21ste Jaargang
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1930
No. 6694
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
SPORT
Abonnementen
3)e £cicbelie Gou/fccmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden
het dubbele van
Mededeelingen wordt
het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Heemvaart
Wij hebben hier voor ons liggen een
boekje, getiteld „Heemvaart", waarvan de
schrijver is Kris Engels, en waarin mr.
Andre Peters, algemeen leider van de
Heemvaart-beweging, een voorwoord
schrijft.
„Heemvaart" is een beweging, die zijn
oorsprong heeft gevonden meenen we
in de studentenwereld, maar die zich
niet tot dezen kring wil beperken.
Wat „Heemvaart" eigenlijk bedoelt en
beoogt? Eerlijk gezegd, hadden wij in het
voor ons liggende brochuurtje een heel
concreet antwoord verwacht zooals wij
dat plegen te formuleeren in de statuten
van onze diverse organisaties, waarin het
doel zoo precies mogelijk wordt omschre
ven.
De schrijver van dit brochuurtje doet
heb zóó niet, en hij helpt ons wel gauw
over onze teleurstelling gedeeltelijk heen
door de mooie gedachten die hij vaak
kernachtig uitgedrukt bloot legt als de
grondslag, de leiddraad van de Heem-
De Heemvaart, zoo schrijft de inleider,
mr. Andre Peters, „is een breken met het
kompromissen-leven van den tegenwoor-
cbgen tijd, een zoeken naar eigen levens
stijl in deze periode, teruggrijpend soms
naar het oude, waar 't goed is en in over
eenstemming met den geest van de Kerk".
En in de uiteenzetting van den schrijver
zelf lezen we:
„Heemtrekkers willen godsdienst en le
ven als eenheid beseffen en beleven".
;,Onze daden zijn onze godsdienst even
zeer als onze daden ons leven zijn en de
werkelijke waarde der dingen wordt be
paald in het licht van eeuwige betrekkin
gen, omdat deze de hoogste realiteit zijn".
„De parochie als hiërarchische eenheid,
de waarden van Zondag en Hoogmis en
kerkelijke feesten, van kerk en patroon
heilige dienen weer gekend, oude Chris
telijke gebruiken aan hun bron getoetst te
worden en weer in eere hersteld".
Heemvaart zoo wordt verder ge
schreven streeft naar eenvoud en sober
heid. Een heerlijk, in onze dagen vol-op
sociaal streven
„Overtolligheid is gebrek aan waar
heidsliefde. Eenvoud het heerschen van
redelijke normen over instinctieve strevin
gen. De eenvoudige mensch kent waarden
in juiste maat toe en plaatst de dingen in
ware rangorde.
Deze deugd vooral moet in onze per
soonlijkheid heerschen, want levenseen-
voud is noodzakelijk voor natuurlijk zoo
wel als bovennatuurlijk geluk en onmis
bare voorwaarde voor werkelijke bescha
ving".
In deze laatste alinea ligt uitgedrukt
een levenswaarheid van grootsohe reaili-
eeit, van geweldige werkelijkheid....
Wij hebben hier enkele citaten gegeven,
om onze lezers, voorzoover noodig, in
kennis te stellen met de Heemvaart-bewe
ging.
Daar zijn er als wij ons niet vergissen
die deze nieuwe organisatie als zoodanig
overbodig achten naast het reeds bestaan
de. Wij hebben, eerlijk gezegd, te weinig
concrete gegevens over Heemvaart dan
dat wij in deze met beslistheid zouden
kunnen stelling nemen.
Doch zeker is in ieder geval, dat Heem
vaart propageert schoone en zegenrijke
gedachten wat wij hier hebben willen
laten zien!
Geld en beschaving
Er is een tijd geweest, dat wie veel geld
bezat volgens velen vrij en vroolijk daden
mocht stellen, welke in een ander als zeer
onbehoorlijk werden afgekeurd.
Er is een tijd geweest, dat de materieele
overmacht van het geld-bezit zoodanig óók
op vele geesten had beslag gelegd, dat
deze het a-ls heel gewoon waren gaan be
schouwen, dat aan iemand mèt geld da
den waren geoorloofd, welke een ander
„voor z'n fatsoen" moest nalaten.
Zeker, een dergelijke verdwazing in de
beoordeeling van wat goed en slecht is,
een dergelijke in den grond bar-onbeschaaf-
de en bruut-heidensche opvatting is nooit
in den loop der eeuwen aanvaard geworden
door de principieele belijders van het
Christendom, omdat zij lijnrecht in strijd
is met de christelijke beginselen. Doch er
zijn, ook in tijden der beschaving, steeds
.velen met do, hierboven geschetste ver
standige menschen onwaardige, opvatting
besmet geweest zij 't dan ook dikwijls
zonder dat zij 't zelf wisten, zonder dat zij
er zich van bewust waren.
Er is een tijd geweestMocht het
waar zijn, dat die tijd geweest is!
Er zijn zoo verscheidene verchijnselen,
die er op wijzen, dat ook nu nog in on
zen tijd van cultuur! allerlei onbe
schaafdheden en onbeschaamdheden, gees
telijke en zedelijke vuiligheden worden ge
duld en zelfs goedgepraat, als er de klank
van geld in wordt gehoord!
En wij denken hier aan de ergerlijk
heden, die dezer dagen weer in Leiden aan
den publieken weg worden te aanschouwen
gegeven in den z.g. groentijd van een,
blijkbaar zich niet volkomen aan de hui
dige cultuur kunnende aanpassende, orga
nisatie als het Leidsch Studentencorps.
Wij gaan hier nu niet dieper op in. Wij
signaleeren de bedoelde verschijnselen
slechts, opdat ons oordeel daarover g e-
zond zij en blijve, beschaafd in den wa
ren zin, dus veroordeelend en afkeurend
VOLKENBOND
DE VOLKENBONDSVERGADERING.
Rede van minister Beelaerts van Blokland.
De NederlancLsche minister van buiten-
landsche zaken Beelaerts van Blokland was
gisterochtend de eerste spreker in de vol
kenbondsvergadering.
Met applaus begroet, begon onze minis
ter met in herinnering te brengen, dat in
alle antwoorden van de regeeringen op het
Fransche memorandum inzake de Euro-
peesche Unie op den voorgrond was gesteld,
dat de nieuwe groepeering in geen geval
van den volkenbond mocht verminderen.
Hoeveel critiek er ook van verschillen
de zijden tegen den volkenbond geuit wordt,
men is toch eenstemmig om te erkennen,
dat men het niet meer zonder den volken
bond kan doen.
De wereldoorlog heeft de noodzakelijk
heid doen gevoelen van een organiseering
van de internationale samenwerking. De
volken moeten gaan leeren, dat zij voortaan
deel uitmaken van een georganiseerde in
ternationale gemeenschap en dat dit mee
brengt de noodzakelijkheid om de gewoon
te op te geven om in een eng nationalen
zin te denken.
Op geen enkel gebied is een verandering
van een dergelijke denkwijze zoo noodig,
als op economisch gebied.
Juist in de jaren na den oorlog is overal
de neiging tot protectionisme toegenomen
en niets is schadelijker geweest aan de
ontwikkeling van den jongen volkenbond
dan deze neiging.
Ondanks de velerlei pogingen en on
danks den goeden wil van verschillende
zijden geopenbaard, is het totaal-resultaat
van de werkzaamheden van den volken
bond op economisch gebied, in hooge mate
ontmoedigend.
Hierna wees minister Belaerts er op,
dat er ook op ontwapeningsgebied weinig
reden tot tevredenheid bestaat, evenmin
met betrekking tot de codificatie van het
volkerenrecht.
Onder luid applaus verklaarde minister
Beelaerts, dat wij zoo niet kunnen voort
gaan.
Hij gaf toe, dat het oorlogsgevaar intus-
schen wel belangrijk verminderd is door
het volkenbondsverdrag en door het pact
van Kellogg.
De mogelijkheid van een oorlog is ook
verminderd door de aanvaarding door een
30-tal staten van de verplichte rechtsmacht
van het Haagsch Internationaal Gerechts
hof in internationale rechtsgeschillen.
Bovendien is het oorlogsgevaar ook
verzwakt, doordat men meer en meer in
ziet, dat een oorlog zulke geweldige ge
volgen zou hebben voor alle volkeren, dat
werkelijk geen staatsman, die dien naam
waardig is, de verantwoordelijkheid zou
kunnen aanvaarden tot het doen uitbreken
van één oorlog mede te werken.
Intusschen zoolang een dergelijke volko
men chaos op economisch gebied in de we
reld blijft bestaan, zal er steeds een ge
vaar voor oorlog blijven en daarom is een
samenwerking om in het algemeen belang
een oplossing voor de economische vraag
stukken te vinden, bindend noodig.
Misschien zal de weg naar een derge
lijke samenwerking vergemakkelijkt wor
den door een Europeesche groepeering bin
nen het kader van den volkenbond.
Minister Beelaerts dankte Briand voor
zijn moedig initiatief en voor het feit, dat
hij de kwestie van de nauwere aaneenslui
ting der Europeesche staten daar gebracht
heeft, waar de kwestie besproken moet
worden, n.l. in de volkenbondsvergadering.
„Oostenrijk kan geen jaren wachten".
In de plenaire vergadering van den vol
kenbond heeft gisternamiddag de Oosten-
rijksche bondskanselier Schober het woord
gevoerd, die zijn instemming betuigde met
de plannen voor een Europeesche federa
tie, doch er op wees, dat de economische
toestand van landen als Oostenrijk zooda
nig is, dat niet jarenlang meer gewacht
kan worden.
In afwachting van de verwezenlijking
der plannen voor een Europeesche federa
tie dringt hij er op aan, dat zoo spoedig
mogelijk een uniforme regeling van de in-
en uitvoerrechten tot stand zal worden ge
bracht wat een eerste stap voor de verwe
zenlijking der Pan-Europa plannen zal zijn.
Oostenrijk heeft onder de beschermende
maatregelen van dc andere landen zeer te
lijden.
DE SPOORWEGTROEPEN IN HET
SAARGEBIED.
Tot opheffing besloten.
In de gisteren gehouden zitting van den
volkenbondsraad werd eenstemmig tot op
heffing van het contingent spoorwegtroe
pen in het Saargebied besloten.
De regeeringscommisie heeft zich bereid
verklaard, de zorg voor de veiligheid van
het verkeer en transport over te nemen,
zulks met behulp van de gendarmerie, enz.
De ontruiming van het Saargebied door
bedoelde troepen zal binnen drie maanden
geëindigd moeten zijn; intusschen zal de
commissie haar maatregelen treffen.
Behoudens enkele korte opmerkingen
van den Duitschen en Franschen minister
van buitenlandsehe zaken, werden bij deze
aanneming geen verklaringen afgelegd,
de Curtius, wat Stresemann reeds vroeger
de thans gevonden regeling met vreugde
begroette. Wat betreft de door de regee-
ringscommissie van het Saargebied geop
perde mogelijkheid van onlusten, herhaal
de Cutrius, wat Stresemann reeds vroeger
in den volkenbond verklaard had: dat dit
geval zich nooit zou voordoen.
DU1TSCHLAND
DE VERKIEZINGEN VAN MORGEN.
Morgen zullen in Duitschland de verkie
zingen voor den Rijksdag plaats hebben.
Vooral de laatste dagen wordt de verkie
zingsactie fel gevoerd. Zoo is gisteravond
te Bothfield, een voorstad van Hannover,
een verkiezingsvergadering gehouden, die
betrekkelijk kalm verliep, totdat tegen het
einde der vergadering een stormtroep van
ongeveer 20 man der nationaal-socialisten
verscheen uit Hannover, die zonder veel
omslag de stoelen oppakten en daarmee op
de aanwezigen begonnen los te slaan.
De politie scheen echter bijtijds lucht van
de plannen te hebben gekregen en was
zeer spoedig ter plaatse, zoodat zij gelegen
heid had, de orde spoedig te herstellen en
tegen de aanvallers proces-verbaal op te
maken. Een der deelnemers aan do verga
dering was. intusschen zóó toegetakeld, dat
hij bewusteloos naar een ziekenhuis moest'
worden gebracht, terwijl verscheidene an
dere lichtere verwondingen hadden opgeloo-
pen.
TS JECHO-SLO W AKI JE
ANTMTALIAANSCHE OPWINDING.
De'ruiten ingeworpen bij het Italiaansche
gezantschap.
De opwinding in de bladen en onder de
bevolking van Tsjecho-Slowakije over de
terechtstellingen te Triëst houdt aan. De
polilie heeft te Praag een aantal aange
kondigde protestvergaderingen verboden,
omdat men voor aanvallen op het Italiaan
sche gezantschap vreesde. Niettegenstaan
de dit is het gisternacht voor het Italiaan
sche gezantschapsgebouw toch tot betoo
gingen gekomen. De politie is er niet in ge
slaagd te voorkomen, dat met steenen eeni-
ge ruiten van het gebouw ingeworpen
werden.
POLEN
TWEEHONDERD KAMERLEDEN
VERVOLGD IN POLEN.
De Poranny meldt, dat reeds tweehon
derd vervolgingen zijn ingesteld tegen vroe
gere afgevaardigden, welke bij de justitie
in behandeling zijn. Volgens het blad zou
den eigenlijk 180 afgevaardigden gearres
teerd moeten worden, doch de regeering
heeft om dat te vermijden de justitie op
gedragen slechts in ernstige gevallen tot
arrestatie over te gaan.
Stanczyk, Poolsch socialistisch afgevaar
digde van het Sjem, is gistermorgen te
Sosnowice gearresteerd. Stanczyk is lei
der van den socialistischen oentralen bond
van mijnwerkers van de districten Doin-
browa en Krakau.
CHINA
NANNING WEER IN DE MACHT VAN
NANKING.
De opstandelingen verjaagd.
Uit Hongkong wordt gemeld, dat de bui
tenlanders, die zich bevinden in de stad
Nanning, in de provincie Kwangsi veilig
te Woetsjou zijn aangekomen. De genoem
de stad was in handen van de opstandelin
gen tegen het gezag van de regeering te
Nanking, welke laatste door haar troe
pen Nanning liet belegeren. Onder de vrij
gelaten buitenlanders waren lieden die be
hoorden tot den douanedienst, employé's
van buitenlandsehe petroleummaatschap-
pijen en eenige zendelingen. De wijze waar
op de Nankingsche belegeraars de opstan
delingen in Nanking aanpakten was niet
zachtzinnig. Vliegers van de re-geerings-
troepen lieten bommen vallen op de stad.
Zoo werd o.a. een hospitaal getroffen met
een bom; verscheidene zieken werden ge
dood of gekwetst.
Volgens een later officieel bericht uit K in-
ton zou Nanning op de opstandelingen zijn
heroverd.
ZUID-AMER1KA
DE ONRUST IN BOLIVIA.
Een stad geplunderd.
De correspondent van de „Nacion" te
Asuncion (Paraguay) meldt, dat een groote
bende Indianen en gewapende deserteurs
Zondag j.l. het» garnizoen der Boliviaan-
sche stad Rodore hebben overrompeld.
Na de stad te hebben geplunderd, zijn
ze in zuidelijke richting gevlucht, door de
troepen achtervolgd.
RUSLAND
ZONDER VORM VAN PROCES.
Naar uit Moskou via Warschau wordt
gemeld is de voormalige vertegenwoordi
ger van het sovjet naphta-syndicaat te
Riga, Gourevitsch, die onlangs door de
machthebbers van het Krimlin ter verant
woording geroepen werd., en ging, bij aan
komst in de Russische hoofdstad zonder
vorm van proces gefusileerd.
R.K. SPORTWEEK 1930
DE INZET.
De R. K. Sportweek is gisteravond offi
cieel weer begonnen. Er is weer op de
trom geslagen en vriend en vijand hebben
kunnen zien, dat het de R. K. Sportver-
eenigingen nog steeds ernst is met haar
streven: alle Katholieke jongens en meis
jes onder te brengen in de vereenigingen,
waarvan zij lid behooren te zijn!
De Sportweek is begonnen! Waar ziet
I men zulk een massa-demonstratie van
I sportlieden dan bij de Katholieken? Waar
demonstreeren thans ieder jaar honderden
meisjes en jongens voor het lidmaatschap
van hun vereeniging?
Het Katholieke sportleven doet ieder
jaar bij de opening van de Sportweek van
zich spreken en ook gisteravond hebben
weer een vijf- zeshonderd jeugdige spor-
i ters daarvan getuigenis afgelegd.
Zij, die zich vanaf heden opgeven
als abonné, ontvangen de courant
tot 1 October a.s. gratis
DE ADMINISTRATIE
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Retle van jhr. Beelaerts van Blokland
ter Volkenbondsvergadering.
De troepen in het Saargebied worden
teruggetrokken.
Japansche treiler op een rots geloopen.
(Buitenl. Berichten, 4de blad).
BINNENLAND.
De pilotenstaking bij de K. L. M. op
geheven, (3de blad).
't Was een heele stoet. Voorop ging de
bereden politie, gevolgd door de R. K. Mu-
ziekvereeniging Perosi. Daarna volgde een
rijtuig, waarin gezeten waren de weleerw.
heeren reotor Groot, pater Mulder, kape
laan Gudde en de heer Tobé, voorzitter
van de R. K. Commissie voor Lichamelijke
Opvoeding.
Daarna volgden de overige leden der
Sportoommissie en de vereenigingen Rood-
Wit, Jeanne d'Arc (dames en heeren), de
R. K. S. V. „Leiden", de muziekvereenigihg
Werkmans Wilskracht en tenslotte do
Gymnastiek vereenigingen Klimop en Urlo,
terwijl de stoet weer gesloten werd door
politie te paard.
Alles had een ordelijk verloop, waarvoor
mode een woord van dank toekomt aan in
specteur Duval en zijn mannen, die weder
om hun volle medewerking verleenden.
't Was wederom een mooie inzet van het
katholieke sportfeest en we hopen, dat a-lle
nog volgende wedstrijden zoo zullen slagen.
Het weer laat zich heden wel niet zoo
mooi aanzien, doch we hopen, dat het tij
dens den Singelloop hedenmiddag droog
is. Dan gelooven we, dat er weder een
mooi sportief succes geboekt kan worden.
Morgen op het A.S.C.-terrein.
De R. K. Sportweek wordt morgen voort
gezet op het A. S. C.-terrein. We laten ten
overvloede hier nogmaals het programma
volgen
1 uur: Gymnastiekdemonstratie.
2% uur: Juniorenwedstrijd Leiden
Rood-Wit.
3uur: Leiden IAntwerpsch elftal.
We hopen, dat het publiek morgenmiddag
in grooten getale naar het A.S.C.-terrein
zal komen om getuige te zijn van dit mooie
sportgebeuren.
De opstelling der elftallen voor den in
ternationalen wedstrijd is als volgt:
Leiden I:
W. Kraan
B. Bekkering H. Goddijn
II. Marlijn S. Brakel S. v. d. Klauw
W. Goddijn F. Goddijn B. Goddijn
A. Brusche D. Kerkvliet
Vidler J. Willemse
De Roey Rob J. Verstralen Diericken
G. Voet K. Snyers A. v. Mees
J. v. Geel J. Claes
H. de Bleude
Antwerpen: H. O. F. C.
De Belgen komen hedenavond pl.m. 8
uur per autobus hier ter stede aan. De
Sportcommissie zal voor ontvangst zorg
dragen.
Het Juniorenelftal, dat morgen zal spe
len tegen de R. K. S. V. „Leiden" is als
volgt samengesteld:
N. Jansen
J. Jansen G. v. Brussel
H. Meyers A. Kneiffer B. v. Cleef
F. Verhoeven L. Westen J. Mellman
A. Mellman P. Huibers
