DINSDAG 9 SEPTEMBER 1930
No. 6690
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
Reidóohe, (Bou/foa/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 óent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 1
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden
het dubbele van
wordt
berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
VOLKENBOND
VERGADERING VAN DEN V. B. RAAD.
Het plan-Briand ter tafel.
Gisteren is de Raad. van den Volken-
.bond voor de 60ste maal bijeengekomen.
Van deze gelegenheid is tevens gebruik
gemaakt om het plan-Briand te bespreken
in een afzonderlijke conferentie.
Van het begin af bestond er een ernstig
meeningsverschil tusschen Briand en Hen
derson over den gang van zaken.
Briand wenschte, dat deze Europeesche
conferentie reeds haar principieels instem
ming met het denkbeeld eener Europeesche
federatie zou uitspreken en het plan dan
verwijzen naar de volkenbond®vergadering,
doch Henderson wilde geen uitspraak in
beginsel en eenvoudige verwijzing van de
geheele aangelegenheid zonder meer haar
de vol ken bonds vergadering.
Ook wilde Briand, dat deze Europeè3che
conferentie, na de debatten in de volken
bondsvergadering, zelf een studiecommis
sie zou benoemen, terwijl Henderson ook
deze benoeming aan de volkenbondsverga
dering wilde overlaten.
De Belgische minister Hijmaus stelde
tenslotte een motie voor, waarbij de confe
rentie verklaren zal, met sympathie van
de pogingen van Briand te hebben kennis
genomen, doch ook deze verklaring was
voor Briand te zwak en ontstemdverklaar
de hij, dat hij dan niet op zich .zou willen
nemen de zaak verder in de volkenbonds
vergadering te bepleiten.
Eindelijk werd overeenstemming verkre
gen over een motie, die zegt, dat de Euro
peesche conferentie, overtuigd, dat. Euro
peesche samenwerking voor het behoud
van den wereldvrede nuttig zal zijn en
overtuigd, dat deze Europeesche samen
werking binnen het kader van den volken
bond zal moeten plaats vinden, het plan-
Briand aan de volkenbondsvergadering
toezendt en Briand uitnoodigt deze motie
in de volkenbondsvergadering toe te lich
ten en te verdedigen.
Deze motie werd eenstemmig aangeno
men, waarna Briand de uitnoodiging heeft
aangenomen, om de inleider te zijn bij de
debatten, die hieromtrent in de volken
bondsvergadering zullen volgen.
Men neemt aan, dat thans bij d>e alge-
meene beschouwingen over de werkzaam
heden van den volkenbond in de voltallige
vergadering, eerst een algemeen debat
over de Europeesche federatie zal worden
gehouden en dat daarna de zaak in handen
van de zesde, de politieke oom missie zal
worden gesteld, die het onderwerp dan
verder bespreken zal en waarschijnlijk aan
de algemeene volkenbondsvergadering de
benoeming van een studde-commissie zal
voorstellen.
BELGIE
Over de voorzetting der dynastie.
De Brusselsche oorrespondent van de
Msb. meldt:
Brussel is opgebogen over de geboorte
van het prinsje. De heugelijke tijding werd
onmiddellijk Zondagnamiddag om 5 uur
door klokkengelui en de traditioneele hon
derd en één kanonschoten den volke be
kend gemaakt.
De heer Max, burgemeester van Brus
sel, heeft direct daarop de volgende pro
clamatie in Brussel laten aanplakken:
.,Ik heb de eer, aan mijne medeburgers
bekend te maken, dat H. K. H. Mevrouw
de Hertogin van Brabant het leven heeft
geschonken aan een prins.
De Brusselsche bevolking zal met vreug
de deze blijde gebeurtenis begroeten, wel
ke voor ons beduidt de voortzetting der
dynastie, die sedert een eeuw aan ons na
tionaal leven deelneemt en die zoo machtig
veel heeft bijgedragen tot de grootheid en
de glorie van het Vaderland!"
Maandag is op het kasteel Stuijveoxberg
te Laeken bij Brussel de geboorte-akte op
gemaakt. De ministers en persoonlijkheden,
die voor de plechtigheid uitgenoodigd wa
ren, kwamen in auto's aan. De' aankomen
den werden door de wacht scherp opge
nomen, om te beletten, dat ongewenschte
personen het domein zouden betreden. Ach
tereenvolgens arriveerden de heer Max,
burgemeester van Brussel en minister van
Staat, de he eren Mens, gouverneur van
Brabant, Ja spar, eer ste minister, Janspn,
minister van Justitie en andere leden van
het kabinet. Tibbaut, president van de ka
mer van volksvertegenwoordigers, graaf de
[.annoy, groothofmaarschalk, Magnette,
president van den senaat, dokter Spies,
Coelst, wethouder van Brussel.
Z. K. H. PRINS HENDRIK
heeft Maandag de nieuwe
haven te Venlo officieel
geopend. Venlo was bij die
gelegenheid in feeststem
ming. Aan de kade der
nieuwe haven brengen de
schoolkinderen den Prins
een aubade
i ie
W
1 S. fi P7* 1'
DUITSCHLAND
ERNSTIGE POLITIEKE BOTSING TE
HAMBURG.
Bij ©en hevige vechtpartij gistermiddag te
Hamburg tusschen communisten en natio
nale socialisten, is iemand gedood, en zijn
negen menschen zwaar gewond. Reeds Za
terdagnacht waren communisten en natio
nale socialisten in botsing met elkander
gekomen. Toen werd een communist door
revolverschoten zwaar gewond. Zondagna
middag ontmoetten nu een paar honderd
nationale socialisten een sterke troep com
munisten te Sankt Pauli. Een oogenblik
later was men handgemeen geworden. Met
messen en boksijzers ging men elkander te
lijf. Tien personen werden met zware ver
wondingen naar een ziekenhuis gebracht,
waar een nationale socialist reeds over
leden is.
FRANKRIJK.
FRANSCHE BEGROOTING MET ZES
MILLIARD FRS. VERMINDERD.
het „Journal" beloopen de be
zuinigingen op het budget, zooals die gis
teren door den ministerraad zijn goedge
keurd, zes milliard francs. In de eerste
plaats zullen de begrootingen van het mi
nisterie van Oorlog en die van Marine,
Luchtvaart en Koloniën worden besnoeid.
PALESTINA
ONGEREGELDHEDEN TE HAIFA.
Uit Jeruzalem wordt gemeld, dat giste
ren bij de begraafplaats te Haifa ongere
geldheden hebben plaats gehad. Arabische
Christenen en Mohammedanen raakten
slaags met elkaar, waarbij een Christen,
uitgever van een dagblad, werd gedood,
terwijl zes anderen werden gewond. Men
vreest, dat er nog meer ongeregeldheden
zullen volgen.
DE STRIJD IN CHINA.
Tsjang Hsoe Liang niet met Peking
geallieerd.
Uit Moekden wordt vernomen, dat de
vorming van een bizondere Noord-Chinee-
sche regeering op moeilijkheden stuit.
De gouverneur van Manbsjoerije, wiens
gedragingen de laatsten tijd den indruk
wekten, dat hij met de Noordelijken sym
pathiseerde, heeft aan de regeering van
Nanking medegedeeld, dat hij een tegen
stander is van het samenstellen van een
tegen-regeering.
Hij heeft aan de centrale regeering van
Nanking inlichtingen gevraagd, waarom
zijn naam zonder zijn mede weten in ver
band is gebracht met de op te richten
Noord-Chineesche regeering.
Ook andere politici hebben zich in ge
lijken geest geuit.
Tsjang Hsoe Liang verklaarde nadrukke
lijk, dat hij niets uitstaande heeft met de
pogingen om te Peking een tegenregeering
te vormen. Zijn naam is buiten zijn voor
kennis op de lijst der leden van de nieuwe
regeering van Noord-China gebracht en hij
heeft te Peking daar tegen laten protes
teeren.
CHINA
REBELLENVESTING BELEGERD.
Tweehonderd slachtoffers van
luchtbombardement.
Volgens berichten uit de belegerde stad
Nanning, die een der sterkste posities van
de opstandelingen in Kwangsi vormt, zijn
200 personen, als gevolg van het lucht
bombardement. door vliegtuigen van Can
ton, gedood. De stad weigerde zich over
te geven, maar wegens het gebrek aan le
vensmiddelen heeft de commandant, die
met de verdediging der stad is belast, be
vel gegeven, dat de burgers de stad moe
ten verlaten. Gedurende een oogenblik van
rust verliet driekwart der bevolking de
stad. Eenige buitenlanders, die nog in
Nanning waren achtergebleven, hebben
zich op booten in veiligheid gebracht en
zullen binnenkort het district verlaten.
ZUID-AMERIKA
DE REVOLUTIE IN ARGENTINIË.
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat als
gevolg van de revolutie van Zaterdag
groote geestdrift in de stad heerscht. Naar
aanleiding van de eedsaflegging der nieu
we ministers was een speciale va can tie dag
ingesteld. De regeering heeft de aanhou
ding gelast van zekere ministers en amb
tenaren, die niet schijnen te hebben wil
len medewerken aan de opstandige bewe
ging-
Volgens de officieele schatting zijn bij
de revolutie 22 personen gedood en 205
gewond. Er bestaat groote belangstelling
voor de uitwerking, die de wisseling in de
regeering zal hebben op de pesos-notee-
ring in het buitenland. De nieuwe regee
ring wordt in handels- en bankkringen
gunstig ontvangen.
Ex-president Irigoyen vertoeft nog steeds
in de infanterie-kazerne te La Plata. Hij
mag zich, indien zijn gezondheidstoestand
dit toelaat, overal vrij bewegen.
Gistermiddag heeft een aantal leger
vliegtuigen boven de stad gevlogen, om de
nieuwe regeering te begroeten, doch dit
vreugdebetoon is niet zonder een tragisch
ongeluk afgeloopen. Een der machines is
namelijk bij de landing op het Campo
Maya neergestort, waarbij de twee in
zittenden werden gedood.
Gisteravond werden twee bandieten, die
zich aan plunderingen schuldig maakten,
op staanden voet doodgeschoten.
Op het politiebureau bevinden zich op
het oogenblik het voormalige hoofd der
politie, de secretarissen van het- Huis van
Afgevaardigden, de vice-voorzitter van de
Kamer en een aantal senat-oren in hech
tenis. De gewezen president van de Na
tionale Bank, Botto, is weer vrijgelaten,
waarbij de regeering haar verontschuldi
gingen heeft aangeboden voor de onge
gronde arrestatie.
De meening in Engelsche zakenkringen.
In Britsche zakenkringen, welke in Ar
gentinië zijn geinteresseerd, neigt men tot
de meening, dat de oorzaak van de revo
lutie gezocht moet worden in de ongun
stige wijziging van den economischen en
financieelen toestand, waarvoor Irigoyen
verantwoordelijk gesteld wordt. De direc
teur-generaal van de Buenos Aires Wes
tern Railway, welke in Engelsch bezit is,
heeft een telegram ontvangen, volgens
hetwelk het spoorwegverkeer tot dusverre
door de revolutie niet heeft geleden. Voor
Engeland is tevens de kwestie van belang,
of en in hoeverre de politieke ontwikke
ling der omstandigheden in Argentinië
van invloed zal zijn op het voorgenomen
bezoek van den prins van Wales bij de
opening van de Britsche tentbonstellings-
afdeeling te Buenos Aires. Voorlóopig
heeft men nog hoop op een verbétering
der situatie vóór het a.s. voorjaar, zoodat
een wisseling van telegrammen vermeden
zou kunnen worden.
KOFFIEHUIS- EN HOTELBEDRIJF.
Verzoek aan den Minister van
Arbeid. Er kome gelegen
heid tot Zondagviering.
Naar de „Volkskrant" verneemt, heeft
het bestuur van het R.-K. Werkliedenver
bond het volgende schrijven gericht aan den
minister van Arbeid, waarin o.m wordt ge
schreven:
„Bij de Memorie van Antwoord, betrek
king hebbende op de Staatsbegrooting voor
het loopende jaar, kondigde uwe Excellen
tie aan de verdere doorvoering van de Ar
beidswet 1919, met name ook voor het
koffiehuis- en hotelbedrijf.
Met buitengewoon verlangen wordt door
de arbeiders in dit bedrijf uitgezien naar
de maatregelen, die hun de zegeningen der
Arbeidswet zullen deelachtig maken.
Het staat ongetwijfeld voor uwe Excel
lentie vast, zonder dat we daarvoor bewijs
materiaal aanvoeren, dat in genoemd be
drijf ook en vooral ten aanzien van den
arbeidstijd allertreurigste toestanden
heerschen en dat wettelijke regeling meer
dan dringend noodzakelijk is.
Geldt zulk ten aanzien van de werktij
den in het algemeen, ten opzichte van het
werken op Zondag duldt o.i. het ingrijpen
der regeering niet langer uitstel, vooral
omdat de huidige situatie voor degenen,
die in het bedrijf werkzaam zijn, een
haast onoverkomenlijk beletsel is voor een
godsdienstig leven.
Zaterdagavond is het steeds even laat
en op Zondag moet weer tijdig worden be
gonnen, zoodat wij uwe Excellentie niet
nader behoeven te verklaren wat er van
het vervullen der godsdienstiplichten te
recht komt, om van gepaste Zondagviering
in den huiselijken kring maar te zwijgen-
Op grond van 't bovenstaande verzoeken
wij uwe Excellentie met gepasten aandrang
spoedig regelend te willen optreden en met
name te bevorderen het genot der 17 vrije
Zondagen, welke de Wet voor dit bedrijf
noemt, waarnaast o.i. een verbod behoort
te komen van arbeid op Zondag voor 12
uur.
Dit schijnt ons de eenige weg om aan
degene, die prijs stellen op het waarne
men hunner godsdienstplichten, zulks moge
lijk te maken.
R.-K. ilaaisters- en Kleermakersbond.
Zaterdagmiddag ving in het gebouw der
R.-K. Werkliedenvereeniging „St. Jozef'te
Arnhem de 15e algemeene vergadering aan
van den Ned. R.-K. Naaisters- en Kleer
makersbond „St. Gerardus Majella", onder
voorzitterschap van den heer H. L. W.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het plarvBriand en de Volkënbondsraad.
De revolutie in Argentinië.
Steedc toenemende ellende te San Do
mingo. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
De Nederlanthche Jaarbeurs te Utrecht.
(9de blad).
Een rapport over den financieelen toe
stand der akkerbouwers. (L. en T., 2de
blad).
Voorhuyzen, Amsterdam.
Vertegenwoordigd waren 37 van de 43
aangesloten afdeelingen.
Aan het verslag der werkloozcnkas ont-
leenen wij dat in 1928 werd uitgekeerd
10810.28, in 1929 9932.40, terwijl het be
zit op 1 Juli 1930 42060.70 bedroeg.
De afdeeling Dordrecht stelde voor het
salaris van voorzitter en secretaris-pen-
nigmeester weer op het maxmum te bren
gen.
Dit voorstel werd met 1415—131 stem
men aangenomen.
Met 845—619 steramen werd aangeno
men een voorstel Utrecht luidende: afdee
lingen tot en met 50 leden hebben recht
op één afgevaardigde in de algemeene \er-
gadering, vervolgens van elke 25 leden
daarboven één afgevaardigde tot ten
hoogste 4.
De besprekingen liepen verder over de
voorstellen van indhoven en Utrecht, wel
ke de contributie van de naaisters en de
aspiranten op een juister peil te brengen.
Op voorstel van het hoofdbestuur vereenig-
de de algemeene veragdering zich met bei
de voorstellen.
Besloten werd dat met het R.-K. Werk
liedenverbond onder de oogen zal worden
gezien de 'premiebetaling voor de Ziekte
wet tijdens werkloosheid, opdat niet na 4
weken het recht op ziekte-uitkeering ver
valt.
Voorts werd besloten in verband met de
uitvoering der Ziekte het bondsziekenfonds
op te heffen; de gelden welke na liquida
tie van dit fonds zullen overblijvei zullen
verdeed worden tusschen het 'bouwfonds
van „Herwonne Levenskracht" en de eigen
strijdkas.
Aangenomen werd het voorstel der afd.
Eindhoven (vrouwen), dat het hoofdbe
stuur m overweging geeft een collectief
contract door te voeren voor het lingerie-
bedrijf binnen den kortst mogelijken tijd,
van toepassing voor 1931 of eerder.
Bij vernieuwing van de collectieve ar
beidsovereenkomst zal aangedrongen wor
den op verplicht lidmaatschap.
Ten slotte werd besloten Maastricht in
een hoogere klasse te plaatse:*.
Hierna werd de vergadering verdaagd.
Zondagmorgen vond in de kapel der St.
Martinuskerk een H. Mis met algemeene
H. Communie plaats, waarna tien uur de
jaarvergadering werd voortgezet.
De voorzitter, de heer H. L. W. Voar-
huyzen, hield een herdenkingsrede, waarin
hij den groei van den bond in het licht
stelde.
De secretaris-penningmeester, de heer
A. F. J. Diemel, gaf eveneens een uitvoe
rig overzicht van de werkzaamheden van
den bond vanaf zijn oprichting en hdldigt
m welgekozen woorden den bondsvoorzit
ter, den heer Voorhuyzen.
De heer Keeskamp, Leeuwarden, uitte
zijn gelukwenschen in dichtvorm en over
handigde namens zijn afdeeling een teeke-
ning van de St. Bonifaciustoren in lijst, be
stemd voor het bondskantoor.
Na het min of meer feestelijk gedeelte
werd de agenda verder afgewerkt en be
sloten 100 beschikbaar te stellen er on
dersteuning van den strijd der R.-K. Steen
zetters te Amsterdam.
De begrooting voor 1931—1932 werd
vastgesteld o peen eindcijfer van f 33375.12.
Besloten werd de volgende jaarvergade
ring te 's-Gravenhage te houden.
In den loop van den morgen kon de
voorzitter nog het welkom toeroepen aan
den bondsadviseur, kapelaan Feldbrugge en
den heer Nijkamp uit Enschedé, als ver
tegenwoordiger van het R.-K. Werklieden
verbond.
Laatstgenoemde hield een korte rede,
waarin hij namens het R.-K. Werklielen-
verbond zijne hartelijke gelukwenschen aan
bood bij gelegenheid van het twintg-jarig
bestaan van den bond en dank bracht aan
hen, die steeds op de bres hebben gestaan
voor de belangen der R.-K. georganiseerde
naaisters en kleermakers.
Na een slotwoord van den voorzitter
ging de vergadering uiteen.
