üste Jaargang
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1930
No. 6703
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
Sk (Bowïcmt i
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per "postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
VOLKENBOND
DE EUROPA-COMMISSIE.
Briand voorzitter.
De Europeesche commissie te Genève
hield gis ter namiddag haar constitueeren-
de vergadering. De zitting werd geopend
door den secretaris-generaal van den vol
kenbond, sir Eric Drummond.
Op voorstel van Henderson, den Brit-
schen minister van buitenlandsche zaken,
werd Aristide Briand met algemeene
stemmen benoemd tot voorzitter dezer
commissie, welke voortaan heeten zal stu
die-commissie voor een Europeesche unie.
Briand dankte voor zijn benoeming en
verklaarde, dat thans nog niet beslist zal
worden, of ook sovjet-Rusland en Turkije
tot de beraadslagingen zullen worden uit-
genoodigd. Overigens staat de commissie
open voor alle staten, die lid van den
volkenbond zijn.
De vraag, of niet-Europee-sche staten,
die van den volkenbond lid zijn, zullen
worden uitgenoodigd, zal, evenals de
kwestie der toelating van sovjets en Tur
ken, het eerste punt uitmaken van de
agenda der eerstvolgende zitting der com
missie, welke in Januari, tegelijk met de
bijeenkomst van den volkenbondsraad-,
zal plaats vinden.
Briand blijft voorzitter der commissie
tot de volkenbondsvergadering van het
volgend jaar.
Economische vraagstukken.
In de tweede commissie van den vol
kenbond heeft Riddel (Canada) het Cana-
deesche standpunt ten opzichte van drie
vraagstukken uiteengezet.
Met het Deensche voorstel om de meest
begunstigings-olausule scherper te defi-
nieeren, was spreker het eens.
Met het Indische voorstel, om een ern
stige studie te doen maken van de oor
zaken van de wereldcrisis ging hij even
eens accoord. Doch de studie moest op
zuiver wetenschappelijke basis geschieden.
Het Poolsche agrarische voorstel kan
worden toegejuicht doch de voorkeur
rechten voor landbouwproducten moeten
worden afgewezen.
De Michelis (Italië) wees op het ver
schil tusschen de meest-begunstigings en
voorkeursrechten. Hij waarschuwde voor
deze laatste.
Het Indische voorstel is voor verder
onderzoek naar de economische commis
sie verwezen.
In verband met een brief van den in
ternationalen mijnwerkersbond betoogde
Michelis, dat de zoo belangrijke kolen-
kwestie moet worden geregeld tusschen
de productie- en consumptie-landen en
niet tusschen de consumptie-landen alleen.
Een oprechte oplossing van al deze
vraagstukken zal de economische veilig
heid in Europa verzekeren.
Tot 4 October werk.
In verband met den stand van verschil
lende werkzaamheden wordt verwacht, dat
de vergadering van den volkenbond tot
4 October zal duren.
Minister Henderson vertrekt tegen het
einde van deze week naar Londen, doch
Briand en Curtius zullen met korte onder
breking tot het einde van de vergadering
te Genève blijven.
NEDER L.-S CANDINAVISCHE
OVEREENKOMST.
Handelscnnventiie wordt geratificeerd.
De te Genève vertoevende delegaties
van Nederland, Zweden, Noorwegen en
Denemarken hebben gisteren een commu
niqué uitgegeven, waarin wordt gezegd,
dat de ministers van Buitenlandsche Za
ken der genoemde staten van hun verblijf
te Genève geprofiteerd hebben, om den
toestand op het gebied der handelspolitiek
na te gaan, alsmede den terugslag in hun
resp. landen van de tariefverhoogingen in
verschillende staten.
Het communiqué vervolgt: „De minis
ters zijn het eens geworden over de wen-
schelijkheid van gemeenschappelijk over
leg tijdens de conferentie, die zal moeten
beslissen over de inwerkingtreding van
de handelsconventie, die op 24 Maart j.l.
is geteekend. Zij hebben gemeenschappe
lijke maatregelen onder het oog gezien,
die tot strekking hebben, de toepassing der
beginselen, die aan de conventie ten grond
slag liggen, ten minste wat betreft de
handelsbetrekkingen tusschen hun resp.
landen te verzekeren. Aangezien een vol
komen overeenstemming in de zienswijze
is geconstateerd, werd besloten de onder
handelingen tusschen de regeeringen der
bovengenoemde landen voort te zetten
met het oog op een te sluiten conventie".
De bedoeling der vier genoemde delega
ties is dus de handelsconventie in ieder
geval tusschen die vier staten in werking
te doen treden, ook wanneer in November
blijkt dat een van kracht worden op rui
me schaal niet mogelijk is. Hieruit mag
men afleiden, dat Nederland en de drie
Scandinavische landen besloten de han
delsconventie te ratificeeren, terwijl alle
andere staten zich bij hen kunnen aanslui
ten. In dit verband kan worden opge
merkt, dat iedere staat, die met een der
bovengenoemde staten een handelsverdrag
heeft gesloten het recht heeft op grond
van de meest-begunstigingsclausule aan
spraak te maken op precies dezelfde voor-
deelen, die de vier staten elkaar toestaan.
Van dieafspraken kunnen dus ook die
staten profiteeren, die niet trouw blijven
aan de Geneefsche economische begin
selen. «Tel."
BRITSCH-INDIE
BOMAANSLAG IN BENGALEN.
Gisteravond is te Khulna (Bengalen)
een bom geworpen in het politiebureau.
Het hoofd der politie werd zwaar, een
onder-inspecteur licht gewond. De dader
slaagde er in te ontkomen.
CHINA
FENG'S LEGERS VERSLAGEN.
Medegedeeld wordt dat de legers van
Feng Joe-sjïang door de Nanking-troepen
zijn verslagen en vluohtten, zoowel op het
Loenghai-front als op het Tinghan-front.
De verdedigingslinies van Feng zijn totaal
gebroken.
ZUID-AMERIKA
ERNSTIGE GEVECHTEN IN CHILI?
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dab in
Chili regeeringstroepen met revolution-
naire troepen zijn slaags geraakt en dat
hevige gevechten worden geleverd.
De opstand schijnt voor een deel van
het leger het sein geweest te zijn om zich
bij de opstandelingen aan te sluiten, zoo
dat de toestand voorloopig wel niet als
opgelost mag worden beschouwd.
Voorts zijn berichten ontvangen over
talrijke arrestaties in het Zuiden van
Chili, in verband met de pogingen der re
geering om den opstand te dempen.
In een officieel communiqué wordt ge
zegd, dat de toestand kalm is, doch de ge
ruchten blijven aanhouden, dat de opstan
dige beweging ernstiger is dan men wil
toegeven.
DREIGENDE OPSTAND IN ECUADOR?
Met het oog op den bedenkelijken eco-
nomischen toestand in Ecuador is de re
geering van dien staat voornemens, de
militaire uitgaven aanzienlijk te vermin
deren.
Deze maatregel heeft in militaire krin
gen de noodige verbazing verwekt. Ge
vreesd wordt, dat er een opstand zal uit
breken.
De regeering heeft krachtige maatrege
len ter verzekering van de veiligheid van
den staat genomen.
Ford met de productie van auto's; hij
zocht langen tijd naar goede materialen
en besloot in 1905 tot de constructie van
den standaard-wagen. Langzaam maar ze
ker bereidde Ford zijn expansie voor, tot
hij in 1905 plotseling het bericht lanceer
de, dat hij maar één type zou fabriceeren,
nJ. T., welke bovendien alleen maar met
zwarte ca-rosserie in den handel zou wor
den afgeleverd. Inderdaad begon toen een
enorme uitbreiding van het bedrijf en dit
steeds meer in het kader van het Taylor-
systeem. In 1913 bereikte Ford e.a. dat de
monteering van 9 uur 54 min. op 5 uur en
56 min. werd teruggebracht, door invoering
n.m. van den loopenden band; het gevolg
is, dat de productie iB gebracht tot 1J^
2 millioen wagens per jaar.
Wat Fords persoon van heden betreft,
Ford leeft zeer eenvoudig en heeft voor
zijn familie niet meer dan 5000 dollar per
jaar noodig. 's Morgens staat hij om half
zes op en soms zelfs nog.eerder; hij is
dus het eerst op de fabriek. Zelden is hij
op het r'genlijke kantoor, maar gaat
meestal zelf de fabriek in, om toe te zien,
hoe de productie kan worden opgevoerd.
En achter dit alles zit zijn allesbeheer-
schende idee „service" scheppen voor de
maatschappij; daarop is geheel zijn bedrijf
gebaseerd. Ford is thans een van de rijk
ste mensohen uit Amerika met een kapitaal
van zeshonderd millioen, maar leeft niet
tegenstaande dat zeer sober. Zoo had hij
eens al zijn geld weggegeven en toen hij
onderweg zin had in aardbeien, wilde hij
die gaan koopen en ging een winkel bin
nen. Maar toen hij zeide: „Schrijf het maar
op de rekening van Henry Ford", zag men
hem aan voor een inbreker. Ford is een
heed goede vriend van Edison, de thans
81-jarige uitvinder der electriciteit, die al
evenmin als Ford het werk kan laten lig
gen.
De revolutie in Argentinië. De ruïnes in de straten van Buenos
Aires voor het huis van ex-president Irigoyen, nadat dit
door de menigte was geplunderd.
paarde hij nog een groote ondernemings
geest, welke later de wegwijzer was naar
zijn rijkdom. Een aardig staaltje weet men
ons daarvan mede te deelen. Eens wilde hij
met zijn makker graag zwemmen, vlak bij
huis. Maar er was geen bassin, en dus
moest dit worden gemaakt; de jongens
damden een klein riviertje af, dat vlak
bij lag en hoopten nu spoedig hun wensch
vervuld te zien. Het onverwachte gevolg
der afdamming was echter, dat niet slechts
een kleine vijver ontstond, maar de heele
boerderij onder water kwam te staan. Het
eind was in ieder geval, dat de dam werd
opgeruimd. Henry werkte wel graag op
de boerderij, maar ging liever niet om met
de beesten; veel liever hield hij zich met
de machines bezig. Zijn vader was de eer
ste farmer, die een eigen maai-machine
bezat en Henry was natuurlijk de grootste
bewonderaar ervan. Op de boerderij waren
volgens hem niet genoeg machines; hoe
meer hoe liever was zijn leus. Hij voelde
zich dan ook sterk getrokken tot heb ma
chine-wezen, waarom, toen hij pas zeven
jaar was, een oude Schot tegen hem zei-
de, dat hij een geboren machinist was. Wat
was Henry meer welkom, dan dat men
hem prees om zijn aanleg voor het. boeren
bedrijf. Trouwens de jongen kon er op den
duur niet aarden, want, wat ouder gewor
den, was hij in zijn vrijen tijd op de farm
niet te vinden, dooh veel meer in de smidse.
Niet alleen dat het mechanisme hem trok,
maar hij maakte er ook vorderingen in, en
zoo ge/beurde het, dat hij op zestienjari
gen leeftijd reeds de machines op de farm
repareerde en zelfs bij anderen. Men zag
wel in, dat de jongen niet thuis kon blij
ven en het beste hier of daar machinist
kon worden, waarom men hem dan ook
naar Detroit liet gaan, waar hij aanvanke
lijk zes gulden per week verdiende. Met
rasse schreden ging hij eohter vooruit en
wist zich spoedig tot een zelfstandig be
staan op te werken. Omstreeks 1896 begon
Abonnementen
Zij, die zich vanaf heden opgeven
als abonné, ontvangen de courant
tot 1 October a.s. gratis
DE ADMINISTRATIE
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Nederlandsch-Scandinavische overeen
komst tot ratificatie der handelsconventie.
Ernstige gevechten in Chili?
In Ecuador ook al een opstand?
Te Dordrecht heeft in verband met de opening der Zeehaven
en het bezoek van H. M. de Koningin een lichtweck plaats.
Het verlichte Stadhuis.
HENRY FORD NAAR NEDERLAND.
Den len October a.s. zal de heer Ford,
e bekende Amerikaansche Autokoning,
voor een tweetal weken een bezóek bren
gen aan ons land. Henry Ford werd den
29en Juli 1869 géboren op een groote boer
derij in de Vereenigde Staten. Ofschoon
hij veel op de farm werkte, bezocht hij toch
ook de school en moest om deze te berei
ken iy2 mijl loopen over een zeer slecht
onderhouden weg; maar reeds, als knaap
zag hij tegen geen moeilijkheid op. Hij was
een sterke en schrand
leerde werken. Aan
Dit nummer bestaat uit vier bladen
Bij dit nummer behoort een speciaal
Winkelweek-N ummer.
Als opvolger van ir. G. Hofstede is be
noemd tot directeur der Middelb. Techn.
School te Haarlem, de heer dr. ir. G. de
Gelder, direct, der Electro Techn. School
te Amsterdam.
De gevolgen van den storm boven het
Kanaal. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
LEIDEN.
De officieele opening van de Leidsche
Winkelweek.
