.
Naar „De Tijd" verneemt heeft Mgr. J.
D. J. Aengenent besloten de vertooning
van de film „Moederweelde" in het Joan
nes Roothaanhuis niet bij te wonen.
Deze film, waarover wij dezer dagen in
de krant berichtten, is gebleken voor het
beoogde doel niet geschikt te zijn.
NIJMEEGSCHE UNIVERSITEIT.
Benoeming van een lector in de Engelsche
taai.
Naar wij uit goede bron vernemen, zal
aan de Universiteit te Nijmegen binnenkort
als lector in de Engelsche Taal en Letter
kunde worden benoemd de heer W. A. G.
Doyle Davidson.
3e GROENE KRUIS-CONGRES.
Het Groene Kruis heeft „met internatio
nale medewerking" te Utrecht een natio
naal congres belegd, dat speciaal aan de
huiselijke verpleging en de hygiëne in het
gezin gewijd is.
Dit derde Groene Kruis-congres, dat drie
dagen duurt, is gistermiddag geopend door
den Minister van Arbeid, mr. T. J. Ver
schuur.
ZIJN BAKFIETSEN RIJWIELEN?
De A.N.W.B. en de K.N.A.C. hebben een
adres gezonden aan den minister van Wa
terstaat naar aanleiding van de uitspraak
van den Hoogen Raad. volgens welke een
driewielig voertuig (carrier of bakfiets)
voor wat betreft de toepassing van art.
66, lid 1, van het Motor- en Rijwielregle
ment, wordt gelijk gesteld met een rijwiel.
Zij zetten daarin uiteen, welke bezwaren
die uitspraak oplevert voor wielrijders,
daar die driewielers hierdoor van de rij
wielpaden mogen en op bepaalde wegen
zelfs moeten gebruik maken. Zij verzoeken
in verband daarmede den minister het
daarheen te willen leiden, dat die drie
wielers zoo spoedig mogelijk zullen worden
aangemerkt als andere voertuigen dan rij
wielen.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
Bespreking tusschen Directie en
Personeelraad.
Op 7 October a.s. vindt tusschen de Di
rectie der Nederlandsche Spoorwegen en
den Personeelraad een bespreking plaats,
waar naast het voornemen om de wijziging
van het R. D. V. een jaar uit te stellen,
zullen worden besproken de aanstelling
van arbeiders bij den Dienst van het Ver
voer, de benoembaarheidsvoorwaarden van
het technisch- en technisch-administratief
personeel bij den Dienst van Weg en Wer
ken, de toekomstige positie der arbeiders
remmer in verband met de invoering der
Kunze-Knorr-rem op de goederentreinen,
de benoeming van wagennoteerders te
Eindhoven en Enschede tot voorman-arbei
der, invoering voor het spoorwegpersoneel
van overeenkomstige bepalingen als voor
komen in titel III van de Ambtenarenwet
1929, inzake inhouding, beslag en korting
op het loon en de uitbreiding van de ka
ders rangeerders.
Goedkoope trein naar Antwerpen.
Op Zaterdag 4 October a.s. zal een ex-
tratrein loopen van Amsterdam C.S. naar
Antwerpen Centraal, die op Zondag 5
October van daar zal terugkeeren.
De trein vertrekt om 12.35 uit Amster
dam en neemt aan de voornaamste sta
tions reizigers op.
Bij de zeer lage prijzen voor de retour
biljetten is tevens inbegrepen een toe
gangskaart voor de Wereldtentoonstelling
en een voor de tentoonstelling „Oud Bel
gië", terwijl op verzoek tevens voor logies
zal worden gezorgd.
Voor vex-dere inlichtingen zie men de
strooibiljetten op de Stations.
Bond van Jongenspatronaten in het
Aartsbisdom Utrecht.
Woensdag had in het St. Josephgebouw
te Deventer de jaarvergadering plaats van
den Bond van R. K. Jongenspatronaten in
het Aartsbisdom Utrecht, onder voorzitter
schap van pastoor W. H. de Grijs (Uit
hoorn).
Het jaarverslag meldde o.m., dat de
bond 120 afdeelingen telt, met 5040 leden,
onder leiding van 702 commissieleden. Het
verslag werd goedgekeurd, evenals de re
kening, welke sloot met eindcijfers van
1642.24 en een batig saldo van ƒ236.42.
De offerweek heeft ƒ244.72 opgebracht, in
59 afdeelinirf>-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Prof. v. Eysinga gekozen tot rechter in
het Permanente Hof van Internationale
Justitie te den Haag.
Hitier als getuige.
Het Oostenrijksche kabinet afgetreden.
Openbare en Bijzondere School onder
één dak.
Naar de „N. A. C." verneemt, heeft ge
meentewerken van Arnhem in opdracht
van den wethouder van onderwijs een plan
in voorbereiding tot den bouw van een
groot schoolgebouw in de nabijheid van
de Thomas a Kempislaan, achter de Ja-
cobiberg. In dit gebouw zouden onder één
dak worden ondergebracht een openbare
en een roomsch-ka tholieke school voor bui
tengewoon lager onderwijs (onderwijs aan
onvolwaardigen).
Bijeenkomst der R.-K. Indischgasten.
Men verzoekt ons te willen mededeelen,
dat de eerstvolgende bijeenkomst van R.K.
Indischgasten, Oud-Indischgasten en hen,
die zich binnenkort in Indië denken te ves
tigen, zal plaats hebben op Woensdag 1
October a.s. in „Huize Voorhout" aan het
Lange Voorhout No. 19 te Den Haag, des
avonds om 8 uur. Zij, die deze bijeenkomst
wenschen bij te wonen, kunnen zich in ver
binding stellen met het „Katholiek Indisch
Bureau" te Carpentierstraat 153, te Den
Haag.
H.M. de Koninging Moeder heeft de
vereemging „Simavi" („Steun In Medische
Aangelegenheden Voor Inheemschen"),
welke zich ten doel stelt den medischen
nood in Oost en Westlndië te helpen le
nigen, met een belangrijke gift verblijd.
De leden der Twe-ede Kamer zijn
in openbare vergadering bijeengeroepen
op Dinsdag 30 September a.s. te één uur.
RECHTZAKEN
BLOEMBOLLENDIEFSTAL
TE ALKEMADE.
De Haarlemsche rechtbank behandelde gis
teren een zaak tegen den 46-jarigen tuinbou
wer J. T., wonende te Alkemade, die te
rechtstond wegens diefstal van vijf zakken
bloembollen. In deze zaak werden 7 getuigen
gehoord. Het O.M. eischte een gevangenis
straf van 10 maanden. De verdediger, mr. H.
O. Drilsma pleitte vrijsprak.
Daarna stond terecht de 21-jarige zoon van
den vorigen verdachte, eveneens wegens bol-
lendiefstal, gepleegd ten nadeele van zijn pa
troon J, W. R, De verdachte bekende. Ge-
eischt werd een gevangenistraf van 4 maanden
KANTONGERECHT TE ALPHEN.
Door het kantongerecht te Alphen werden
de navolgende verstek-vonnissen gewezen we
gens overtreding van het politie-reglement
voor de Rijnbrug te Alphen a. d. Rijn. G. F.
te Leidschendam 3 x 2 subs. 3 x 1 d. Overtr.
Motor- en Rijwielverord. der gemeente Bos
koop A. V. te Zeist 1 subs. 1 d. M. H. O. te
Boskoop. C. de G. te Waddingxveen, A. V. te
Boskoop allen tot 3 subs 2 d. Motor- en
rijwielwet T. A. K. 5 subs. 2 d. G. P. A. C.
te Leiden id., P. T. P. te Den Haag 10 subs.
5 d. H, F. 3 subs. 2 d. Leerplichtswetovertr.
A. de V. te Boskoop 6 subs. 3 d. R. de W.
50 subs. 25 d. M. de V. te Benthuizen 5
subs. 2 d. Overtr. Veewet L. v. d. V. 100
subs. 20 d. Regl. van politie voor de Gouwe
J O. te Katwijk a. Zee. N. N. te Rotterdam
J R. te 's Gravenhage allen ontslag van
rechtsvervolging, daar geen strafbaar feit is
begaan. Alg. Pol. Veror, der gemeente Koude-
krk C. P. K. te Leiden 3 subs. 1 d. A. B. te
Leiden id. Terzake wegens overtr. art. 453
wetb. v. Strafr. J. T. H. H. zonder bekende
woon- of verblijfplaats 5 subs. 2 d. G. W.
zonder bekende woon- of verblijfplaats 5
subs. 2 d. C. J. v. W. zonder bekende woon-
of verblijfplaats 10 subs 6 d. C. J. S. zon
der bekende woon- of verblijfplaats 2 x 8
subs. 2x4 dagen. D. D. te Beilen 6 subs.
3 d. H. T. en H. te Rotterdam 12 subs. 6
d W. v. d. S. te Boskoop 3 d. hechtenis. Over
treding Warenwet, S. T. te Boskoop 5 subs.
2 dagen. Motor- en Rijwielverord. der gem.
Nieuwveen L. S. te Wadidnxveen 5 of 2 d.
Art. 424 Wetm. v. Strafr. G. V. 15 of 15 d.
id. vrijspraak. N. J. v. V. 12 subs 6 d.
Bouw- en Woningverordening der gemeente
Woubrugge 5 subs. 2 d. Waar geen woon
plaats is vermeld is deze Alphen a. d. Rijn.
